PIE ĐỆ NHẤT - Aleksey Nikolaievich Tolstoy

Từ cái đêm lọt được vào phòng ngủ của vua Piotr, Alexaska Melsikov ở lì lại dó. Khéo léo và nhanh nhẹn như ranh, nó đoán được ý nghĩ của người khác: nó ngoắt người chạy đi, bộ tóc xoã tung bay, là công việc đâu vào đấy ngay. Nó ngủ lúc nào? Bí mật. Nó đưa bàn tay lên quệt qua miệng, thế là coi như đã rửa mặt rồi, nó lại vui vẻ, mắt tỉnh như sáo, săn sàng toét miệng cười. Nó cao gần bằng vua Piotr nhưng vai cả ngang hơn và vóc người cân đối. Vua Piotr đi đâu là Alexaska đi theo đấy. Đánh trống, bắn súng hay vung gươm chém đứt một chiếc gậy nhỏ, những việc đó đối với nó chẳng có gì khó khăn cả. Nó mà đã bắt đầu pha trò thì thật đến chết cười. Nó giả làm gấu leo lên cây để lấy trộm mật ong nhưng lại bị đàn ong xúm lại đốt; hoặc nó đóng vai một thầy tu đe doạ một mụ bán hàng phải khiếp sợ để mụ nầy mời làm lễ; nó còn đóng vai hai thằng nói lắp cãi nhau… Vua Piotr cười đến chảy nước mắt, nhìn Alexaska một cách trìu mến… Lúc đầu ai cũng tưởng nó sẽ là thằng hề của Sa hoàng. Nhưng nó nhằm mục đích cao hơn: giờ đây mới chỉ là những chuyện bông đùa, những câu nói dí dỏm. Nhưng đôi khi, bọn tướng lĩnh, kỹ sư họp nhau lại để quyết định phải làm việc nầy việc khác như thế nào, họ nhìn chằm chằm vào bản thiết kế. Vua Piotr sốt ruột, ngồi cắn xước ngón tay.

Alexaska nghểnh qua vai một người rồi nói một hơi thật nhanh để khỏi bị đuổi ra:

- Thế thì phải làm như thế nầy. Thật dễ như bỡn!

- Ồ ồ ồ ồ ồ ồ! - Bọn tướng lĩnh nhao nhao cả lên.

Mắt vua Piotr sáng long lanh:

- Hắn nói đúng!

Nếu phải cấp tốc kiếm một thứ gì, Alexaska cầm tiền, lên ngựa phi như bay về Moskva, nhảy qua hàng rào các vườn rau, mang cái thứ cần thiết đó về, tựa hồ nó đã moi được ở dưới đất lên. Rồi đưa hoá đơn cho Nikita Zotov (phụ trách Vụ giải trí của Sa hoàng), nó trịnh trọng thở dài, mũi khụt khịt; mắt chớp chớp:

- Muốn gì thì gì, tiền nong tính toán đầy đủ, không thiếu một kopeik.

Zotov lắc đầu nói:

- Alexaska, Alexaska, có bao giờ sào gỗ thông lại trả những ba antin? Cùng lắm cũng chỉ một antin một chiếc… Chà, Alexaska…

Khi không vội thì là một antin, nhưng lúc cần kíp thì đắt hơn. Tôi đã mang sào về nhanh chóng. Điều đáng kể là vua Piotr Alekseevich không phải nóng lòng chờ đợi.

- Hừ một ngày kia người ta sẽ treo cổ mi về những tội liều lĩnh của mi thôi.

- Lạy Chúa, nhưng tại sao ngài lại vô cớ làm nhục tôi thưa ngài Nikita Moixeevich… - Alexaska quay mặt đi rền rĩ nói, đôi mắt xanh trào lệ.

Zotov giơ bút lông ngỗng đe nó:

- Thôi được, Xéo! lần nầy ta tin mi nhưng liệu hồn đấy!

Alexaska đã được bổ nhiệm làm lính hầu. Lơfo khen ngợi nó với vua Piotr: "Thằng bé nầy rồi sẽ tiến xa. Nó trung thành như một con chó và láu lỉnh như một con quỷ". Bất cứ lúc nào Alexaska cũng chạy đến nhà Lơfo ở xloboda và chẳng bao giờ tay không trở về cả. Nó ưa thích tặng phẩm một cách say mê, bất luận là tặng phẩm nào. Nó mặc áo nẹp và đội mũ của Lơfo. Nó là người Nga đầu tiên đặt làm ở xloboda một bộ tóc giả kếch xù màu đỏ như lửa, đem chụp lên đầu vào những ngày hội hè. Nó cạo nhẵn chung quanh miệng, trên má và xoa phấn. Trong đám gia nhân, có kẻ đã bắt đầu gọi nó là Alekxandr Danilovich(1).

Một hôm đó nó dẫn đến chỗ vua Piotr một gã thanh niên vẻ mặt trịnh trọng, mặc áo sơ mi sạch sẽ, chân đi giầy gai mới tinh và bít tất Nga bằng vải thô:

- Myn Herz (2) (bây giờ Alexaska thường hay gọi vua Piotr như vậy), hãy ra lệnh cho nó trổ tài đánh trống.

- Alioska, cầm lấy trống…

Không chút vội vàng, Alioska Brovkin đặt mũ xuống, cầm lấy chiếc trống để lên bàn, người nhìn lên trần với một con mắt bình thản rồi vung tay đập trống giòn giã như ngô rang: nó nổi trống tập hợp, trống lui quân, trống xung trận "Chạy nhanh đâm mạnh, chém mạnh, hoan hô", và cuối cùng, nó gõ một điệu nhảy dồn dập, thật là cừ khôi! Nó đứng sững như một pho tượng; chỉ có hai bàn tay và đôi dùi trống vẩy lên vẩy xuống nhanh đến nỗi nhìn theo không trông thấy rõ nữa.

Vua Piotr chạy lại chỗ Alioska, cầm lấy hai tay nó nhìn vào mắt nó một cách ngạc nhiên rồi hôn lấy hôn để vào miệng nó:

- Ngươi sẽ là lính đánh trống trong đại đội thứ nhất!

Và thế là Alexaska cũng có tay chân của nó trong tiểu đoàn. Khi ngày đã trở nên ngắn, một làn băng mỏng tráng trên mặt đất và một thứ tuyết khô từ những đám mây thấp lả tả rơi xuống thì ở xloboda bắt đầu có những cuộc khiêu vũ và những buổi dạ hội, uống rượu bia và chơi nhạc. Bọn người ngoại quốc mời vua Piotr qua sự trung gian của Alexaska: trên một tờ giấy đẹp, trong một cái khung vẽ những cột có dây nho leo, có hình một người đàn ông trần truồng bụng phệ, ngồi trên một thùng rượu, phía trên, một em bé trần truồng đang giương cung bắn; phía dưới một ông già đặt lưỡi hái bên cạnh mình. Ở giữa, mấy câu thơ được viết bằng kim nhũ: "Với lời chào chân thành, chúng tôi kính mời Ngài đến thưởng thức rượu bia và dự khiêu vũ". Nếu người ta đọc riêng những chữ cái viết hoa thì những chữ đó hợp thành hai chữ "Herr Pete".

Vừa chập tối, Alexaska đã đánh một chiếc xe ngựa đến trước thềm (vua Piotr người cao quý nên không thích cưỡi ngựa). Cả hai cùng đi đến Kukui. Dọc đường Alexaska nói:

- Myn Herz, lúc nãy tôi tạt qua quán rượu, tôi mua nửa cốc bia như Myn Herz đã ra lệnh. Tôi đã gặp Anna Ivanovna. Nàng đã hứa hôm nay nhất định sẽ đến…

Vua Piotr khụt khịt mũi, nín lặng. Một sức mạnh ghê gớm lôi cuốn nhà vua đến những buổi dạ hội đó, Bánh xe bịt sắt lộc cộc lăn rầm rầm trên những ở gà đóng băng. Trong đêm tối không tài nào nhận thấy đường gì; những cành cây trụi lá rền rĩ trên bờ đập.

Cuối cùng những ánh đèn niềm nở hiện ra. Alexaska chăm chú nhìn vào đêm tối, nói: "Bên trái, Myn Herz ạ bên trái, rẽ vào ngõ hẻm kia, lối nầy không qua được". Những khuôn cửa sổ thấp kiểu Hà Lan hắt ra một luồng ánh sáng ấm áp. Phía bên trong những ô kính màu xanh chai người ta trông thấy những bộ tóc giả to xù. Đám phụ nữ đều để vai trần. Tiếng nhạc nổi lên. Trai gái từng cặp đang quay lượn. Những giá nến ba chạc có gắn gương treo trên tường, làm những hình bóng ngộ nghĩnh nhảy múa.

Thường thường vua Piotr bước vào không tự nhiên: nhà vua bao giờ cũng trợn mắt tròn xoe một cách kỳ cục; người cao lêu đêu, đôi má tái xanh, cái miệng nhỏ mím chặt, nhà vua đột nhiên hiện ra trên ngưỡng cửa. Đôi lỗ mũi phập phồng nhà vua hít mùi nước hoa thơm tho của đám phụ nữ, mùi thuốc lá tẩu và mùi rượu bia dễ chịu.

- A, Pete? - Chủ nhân kêu lên thật to. Khách khứa đứng phắt cả dậy, vừa tiến ra vừa chìa hai tay một cách hiền hậu; các bà các cô nghiêng mình cúi chào anh chàng thanh niên kỳ lạ. Sa hoàng của những dân man rợ. Cúi rạp xuống chào, họ để lộ cho nhà vua trông thấy những bộ ngực nở nang có áo nịt cứng đơ đỡ lên thật cao. Mọi người đều biết vua Piotr sẽ mời Ansen Monx nhảy điệu đối vũ đầu tiên. Lần nào Ansen cũng đỏ mặt lên vì nỗi bất ngờ sung sướng đó. Nàng ngày càng đẹp, vừa độ đang thì như một trái cây vừa chín tới. Vua Piotr đã biết nhiều tiếng Đức, tiếng Hà Lan: Ansen chăm chú nghe những mẩu chuyện của vua Piotr hấp tấp kể một cách đứt quãng và nàng khéo léo nói xen vào một vài câu.

Khi một gã ngự lâm quân táo tợn nào đó nện gót giầy làm cho đôi đinh thúc ngựa to tướng kêu loảng xoảng mời Ansen nhảy, thì nét mặt vua Piotr sa sầm như một đám mây u ám; nhà vua khom lưng ngồi trên ghế đẩu, liếc mắt nhìn Ansen đang khiêu vũ một cách vô tư lự mấy tầng váy tung bay, cái đầu bé nhỏ của nàng với mớ tóc vàng quay về một bên, cổ buộc một dải nhung với một quả tim bằng vàng nghiêng về phía gã ngự lâm quân. Lòng nhà vua rất đỗi đau khổ; Ansen yêu kiều và quyến rũ biết bao nhưng cũng khó với tới biết bao!

Alexaska khiêu vũ với mấy bà bệ vệ vì đã luống tuổi nên không được ai mời nhảy: anh chàng bảnh trai được một buổi mệt bở hơi tai. Vào khoảng mười giờ tối, bọn thanh niên ra về, Ansen cũng rút lui. Đám quý khách ngồi vào bàn để dự bữa ăn tối: người ta dọn ra nào là dồi tiết, thủ lợn nhồi, những thứ rau lạ lùng, vừa bổ vừa ngọt vô cùng mà người ta gọi là khoai…

Vua Piotr ăn rất nhiều và uống rượu bia. Sau khi đã rũ bỏ được cơn mê mẩn vì tình, vua Piotr ngồi gậm củ cải đỏ và hút thuốc lá. Tờ mờ sáng, Alexaska đỡ nhà vua lên xe. Và một cơn gió lạnh buốt lại thổi trên cánh đồng chìm ngập trong bóng tối.

- Giá mà ta có ở xloboda một cái cối xay hay một nhà thuộc da như Timmecman thì… - Vua Piotr nói, tay bíu chặt lấy thành sắt trên xe.

- Quả là bệ hạ ước ao những cái xứng đáng lắm… Bệ hạ chú ý ngồi cẩn thận, có hố đấy.

- Đồ ngu xuẩn… Mi đã thấy họ sống thế nào chưa? Hơn hẳn chúng ta.

- Nếu được như thế, có lẽ bệ hạ sẽ lấy vợ…

- Câm họng đi không ta vả vờ mồm bây giờ…

- Khoan đã, chúng ta lại lạc mất đường rồi…

- Ngày mai, ta sẽ phải tường trình với mẹ ta. Rồi còn phải đi tắm hơi nước, đi xưng tội, chịu lễ để tẩy sạch ô uế. Ngày mai là phải đi Moskva, ta ghét nhất việc đó… Ta sẽ phải mặc long bào của các Sa hoàng, dự lễ mất nửa ngày rồi còn nửa ngày nữa thì cứ ngồi lì trên ngai vàng với anh ta, bên dưới Sonka (3)… Anh Vanetska ta thì thò lò mũi rất nặng mùi. Rồi lại còn những khuôn mặt ngái ngủ của bọn đại thần: thấy chúng lần nào ta cũng chỉ muốn đá chúng cho bỏ ghét… Nhưng ta vẫn cứ phải lặng thinh, nuốt giận làm lành… Ta là Sa hoàng! Rồi đây chúng sẽ cắt cổ ta, ta biết thế!

- Bệ hạ cứ nghĩ như thế là lầm. Chính tại bệ hạ say đấy.

- Sonka là một con rắn độc… Bọn Miloslavski - một lũ sâu bọ tham lam… Không bao giờ ta quên được gươm giáo của chúng. Chúng định ném ta từ trên thềm xuống nhưng dân chúng đã hét lên một tiếng kinh hồn. Mi còn nhớ không?

- Nhớ đến đâu ấy chứ!

- Vaxka Golixyn đã làm cho cả một đạo quân bị tan tác trong thảo nguyên. Hắn lại được mang quân xuống Krym một lần nữa… Sonka và bọn Miloslavski sốt ruột đến chết đi được, chúng mong đợi hắn mang quân trở về… Chúng có một trăn ngàn quân… Chúng sẽ vạch mặt chỉ tên ta cho đám quân lính ấy hành hung, chúng sẽ kéo chuông báo động…

- Chúng ta sẽ cố thủ trong thành Prexburg…

- Có lần, chúng đã chực đầu độc ta… Chúng đã phái một tên thích khách mang dao găm đến. - Vua Piotr đứng choàng dậy, nhìn chung quanh.

Trời tối như mực, đến một ánh lửa cũng không. Alexaska lấy thắt lưng nhà vua, kéo nhà vua ngồi xuống.

- Hừ, lũ khốn nạn! lũ khốn nạn?

- A!… Cái đập kia rồi. - Alexaska cầm cương quất mạnh con ngựa. Những cây liễu vi vu trong gió.

Con ngựa ngoan ngoãn leo lên bờ sông dốc người. Ánh lửa ở Preobrazenskoe hiện ra trước mặt. - Myn Herz ạ, bây giờ có kéo chuông báo động cũng chẳng làm cho bọn xtreletz nổi dậy được. Cái thời đó đã qua rồi. Bệ hạ thử hỏi bất cứ ai mà xem, Alioska Brovkin chẳng hạn, hắn thường hay lui tới những xloboda của bọn xtreletz… Chúng chẳng bằng lòng bà chị của bệ hạ lắm đâu.

- Ta sẽ đuổi hết lũ người đi cho quỷ tha ma bắt, ta sẽ trốn sang Hà Lan làm thợ chữa đồng hồ còn hơn.

Alexaska huýt lên tiếng sáo.

- Vậy thì chắc chắn là bệ hạ sẽ chẳng bao giờ thấy mặt Anna Ivanovna được nữa.

Vua Piotr ngồi cúi đầu xuống. Bỗng nhà vua cất tiếng ho rồi bật lên cười khanh khách.

Alexaska vui vẻ cười vang, tay quất ngựa.

- Thái hậu sắp sửa lấy vợ cho bệ hạ… Ai cũng biết rằng trai có vợ chẳng sợ lập thân… Bệ hạ hãy kiên tâm, bệ hạ không phải chờ đợi lâu nữa đâu… Ô, chỉ phải cái tội cô ta là người Đức, theo giáo phái Lute (4).

Nếu không thì còn gì đơn giản hơn nữa, còn gì tốt hơn nữa… Có phải không nhỉ?

Vua Piotr nhích lại gần Alexaska, đôi môi run lên bần bật vì lạnh và nhìn chằm chặp vào bóng tối để bắt gặp cặp mắt của nó…

- Tại sao lại không được?

- Không đời nào! Anna Ivanovna mà làm hoàng hậu ấy à? Chuông báo động sẽ nổi lên ngay lập tức.

Chú thích:

(1) Lối xưng hô kinh trọng của người Nga.

(2) Đúng ra là Mein Herr: trái tim của tôi (tiếng Đức).

(3) Gọi Sofia một cách thân mật.

(4) Người chủ trương cải cách Cơ đốc giáo (1483 - 1546)

<< Chương 33 | Chương 35 >>

Dành cho quảng cáo