Cha Mariô Belacmi tạ thế đêm hôm ấy.
Ăngtoan đã gần người cho đến phút cuối cùng nhưng không thể trao đổi được vài lời với ông Girôlamô cũng như với cô cháu vì cha Phêlíp đã đưa họ ra khỏi giường ngay sau khi thầy thuốc thông báo tu viện trưởng từ trần. Còn Ăngtoan, anh phải ở lại đây để giúp đỡ việc chuẩn bị cho thi thể người có thể được an táng nhanh chóng, đây là điều bắt buộc.
Hôm sau, sau lễ tang cực kỳ tốn kém và long trọng, Ăngtoan đợi ở giáo đường cùng với các thầy dòng giúp việc trong khi đám tang rời khỏi Nhà thờ. Từ chỗ ngồi của anh ở gian bên, anh thấy tiểu thư Luxia và chú nàng thong thả đi ra phía cửa, theo sau một hàng dài các tăng lữ: giáo chủ từ Vơnidơ đến làm lễ, cha Phêlíp cao lớn, người vươn thẳng, tinh khiết trong chiếc áo trắng rồi đến nhóm giáo sĩ cỡ kém hơn. Về tang phục, tiểu thư Luxia vẫn mặc chiếc áo choàng dài sẫm màu nàng đã mặc tối hôm trước khi ở khu vườn kín, chiếc áo choàng ấy trùm qua áo chùng của nàng cho tới chân và quệt xuống đất sột soạt mỗi khi nàng bước. Mũ của áo được kéo lên đầu và buộc lại để che ánh vàng rực rỡ của bộ tóc, trông nàng có vẻ khiêm nhường một cách ngây thơ, vẻ ấy – Ăngtoan biết rõ vì đã có kinh nghiệm cay đắng – còn xa mới đúng với tính cách thực của nàng.
Mắt nàng bắt gặp mắt người thầy thuốc khi nàng đi qua và dù anh đã gật đầu chào một cách lịch sự nàng vẫn đưa mắt thơ thẩn nhìn về phía trên đầu anh, coi như anh là người lạ và cái gật đầu chào lại chỉ là sự ngạo mạn. Tuy Ăngtoan đã quyết định không để cho nàng thấy rõ những ý nghĩ đang khích động anh, anh vẫn không thể ghìm lại sự bực bội làm cho mặt anh cau có. Anh trông thấy đôi mắt đẹp lơ đãng và lạnh lùng bỗng bừng lên và rực ánh giễu cợt, rồi nàng đi qua.
Ông Girôlamô đi cạnh cháu gái, ông trông thấy người thầy thuốc trẻ tuổi và trịnh trọng cúi chào khi đi qua trước mặt anh.
Một bệnh nhân khác của Ăngtoan, một giáo sư bị chứng viêm da do liên cầu đã giữ anh bên giường đến lúc quá khuya. Trong đêm mùa xuân ngát hương thơm, khi trở về anh đã gặp nhiều cặp người yêu đang đi, tay nắm tay và thì thầm vào tai nhau những lời âu yếm. Trong một khung cửa tối, vẳng đến tiếng của một cái hôn và tiếng cười khẽ của người phụ nữ đang bối rối. Hai bóng người rời nhau rất nhanh nhưng Ăngtoan cảm thấy, ở phía sau anh, họ lại sát gần nhau cũng rất nhanh. Thứ cảm giác khó chịu mơ hồ quấy rối anh đã mấy tuần nay lại tràn ngập, khó hiểu. Có lẽ một chuyến thay đổi không khí và khung cảnh sẽ phù hợp với anh chăng? Năm học kết thúc đã hai ngày rồi, anh có thể đi thăm Giăng ở Vơnidơ. Cha Mariô đã mất, người bệnh nhân mắc chứng viêm da đã qua nguy hiểm, Ăngtoan có đủ thì giờ để tranh luận với Giăng về vấn đề công bố việc anh bảo vệ Misen.
Nằm trên giường ngủ trong căn phòng tu sĩ Ăngtoan hưởng không khí ban đêm lùa qua khung cửa sổ hẹp. Nến đã tắt, vị nữ thần tắm trong ánh trăng hiện lên rất rõ và ý nghĩ sắp phải xa rời bức tranh này làm anh đứt ruột. Nhưng anh biết rằng nếu giữ bức tranh ở đây thì thật là điên cuông, và điên cuồng không kém nếu muốn đem nó đi… đến bất cứ đâu… ở một chỗ khác nơi này. Không thể nào đem nó ra khỏi tu viện mà không bị trông thấy, trừ khi đem đi ban đêm, điều mà lương tâm anh nghiêm cấm.
Chỉ sáng mai thôi, anh sẽ làm cho lương tâm được thanh thản bằng cách tìm ông Girôlamô Belacmi. Lương tâm anh nói rằng dù sao thì anh cũng không được giữ một bức tranh mà lúc này anh đã biết giá trị, biết rõ người sở hữu chính thức của nó. Anh có quyền gì mà giữ để thoả mãn riêng mình bức hình hoàn hảo này, bức hình sẽ đưa đến cho các nghệ sĩ những hân hoan lớn, tạo cho họ niềm vui lâu dài và nguồn cảm hứng vô tận.
Tuy nhiên, Ăngtoan biết mình sẽ đau khổ vì sự xa cách này vì anh đã đi đến chỗ coi bức tranh Thần vệ nữ như sự có mặt của người đang sống thực sự mà đời sống đó gắn bó với đời sống của anh. Nằm dài trong bóng tối và yên lặng, nửa thức nửa ngủ, anh tự hỏi rằng những lạc thú của hôn nhân có thể so sánh được không với sự thư thái đã đến với anh do sự bầu bạn cao quý của thanh tịnh này, do sắc đẹp lặng lẽ và làm cho vững tâm này, tình bạn và sắc đẹp ấy luôn giúp cho những ý nghĩ bối rối, lo lắng, xao động của con người được thanh thản.
Trong khi anh nằm dài ở đay, hai mắt nhắm lại, những bức tường trong phòng bỗng xa dần, tan đi, biến mất và anh thấy mình đang nằm uể oải trên bãi cát bên bờ biển, dưới bóng cây xanh tươi, như anh thường nằm xưa kia ở trên bờ biển Ligurien, tóc còn ướt nước biển trong suốt, tinh thần và thể chất thoải mái, hài lòng.
Và bỗng nhiên nàng đã ở đây rồi, nữ thần “Vệ nữ” ấy, nàng đang duyên dáng, tao nhã, bước ra khỏi chiếc thuyền bằng vỏ ốc lớn và đặt lên bờ bàn chân hồng hồng, nhỏ nhắn nhẹ nhàng, kiều diễm đến nỗi hầu như không để lại dấu chân trên cát. Làn tóc quấn quanh đầu giống như một chiếc mũ vàng. Nàng đến tận lùm cây mà anh đang nằm dưới bóng và chìa tay cho anh hôn. Anh nhổm dậy và thấy một cách lạ kỳ cảm giác thanh khiết của cội nguồn, anh không thấy lúng túng vì mình đang khoả thân.
- Tôniô, người yêu của em!
Giọng nàng êm ái như nhạc điệu của một cây thất huyền cầm xa xôi, tiếng vừa vẳng ra đã bị nén lại.
- Tiểu thư, – anh khẽ nói, cảm thấy mình bối rối lạ lùng.
- Không, Tôniô, không phải là tiểu thư.
Nàng ở sát gần anh, hai cánh tay khoanh trước ngực một cách trong trắng.
- Không phải tiểu thư, caro mio! Người yêu của tôi…
- Người yêu của tôi, nữ thần biển cả của tôi…
Nàng đứng gần đến mức một bầu vú sát vào ngực Ăngtoan và hơi nóng trong người nàng khiến anh nóng sực người, anh run lên trong một ước muốn điên cuồng được ôm trong vòng tay thân hình mảnh dẻ đó.
Nàng kiễng chân lên, vòng tay qua cổ Ăngtoan:
- Tôniô, hôn tôi đi, – nàng ra lệnh.
Anh cố đẩy nàng ra, đấu tranh với lòng ham muốn ngày càng mạnh, nhưng nàng kéo đầu anh lại gần và môi họ gặp nhau.
Bỗng nhiên chớp loé lên chung quanh anh, sấm gầm thét quanh hai người, sét bửa đứt cái cây mà họ đang đứng ở dưới. Sửng sốt, Ăngtoan cảm thấy mình không thể chống cự được khi những bàn tay trần tục giằng lấy người yêu của mình. Anh nghe thấy tiếng kêu lo sợ và kinh hãi của nàng “Tôniô! Tôniô!”, thấy tiếng kêu ấy xa dần và mất hẳn. Tiếng sét và những bàn tay to lớn đã tách rời họ ấy đã ném anh, chính anh, quỳ xuống đất. Còn nàng, nàng lúc này đã ở xa, đang vùng vẫy trong tay một nhân vật kỳ lạ có cái đầu đười ươi. Con quỷ hiện từ đáy sâu của địa ngục lên ấy, nó đang cười vui một cách ma quỷ, con quỷ bi đát này chính là sự hiện hình của cha Phêlíp Xăngtốt.
Trông thấy bộ mặt ấy, sức khoẻ Ăngtoan hồi phục ngay và anh phóng theo dấu vết của tên cướp đoạt phụ nữ, hơi thở anh dồn dập, mồ hôi tràn xuống gần loá mắt, tim đập mạnh đến nỗi như muốn bật khỏi lồng ngực. Loạng choạng, hổn hển, kiệt sức, anh ngã xuống đất, vất vả mới quỳ lên được và cứ lết như thế khoảng vài thước rồi lại ngã xuống, mặt úp xuống cát. Khi anh có thể, không phải là nâng người lên mà là ngẩng mặt lên, anh chỉ còn trông thấy ở đằng xa, rất xa, con đười ươi đang chạy trốn, đem theo cái mồi của nó. Một lúc sau, chỉ còn lại một khối lờ mờ ở chân trời, một khối vừa mờ vừa nhỏ đi từng giây phút. Rồi không còn gì hết. Chân trời trống rỗng.
Và chỉ còn lại nỗi xa vắng, lặng lẽ và đau đớn.
Bỗng hai tai như bừng tỉnh vì một giọng nói khác, rất gần:
- Loã thể! Hắn loã thể kìa! Thật hổ thẹn! hổ thẹn cho hắn…
Tiếng nói quen thuộc, lanh lảnh mà sự khinh mạn chua chát nện vào tai anh. Anh nhận ra Luxia Belacmi đang đứng trên cây, người trùm kín trong chiếc áo choàng dài nàng đã mặc khi ở trong vườn và chỉ để hở bộ mặt trái xoan mờ mờ. Nàng giơ ngón tay đe doạ anh trong khi miệng nhắc lại những lời xỉ vả không kém gay gắt. Vô cùng hổ thẹn vì những gì nàng nhìn thấy, Ăngtoan đứng lên muốn tìm cái gì đó để che đậy tình trạng loã thể của mình nhưng không tìm được gì cả. Khi ấy nhịp độ nói càng nhanh hơn, lời xỉ mắng càng mạnh hơn và không bao lâu giọng nói cay chua càng kịch liệt đến mức như khoan vào nhĩ tai anh và xé óc anh một cách đau đớn.
Mồ hôi đầm đìa nhưng người lại lạnh giá, tay bám vào chăn, nệm, tim đập thình thịch, Ăngtoan tỉnh hẳn và thấy người vô cùng nhẹ nhõm vì mình vừa qua một giấc mơ khủng khiếp.
Anh với vội chiếc áo mặc vào người đang giá lạnh, tay ôm đầu, anh đợi cho tim đập bớt mạnh và tay hết run, rồi anh lấy một ít than hồng đựng trong chiếc bình nhỏ, thổi cho bùng lên, khi lửa đã cháy sáng, anh thắp nến và xem xét lại bức tranh.
Tất cả vẫn nguyên vẹn. Nàng vẫn gợi lên sự kỳ vọng toàn thiện và vẫn xinh đẹp. Nhớ lại rằng mình đã ôm ghì lấy nàng, cảm giác bối rối ấy lại trỗi lên trong anh, nhưng anh quả quyết bắt ý nghĩ của mình đi đường khác, tránh xa sự cám dỗ xác thịt như vậy, anh tắt đèn và nằm xuống, kéo chăn đắp lên người.
Giấc mộng kỳ lạ ấy phải chăng nhằm thông báo cho anh một sự gì? Một sự cảnh báo chăng? Hay mệnh lệnh trả thật sớm bức tranh cho người chủ chính thức của nó? Ăngtoan tự cam đoan rằng ngay sáng ngày mai sẽ tìm ông Belacmi và trả lại ngay tài sản cho ông.