Những chuyến du lịch vòng quanh nước Pháp

Thay lời nói đầu Phần 1: Kỷ niệm xưa Chiếc xe Rơ-nô *mầu xám Những ngày du học Những chuyến du lịch vòng quanh nước Pháp Tiễn em về nước Tình bằng hữu Nhận bằng tiến sĩ Ông ngoại của tôi Sống cùng anh chị em họ Số phận từng người Mẹ đẹp như tiên Bà là thợ xây lâu đài vững chắc Phần 2: Đến với cách mạng, vinh dự và trách nhiệm Tư tưởng “mong chờ ngày giải phóng”. Những công trình nghiên cứu Đến tuổi học chữ Trường chuyển vào Hà Đông Tình hình trên quê Tiễn cha lên đường Đón ông ngoại về Hà Nội Trưng thu độc lập Phần 3: Đi tản cư Nơi dừng chân đầu tiên Vân Đình Tiếp tục cuộc hành trình Từ Tuyên Quang vào làng Ỷ la Được hưởng bao ân huệ Việt Bắc sông Lô Chiêm Hoá đây rồi Làng Ải, ổn định nói ở mới Xem biểu diễn văn nghệ Đời sống ở làng ả. Ăn cơm với măng và ớt. Làng Bình Chiến thắng sông Lô Cha hay vắng nhà Không vịt là của em… Trở về Phú Thọ - Gặp lại bà nội Mỗi người một số phận Người chị thứ hai của mẹ Cuộc sống ở Phú Thọ Đón các anh chí em họ lên Chiêm Hoá Ông ngoại sống trên Chiến khu Việt Bắc

Sau những ngày miệt mài học hành, hai anh em đã dành thời gian đi tham quan du lịch. Chú Hưởng kể rằng: “Chú và ba cháu làm quen với rất nhiều bạn như ông Phạm Đình Ái, ông Phạm Trinh Mẫn, ông Nguyễn Mạnh Tường, Nguyễn Tường Tam (sau nay là nhà văn Nhất Linh)…

Ngày nghỉ hai anh em mỗi người một xe đạp đi chơi, xem người ta hái nho, rồi cũng hái nho không công, được người ta cho ăn nho tự do. Rồi sau 1975, mẹ tôi vào Thành phố Hồ Chí Minh thăm bà con họ hàng thì được chú thím Hưởng kể rằng có nhận được từ bà con trong này một hộp ảnh cha tôi và chú Hưởng chụp những ngày học ở Pháp, như ảnh hai anh em chụp chung ở Castelneau, ở Jardin des plantes, ở Palavas hay ở Restaurant Louis năm 1927. Sang năm 1928, hai anh em cùng đi cắm trại, tham quan với ông Tường, ông Mẫn (anh bác Phạm Trinh Cán), ông Tam, ông Tạo… và các bạn Pháp ở các điểm như: Pyrénées, Alpe, Lyon, Mesdesglaces, Genève, bãi biển Biarritz… Năm 1929 có ảnh chụp ở Exposition de Barcelone, Côte Vermeille, Arene Snimes, Biarntz, Etudiants en histoire Encesions danh les Causois… Năm 1930 có chụp ảnh tại Boulevard Germaine. Năm 1931 có ảnh chụp dự hội chợ Exposition Intemationale. Năm 1932 hai anh em còn chụp ảnh tại Bretagne, Versaille, Luxembourg, D artgnan.

Có thể nói cha tôi rất giầu kinh nghiệm đi tham quan. Đó là thú vui hoạt động ngoài trời của cha tôi cho đến sau này vẫn thường gặp. Tôi nhớ có lần chú Ngọc Chảo cùng đoàn Giáo dục đến thăm Algérie đã kể: “Chiều hôm ấy Bộ trưởng đến phòng chúng tôi và bảo: “Anh đi lại tôi. Lên cái đồi dưới kia… Chúng tôi đi theo và leo lên đồi. Đồi này cũng không cao lại có lối đi lên lên chỉ một lúc sau chúng tôi đứng nhìn về phía mặt trời đang từ từ hạ xuống. Mặt cát phẳng lì, không có gì che lấp mặt trời. Mặt trời to như một cái nong, đỏ rực như một quả cầu lửa, đang hạ xuống và lấn vào mặt cát. Vòm trời đã úp lấy sa mạc đà trời tối dần. Chúng tôi xuống đồi và quay về. Bộ trưởng đã nói với chúng tôi: “Đấy anh xem, đến sa mạc mà không ngắm mặt trời lặn thì thật hoài”.
Cũng với phong cách này cha tôi đã từng đánh thức các cháu ngoại Hiền, Chi dậy sớm để xem mát trời mọc trên bãi biển Đồ Sơn. Ông không bỏ lỡ dịp để con cháu được cảm thụ cái đẹp thiên nhiên.