Đầm Rô có ngọc

Lời vào truyện Chuyện kể bắt đầu từ miếu ông Cọp Làng Cọp Râu Trắng Thế võ roi cá đuối Con còng gió láu lỉnh Hội làng trống da cá óc nóc Cá ông hình khoang tàu Đôi két đảo màu lam Chàng trai mò ngọc trai Kẻ trộm răng cá ông Người câu mực Bà Roong vào hang cú mèo biển Chuyện kể trên giàn thiêu Thần ốc Làng Cọp Râu Trắng nói về chim Yến Đôi mắt cánh buồm làng Cọp Râu Trắng Thổi ốc tai tượng đuổi giặc dơi Múa Bá Trạo Sân võ trên sạp thuyền Người đi bắt bạch tuộc Người vẽ mắt thuyền Tiếng đàn bầu gọi chim mồ mộ Người đi tìm trầm về lại biển Rái cá trả ơn người Đầm Rô có ngọc Con chim nói tiếng người Người đâm tôm hùm Đánh mười hai trống lễ Xăm hình cọp trên cánh tay Đôi rắn thần từ biển vào Con Vện hào hùng Từ hố chôn sống trở về

Hàng năm cứ vào mùa xuân dân làng Cọp Râu Trắng tề tựu đông đủ nghe già làng kể sự tích về chư vị Tài thần. Đứng dưới ngọn cây bồ đề bà con lắng nghe giọng kể từ trên cao chuyện Tài Bay bay qua cửa biển trong trận bão. Đứng bên gốc cây cốc to gần mười người ôm, cành chẽ ngang không một bóng lá thân cây bộng rỗng.
Từ trong bộng cây cốc giọng già làng? kể về Tài Lặn chỉ một hơi đuổi kịp đàn cá mập. Sau đó lại đứng trên gộp đá để nghe một già làng từ trong hang sâu vọng ra kể chuyện? về Tài Ngọc. Bên dưới gộp đá sóng đầm Rô vỗ đều đều vào đá vào cát như để chở câu chuyện đi khắp xa gần.
Chuyện rằng:
Xửa xưa ở đây chỉ có biển soi rõ bóng Cọp Râu Trắng ngồi trên sóng gọi bạn Cá Ông bằng tiếng gầm dội sóng. Từ khơi vào Cá Ông đáp lại bằng những luồng nước phun trắng xóa.
Cuộc quần tụ của đôi bạn Cọp và Cá trong tiếng chạy như gió trên mặt biển. Tiếng sóng tiếng gió, tiếng thở, tiếng gầm trong cái vòng tròn chạy nhảy tạo thành tiếng nhạc trời đất âm vang rô... rô... rô... Đá lăn, cát chạy trong cái vòng tròn tạo thành một vùng biển như một ? cái đầm.
Từ đấy thành xứ sở đầm Rô. Trong cuộc quần tụ trên lưng Cá Ông và Cọp Râu Trắng ánh trăng? soi rõ từng vẩy, từng sợi lông và những bọt nước giải của hai ngài hòa quyện rơi xuống từng giọt thành từng viên ngọc.
Hàng năm vào mùa xuân Cọp Râu Trắng, Cá Ông lại gặp nhau, quần tụ, ngọc lại rơi xuống đầm, sóng đầm lại cất giữ. Vào độ xuân, ngọc từ dưới đầm phát ra ánh sáng kỳ lạ, mắt người thường không dễ gì thấy được.
Năm ấy, một chàng trai cằm bạnh, mắt sáng, mặt vuông ngồi bên đầm. Bỗng một ánh sáng lạ chiếu thẳng vào mắt. Mắt chàng trai như thấy được vật có ánh sáng. Chàng trai nhìn xuống đầm. Vật có ánh sáng cứ hút lấy chàng trai đắm đuối. Lúc trờ về ánh sáng ngọc soi đường cho chàng trai.
Lúc ngồi, lúc nằm mắt chàng cứ mở trừng trừng. Một thứ ánh sáng màu xanh biển và màu hồng mặt trời cứ rọi vào mắt làm chàng trai không ngủ được. Trong giấc ngủ chàng thấy mình khi thì leo lên lưng Cá Ông, khi ôm cổ Cọp Râu Trắng, giỡn nước, tóe sóng.
Tỉnh dậy, trong tay chàng trai vẫn còn dính vẩy cá và lông cọp. Chàng nhìn và chợt nhận ra vật mang màu sắc của thứ ánh sáng vẫn cuốn hút mình. Trở ra đầm Rô những luồng ánh sáng từ dưới đầm rọi lên, chàng trai nhìn thấy rõ ràng và quen thuộc hơn. Đó là những con ngọc đang vẫy gọi mình.
Ngồi trên chiếc thuyền thúng, chàng trai nhìn thấy tận đáy rồi gọi cho cả làng nghe:
Đầm Rô có ngọc, đầm Rô có ngọc.