Bà Roong vào hang cú mèo biển

Lời vào truyện Chuyện kể bắt đầu từ miếu ông Cọp Làng Cọp Râu Trắng Thế võ roi cá đuối Con còng gió láu lỉnh Hội làng trống da cá óc nóc Cá ông hình khoang tàu Đôi két đảo màu lam Chàng trai mò ngọc trai Kẻ trộm răng cá ông Người câu mực Bà Roong vào hang cú mèo biển Chuyện kể trên giàn thiêu Thần ốc Làng Cọp Râu Trắng nói về chim Yến Đôi mắt cánh buồm làng Cọp Râu Trắng Thổi ốc tai tượng đuổi giặc dơi Múa Bá Trạo Sân võ trên sạp thuyền Người đi bắt bạch tuộc Người vẽ mắt thuyền Tiếng đàn bầu gọi chim mồ mộ Người đi tìm trầm về lại biển Rái cá trả ơn người Đầm Rô có ngọc Con chim nói tiếng người Người đâm tôm hùm Đánh mười hai trống lễ Xăm hình cọp trên cánh tay Đôi rắn thần từ biển vào Con Vện hào hùng Từ hố chôn sống trở về

Đêm ấy thuyền bà Roong qua biển cập vào chân đảo. Đảo cao chớn chở không có đường lên. Con cú mèo biển trên cây cột buồm mắt như ngọn đèn rực sáng. Tiếng cú rúc từ trên đỉnh đảo vọng xuống nghe rờn rợn.
Bà Roong nới lỏng dây buộc để ra hiệu cho con cú vỗ cánh bay. Bà Roong nắm chặt một đầu dây buộc từ đôi cánh của cú. Cứ thế Bà Roong được bay lư lửng lên tới đỉnh đảo.
Trời gần sáng, bà bắt con cú sà vào một lùm cây bên gộp đá, rồi tự mình lần vào một hang lớn.
Mùi trong hang nồng nặc làm bà Roong như nghẹt thở. Bà vừa kịp ngồi xuống một hòn đá, thì bỗng thấy chục con cú mèo biển bay áp vào trùm kín lấy bà. Bà Roong châm lửa đốt, bó nhanh vung tròn làm bầy cú bay giãn ra không dám áp tới nữa. Trong bóng tối chập choạng bà Roong thấy vô số cú trong nhiều ngách đá tròn mắt nhìn ra.
Người ta sợ cú mèo biển không phải sợ cái mỏ quặp, mà sợ hai bàn chân lúc cú quắp. Bà Roong nghĩ vậy nên cẩn thận đi lên từng bặc đá trong hang. Bà Roong cũng biết mắt cú mở trừng trừng nhưng không thấy gì. Nó sợ nhất là khi chân nó chạm phải lửa, vì vậy mà bà cứ đi thẳng vào bầy cú và tay luôn dí bó nhang vào mấy ngách đá để tìm cho ra con cú mèo biển chúa. Thấy con nào bà cũng đưa bó nhang lên soi tận mặt để xem mỏ có ngậm răng Cá Ông không.
Bà vừa nhác thấy một con cú đứng trên gộp đá cao nhất, hai mắt lim dim, mỏ ngậm vật gì giấu trong cánh. Lập tức bà Roong áp sát, một tay dí bó nhang vào hai bàn chân cú, cùng lúc bàn tay kia dí sát bó nhang đến tận mỏ để đón lấy răng Cá ông từ mồm con cú chúa nhả ra.
Thấy mất chiếc răng, con cú chúa giẫy giụa, hét to như tiếng thú rừng làm âm vang cả hang sâu. Trời vừa sáng, từ ngoài cửa hang trăm ngàn cánh cú đập loạn xạ nhưng không bay được.
Bà Roong buộc chiếc răng Cá ông vào cổ mình, vung tròn bó nhang đi thẳng ra cửa hang. Đứng trên gộp đá cao, bà Roong nhìn thấy chiếc thuyền có mười hai tay chèo của làng Cọp Râu Trắng đang giong buồm ra đón. Răng Cá Ông được làng đóng hộp sơn son tô vàng đặt lại vào trong chiếc áo quan của "Ngài".
Ngày ấy, lễ cúng có múa Bá Trạo, có hội trống da cá nóc cùng với ngày lễ phong thần cho bà Roong. Cũng trong ngày lễ phong thần, bà Roong chậm rãi nói cho dân làng biết dòng họ người Chiêm của bà từ xa xưa đã từng vào hang bắt cú mèo rừng, và cả cú mèo biển thời chúng còn ở trên núi cao, rừng sâu.
Sau ngày bà Roong đi vào hang cú mèo biển, làng Cọp Râu Trắng thôi không còn thấy mặt những tên trộm cú mèo biển từ đảo vào phá làng phá xóm nữa.