Người đi bắt bạch tuộc

Lời vào truyện Chuyện kể bắt đầu từ miếu ông Cọp Làng Cọp Râu Trắng Thế võ roi cá đuối Con còng gió láu lỉnh Hội làng trống da cá óc nóc Cá ông hình khoang tàu Đôi két đảo màu lam Chàng trai mò ngọc trai Kẻ trộm răng cá ông Người câu mực Bà Roong vào hang cú mèo biển Chuyện kể trên giàn thiêu Thần ốc Làng Cọp Râu Trắng nói về chim Yến Đôi mắt cánh buồm làng Cọp Râu Trắng Thổi ốc tai tượng đuổi giặc dơi Múa Bá Trạo Sân võ trên sạp thuyền Người đi bắt bạch tuộc Người vẽ mắt thuyền Tiếng đàn bầu gọi chim mồ mộ Người đi tìm trầm về lại biển Rái cá trả ơn người Đầm Rô có ngọc Con chim nói tiếng người Người đâm tôm hùm Đánh mười hai trống lễ Xăm hình cọp trên cánh tay Đôi rắn thần từ biển vào Con Vện hào hùng Từ hố chôn sống trở về

Loài mực khổng lồ có mười sáu cái vòi ít khi xuất hiện trên biển. Sức mạnh của nó người làng Cọp Râu Trắng gọi bằng cái tên "mực" phang. Tên "phang" có ý nghĩa là ném, là tấn công như lao đá, ném gỗ, mỗi khi đối phương chực xông tới.
Hôm ấy có một người con gái sắp phải lên giàn thiêu theo chồng, người em trai được giao sứ mạng bi bắt "mực phang" ngoài biển khơi để thay thế cho chị mình. Khi tìm thấy "mực phang" chàng trai đã ước tính sức mạnh của nó không thể nào địch nổi. Muốn thắng nó phải dùng mưu. Mấy lần chỉ có một cái vòi của nó thôi đủ làm thuyền bốn tay chèo chao cuộn trong dòng nước xoáy. Lợi dụng sức hút của vòi mực phang, chàng trai trở về xin làng cho năm người đàn ông và mười cuộn dây chão, cùng một thuyền lớn để bắt mực phang.
Năm người đàn ông theo kế của chàng trai lấy mười cuộn dây chão buộc thành nhiều vòng rồi cho vào hai cánh tay được chặp lại cứng như khúc gỗ lim rồi thả xuống ngay chỗ mực phang đang lim dim vòi thức ngủ. Thấy có mồi, con mực phang quậy sóng, phóng tới xõa hết vòi mực chực quấn riết lấy mồi.
Chàng trai vừa xuống biển, hai chân chưa kịp bơi bất ngờ mộc sức chuyển động của biển từ trong mười sáu chiếc vòi mực phang làm da thịt chàng muốn nhão ra. Mới đó, từ hai chân đến vòng cổ chàng trai như có một lớp da nhầy nhục trói cứng.
Từng lúc chàng trai nghe rõ cái "hít" của mười sáu vòi mực phang châm vào như kim xoáy ở da thịt làm không thở được. Cứ từng chặp, miệng của mười sáu cái vòi tứa ra một chất nhờn, ngứa và hút riết chặt làm cả thân thể chàng trai như bị đứt ra. Không thể để lâu hai cánh tay chàng trai giật dây làm hiệu để năm người đàn ông đang trên thuyền lập tức kéo lên.
Sức năm người đàn ông phải thật lực mới kéo nổi cả chàng trai, cả mực phang lên thuyền. Trên sạp thuyền, con mực phang nằm không cựa quậy. Một người đàn ông bước tới, tay cầm chiếc dao to bản chặt mạnh ở chót mang. Và mười sáu chiếc vòi liền bung ra. Chàng trai như từ trong con mực phang đứng dậy, rũ mình làm ai cũng cảm thấy lạ lùng.
Con mực phang được thuyền lớn chở về đặt dưới chân giàn thiêu. Tiếng bà con reo mừng sung sướng:
- Người đi bắt mực phang đã về!
Cùng trong tiếng hò reo, có tiếng người nào đó nói:
- Phải gọi mực phang là bạch tuộc mới đúng.
Đám mây đen trên giàn thiêu biến mất. Chàng trai "bắt bạch tuộc" bước tới, loáng một cái con dao bản to, mười sáu cái vòi bạch tuộc rụng xuống đất. Từ trên giàn thiêu, người chị của chàng trai từ từ bước xuống giữa một vùng hương khói bốc lên.
Một già làng đến bên chân tháp đặt bình lư hương làm lễ "giải nạn" cho những người con gái từ đây không bị hỏa thiêu. Một già làng khác đội tấm bài vị nỗi rõ hàng chữ: "Thần bắt bạch tuộc" đem vào đặt trong bệ thờ đình làng bên các bài vị khác. Như vậy, "Thần bắt bạch tuộc" của làng Cọp Râu Trắng đã ra đời.