Đôi mắt cánh buồm làng Cọp Râu Trắng

Lời vào truyện Chuyện kể bắt đầu từ miếu ông Cọp Làng Cọp Râu Trắng Thế võ roi cá đuối Con còng gió láu lỉnh Hội làng trống da cá óc nóc Cá ông hình khoang tàu Đôi két đảo màu lam Chàng trai mò ngọc trai Kẻ trộm răng cá ông Người câu mực Bà Roong vào hang cú mèo biển Chuyện kể trên giàn thiêu Thần ốc Làng Cọp Râu Trắng nói về chim Yến Đôi mắt cánh buồm làng Cọp Râu Trắng Thổi ốc tai tượng đuổi giặc dơi Múa Bá Trạo Sân võ trên sạp thuyền Người đi bắt bạch tuộc Người vẽ mắt thuyền Tiếng đàn bầu gọi chim mồ mộ Người đi tìm trầm về lại biển Rái cá trả ơn người Đầm Rô có ngọc Con chim nói tiếng người Người đâm tôm hùm Đánh mười hai trống lễ Xăm hình cọp trên cánh tay Đôi rắn thần từ biển vào Con Vện hào hùng Từ hố chôn sống trở về

Trong đình làng Cọp Râu Trắng có hình một con mắt còn ở giữa có chấm đặt tấm đệm buồm treo giữa bệ thờ. Đó là con mắt của cánh buồm theo truyền thuyết xưa ghi lại.
Chuyện bắt đầu lúc làng tìm ra kẻ trộm răng Cá Ông. Răng Cá Ông được giấu ngoài hang đảo cú mèo biển. Tìm được hang không phải dễ. Người đi tìm phải đi bằng thuyền.
Ai sẽ đưa thuyền đi qua biển đến tận hang đảo, nhất định không ngoài con cú mèo biển mà bà Roong bắt được trong đêm ở chùa Cát.
Nhưng cú mèo biển nếu đưa thuyền đi thì không thể đưa được vào ban ngày. Vì loài cú mèo biển chỉ bay và có sức mạnh vào ban đêm. Bà Roong nhận việc đi tìm răng Cá Ông phải có cánh buồm làng Cọp Râu Trắng đan bằng đệm màu trắng và một chiếc thuyền vừa một ngưừi ngồi. Con cú mèo biển kéo con thuyền đi qua biển trong đêm sẽ là lành ít dữ nhiều.
Đêm ấy, cuối tháng trời không trăng, ít sao, biển sẽ đen như mực rất thuận lợi cho chuyến đi. Loại thuyền có mũi nhọn như cánh én, với cánh buồm treo sẵn trên cột chờ ở mé bãi. Bà con làng Cọp Râu Trắng tiển bà Roong lên thuyền. Bà Roong ra dấu, cánh buồm được buộc vào tám sợi dây chằng từ từ kéo lên.
Từ xưa làng Cọp Râu Trắng có thuyền ra biển không biết dùng buồm mà chỉ nhờ vào những tay chèo lực lưỡng. Giờ cánh buồm lơ lửng trên cột như lá cờ đuôi nheo trong lăng thờ làm ai cũng tin tưởng chuyến đi của bà Roong.
Bà Roong hú ba tiếng, trai làng mở chiếc lồng gỗ dắt cú mèo biển ra. Vừa ra khỏi lồng đôi mắt cú rực sáng rọi từng luồng hướng ra biển. Con cú đập cánh lần thứ nhất làm cánh buồm quạt bay phần phật. Đập cánh lần thứ hai người đứng bên tưởng như bị nhổ chân lên khỏi mặt đất. Phải nhờ đến nhiều người mới xếp được hai cánh cú để buộc lên cột buồm.
Bà Roong vừa lên thuyền thì hai mắt cú như hai ngọn đèn trên cánh buồm rọi sáng về phía trước. Bà Roong giật dây làm hiệu lập tức hai cánh cú giang rộng thành gió giật đẩy con thuyền tách bến. Mới đó con thuyền đã ra khơi.
Con thuyền đi theo hướng mắt cú mèo điển, đôi cánh cú đưa con thuyền lướt nhẹ như bay. Cánh buồm làng Cọp Râu Trắng từ đây đến hang đảo cú mèo biển có con mắt chỉ đường. Đó là con mắt của cánh buồm mà dân làng nhắc nhở như một truyền thuyết.