Đào Đình Luyện - hai hàm răng cắn lại, một động tác khó chịu nhưng cố kìm. Ông thấy Long giơ tay, ánh mắt của ông dường như gởi gắm vào chàng trai gầy gò nhưng có ánh mắt rực sáng này. Ông đưa tay về phía Long, Long đứng lên: - Thưa các đồng chí phi công, thưa anh Luyện. Phan nói lớn, không giơ tay: - Đồng chí thưa sai rồi, phải từ cao tới thấp chứ. Đào Đình Luyện chậm rãi: - Tôi đề nghị ai phát biểu phải giơ tay, tôi cho phép mới được nói. Ở đây là một cuộc họp, có người chủ trì. Đồng chí Long nói đi, thứ tự thưa gởi không quan trọng. Long nhìn Đào Đình Luyện, anh nhìn những phi công, nói: - Trước hết tôi muốn đề nghị chúng ta nên nhớ lời Bác Hồ dạy “Không được chủ quan khinh địch, phải thực sự cầu thị, phải biết địch, biết ta”. Trên tinh thần đó,… Long thấy mọi người gật đầu, Đào Đình Luyện thở ra rất mạnh, dường như ông vừa trút đi gánh nặng mà người ghé vai gánh cho ông là anh chàng sĩ quan trẻ đang đứng ở trước mặt. Long nói: - Muốn bàn cách đánh, chúng ta hãy xem địch và ta như thế nào. Về phía ta, anh Trần Liên đã nói. Tôi muốn chúng ta hiểu về địch. Thưa anh Luyện, tôi phát biểu không dựa vào bất kỳ thông tin nào. Tôi chỉ suy đoán. Tất nhiên tôi có đọc một số tư liệu của Không quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc. Trong đó có cả cung tù binh ở chiến trường Triều Tiên và một số ý kiến của những nhà lãnh đạo Trung Quốc… Thưa, đây là ý kiến của tôi. Người Mỹ, đế quốc Mỹ là một tên sen đầm quốc tế, chúng ta đều biết không quân Mỹ rất hùng mạnh, ngoài không quân trên đất liền, người Mỹ còn có không quân của hải quân, những hàng không mẫu hạm có thể đến rất gần chúng ta. Phi công Mỹ có giờ bay rất cao, thường từ 800 đến 1.000 giờ, một số 2.000 giờ và có phi công đến 4.000 giờ bay…, kỹ thuật rất giỏi. Nước Mỹ là nước lớn, tiềm lực kinh tế đứng vào hàng số 1 thế giới. Hầu hết sĩ quan, đặc biệt là phi công rất tự hào về đất nước của họ, họ được đào tạo có bài bản, kiến thức cao. Người Mỹ có thói kiêu ngạo và coi thường chúng ta… Như vậy, chúng ta có thể nói, phi công Mỹ là lính đánh thuê cũng được hoặc đó là một nghề được trả lương cao cũng được. Chúng ta không bàn chuyện đó. Tôi muốn nhấn mạnh, chúng ta chiến đấu với một đội quân có kiến thức và kỹ thuật cao và kỷ luật cũng rất cao. Muốn thắng chúng, ta phải hơn phi công Mỹ về tinh thần chiến đấu và phải hơn hẳn về trí tuệ, tức là chúng ta phải dùng mưu mẹo, phải giấu kỹ, phải lừa giỏi. Tôi hết ý kiến. Trung tá Đào Đình Luyện hơi mỉm miệng. Nhưng, trở lại nghiêm trang, ông nói: - Chúng ta chưa giáp mặt với bọn Mỹ. Nhưng cũng như một võ sĩ lên võ đài, trước khi gặp đối thủ xuất chiêu, ta cũng phải có những thế võ của chúng ta. Nghĩa là phải đánh như thế nào rồi mới tìm ra cách đối phó với đối thủ. Mọi người nhìn nhau, Phan lấy quyển sổ ra ghi chép, một số phi công trao đổi nhỏ với nhau, bất ngờ Lê, một phi công đã lớn tuổi đứng lên: - Thưa Trung đoàn trưởng, quả thật chúng ta còn chưa có thực tế, một loạt những vấn đề đặt ra. Tôi xin nêu từ nhận thức của tôi. Một là, chắc chắn, khi đối mặt với phi công Mỹ chúng ta sẽ bị bắn bằng tên lửa, tránh như thế nào? làm sao thấy tên lửa bay đến? Hai là, ta có thể lấy ít thắng nhiều được không? Ba là, chọn đối tượng không chiến như thế nào? làm sao biết được chiếc nào mang bom? chiếc nào mang tên lửa? Tôi đề nghị giải thích và luyện tập cho có bài bản. Còn cách đánh, tôi, vốn là một chiến sĩ đặc công trước khi trở thành phi công, tôi nghĩ, ở trên không cũng có thể vận dụng chiến thuật của đặc công, tức là dùng lực lượng ít, bí mật, bất ngờ, tiếp cận địch, tìm cách thọc vào giữa đội hình những tốp mang bom, tìm những thằng ngon nhất, tiêu diệt, rồi rút thật nhanh. Một cánh tay ở giữa những chiến sĩ lái máy bay giơ rất cao. Trung đoàn trưởng nói: - Mời đồng chí Ngọc. Ngọc rụt rè đứng lên. Long từ phía trước ngoái cổ nhìn lại. Long ngỡ ngàng, một chàng rất đẹp trai, đôi lông mày rậm, kéo dài tới đuôi mắt, da trắng, mũi cao, miệng nhỏ, môi hồng như con gái, cơ thể rắn chắc, tóc chải rẽ ngôi, mái tóc ở phía trước xòa ra trùm một phần trán, trông anh như một cô gái trẻ, xinh xắn. Ngọc tủm tỉm: - Tôi nhất trí với đồng chí Lê ở phần đầu của chiến thuật đặc công, tức là sử dụng lực lượng ít, bí mật, bất ngờ, tiếp cận địch. Điều đó rất hay, chúng ta phải khôn ngoan để sao cho nhìn thấy địch trước, buộc địch phải đánh theo cách đánh của ta. Còn,… phần sau, tôi thấy, khó, bởi vì, làm thế nào để biết thằng nào ngon nhất? Bọn Mỹ cũng giống như chúng ta, lên trời, máy bay giống nhau, đâu có biết thằng nào quan trọng, thằng nào ngon nhất. Theo tôi, gặp địch, thuận lợi ở đâu, xạ kích ngay, cứ bắn rơi địch đã, không nên chọn. Sáu giơ tay, cánh tay rất dài của anh vượt khỏi đầu của những phi công cùng ngồi. Đào Đình Luyện cho phép: - Tôi đồng ý với đồng chí Ngọc. Lên trời, máy bay chiếc nào cũng như nhau, đâu có chiếc nào sơn khác để chỉ cho ta biết là chiếc nào quan trọng. Mà dù có biết, làm thế nào để thọc sâu vào giữa đội hình địch? Theo tôi, chúng ta phải quan sát, khép góc phía sau, đề phòng địch bắn tên lửa. Mà, tôi cho là, chúng ta nên nghiên cứu ý kiến đồng chí Lê, ở trên trời ta cũng có thể lợi dụng yếu tố thiên nhiên như mây, mặt trời để che giấu, ta còn có ưu thế là thuộc địa hình trong khu vực chiến đấu… Tôi nghĩ rằng chúng ta không nên quan trọng hóa địch, cũng không chủ quan. Chẳng có thằng địch nào khờ hết. Cũng không có chuyện bọn Mỹ không có tinh thần chiến đấu. Lên trời, nếu còn biên đội, còn dựa vào nhau. Lạc đội, lúc đó, bản lĩnh chiến đấu là điều số 1, tinh thần dù có ưu việt cỡ nào mà không có bản lĩnh, không bình tĩnh thì cũng bị bắn rơi. Tôi nghĩ ý kiến anh Lê rất co cơ sở để nghiên cứu. Đào Đình Luyện chăm chú nghe, ghi chép hết tất cả mọi ý kiến vào trong quyển sổ tay của ông, thi thoảng ông gạch chân nhiều dòng ở những nội dung ông chưa đủ thông tin để cân nhắc. Ông đứng lên, bước đến, ngồi xuống bên cạnh Lê, nói từng tiếng rõ ràng: