Cù Văn Hòn ngồi nói chuyện với Quách Quyền Lực từ nửa chiều cho đến bảy giờ tối. Đã hết giờ hành chính thủ trưởng vẫn chưa về, cho nên cô Chiều cũng ngồi nán lại xem thủ trưởng có sai bảo gì không. Cơ quan này được mấy cô nhân viên hành chính rất tận tụy với công việc.
Thủ trưởng lại nhiều khách khứa, sẵn sàng tiếp khách bất kì lúc nào: trong giò hành chính, sau giờ hành chính, trước giờ hành chính, ngày chủ nhật, ngày lễ. Đủ các loại khách: khách trung ương xuống, khách địa phương lên, nhà văn hóa, nhà thơ, nhà phê bình văn học, thậm chí là người mới võ vẽ viết dăm ba truyện ngắn. Có lúc khách đọc cho Lực nghe mười bài thơ hoặc một truyện ngắn vừa mới sáng tác.
Thỉnh thoảng Lực lại giơ tay khen: "Hay! Hay! Tuyệt! Tuyệt! Tuyệt vời!". Càng được khen khách càng hào hứng đọc và càng hào hứng ngồi lâu… Mấy cô nhân viên thay nhau phục dịch thủ trưởng tiếp khách. Lần nào cũng có bia, thuốc lá, đậu phộng. Nếu Chiều bận việc nhà thì nhờ Đào nếu Đào bận thì nhờ Chanh…
Không những thủ trưởng chỉ bận tiếp khách, mà còn bận tiếp anh em trong cơ quan để bàn bạc công việc. Từ khi Quách Quyền Lực về làm thủ trưởng, Cù Văn Hòn rất ít gặp vì thấy Lực cứ búi xùi vào hết việc này đến việc nọ, hết khách này đến khách nọ. Nếu cần lắm Cù Văn Hòn mới gặp, mà chỉ gặp trong thời gian rất ngắn để trao đỉi với nhau những việc cụ thể… Nhưng hôm nay, hai người ngồi với nhau đến hơn bốn tiếng đồng hồ. Hòn thấy có những điều không thể không nói với Lực.
Gần sáu giờ rồi. Cô Chiều bước lên, dè dặt vào phòng:
- Thủ trưởng làm việc lâu, để em gọi cơm?
Hòn quay ra:
- Thôi cô ạ, anh em tôi về ngay bây giờ…
Lực giơ tay phải, dừng bàn tay ngang mặt:
- Cô cho hai anh em tôi hai chai bia Tiger, hai gói đậu phộng, một bao thuốc lá ba số.
Có bia. Có thuốc lá. Có chuyện trao đi đổi lại. Hai người càng ngồi lâu. Rất hiếm có dịp Cù Văn Hòn bình tâm nói hết ý nghĩ của mình. Cũng rất hiếm có dịp Quách Quyền Lực bình tâm nghe Hòn tâm tình… Bước chân về đến tòa soạn là Lực hăng hái triển khai ngay mọi ý định, xồn xồn khai trương cáì này, xồn xồn khai trương cái kia. Làm lễ kết nghĩa với mấy cơ sở sản xuất đề nền học thuật được gắn liền với thực tiễn đời sống. Mở văn phòng thường trú của cơ quan ở nhiều thành phố lớn dọc chiều dài đất nước. Trang trí riêng một phòng khách tại cơ quan để các nhà văn hóa ở xa về Hà Nội có nơi nghỉ lại. Tổ chức cơ quan và cộng tác viên những chuyến hành hương về cội nguồn để cái cơ quan văn hóa này bén rễ sâu vào mảnh đất phì nhiêu của văn hóa dân tộc. Mỗi lần đi có các cô nhân viên hành chính đi theo, mang mấy két bia, mấy két nước ngọt… Thiên hạ cứ thấy thế là phát khiếp lên rồi. Viện Văn hiến và báo "Văn hiến ngàn năm" làm ăn lớn! Ông Quách Quyền Lực đang phất Viện Văn hiến lên như diều… Làm học thuật đâu có phải cứ cờ giong trống mở inh ỏi. Cần phải có sự điềm tĩnh tối thiểu để nghiên cứu, để sáng tạo.
Hoàng Bảo là người công tác tại cơ quan này gần ba mươi năm, chưa thấy một ông Viện trưởng nào suốt ngày chạy cờ lông công như thế, đã trực tiếp góp ý với Lực nên uốn lại cách làm việc. Văn Quyền trẻ trung, mới công tác tại tòa soạn năm năm cũng thấy cách làm của Lực không thích hợp. Đã có lần Quách Quyền Lực đang hưng phấn, hỏi Văn Quyền: "Em thấy anh làm việc được chứ?". Lực chờ đợi câu trả lời đồng tình thì Văn Quyền mở to đôi mắt như đèn ô tô, cười cười: "Em nghe người ta nói anh làm văn nghệ quần chúng". Lực tím mặt. Ngày hôm sau, trong cuộc họp tòa soạn, Lực hét lên: "Có người bảo tôi làm văn nghệ quần chúng. Tôi toàn tâm toàn ý lo cho cơ quan thì có người dè bỉu, chê bai. Nội dung với hình thức bao giờ cũng gắn liền nhau. Lênin đã dạy chúng ta phải chú ý đặc biệt công tác tuyên truyền…".
Nhưng Quách Quyền Lực ơi, tuyên truyền đâu cứ phải là chuông trống ầm ĩ. Tôi nhớ rõ lắm lời dạy sâu sắc của Lênin: "Những tên bịp bợm thường cứ trống giong cờ mở và những người nhẹ dạ đều tin đó là năng lực!".
Quách Quyền Lực nhoai người ra phía trước, hai thái dương giật giật:
- Ông bảo tôi là tên bịp bợm ạ?
Cù Văn Hòn tước ngay vũ khí của Quách Quyền Lực bằng lời lẽ ôn tồn:
- Ông là thằng bạn tốt của tôi. Nhưng ông cứ làm mãi như thế thì người ta sẽ bảo ông là thằng bịp bợm.
- Khi chúng nó bảo tôi là thằng bịp bợm thì tôi không còn là người bạn tốt của ông nữa à? Đây!… - Lực chỉ ngón tay trỏ vào cái sẹo trên đầu - Vết sẹo này không bao giờ mất Cù Văn Hòn ơi! Vết sẹo này sẽ dìu chúng ta gắn bó với nhau đi mãi trên đường đời chông gai!
- Không phải riêng tôi, mà nhiều anh em ở đây góp ý cho ông, ông phải nghe chứ. Ông cứ chủ quan làm theo cách của ông, bỏ nội dung bê bối, cứ chạy theo kiểu phô trương hình thức. Nhỡ sau này có làm sao thì ông lại trách tôi là bạn thân của ông mà không nói gì với ông… Hoàng Bảo, Phạm Lương, Việt Sồ toàn những người làm việc kì cựu hàng chục năm, thương ông thì mới góp ý cho ông. Ông nên nghe họ mà sửa chữa…
- Cù Văn Hòn ơi! Muốn tôi sửa chữa thì cũng phải từ từ chứ. Tôi nhớ ít nhất là hai lần ông nói với tôi: cá tính là tính trời cho, nó bám chặt vào máu thịt, phải lâu mới sửa chữa được.
- Nhưng phương pháp làm việc có phải là cá tính đâu. Ông là bạn thân của tôi, hai thằng có nghị lực ăn đói mặc rét để học tập. Tôi tin bây giờ ông cũng có nghị lực để uốn nắn phương pháp làm việc cho tất… Còn cá tính của ông rõ nhất là đa nghi. Đứa không tất nó xúc xiểm ông, bệnh đa nghi của ông nổi cơn điên lên, ông quát mắng người tốt. Người tốt họ không hay gặp ông để đưa chuyện đâu, họ cũng không hay đòi hỏi gì, mà chỉ lo hùng hục làm việc. Còn đứa xấu lại hay gặp gỡ thề thốt với ông. Dần dần ông thích đứa xấu, mà bỏ rơi người tất. Tôi xin nói thẳng với ông: làm quản lý như thế là dã man.
- Cù Văn Hòn ơi, thì đa nghi là cá tính của tôi, phải từ từ cho tôi sửa chữa… Ông muốn nói tôi tin vào những lời xúi giục của thằng Cấu chứ gì. Ông nhầm rồi ông bạn vàng của tôi ơi. Thằng Cấu là thằng vô học. Dùng nó như dùng con dao hai lưỡi. Nếu dùng không khéo thì sẽ đứt tay mình. Nếu khéo dùng thì nó sẽ đâm vào người mình muốn.
- Tôi không biết ông tin vào đứa nào. Tôi chỉ thấy ông chẳng sửa chữa gì cả, mà chỉ thấy cái cá tính ấy càng ngày càng bành trướng…
***
Cấu đang phóng xe Dream trên đường phố thì thấy chiếc ô tô của cơ quan đậu trước cổng, bèn dừng lại, ngó vào: Đấu ngồi trong đó, tay nắm vô lăng, lưng tựa vào ghế, ngáy khò khò. Đêm qua Đấu đưa thủ trưởng đi làm việc đến hơn mười một giờ mới về, rồi đưa thủ trưởng đi ăn phở ở phố Bát Đàn, lúc quay về nhà mình đã mười hai giờ rưỡi. Cho nên bây giờ Đấu tranh thủ ngủ. Giấc ngủ của Đấu thường là như vậy: trong lúc chờ đợi thủ trưởng, tranh thủ nhắm mắt được chút nào hay chút ấy, có khi được mười lăm phút, có khi nửa tiếng hoặc một tiếng đồng hồ, thậm chí có khi đến hai tiếng đồng hồ. Nhân viên lái xe thuộc tính của thủ trưởng rồi: hẹn một đường làm một nẻo. Hẹn năm giờ sáng phải có mặt ở nhà thủ trưởng, nhưng có thể bảy giờ mới xuất phát. Hẹn bốn giờ chiều phải có mặt ở một địa điểm nào đấy, nhưng có thể sáu giờ thủ trưởng mới đi xe ôm đến… Thủ trưởng có quyền sai giờ, nhưng tài xế phải đúng giờ một trăm phần trăm. Vì thủ trưởng làm việc bất thùng chi thình bất kì lúc nào và bất kì ở đâu.
Không một chiều nào Đấu được về đúng giờ. Không một bữa cơm tối nào Đấu được cùng ngồi ăn với vợ con. Đưa thủ trưởng đi làm việc. Và ngồi chờ thủ trưởng. Có lúc thủ trưởng ở lại cơ quan để giải quyết cho xong một việc gì đó hoặc tiếp một người khách nào đó. Có lúc thủ trưởng cần đi gặp một ông cán bộ cấp côi nào đó hoặc một nhà văn hóa nào đó. Có lúc để giữ bí mật trong hoạt động, thủ trưởng tự đi xe ôm, và lái xe cứ yên chí chờ tại cơ quan…
Tính cách của thủ trưởng đã rèn luyện cho lái xe đức tính không sốt ruột và cũng không nôn nóng chờ đợi. Vì chờ đợi thì biết chờ đến bao giờ và chờ trong khoảng thời gian bao lâu. Chi bằng trong lúc chờ thì tranh thủ ngủ với một động tác quen thuộc của người lái xe: lưng tựa vào ghế ngả ra sau, hai chân gác lên phía trước, hai tay cầm vô lăng, và… ngáy… ngáy… ngáy… ngáy… Hễ nghe tiếng gọi của thủ trưởng là bật dậy ngay lập tức.
Cạch… cạch… cạch…
Có tiếng gõ ngoài cửa kính. Như một phản xạ có điều kiện, không chậm một giây, Đấu mở mắt, bỏ hai chân xuống, nổ máy. Nhưng mở cửa, thì không phải thủ trưởng Lực mà là thủ trưởng Cấu.
- Mày chưa về à? - Cấu hỏi.
- Em còn đợi thủ trưởng.
- Lão ấy ngồi một mình hay ngồi với ai?
- Với anh Cù Văn Hòn.
Cấu trở giọng gay gắt:
- Bàn cái đ. gì với Cù Văn Hòn mà lâu thế? Gần bảy giờ rồi… Hai lão ấy ngồi với nhau từ bao giờ?
- Từ lúc nửa chiều.
- Bàn cái đ. gì!… Thôi được, khi nào lão ấy xuống đây thì bảo lão ấy chưa được về, mà phải gọi điện thoại cho tao ngay!
- Thưa thủ trưởng, lão nào ạ? Anh Lực hay anh Hòn?
- Lực chứ! Lão Hòn thì gọi điện cho tao làm cái đ. gì! Mày tuyệt đối không được nói cho lão Hòn biết tao gặp Lực.
Cấu phóng xe về nhà. Đầu óc phừng phừng bao nhiêu câu hỏi: Hai lão này gặp nhau bàn việc gì mà kéo dài đến ba, bốn tiếng đồng hồ? Hay là lão Lực lại nghe theo lão Hòn rồi! Lực mà nghe Hòn thì mình mất chỗ đứng. Phải tách hai lão này ra. Bằng bất kì giá nào cũng phải tách hai lão này ra. Tao không thua mày đâu. Thằng Cấu này phải thắng!
Theo đúng lời dặn của Cấu, lúc Cù Văn Hòn xuống, Đấu cứ im lặng cho Cù Văn Hòn đạp xe đi. Còn lúc Quách Quyền Lực xuống, Đấu nói lại lời hẹn tâm huyết của Cấu là Lực phải gọi điện thoại ngay cho Cấu. Lực cầm máy điện thoại di động, vừa nói vừa mỉm cười: "Tốt! Tốt! Tuyệt vời! Tuyệt vời! Tuyệt vời!…".
***
Cấu và Quách Quyền Lực ngồi đối diện. Chủ đề lan man trong những lời hai người trao đi đổi lại. Cấu thông báo cho Lực biết những tin tức rất khách quan, khách quan một trăm phần trăm. Lúc mười giờ sáng ngày thứ năm Hoàng Bảo và Văn Quyền ngồi uống bia với nhau ở quán giải khát Trường Xuân. Lúc ba giờ chiều ngày thứ hai, Việt Sồ và Phạm Lương ngồi nói chuyện với nhau tại phòng phạm Lương gần hai tiếng đồng hồ. Lúc năm giờ chiều ngày thứ sáu, mọi người về hết, cô Đào và cô Chiều ngồi lại giở sổ sách ra tính tính toán toán, thỉnh thoảng lại nhắc tên ông Lực… Quan trọng nhất là tin này: Cù Văn Hòn và Phan Chấn cùng đi với nhau dọc đường phố Trần Nhân Tông đến hàng tiếng đồng hồ. Thỉnh thoảng Hòn lại cau mày: "Quách Quyền Lực ấy à!.. Không được! Không được! Quách Quyền Lực hỏng quá!…". Còn Phan Chấn giơ tay nói hùng hổ: "Thằng cha ấy đang tập làm chính trị. Chính trị non nớt, mà văn hóa lại càng non nớt hơn…".
- Sao mày nghe được?
- Dễ thôi, em cho người đi theo. Hai lão ấy cứ ngỡ là một người xa lạ nào đó gặp ở hè phố.
- Hai lão ấy có nói gì nữa không?
- Nói nhiều lắm. Tóm lại là anh phải cảnh giác về sự liên kết của hai lão này, sự liên kết giữa Cù Văn Hòn với mọi người trong cơ quan, sự liên kết giữa người này với người kia…
Ngay lập tức trong đầu Quách Quyền Lực bùng lên một ý đồ có tính chiến lược: phải chia rẽ Phan Chấn với Cù Văn Hòn, phải chia rẽ Cù Văn Hòn với mọi người trong cơ quan, phải chia rẽ giữa người này với người kia. Chia để trị! Chúng nó mà liên kết với nhau thì mình dễ bị đổ như chơi. Vừa dùng biện pháp tổ chức vừa dùng tình cảm cá nhân để tách chúng nó ra mỗi đứa một nơi. Dùng tình cảm để kích động cá nhân thì phải có thời gian, mỗi ngày kích một tí. Nhưng dùng biện pháp tổ chức thì mình có thể làm được ngay, quyền mình nắm trong tay, lực mình có trong tay, có thể làm ngay tức khắc. Tổ chức! Tổ chức! Và tổ chức! Nếu tôi có một tổ chức trong tay tôi sẽ lật đổ được chế độ Sa hoàng, Lênin đã từng nói như vậy. Phải chia rẽ tất cả chúng nó, và từng đứa phải quy tụ về mình, yêu mến mình, kính trọng mình, sợ hãi mình!…
Chỉ trong chốc lát, những lời bàn chân thành của Cù Văn Hòn bay theo gió; trước mặt Lực chỉ còn Cấu. Cấu hiện ra sừng sững. Cấu trung thành. Cấu trung thành tuyệt đối với mình. Con người của Lực, tâm trí của Lực, hồn vía của Lực cuốn theo Cấu.
Đây không phải là lần đầu, mà là lần thứ tư thứ năm, tâm trạng Quách Quyền Lực biến động nhanh chóng như vậy Vừa mới nhận thức Cù Văn Hòn là con người trung thực thì thoắt một cái đã thấy Cù Văn Hòn phản mình và Cấu mới là người thực sự trung thành. Nhưng năm thì mười họa Cù Văn Hòn mới gặp gỡ trò chuyện với Quách Quyền Lực. Còn Cấu thì ngày nào cũng gặp, ngày nào cũng thẻ thót đưa tin, ngày nào cũng thậm thụt bàn bạc, thì lẽ tất yếu Quách Quyền Lực thấy Cấu tốt với mình hơn, tận tụy với mình hơn. Kẻ đa nghi bao giờ cũng thích thằng nịnh hót.
Công tác tổ chức phải như thế nào đây?
Lực trình bày trước. Cấu bổ sung sau. Không cần suy nghĩ cân nhắc lâu, Lực nói rành mạch và thao thao như những ý đồ đó đã được nuôi trong máu từ lâu bây giờ chỉ việc phun ra. Cấu cũng vậy, nói liền một hơi dài. Ai ngỏi ghế nào, ai ngồi phòng nào, Cấu sắp xếp rất hợp với ý nghĩ của thủ trưởng.
Lực ngồi đối diện, oam người về phía Cấu, mắt mở to, tay trái chống vào hông, tay phải giơ lên ngang đầu. Thỉnh thoảng bàn tay chỉa ra ngón giữa và ngón trỏ, thụt xuống một tấc, rồi giơ cao một tấc, rồi thụt xuống một tấc để biểu thị nồng nhiệt sự đồng ý và đồng cảm. Vóc dáng Cấu to cao. Khi đối diện, Cấu cao hơn hẳn Lực hai cái đầu. Cho nên để biểu thị sự nồng nhiệt cao độ của mình Lực phải ngẩng mặt lên cho hai cái mặt thật sự đối diện một trăm phần trăm, soi vào nhau vừa khít vào nhau trăm phần trăm.
Bàn xong những vấn đề cơ bản, haì người còn bàn rất cụ thể, tỉ mỉ từng li từng tí phương pháp tiến hành. Cấu gặp ai. Lực gặp ai. Lúc gặp nói những gì, tùy đối tượng mà nói để người đó vừa thấy sự ưu ái của mình vừa làm cho người đó tự hào được nằm trong "khung". Thời gian gặp lúc nào cho thích hợp. Và người nào thì nên gặp ở đâu, gặp tại cơ quan, hay gặp tại nhà riêng, hay gặp tại quán bia, hay gặp trên hè phố vừa đi dạo vừa trao đổi kiểu tâm sự…
Bàn xong xuôi đâu đó, lật đi lật lại, lật trái ìật phải, khít rìn rịt, không còn chút sơ hở, Lực đứng dậy, tay trái xách cặp đen, tay phải giơ cao, vừa bước ra cửa vừa nói:
- Tuyệt vời! Tuyệt vời!
Cấu níu lại:
- Anh cho em nói thêm một việc hệ trọng…
Lực quay phắt lại một cách rất nhiệt tình, rướn mình ngẩng đầu lên nhìn thẳng vào mặt Cấu:
- Hệ trọng à?
Cấu cũng cúi đầu xuống để nhìn thẳng vào mặt Lực:
- Riêng đối với Phan Chấn anh phải kéo nó kì được về phía anh, không để nó tơ màng dính dáng gì đến Cù Văn Hòn. Rất hệ trọng! Rất hệ trọng! Anh không được coi thường việc này.
Quách Quyền Lực giơ mạnh cánh tay phải:
- Tuyệt vời! Vô cùng phù hợp với ý anh!
Cù Văn Hòn không bao giờ chơi thân với Phan Chấn, không bao giờ hé miệng bàn bạc việc cơ quan với Phan Chấn. Nhưng tâm lí của kẻ đa nghi là thế: hễ thấy hai, ba người đứng trò chuyện với nhau là nghi ngờ họ đang toan tính âm mưu lật đổ mình (!). Lại thêm Cấu luôn luôn rót dầu vào ngọn lửa đa nghi, làm cho Quách Quyền Lực càng ngày càng rối quẫn lên và ngờ vực lung tung… Phen này phải kéo kì được Phan Chấn về với mình, phong cho Phan Chấn chức trợ lí Viện trưởng, trợ lí tống biên tập về nội dung (!).
Còn Cấu, tướng mạo thằng này không ra gì, đàn ông mắt lươn là ghê gớm lắm. Nhưng nếu phong cho nó một cái chức lãnh đạo thì nó sẽ đứng hẳn về phía mình, không phá mình, không những không phá mình mà còn làm lợi cho mình nữa. Cấu còn có gan chém bừa tất cả những đứa nào chống đối mình. Như thế là dùng Cấu như dùng một con dao hai lưỡi… Lực gật gật đầu ra vẻ đắc ý: phong cho Cấu chức trợ lí về kinh tế (!). Trong cuộc họp để phong chức, Lực hùng biện: "Làm kinh tế tức là làm chính trị. Muốn đạt mục đích chính trị, mà lơ là mặt kinh tế tức là chính trị trên con số không. Mục đích chính trị có huy hoàng đến mấy mà bụng nhân dân đói meo thì màu sắc chính trị cũng trở thành màu xám. Bác Hồ đã nói độc lập mà không có hạnh phúc thì chỉ là độc lập bánh vẽ. Tiêu chuẩn đầu tiên của hạnh phúc là cơm no áo ấm. Có cơm no áo ấm thì mới kích thích từng tế bào trong cơ thể con người. Tế bào có cường tráng thì cơ thể mới cường tráng. Cơ thể có cường tráng thì đầu óc mới minh mẫn để sáng tạo Mỗi cá thể minh mẫn sáng tạo sẽ tạo lập một tập thể minh mẫn sáng tạo…".
Sắp đặt ghế ngồi cho Phan Chấn và Cấu như thế là tuyệt vời. Còn sự sắp đặt ghế ngồi cho những người khác thì sao? Lực giở sổ tay soát đi soát lại, rồi gật đầu, tự nói một mình: "Tốt! Tốt! Tuyệt vời!". Trong dịp tổng kết cơ quan năm ngoái, Lực đã rất thông minh trong việc xếp loại lao động tiên tiến. Dựa theo sự bình bầu của các bộ phận, Cù Văn Hòn xếp ba loại A, B, C. Lực cầm bút gạch B và C, thay vào đó là A1, A2, A3. Lực nói với Hòn: "Ông thật thà quá. Nếu xếp B và C thì anh em oán trách. Còn xếp toàn loại A cả, anh em sẽ vui mừng thấy lãnh đạo ưu ái với mình, dù là A2 hay A3 thì cũng là A" (!). Theo cái sách ấy, lần này Quách Quyền Lực phong chức cho hầu hết cơ quan.
Trong buổi họp quan trọng, đứng trước toàn thể cử tọa, Quách Quyền Lực tuyên bố "đây là cuộc họp để xốc lại tổ chức, một bước tiến hoàn thiện về mặt tổ chức để mọi người yên tâm đầu tư trí tuệ vào việc nghiên cứu và sáng tạo học thuật". Lực dõng dạc đọc quyết định. Quyết định bằng văn bản hẳn hoi, chứ không phải nói mồm. Quyết định được phô tô thành hàng chục bản để trao cho từng người được phong chức. Quyết định mở đầu bằng dòng chừ trang trọng: "Để cơ quan thực sự là một cơ quan học thuật, một cơ quan sáng tạo… Để cơ quan hoàn thành nhiệm vụ một cách đầy vinh quang trong giai đoạn đổi mới của đất nước, Viện Văn hiến và báo Văn hiến nghìn năm phải thực sự góp phần vào sự đổi mới ấy, thủ trưởng quyết định xốc lại tổ chức cho phù hợp với nhiệm vụ mới…".
Sau khi Lực đọc quyết định, nhiều người bật cười. Có người suýt cười, vội đưa tay bịt miệng để không bật ra thành tiếng. Người này ghé tai người kia thì thào:
- Cả cơ quan chỉ còn sáu người không có chức vụ.
- Một đơn vị toàn mang súng lục, chỉ vài ba người mang súng trường thì đánh đấm cái gì.
- Lên chức mà không lên lương, không có phụ cấp thì lên làm gì.
- Tia ra báo thì trụt ào ào mà chức vụ cứ lên ầm ầm.
- Cái lão thủ trưởng này mị dân lộ liễu quá.
Việt Sồ đứng phắt dậy, bước ra. Mọi người cùng ra theo, tự động giải tán, khúc khích cười. Việt Sồ đưa tay vuốt mái tóc bù xù:
- Nội dung thì không lo. Cứ dăm ba tháng lại "xốc tổ chức" một lần, đề bạt người này rồi đề bạt người kia để được lòng thiên hạ. Cứ cái đà này thì lão ta sẽ "xốc" cơ quan xuống biển.
Xì xầm với nhau thế thôi, chứ không ai dám phát biểu một cách chính thức. Nói chung là trót lọt cả. Chỉ có hai trường hợp trục trặc, Lực cũng thông minh giải quyết trót lọt.
Trường hợp thứ nhất:
Cô Đào gặp riêng thủ trưởng: "Năm ngoái thủ trưởng công bố em là trưởng ban, hôm nay thủ trưởng quên mất, lại công bố em là phó ban". Lực "ờ… ờ…" mấy tiếng, rồi nói: "Trưởng ban chứ! Đánh máy nhầm rồi!". Lực định cầm bút sửa quyết định thì cô Đào giật lại, cười: "Em nói đùa thế thôi. Trưởng phó gì cũng được. Ban của em chỉ có một mình em, em vừa là trưởng ban vừa là phó ban vừa là ban viên…".
Trường hợp thứ hai:
Cô Chiều gặp riêng thủ trưởng, khăng khăng từ chối chức phó phòng với lý do văn hóa thấp… "Thủ trưởng giao việc gì em làm việc nấy, em không dám điều khiển ai cả".
Lực nghiêm sắc mặt: "Đây là nghị quyết của chi bộ, đồng chí không được thối thác nhiệm vụ!".