| Liên Mạng VietNam || GiaiTri.com | GiaiTriLove.com | GiaiTriChat.com | LoiNhac.com | Đăng Nhập | Gia Nhập |
Home >> Tôn giáo, Chính Trị >> Cuộc chạy đua tổng thống Cuộc chạy đua tổng thống
Boris Yeltsin
Ngài thị trưởng vào trận hay là chiếc mũ không mất tiền
Cứ vào đầu mùa hè, như thường lệ, Matxcơva lại chìm lắng. Đường phố vắng teo. Giọng các phát thanh viên truyền hình vang lên buồn bã như thông lệ. Duma đi nghỉ hè.
Nhiều người đưa con trẻ ra chơi vùng ngoại ô, còn bản thân họ chủ yếu nghỉ ngơi ở biệt thự, cố tận hưởng những ngày đầy nắng mặt trời hiếm hoi này. Giới thượng lưu chính trị cũng bắt đầu một cuộc sống âm thầm lặng lẽ, quanh khu vườn nơi biệt thự, toan nhanh nhanh chóng chóng thoát khỏi cái ngột ngạt của thành phố.
Đây hoàn toàn mới chỉ là bầu không khí tâm lý. Mà bầu không khí tâm lý thông thường lại nói lên rất nhiều điều trong xã hội.
Mùa hè năm 1999 bát đầu không phải là ngoại lệ của quy luật này. Ta dễ dàng nhận thấy là dân chúng đã mệt mỏi với chính trị đến nhường nào. Cuộc khủng hoảng triền miên suốt từ tháng 9 tới tháng 5 hầu như vắt kiệt sức mọi tầng lớp xã hội. Chẳng còn hơi sức đâu mà chống Primakov, chẳng còn ủng hộ phong trào cộng sản, và thậm chí cũng chẳng buồn bàn tán về vấn đề Thủ tướng mới.
Dù sao ai cũng thấy bằng lòng với tân Thủ tướng. Nếu như bỏ qua những mâu thuẫn nội bộ trong Chính phủ mà dân chúng không quan tâm đến lắm thì Stepasin quả là đang “nổi như cồn” trước ống kính truyền hình. Anh ta đi nhiều, tiếp xúc với các thống đốc, tích cực, nhiệt tình thực thi nhiệm vụ của Chính phủ. Anh ta cũng gây được ấn tượng mạnh với những người đứng đầu các nước phương Tây. Nhưng điều cốt yếu nhất là bằng sự lạc quan mang hơi hướng ngây thơ của mình, anh ta tạo một ấn tượng mà khi nghĩ sâu hơn thì người ta thấy buồn - đó là ấn tượng tạm thời, lấp chỗ trống.
Đông đảo quần chúng nhanh chóng tiếp nhận sự năng nổ này và... trong những khoảnh khắc nào đó tạm lãng quên đi tình hình chính trị hiện thời.
Tuy nhiên, các lực lượng chủ yếu lại hầu như không có ý định đi nghỉ hè. Những thành viên tham gia tiến trình chính trị sẵn sàng cho cuộc chiến có tính quyết định. Chẳng bao lâu sau, cuộc chiến đó đã bắt đầu.
Sau khi bị phế truất mà dư luận quần chúng còn thực sự chưa thấu hiểu hết nguyên nhân, uy tín của Evgeni Primakov ngày càng lên cao - từ 20% ủng hộ trong tháng 5 đã lên tới 30% trong tháng 7. Các nhà phân tích đều nhất trí cho là với vị trí chắc chắn như thế cựu Thủ tướng sẽ đàng hoàng bước vào cuộc bầu cử Duma, đương nhiên sẽ với tư cách thủ lĩnh một phong trào mới. Rồi sau đó như một người chiến thắng, ông ta sẽ bước tiếp đến cuộc bầu cử Tổng thống.
Phong trào do Primakov kêu gọi đã rất nhanh chóng được tập hợp. Lãnh tụ chính thức và không chính thức của phong trào đó là Yuri Mikhailovich Luzkov. Phong trào đó được gọi là “Tổ quốc” và ngài Thị trưởng Matxcơva đã phải dồn hết trí lực của mình vào phong trào này. Luzkov đôn đáo khắp nơi trong nước, trực tiếp trò chuyện với lãnh đạo các khu vực. Các thống đốc từng quá lo lắng trước sự vắng bóng lâu nay của Thủ tướng, của chính quyền Trung ương và trước sự trống vắng nảy sinh sau khi Primakov bị cách chức, đã nhanh chóng tập hợp dưới ngọn cờ của Thị trưởng Matxcơva. Một tỉnh, hai tỉnh, ba tỉnh, chục tỉnh, hai chục tỉnh đều hồ hởi chào đón phong trào “Tổ quốc” mới. Chủ nghĩa trung dung là hệ tư tưởng chính của phong trào. Cái loa tuyên truyền chính trị tư tưởng chính là “kênh 3” hay là hãng “Truyền hình Trung ương mới” cũng do Luzkov tài trợ.
Hoá ra lại là các nhà trung dung. Vậy có điều gì xấu xa đâu nhỉ? Trong bối cảnh các lực lượng dân chủ ngày càng bị tan rã, liên tiếp chào thua những người cộng sản trong các cuộc bầu cử Quốc hội thì dĩ nhiên chẳng còn gì hơn là nên chào mừng đảng phái này, hệ tư tưởng này. Nhưng...
Tôi hiểu và luôn tiếp thu sự phê bình của đối thủ chính trị, đặc biệt vào giai đoạn chay đua tranh cử. Đó hầu như là một thực tiễn chính trị bắt buộc đối với một xã hội văn minh.
Nhưng khi không chỉ còn là chỉ trích, mà là sự tạo dựng hình ảnh kẻ thù chung của nhân dân một cách có ý thức thì thôi, xin lỗi nhé. Đó sẽ không còn là cuộc đấu tranh vận động bầu cử bình thường nữa, mà là sự tuyên truyền thời Xô-viết. Chính các biện pháp đấu tranh với đối thủ chính trị thời Xô-viết đã được các phương tiện thông tin đại chúng thân Matxcơva lựa chọn.
Chế độ Yeltsin đã bán Tổ quốc cho tư bản nước ngoài. Chính ông ta có tội để hàng tỉ đô la hàng năm bị tuồn ra nước ngoài. Chính ông ta tạo dựng ra hệ thống tham nhũng. Chính ông ta tiến hành cuộc “diệt chủng dân tộc Nga”, mắc tội lỗi làm giảm tỉ lệ sinh sản, gây ra thảm cảnh cho nền khoa học, giáo dục, y tế và văn hoá đất nước. Xung quanh Tổng thống là tập hợp gia đình mafia, đúng là một băng đảng tội phạm.
Đó là nội dung các chương trình chính trị hàng ngày của kênh 3 đài truyền hình. Cách cóp nhặt khờ khạo các ý tưởng được phát lên không trung, thấm dần vào nhận thức con người theo nhiều cách khác nhau: những bức tranh đả kích, những vụ tố cáo cụ thể gây “chấn động dư luận” - nơi này biển thủ cả nhà máy, nơi kia xâu xé cả một ngành dầu mỏ. Đề tài số một dĩ nhiên là mối quan hệ giữa Kremli và Boris Berezovski, một con “ác quỷ” chính trị của nước Nga thời hiện đại, núp sau bóng Boris Yeltsin. Đương nhiên người ta buộc tội rằng chính tôi đã gây ra khủng hoảng tài chính (gần như là cuộc khủng hoảng thế giới), và rằng cũng chút nữa thôi là tôi đã vùi dập Tổng công tố Skuratov “trung thực”.
Tôi cố hiểu: chẳng lẽ tất cả những kẻ nào có ý đồ gieo rắc mọi chuyện đó đều nghĩ rằng chính cái công việc vụng về, ngu xuẩn ấy lại có thể mang lại cho họ thắng lợi bầu cử và nhân dân tin sao được?
Suốt bao ngày tôi cố phân tích xem cái gì đã xảy ra trong quan hệ giữa tôi và Yuri Mikhailovicll Luzkov? Bởi lẽ chúng tôi đã có thời từng là bạn bè. Tôi từng rất tôn trọng (và hiện nay vẫn tiếp tục kính trọng) hoạt động xây dựng thành phố của ông ta, kính nể tinh thần làm việc không mệt mỏi và tính cương nghị của ông ta. Ngài thị trưởng luôn luôn ủng hộ đường lối chính trị cải cách, tự do kinh doanh, bởi chính đường lối này đã tạo cho ông ta điều kiện biến Matxcơva thành một thành phố đẹp và hiện đại, với những đường phố sạch sẽ, sáng loáng, với kết cấu hạ tầng hiện đại. Một thành phố ai cũng cảm thấy sống thực sự thoải mái dễ chịu.
Nhưng sau buổi lễ kỷ niệm 850 năm Matxcơva tưng bừng với quy mô chưa từng thấy, rõ ràng đầu óc ngài thị trưởng hoàn toàn quay cuồng. Ông ta ngày càng thọc mũi vào các công việc chính trị chung của nước Nga, trong khi lại không muốn hiểu câu ngạn ngữ “vơ bèo vạt tép”.
Mà “bèo và tép” thì lại chẳng nhỏ bé chút nào. Matxcơva thực sự thu được cho ngân sách địa phương một số lượng tiền lớn từ các ngân hàng vào công ty mà họ buộc phải trả cho chính Matxcơva chứ không phải cho Nhà nước. Và chính số tiền đó đủ để tổ chức ngày lễ rực rỡ tưng bừng, để tạo nên những công trình kiến trúc lạ thường, để phục vụ cho tham vọng chính trị. Đồng thời Thị trưởng Matxcơva giận dữ phủ nhận tất cả: cả hiện tượng thu thuế “ thiên biến vạn hoá” xấu xa, cả sự lộng quyền của các quan chức, cả sự bất lực của bộ máy cảnh sát thủ đô. Không chỉ phủ nhận, mà ông ta còn đưa ra toà kiện các phóng viên sau mỗi bài báo phê bình của họ. Lẽ dĩ nhiên Luzkov chỉ yêu thích số phóng viên đấu tranh chống lại tôi. Toà án đã khôn khéo xét xử cho Luzkov thắng kiện, có lẽ là do “ưu thế nổi trội”. Bởi lẽ các quan chức toà án ở Matxcơva cũng hưởng lương từ Chính phủ Matxcơva và vì thế phải phụ thuộc vào ngài Thị trưởng.
Những chuyện này trước kia hầu như tôi không nhận ra... đơn giản là xuất phát từ tình yêu thành phố của chúng ta, vì rằng cuộc cải cách kinh tế ở Matxcơva đối với tôi quan trọng hơn những sai lầm lẻ tẻ của chính quyền và thói gàn dở chính trị của vị Thị trưởng nhẫn nại.
Thế nhưng vào thời điểm khủng hoảng mùa thu năm 1998, sau gần như một năm không tiếp xúc (lần cuối cùng chúng tôi đứng cạnh nhau là trong lễ kỷ niệm 850 Matxcơva năm 1997), tôi buộc phải chú ý đến những thay đổi trong nhân cách của Luzkov, hay là chú ý đến những tính cách của ông ta mà trước đó đơn giản là tôi không nhận ra. Tôi không thể gọi đó là là một sự tráo trở trắng trợn được. Hơn nữa là trong những tình huống gay cấn liên quan đến cá nhân ông ta. Yuri Mikhailovich đã học được cách có được một phong cách lạ thường: bên ngoài là tính nguyên tắc và cởi mở, nhưng bên trong là thái độ cứng rắn và tính toán hết sức lạnh lùng.
Vậy là sự việc xảy ra vào thời kỳ khủng hoảng mùa thu năm 1998, khi Yuri Mikhailovich công khai hứa hẹn trên truyền hình là không làm phiền Chernomưrdin khi Duma xem xét ông ta, nhưng rồi ông ta đâu có giữ lời.
Ông ta ranh mãnh làm ra vẻ “không biết gì” về vụ Skuratov và làm mọi cách có thể được để phong toả việc cách chức viên Tổng công tố.
Cuối cùng, ông ta phải công khai tuyên chiến với Tổng thống.
Một chiến dịch thanh tra tài chính của tôi và gia đình tôi vào mùa hè bùng lên, có hàng loạt các bài báo được trả công được đăng trên báo chí trong nước cũng như quốc tế, thậm chí còn được đăng trên cả tờ báo từng nhiều năm được gọi là “nguồn thông tin” dành cho KGB. Thế rồi Luzkov liền lập tức đưa ra lời phát biểu chính thức trong đó yêu cầu (đúng là như vậy?) phải chứng minh được là tôi ngoại phạm. Ông ta tuyên bố sẽ không tin vào bất cứ điều gì nếu không đưa ra được những chứng cứ. Tôi còn nhớ là chuyện này đã làm tôi kinh ngạc đến chừng nào. Vậy thế nào là chứng cứ ngoại phạm? Thật là xấc xược hết chỗ nói?
Tôi đã quen với việc bị xúc phạm từ phía báo chí, từ các phương tiện thông tin rối như canh hẹ của Duma. Nhưng chưa bao giờ tôi thấy có nhà chính trị tầm cỡ Liên bang nào lại xúc phạm nhân quyền của tôi một cách thô bạo và trắng trợn đến thế.
Với tôi mọi chuyện trở nên rõ ràng: Luzkov không thể không biết chuyện người ta đặt điều cho tôi, viết những chuyện bịa đặt về tôi mà không có gì để chứng minh và khẳng định được. Song dường như sự quá khích của một chính trị gia đã buộc ông ta không tính tới điều này.
Lẽ ra tất cả mọi chuyện này có thể trở thành trò nực cười. Nhưng phải là ở bối cảnh khác kia. Về tính cách, Yuri Mikhailovich hoàn toàn không phải một chính trị gia. Mọi bài phát biểu “dị thường” của ông ta - lúc thì về chuyện bảo vệ các nhà kinh doanh Nga, lúc là vấn đề Sevastopol, khi động chạm đến chuyện xem xét kết quả quá trình tư nhân hoá - chỉ làm cho những con người nghiêm túc thêm nghi ngờ, hoang mang. Dân Matxcơva dĩ nhiên đánh giá cao Luzkov, bỏ qua cho ông ta mọi yếu kém chính trị nhưng lại do những nguyên nhân hết sức xa vời vời chính trị. Cũng như tất cả mọi người dân bình thường ở nơi khác, dân Matxcơva mến ông ta đơn giản chỉ vì họ được quan tâm.
Và ngài Thị trưởng hoàn toàn có thể tiếp tục làm công việc yêu thích của mình, bận rộn với thành phố của mình, và tôi cũng vui vẻ ủng hộ ông ta. Có thể cũng sẽ phê phán, nhưng dù sao cũng vẫn sẽ ủng hộ. Nhưng với Luzkov thì Matxcơva vẫn còn là quá ít. Ông ta còn muốn nhiều hơn nữa kia.
Mùa hè năm 1999, Primakov và Luzkov bắt tay với nhau. Thông thường, Primakov vẫn kín đáo, thận trọng. Luzkov tuy khẽ khàng nhưng vẫn cố tính toán các phương án: ai trong họ có thể trở thành Tổng thống khi việc sắp xếp ổn định, ai sẽ trở thành Tổng thống hoặc thủ lĩnh một đảng phái lớn nhất... Xin nói là Luzkov hoàn toàn chẳng có ý định sẽ nhường đường cho vị cựu Thủ tướng. Trái lại, tính toán của ngài Thị trưởng là: với uy tín lớn của mình, Primakov được coi là “nặng ký” sẽ mở đường cho đảng “Thống nhất” tiến vào Duma, còn Luzkov sẽ tập hợp quanh mình tuyệt đại đa số đại biểu và sẽ trở thành Thủ tướng, rồi sau đó nghiễm nhiên sẽ trở thành Tổng thống năm 2000.
Trong bầu cử Quốc hội, liên danh này có thể sẽ nhận được cán cân nghiêng hẳn về phía mình (hơn nữa Primakov biết cách thoả thuận không đến nỗi khờ khạo với những người cộng sản), cho nên cuộc bầu cử Tổng thống tiếp theo sẽ chẳng còn ý nghĩa gì nữa.
Nếu như những dự đoán của tôi là đúng thì trong cuộc bầu cử Duma liên danh Đỏ - Hồng (tức là Cộng sản và “Tổ quốc”) sẽ chiếm đa số tuyệt đối số phiếu và ngay lập tức không những chiếm ưu thế chính trị rộng lớn mà còn hoàn toàn có khả năng hợp pháp với hai phần ba số phiếu để thay đổi Hiến pháp! Có khi còn bãi bỏ cả thế chế Tổng thống trong nước cũng nên.
Có nghĩa là với họ cuộc bầu cử Tổng thống đơn giản là không còn cần thiết nữa...
Trong bất kỳ trường hợp nào họ cũng có cái đà, có được con bài (trong tay họ sẽ là số phận của Chính phủ và bất cứ bộ luật nào, Luật hình sự, dân sự, thuế), vậy thì đấu tranh với họ trong tương lai sẽ hoàn toàn trở thành vô nghĩa.
Nói cách khác là mọi chuyện cần phải được giải quyết không phải vào mùa hè năm 2000, mà phải là mùa hè năm 1999. Trêu thực tế chỉ còn lại thời gian khoảng hai, ba tháng nữa thôi.
Suốt tháng 7, tôi đã vài lần nói chuyện với Sergei Stepasin về tình hình này. Tôi hỏi: theo anh ta thì vì lý do gì thống đốc các tỉnh lại liên kết với Luzkov vốn trước kia không được họ ưa chuộng giống như chuyện tỉnh lẻ muôn thuở chẳng yêu quý gì thủ đô?
- Mọi điều đã quá rõ ràng, Sergei Vadimovich ạ. Cần phải thiết lập một trung tâm chính quyền vững chắc, tập hợp quanh mình giới thượng lưu chính trị trong nước. Hãy kiên quyết và chủ động nắm lấy họ.
Trong chừng mực nào đó tôi hiểu là cuộc nói chuyện của chúng tôi chẳng thu được kết quả. Stepasin khăng khăng nhấn mạnh rằng anh ta là thành viên của đội ngũ Tổng thống, tin tưởng và trung thành, rồi hứng khởi kể về các kế hoạch của mình. Nhưng khi câu chuyện vừa chuyển sang vấn đề chính trị chủ chốt thì anh ta lập tức hạ giọng.
- Tới mùa thu mọi việc sẽ ổn, thưa Boris Nicolaevich, tôi xin hứa với Ngài.
Vậy thì cái gì sẽ ổn đây?
Tôi hiểu rõ là một thời điểm mới của cuộc đáu tranh chính trị gay gắt nhất tất yếu đang tới gần. Trận giao tranh cuối cùng vào sự lựa chọn chính trị của đất nước. Stepasin có khả năng tạm thời thoả hiệp với ai đó, nhưng lại không có khả năng trở thành một thủ lĩnh chính trị, một chiến sĩ, kẻ thù tư tưởng của Luzkov và Primakov trong cuộc bầu củ Duma. Trong khi đó cần phải xây dựng một đảng chính trị mới. Và tôi đã chuẩn bị sẵn sàng cho chuyện này.
Thế nhưng còn điều gì mà tôi hoàn toàn chưa chuẩn bị - thì đó là chuẩn bị đối phó với cú đánh hậu từ phía những con người đồng tư tưởng.
Cú đấm đã nhanh chóng được thực hiện. Từ kênh truyền hình NTV thuộc loại thông minh trí thức. Trong chương trình “Itogi” bình luận viên Evgeni Kisilev đưa ra “Sơ đồ gia đình Tổng thống”. Trên màn hình, bức ảnh này làm tôi nhớ đến những tấm ảnh dán trên tường “Cảnh sát truy nã” mà ta thường thấy khắp nơi. Những tấm ảnh này hồi còn ở Sverdlov tôi vẫn thường thấy: trong nhà máy, ở các bến xe, bên cạnh rạp chiếu bóng. Trong đó là chân dung của những kẻ say rượu, trộm cắp giết người, hiếp dâm.
Giờ đây “Cảnh sát” núp dưới bộ mặt của Đài truyền hình NTV “truy nã” cái gọi là Gia đình của tôi gồm con gái tôi, Volosin và Yumasev...
Người ta buộc tội tất cả, kể cả tôi, thôi thì mọi thứ có thể: nào là tài khoản trong các Ngân hàng Thuỵ Sĩ, nào là biệt thự và lâu đài ở Italia và Pháp, nào là hối lộ, tham nhũng...
Chương trình truyền hình của NTV làm tôi hơi choáng váng. Làn sóng mị dân chán ngắt được truyền trên kênh 3, trên báo chí của Toà thị chính, xét về nhiều khía cạnh, cũng chẳng hại gì làm, tuy nhiên cũng gây khó chịu: từ đây tung ra giọng điệu tuyên truyền thô bạo, vội vã và hấp tấp. Tất nhiên ở đây có những thợ lành nghề trong công việc này. Sự giả dối khôn khéo núp đằng sau “những chi tiết hiện thực”. Đây là một sự khiêu khích và xúc phạm trắng trợn.
Tuy nhiên khi đó, vào mùa hè năm 1999, tôi lại không quan tâm nhiều đến diễn biến của toàn bộ chuyện bịa đặt này, mà là đến những chuyện hoàn toàn khác. Nói chung làm sao mà Malashenko và Gusinski là những người vốn trong quen biết tương đối gần gũi với Tania, hiểu tính cách cô, lại có thể tuôn ra trên truyền hình hàng tràng những lời lẽ bẩn thỉu đến thế. Hẳn họ là những người biết hơn ai hết rằng đó là chuyện bịa đặt.
Giữa hè, Valentin Yumasev, người có biệt tài tìm lối thoát ra khỏi xung đột, đã tới gặp Gusinski và Malashenko. Trước câu hỏi thẳng thắn: “Có chuyện gì xảy ra vậy?”, câu trả lời nhận được cũng chẳng kém phần: “Hãy cho Volosin nghỉ đi”. Người ta yêu cầu loại bỏ Volosin bởi anh ta có ý định bảo vệ cho hệ thống, trong đó kẻ nắm giữ hãng truyền thông “Media-most” Gusinski đã vay tín dụng của Nhà nước nhưng lại không trả, nhùng nhằng suốt năm này qua năm khác. Còn Volosin đòi hỏi số tín dụng vay từ Ngân hàng Kinh tế đối ngoại phải được Gusinski hoàn trả. Vì lẽ đó mà anh ta phải chịu một cú đấm trả miếng.
- Thế nhưng Boris Nicolaevich có liên quan gì ở đây? Cả Tania nữa chứ? Cô có liên quan gì đến vụ việc này? Các vị hiểu quá rõ là chẳng có tài khoản nào, lâu đài nào hết. Các vị cố tình dựng chuyện. - Lúc đó Yumasev phản ứng lại.
- Cứ loại bỏ Volosin đi, rồi thì áp lực sẽ chấm dứt.
Valentin Yumashev cố gắng giải thích rằng sự vu cáo và “bóp méo” sự thật một cách thô bạo sẽ chẳng bao giờ mang lại ích gì. Chỉ có bọn găng-xtơ mới hành động như vậy thôi và cũng chỉ ở trong các tiểu thuyết găng-xtơ mà thôi. Song những kẻ đối thoại với anh ta hoàn toàn như điếc trước lý lẽ này, và họ cũng điếc trước cả mọi lập luận khác nữa.
Valentin sau khi khó khăn lắm mới tìm đủ từ ngữ đã truyền đạt lại cho tôi nội dung cuộc nói chuyện với Gusinski và cấp phó của hắn. Một nỗi khó hiểu và đau đớn trỗi dậy trong tôi còn nhiều hơn so với lúc tôi xem chương trình truyền hình ấy. Đến khi nào cuộc chiến bịa đạt, vu khống thông tin này mới chấm dứt đây?
Chúng còn có thể cả gan đến thế nào nữa đây?
Trong khi đó tôi lại thấy chẳng có gì phải ngạc nhiên cả. Người ta lúc nào chẳng xúc phạm tôi, vào những thời điểm khác nhau, với những nguyên cớ khác nhau. Dưới thời Gorbachov - vì bất đồng chính kiến, trong các năm 1991-1993 - do áp dụng các biện pháp không bình thường, do “liệu pháp sốc”, sau năm 1996 - vì bệnh tật của tôi. Người ta quăng quật tôi bằng tất cả những gì có trong tay. Đó là những gì mà tôi luôn luôn buộc phải sống chung. Ngay cả giờ đây cũng đang phải dằn lòng chịu đựng.
Sự thật bao giờ cũng chỉ có một. Sự thật còn lại, dối trá sớm hay muộn cũng sẽ biến mất. Sau bầu cử người ta sẽ làm gì nữa đây khi biết rõ rằng tôi và gia đình chẳng có gì cả: không biệt thự, không lâu đài, chẳng có mỏ kim cương cũng như khu khai thác vàng, chẳng có những tài khoản hàng triệu đô la ở nước ngoài nào hết? Người ta sẽ lại vẫn bịa đặt, bóp méo chứ?
Giờ đây chẳng nên bận tâm về chuyện đó. Điều cốt yếu là thắng lợi trong cuộc bầu cử Quốc hội. Thắng lợi trong việc ăn miếng trả miếng lấy sức ép đáp lại sức ép chính trị, lấy chiến dịch thông tin không kém phần cứng rắn của mình trả lời cho cuộc chiến tranh thông tin của họ. Giờ đây là lúc cần phải tỉnh táo. Cho đến tháng 12, trước khi diễn ra bầu cử chỉ còn lại quá ít thời gian...
Có điều đến giờ mới là thời điểm thận rõ nhất những nguyên nhân đối đầu chính trị mà không có phái cộng sản tham gia khi đó.
Nói chung, đối với dân chúng Nga, chuyện này là bất bình thường, không quen. Thậm chí còn có nhiều người cảm thấy bối rối. Nếu như diễn ra cuộc đấu đá giữa hai đảng hay hai nhóm có xu hướng cải cách, tiến tới kinh tế thị trường thì có nghĩa là kết cục những người cộng sản sẽ thắng. Khi đó có nhiều người đã từng nghĩ vậy.
Thế nhưng chính ở đây lại xảy ra nghịch lý của tình hình chính trị: nếu không thắng được quá khứ độc tài thì cần phải chống lại đảng “Tổ quốc” của Luzkov.
Vấn đề là vào thời điểm đó có hai khái niệm nước Nga mới đang lấn át nhau, có hai lực lượng nhìn nhận con đường này theo cách khác nhau.
Mô hình chủ nghĩa tư bản của Luzkov không chấp nhận tự do ngôn luận, tự do tư tưởng, tự do cạnh tranh chính trị. Đây là mô hình của một chủ nghĩa tư bản đẳng cấp, quan lại và quan liêu cứng nhắc “vì người của mình”.
Một mô hình khác mà giới doanh nghiệp Nga và đội ngũ của Tổng thống đang hướng tới - đó là mô hình thị trường dân chủ không có sự cưỡng ép của quan chức và Nhà nước.
Đất nước ta đang đứng trước sự lựa chọn như vậy đó, nhưng có thể vẫn chưa nhận thức được ra điều này.
Thật vậy, sơ đồ dối kháng chính trị đang thay đổi, nhưng dù sao cũng vẫn còn lại những quy luật chung. Trong số những quy luật của mùa hè năm 1999 ấy tôi muốn nêu ra hai quy luật. Thứ nhất - việc xúc phạm Tổng thống là một loại virus thông tin thực sự mạnh nhất huỷ hoại xã hội. Không một xã hội nào ngày nay có thể tránh được loại virus đó, hiện được gọi là “các phương tiện thông tin đại chúng điện tử” chỉ luôn gây ra nỗi sợ hãi nào đó hoặc săn đuổi “kẻ thù” thông tin. Sức mạnh của các phương tiện thông tin đại chúng thời nay là như thế đó, có thể mạnh hơn cả bộ máy Nhà nước. Bất cứ một viên công tố “độc lập” cuồng tín, nhận hối lộ hoặc khát khao trả thù chính trị nào, bất cứ một cá nhân nào, một tập đoàn tài chính nào đều cỏ thể có được loại virus “quả bóng đen” này, miễn là họ có tiền. Trong khi những “quả bóng đen” này lại có ảnh hưởng rất lớn đối với nền chính trị. Như chúng ta thấy, ở phương Tây loại virus này ít hơn ở nước ta. Tránh được khỏi loại virus này, phân biệt “đơn đặt hàng” chính trị với dư luận xã hội thông thường là một công việc rất khó. Giới phóng viên khẳng định rằng không thể tránh được.
Đúng vậy, người bước vào làm chính trị có nghĩa vụ phải biết rằng luật chơi là như vậy và anh ta cần phải chuẩn bị tinh thần để đón chờ làn sóng các chuyện bịa đặt. Song dù sao tôi cũng rất muốn là cuộc chơi sẽ trung thực.