PHẢI HỎI NGÔI ĐỀN ẤY THỜ ÔNG NÀO ĐÃ

KIỂU ĐẤT Ở PHỐ HÀNG TRỐNG MƯỜI NĂM NỮA MẤY LỜI NHẮN NHỦ CÁC ÔNG ĐỒ HỠI ĐỒNG BÀO VIỆT NAM ĐỪNG GIỞ NHỮNG NGÓN ẤY RA NỮA XIN NHỜ LƠMUYA CÁT TƯỜNG VIỆC NÀY NỮA GIẾT NGƯỜI LẤY CỦA KÍNH MỪNG VIỆT NAM TỔ QUỐC BÃI NƯỚC BỌT CON CHÁU KHÔN HƠN ÔNG VẢI ? CỨ ĐỂ CHO NÓ CHẾT AN NAM LẠI SINH THÁNH VIỆC NÀY LẠI PHẢI NHỚ ĐẾN CỤ NGHÈ BÂN BẮC NINH CẦU CỨU HỌ VẪN ĂN VÀO CÁI XÁC CHẾT NGƯỜI CÓ DANH VỌNG TRONG LÀNG BÁO TÂN VIỆT NAM VÀ VỢ CHU MÃI THẦN HỌ LẠI KIẾM ĂN VÀO NẮM XƯƠNG KHÔ TRỪ NẠN CHO VAY NẶNG LÃI, CÔ TÂY HOẺN TÉ RA ÔNG BÙI TIẾN M... PHẢI HỎI NGÔI ĐỀN ẤY THỜ ÔNG NÀO ĐÃ THẾ THÌ NHÀ BÁO LÀ ÔNG TRỜI TỘI TRẠNG CÔ VŨ THỊ CÚC TỘI TẠI BÀ CHÚA HÀNG TRỐNG VIỆC TUẦN PHÒNG Ở CÁC LÀNG ĐẺ CHẬM MẤT VÀI NGHÌN NĂM MỘT NGƯỜI OAN, BÀ GIÀ ĐÃ TÁM MƯƠI TƯ, HẾT NĂM BÀ ẤY CHỈ HIỂU LẦM MỘT CÂU TRUYỆN KIỀU LỜI CỦA GIẢN UNG ĐÃ ĐƯỢC THỰC HÀNH THUỐC LẬU, CHUYỆN KIẾM HIỆP NGUYỄN KHẮC NƯƠNG VÀ BÀ BÉ TÝ CHỦ NGHĨA "TỰ DO LUYẾN ÁI"

Có lẽ dân làm muối ở Thái Bình hôm nay hãy còn mất vía về  vụ đền làng Ngải Châu bị đốt. Người đã đốt ngôi đền ấy không  phải là gặp cướp, chính là ông Dauret, nhân viên của sở thương  chính. Bữa đó nhằm ngày 11 Aout, chừng ba giờ chiều, ông Dauret  có đem một bọn tùy tùng đến làng Ngải Châu để khám muối lậu.  Nhưng cái làng vô lễ, không biết chiều ý nhân viên nhà đoan trong  khi ông này đến khám, họ "dám" không có một hột muối lậu nào  cả. Chừng cũng cáu về tội đã làm cho mình phải lặn ngòi ngoi nước  tới nơi, mà không kiếm được chút tang vật gì có thể xin bắt phạt  họ để lấy hoa hồng, ông Dauret liền sai lũ người tùy tùng phóng  hỏa đốt ngôi đền của làng ấy. Thế là ngôi đền ấy đã phải chịu cái  số phận của chùa Hồng Liên trong chuyện kiếm hiệp Tàu. Nghe  nói dân làng Ngải Châu đã phái người đi trình quan sở tại, và  quan sở tại đã về tận nơi làm biên bản để ghi lại cuộc "hỏa thiêu"  ấy. Việc này chắc còn lôi thôi. Chưa ai có thể đoán trước nó sẽ lôi  thôi như thế nào. Người ta chỉ biết dư luận vùng bể rất cay cú về  cái hành động lạ lùng ấy của một ông nhân viên nhà đoan. Một  bạn đồng nghiệp trong khi đăng cái tin đó đã phải cho là một việc  đáng than phiền, vì nó phạm đến sự tín ngưỡng của người An Nam. Rồi bạn đồng nghiệp ấy xin chính phủ răn bảo những viên chức nhà Thương chính từ nay không được làm như thế nữa. Cố  nhiên lời nghị luận của bạn đồng nghiệp vẫn là chính đáng. Nhân  viên sở Thương chính chỉ có trách nhiệm đi khám những nhân vật  lậu thuế, sao lại kiêm cả việc đốt đình đốt chùa của người An Nam?
Nhưng nếu nghĩ lại cho kỹ, chúng ta... phải hỏi xem cái đền  ấy thờ ông nào đã. Phải! An Nam vốn là một nước nhiều Thần  nhất thế giới. Cái vạ "thần mãn" kéo dài mấy trăm, mấy nghìn  năm nay, làm hại bao nhiêu trâu bò, gà lợn của chúng ta. Đành  rằng cũng nhiều ông thần có công với dân, đáng để cho dân kỷ  niệm, song cũng vô số ông thần cực kỳ bẩn thỉu, dơ dáy; thí dụ như  ông thần Cường bạo đại vương chẳng hạn, nếu còn sống chắc phải  đi đày... Thế mà chúng ta cứ thờ bừa đi, lễ bừa đi, há chẳng oan  cho cái đầu, cái cổ! Bao nhiêu năm nay chúng ta chẳng hô hào trừ  sự mê tín đấy ư? Nhưng có được đâu? Nó vẫn bám vào hai chữ tôn  giáo mà được trơ như đá vững như đồng vậy!