Phê đơn ly dị

Lời nói đầu Làm sao cởi được cái quần của ngươi? Về vụ hối lộ không thành của Phạm Lãi – Tây Thi Lời biện hộ của Hoạn Thư trước “thẩm phán” Vương Thúy Kiều Một vụ kiện trời Đứa con của mẹ nào? Hũ vàng của ai? Về vụ xử tử không thành của người da đỏ Bà Thủ Khoa Nghĩa minh oan cho chồng Tây Môn Báo xử tội bọng đồng cốt: “Hà Bá lấy vợ” Vụ thả tử tù của Tô Ký Xử kẻ vô ơn Kiện cành đa Chàng Ngốc được kiện Vụ đòi hối lộ nơi cõi Phật Quan xử kiện tài giỏi Người ban hành pháp luật không thi hành pháp luật do chính mình ban ra Họ Đào được kiện Kết quả một vụ kiện Yết thị Quan thanh tra bị đánh Chính pháp Tào Tháo Nhìn mắt bắt trộm Phân xử tài tình Chàng mồ côi xử kiện Chuyện Bùi Cầm Hổ Để bảo tồn phép nước Ai bắt trộm gà? Đào Tấn chém bồi Ba Phê đơn ly dị Tang chứng bốc hơi Hai bảy mười ba Cuộc xử kiện giữa các loài chim Ông vua sáng suốt Giải quyết công bằng Đâu là chứng cứ? Truyện người lính cận vệ của nhà vua Chia phần thưởng cho kẻ đòi hối lộ

Chuyện rằng ở Thanh Hóa, có một người tên Xiển dòng dõi Trạng Quỳnh, tính khí cũng gần như thế. Đương thời vẫn thường gọi ông là Xiển Bột (vì ông người Hoằng Bột, Hoằng Hóa). Tương truyền làng của Xiển có nhà nọ, chồng rất tàn nhẫn nên chị vợ sau nhiều năm chịu đựng không nổi, bèn đưa đơn lên huyện xin ly dị. Quan huyện thấy chị ta không quà cáp, lễ lạt chi cả nên không cho, bèn phê vào đơn: “Phó hồi cái giá bất đắc phu cựu”, ý quan muốn nói: Không thể cho đi lấy chồng khác, phải trở về với chồng cũ.
Chị đành hậm hực ra về. Nghe tiếng Xiển hay chữ, chị ta đến nhờ Xiển làm cho cái đơn khác để đi kêu lần nữa. Xem đơn cũ, Xiển giả bộ ngạc nhiên:
- Chị nói thế nào chứ, quan đã phê cho chị đi lấy chồng khác rồi còn gì?
Rồi Xiển giải thích cho chị ta rõ lời phê của quan huyện. Được lời chị ta tạ ơn Xiển, ra về đi lấy chồng khác. Lại nói về người chồng cũ thấy vậy tưởng quan huyện ăn của đút của lót, xử ức ép cho mình nên liền phát đơn kiện lên quan tỉnh. Quan tỉnh đòi quan huyện và chị nọ đến hầu, đem đầu đuôi ra chất vấn. Quan huyện thưa là không hề cho chị ta đi lấy chồng khác. Nhưng chị ta lấy đơn có bút phê của quan đưa ra và nhắc lại lời giảng giải của Xiên: “Phó hồi cải giá” là cho về đi lấy chồng khác. “Bất đắc phu cựu” là “không được về với chồng cũ”. Do chữ nho không có chấm phẩy nên cùng một câu như trên nếu ngắt ra có thể hiểu thành ý khác.
Bấy giờ quan huyện mới ngã ngửa người ra. Chỉ vì một lời phê cầu kỳ, cẩu thả, không minh bạch mà bị hiểu sang nghĩa trái ngược hoàn toàn. Quan cũng biết mình bị một người sâu sắc nước đời nhân đây trị cho một vố, nhưng dành bấm bụng chịu. Rốt cuộc cả hai quan đành chịu phải để cho chị ta sống với người chồng mới.