Chàng mồ côi xử kiện

Lời nói đầu Làm sao cởi được cái quần của ngươi? Về vụ hối lộ không thành của Phạm Lãi – Tây Thi Lời biện hộ của Hoạn Thư trước “thẩm phán” Vương Thúy Kiều Một vụ kiện trời Đứa con của mẹ nào? Hũ vàng của ai? Về vụ xử tử không thành của người da đỏ Bà Thủ Khoa Nghĩa minh oan cho chồng Tây Môn Báo xử tội bọng đồng cốt: “Hà Bá lấy vợ” Vụ thả tử tù của Tô Ký Xử kẻ vô ơn Kiện cành đa Chàng Ngốc được kiện Vụ đòi hối lộ nơi cõi Phật Quan xử kiện tài giỏi Người ban hành pháp luật không thi hành pháp luật do chính mình ban ra Họ Đào được kiện Kết quả một vụ kiện Yết thị Quan thanh tra bị đánh Chính pháp Tào Tháo Nhìn mắt bắt trộm Phân xử tài tình Chàng mồ côi xử kiện Chuyện Bùi Cầm Hổ Để bảo tồn phép nước Ai bắt trộm gà? Đào Tấn chém bồi Ba Phê đơn ly dị Tang chứng bốc hơi Hai bảy mười ba Cuộc xử kiện giữa các loài chim Ông vua sáng suốt Giải quyết công bằng Đâu là chứng cứ? Truyện người lính cận vệ của nhà vua Chia phần thưởng cho kẻ đòi hối lộ

Có một chàng trai cha mẹ mất sớm, nhà nghèo nhưng rất thông minh. Chàng chuyên hầu hạ quan, nên các cung cách việc quan thế nào chàng đều biết. Quan thấy thế lại cho chàng hòa giải những vụ xích mích nhỏ. Chàng thường xử thông minh, nói năng hòa nhã, thành thử lâu dần người ta lại thích được chàng mồ côi xét xử.
Lần ấy, chủ quán kiện một cụ già. Theo đơn thưa của chủ quán thì cụ già vào hàng y, giở cơm nắm ra ăn, tuy không mua gì nhưng mắt nhìn tô đựng thức ăn, mũi hít, như vậy đã nuốt hết mùi thơm của gà quay, thịt rán ở hàng y, song không chịu trả tiền. Cụ già thì cãi là ăn cơm của mình, không mua gì mà chủ quán cứ đòi tiền. Sau khi nghe, chàng Mồ Côi hỏi chủ quán:
- Có phải ông tố cáo cụ này hít hết hương vị gà quay, thịt rán hàng ông phải không?
- Dạ đúng như thế ạ.
- Cụ có nhận cụ hít? - Anh lại hỏi cụ già.
- Có.
- Thế là rõ, cụ phải bồi thường 20 đồng bạc cho chủ quán.
Trong khi cụ già rơm rớm nước mắt kêu xin thì chủ quán vô cùng sung sướng. Cuối cùng cụ già nói:
- Nhưng tôi chỉ có 2 đồng bạc.
Cụ già đưa tiền của mình ra. Chủ quán vội vàng:
- Hai đồng cũng được, cứ đưa đây.
Nhưng chàng Mồ Côi không nghe, anh đòi cụ già phải trả đúng 20 đồng. Anh lấy 2 đồng của cụ già cho vào một cái bát, lấy một cái nữa úp lên trên, rồi bảo:
- Cụ cầm lấy lắc đủ 10 lần. Còn chủ quán, ông chú ý nghe nhé! - Mồ Côi quay sang bảo chủ quán.
Cả hai người đều không hiểu gì cả, song cũng cứ làm theo lời chàng. Khi cụ già lắc xong đủ 10 lần, bấy giờ chàng Mồ Côi mới phán:
- Cụ già hít hương thơm hàng ông thì cụ phải cho ông nghe đủ tiền cụ trả. Ông đã nghe đủ 10 lần tiếng 2 đồng bạc như số ông đòi, vậy là sòng phẳng.
Cụ già vui vẻ cầm lấy 2 đồng bạc ra về, còn chủ quán thì tiu nghỉu.