Nắng hoàng hôn
Kim Lê
ÔngThân bước vào quán café Hoàng Hôn. Không gian tĩnh lặng khác hẳn với cái nhộn nhạo, bon chen xô bồ bên ngoài. Ông đến bên chiếc bàn mọi khi ông thường ngồi, cô nhân viên có cặp mắt thiếu ngủ lờ đờ nhận ra khách quen, nở nụ cười nhẹ gật đầu chào ông. Quán vắng khách. Bản nhạc Trịnh mở nhỏ như ve vuốt những trĩu nặng âu lo thường nhật.
Ông Thân và vợ vào thành phố Hồ Chí Minh đã được tuần lễ. Vào thăm cậu em vợ bị tai nạn ô tô gẫy chân phải bó bột. Ông nhâm nhi cốc café ,lòng bải hoải trống rỗng. Đôi mắt vô hồn nhìn bức tranh tĩnh vật vẽ mấy cái lọ cổ lăn lóc. Ông nghỉ hưu đã được dăm năm. Thời gian như những con mọt gặm dần, gặm dần quãng đời còn lại của ông. Chúng ken két, kẽo kẹt ngày đêm , chúng nhẫn nại bền bỉ không buông tha, dù chỉ là những phút giây ông quên đi những thanh âm lạnh rít tàn nhẫn. Để đến một lúc nào đó ông trở nên khô khốc, tàn lụi và đổ ập xuống như một đống mối đùn.
Tiền của ông không thiếu. Toà biệt thự năm tầng như một ốc đảo luôn thiếu vắng tiếng người. Ở trong đó ông luôn cảm thấy ngột ngạt bức bối với căn bệnh đau tim và máu nhiễm mỡ của ông. Vật vờ bên cạnh là bộ mặt bèn bẹt, được trát bự phấn mốc lên của bà vợ, luôn rên rỉ vì bệnh đái tháo đường.
…Những năm tháng nhũng loạn quay cuồng. Ông như lọt vào giữa cơn lốc xoáy. Chúng vầy vò khiến thể xác ông nhão ra, bết lại.
* * *
Thằng Tuấn. Con trai ông nghiện heroin nặng. Nó cầm con dao nhọn chỉ vào mặt bố , răng nghiến lại : Ông có đưa tiền cho tôi không ? Nếu không, đừng có trách !- Ông tối sầm mặt, cơn đau tim co thắt ngực, lảo đảo ngã quỵ xuống. Nó sấn sổ giằng chiếc cặp da trên tay ông, phong bì “lại quả” văng ra, tiền Đô tung toé. Nó cúi xuống vơ vội lên, cười nhăn nhở : Biết điều ngay từ đầu có hơn không ! Cứ phải để dùng “cảm giác mạnh” !
Dạo đó, ông còn đương chức đương quyền. mải mê với những ham muốn không có giới hạn về quyền lực và vật chất, việc quản lý giáo dục con cái ông giao hết cho bà vợ. Vợ ông, một người đàn bà được nuông chiều từ bé, con gái của một quan chức đầu tỉnh. Ông lấy bà để dựa vào uy thế của nhạc phụ, mặc dù nhan sắc của bà có phần kém cỏi, lưng bà dài nhưng chân tay lại ngắn, nó cũn cỡn như chim cánh cụt, khuôn mặt bèn bẹt với nước da bì bì mai mái…Nhưng, không sao! Đối với ông, “thẩm mỹ” là chuyện vặt. Sự nghiệp phải đặt lên trên tất cả! Ông sẵn sàng chấp nhận mọi thứ.
Thằng Tuấn đì đẹt mãi mới qua hết phổ thông, ông cho nó sang Anh quốc du học. Với cái đầu đặc sệt những ăn chơi phóng đãng của nó, còn đâu chỗ để nhồi nhét kiến thức. Nó tụ tập với mấy đứa con nhà đại gia , lê la khắp các quán bar, vũ trường , với những cuộc truy hoan thâu đêm suốt sáng, với những vỉ thuốc lắc gây ảo giác cuồng loạn coi cuộc đời chỉ bằng một mắt kính Gucci và tiền Đô không hơn gì tờ bạc âm phủ. NhữngVòng xoáy cứ thu nhỏ dần, nhỏ dần rồi hút nó xuống những hang hốc của ma tuý lúc nào không biết. Một lần, tranh giành gái gú ở quán bar, nó đã choảng một thanh niên sở tại bươu đầu sứt trán, bị bắt vào đồn cảnh sát và bị tống cổ về nước.
Sau cái lần nó dí dao vào mặt ông đòi tiền, cực chẳng đã ông đã phải tống nó vào trại cai nghiện. Ở trong trại nó được hưởng tiêu chuẩn đặc biệt, Được hơn một năm tưởng đỡ, nào ngờ khi ra nó lại nghiện nặng hơn. Ông tống nó đi cai lần thứ hai, lần này không đươc hưởng ưu đãi gì hết. Thiếu thuốc người nó quắt lại như bộ xương khô. Vợ ông rít lên, gầm lên bảo ông không thương con, bà vẫn lén lút gửi thuốc vào cho nó. Ban quản lý trại quá nể bà.
Một lần sốc thuốc nó đã bị chết trong trại. Nhận được tin báo, ông bà đánh xe con vào. Khi lật tấm ráp phủ, thằng con quắt queo xám ngắt. Ông chết đứng, nước mắt ngược vào trong xót xa quặn thắt lại. Cũng là nỗi đau một lúc còn hơn. Âu cũng là thoát cái nợ đời.
Ông bà có trần một mống con. Cứ như cái cây, bói được mỗi một quả mà lại là quả chua, quả đắng, quả thối. Ông buồn chán đi tối ngày, khi về người nhão ra vì những buổi tiệc tùng chiêu đãi. Quẳng cho vợ những phong bì dầy cộp, ông đổ xuống giường mê man mộng mị.
Ông buồn chán tất cả. Nhà lầu xe hơi để làm gì !? Địa vị danh vọng để làm gì…!? Trước mắt ông chỉ còn một màu không sáng, không tối, nó nhạt toẹt luễnh loãng như nước hến luộc để lâu ngày.
Tuổi trẻ của ông luôn đầy ắp ước mơ hoài bão. Mối tình đầu của ông, trong sáng, thánh thiện. Ông đã để vuột mất tình yêu thiêng liêng ấy, đuổi theo một hình bóng ảo ảnh rực rỡ chói chang, khiến ông không mở nổi mắt. Ông như kẻ mù loà sờ sẫm…cứ ngỡ tưởng mình đang đi trên thảm đỏ đầy hoa.
* * *
Từ hôm ông vào thăm cậu em, sáng nào ông cũng ra đây ngồi. Ngoài tiền cốc café , bao giờ ông cũng boa cho cô nhân viên mười ngàn, gọi là trả thêm cho cái không gian yên tĩnh ông đã ngồi hàng tiếng đồng hồ. Ông ghét sự ồn ào. Hay là cuộc sống của ông trước kia đã quá nhiều ồn ào. Những ồn ào thơn thớt không thực lòng, đầy toan tính và đối phó.
Ngoài trời đổ cơn mưa rào. Những cơn mưa bất chợt của đất Sài Gòn. Vài tia nắng còn sót lại vống lên qua những làn mưa xiên xiên. Ông lơ đãng nhìn trời mưa,bất động im lìm như một pho tượng bị thời gian phủ rêu. Trước đây, ông cô đơn giữa đám đông người, bây giờ hết thời đám đông tản ra, ông càng thấy cô đơn hơn, nhưng là một sự cô đơn dễ chịu. Ông chấp nhận sự cô đơn ấy. Tìm một người thực sự đồng cảm với mình đâu phải chuyện dễ .
Lắm lúc ông tự hỏi: Niềm vui còn lại của mình là gì?
Ăn ư? Chơi ư? Ăn thì được bao nhiêu với bệnh máu nhiễm mỡ của ông. Mà cũng chả thiết! Của ngon vật lạ ông đã nếm cả, hỏi còn thiếu thứ gì? Chơi ông càng ngán! Ông đã từng công du Tây-Tàu đủ cả. Những trò du hí trên cõi đời trần tục này ông đều trải qua. Bây giờ sức tàn lực kiệt với bệnh tim mạch còn ham hố nỗi gì!? Thi thoảng mấy ông bạn già gặp nhau, ông cười đấy, nói đấy nhưng trong lòng luôn trĩu nặng nỗi buồn.
Khi máy bay chuẩn bị đáp xuống Tân Sơn Nhất, ở trên nhìn xuống, xe hơi nhà lầu hệt như đồ chơi con nít, dòng người bé tí tẹo giống như đàn kiến lăng xăng đi lại. Ông thấy cợn lên trong lòng. Trái đất quá nhỏ bé. Kiếp người quá nhỏ bé. Thế mà còn chiến tranh, bão lụt, sóng thần, động đất, rồi bon chen, giành giật, kèn cựa, ghen ghét…Để mà làm gì? Để mà làm gì khi ta không có được tí ti của lòng nhân ái? Để suốt đời ta phải đeo đẳng một cái tâm bấn loạn cho đến lúc trở về cát bụi.?
Tai ông ong ong như ngàn đám côn trùng rả rích .Những âm thanh rít lên của bà vợ: “ Chị Tư gọi điện bảo. Lô đất ở Đ. Ông đã nhận rồi, sao bây giờ lại trả lại?”-“Không nuốt trôi được thì phải nhả ra chứ sao!”- “Tại sao lại không trôi!?”-“Dân người ta kiến nghị, tương cả lên báo rồi kia kìa!”.Bà thở dài đánh thượt, môi trề ra: “Đúng là vừa đái vừa nhòm. Vụ ở H., ở Y., dân nó kiến nghị ầm ầm, có sao đâu! Chó sủa việc của chó. Mình đi việc của mình!”. Đúng là đồ đàn bà, đái không qua nổi ngọn cỏ. Ông gắt lên: “Bà cứ ngồi đấy mà phán. Chuẩn bị kiểm kê tài sản từ cấp huyện ngược lên. Lo chống đỡ đi là vừa.”
Bà vẫn lải nhải. Cái giống đàn bà nói dai. Nào là bảo ông không thức thời, không nhanh nhậy, không biết đường tranh thủ…Bà vẫn lải nhải những âm thanh nghe mòn vẹt cả tai. Đầu ông ong ong như cả đám côn trùng rả rích.
* * *
Trời tạnh mưa. Ông rời quán café bước ra đường. Không khí đẫm hơi nước. Thấy còn sớm, ông thủng thẳng bước đi dạo phố. Sài Gòn lộng lẫy nhưng cuộc sống gấp gáp. Ông cảm thấy dư thừa đi nép vào bên hè. Bước chân vô định cứ đưa ông đi hoàn toàn không ý thức…
Khi đi qua một ngôi chùa có đông người ra vào, ông hỏi người bán hoa ở cổng, được biết hôm nay là ngày Phật đản. Ông rẽ vào trong chùa. Không gian ngát mùi hương, tiếng mõ đều đều trộn lẫn tiếng rầm rì đọc kinh của các tín đồ. Ông vịn tay vào đôi rồng đá nhìn lên. Cánh cửa Tam Bảo dán tờ giấy ghi rõ lời Phật dạy “Cuộc đời không sẵn tội lỗi khổ đau. Chỉ có con người tạo ra khổ đau tội lỗi.” Điều này không lạ đối với ông. Nhưng ở đây, giữa không gian từ bi hỉ xả của Phật Thích Ca, Phật Bà Quan Âm và các vị Bồ Tát, của Ông Ác , Ông Thiện, của thập điện Diêm Vương với những khuôn mặt thành kính của các tín đồ đang sám hối đầy vẻ hướng thiện. Ông thấy triết lí nhà Phật mới đúng làm sao ! Ông đứng lặng người đi…
Từ trong Tam Bảo, người đàn bà mặc áo màu gụ bước ra. Trông bà ta quen quá. Ông định thần nhìn lại. Đúng rồi! Cặp mắt ấy…khuôn mặt ấy…Khi bà ta đến gần, ông bàng hoàng, sững sờ, miệng lắp bắp : Huệ…! Có phải Huệ không !? Bà ta ngước lên nhìn ông, thoáng chút ngỡ ngàng, rồi lạnh lùng : Ông nhầm rồi…, tôi không phải là Huệ! Bà quay người rảo bước, ông nhoài theo nắm cổ tay bà : Huệ…! Tôi đây mà...Thân đây ! –Bà hất nhẹ tay ông. Ông lảo đảo, ngực đau thắt lại, tai ù đi, người run lẩy bẩy. Người đàn bà thấy vậy quay lại, dìu ông đến ghế đá ở góc chùa.
Qúa khứ cách đây hơn 30 năm bà đã chôn vùi nay sống lại…
Hồi đó bà là một thiếu nữ ngoài 20 tuổi. Tuổi thanh xuân tràn đầy nhựa sống. Huệ là nhân viên phòng y tế Huyện. Thân là bộ đội xuất ngũ, làm cán bộ chuyên trách. Cô thanh niên xung phong dáng người thon lẳn, mái tóc ngang vai, khuôn mặt luôn sáng lên vì nụ cười. Anh cán bộ đẹp trai nhanh nhẹn, dáng dong dỏng, mũi cao và cặp lông mày đậm. Hai người yêu nhau. Tình yêu trong sáng của mối tình đầu luôn thánh thiện như vườn hoa thơm đầy ắp tiếng chim. Thời gian ríu rít trôi, xuân qua hạ tới.
Được hơn một năm, Thân chuyển công tác lên tỉnh. Trước khi đi, đêm đó Huệ nép vào người Thân trên chòi đê lộng gió, nghe rõ tiếng lòng nhau thổn thức cùng dư âm của dòng sông như hoà quyện thành bản giao hưởng tình yêu giữa miên man trời đất……
Hai tháng sau, Huệ thấy trong người khang khác. Gọi điện báo cho Thân biết. Anh bảo, nếu trót bị, em phải đi giải quyết hậu quả. Huệ len lén đến bệnh viện phụ sản. Bà bác sĩ khám rồi bảo “Cô có vấn đề về buồng trứng. Nếu nạo hút sau này sẽ vô sinh!”. Huệ bàng hoàng chới với. Cô đã ngược lên Tỉnh, tìm đến cơ quan của Thân. Anh đã lần khân , chần chừ, mãi mới ra gặp cô. Hai người ra quán café ngồi. Mặt Thân sưng lên:
-Đã bảo ở nhà “giải quyết”! Tiền nong mượn tạm anh Tư. Còn mò lên đây làm gì!?
Huệ cố nuốt cục nghẹn vào trong:
-Em đã đến bệnh viện…Bác sĩ bảo… nếu nạo sau này sẽ không có con…
Thân thấy người gai lên. Một lúc sau, khẽ gắt:
- Hoàn cảnh bây giờ không cho phép. Bắt buộc phải cho ra thôi! Sau này…sau này khoa học phát triển. Tình hình sẽ khác…
Huệ cúi gằm mặt. Thút thít khóc. Thân rít lên qua kẽ răng:- Trời ạ! Lại còn khóc nữa. –Anh móc ví lấy tiền- Em cầm lấy, về giải quyết ngay! Chuyện con cái tính sau!
Huệ ngẩng lên, nhìn thẳng vào khuôn mặt vô cảm của Thân. Cũng khuôn mặt ấy, cô đã từng ôm ấp tin tưởng nay tanh lạnh hững hờ.
Huệ vung tay hất mạnh, mấy đồng bạc văng ra. Cô đứng thẳng dậy, ném cái nhìn khinh bỉ vào mặt Thân.
Cô không thể chấp nhận thái độ tàn nhẫn này được. Nó sẽ cướp đi cái quyền làm mẹ của cô. Cái quyền bất kỳ người phụ nữ nào trên đời này đều mong muốn. Dù có phải hứng chịu những xỉ vả lăng nhục của dư luận và muôn vàn thách đố nghiệt ngã của mưu sinh.
Huệ quay phắt người , bước ra khỏi quán.
Cô đã lang thang suốt đêm với hai dòng nước mắt hoà lẫn vào cơn mưa phùn cuối đông.
Huệ đã ốm bệt cả tuần lễ. Cả tuần lễ cũng không hề có tin tức gì của Thân. Đã có lúc Huệ nghĩ đến quên sinh. Chỉ một vốc thuốc ngủ thôi , cô sẽ vĩnh viễn ra đi khỏi cõi đời bạc bẽo này…
***
Huệ đã đáp chuyến tàu tốc hành vào thành phố Hồ Chí Minh, nơi bà dì ruột cô đang ở. Nhà dì có hai mẹ con. Chồng dì đang học tập cải tạo.
Hàng ngày Huệ đi thu lượm ve chai, bán nước sinh tố, bán bánh mỳ dạo. Bụng chửa vượt mặt vẫn bươn trải, lê mòn gót trên vỉa hè Sài Gòn. Đến nỗi bà dì phải bảo:- Bụng to thế, nghỉ ở nhà đi cháu. Mắc mớ gì mà phải lặn lội, nhỡ ốm ra đấy thì khổ. Huệ bảo:- Cháu nghỉ ở nhà lại ốm thêm. Đi lại cho dễ sinh. Bà dì nhìn cháu ái ngại:- Tổ cha cái thằng Sở Khanh…-Huệ ngắt lời dì, thảng thốt:- Người ta lỗi một, thì cháu lầm mười dì ơi.
Đến ngày đến tháng. Huệ đã sinh nở một bé trai kháu khỉnh.
Khi con lớn khôn có hỏi về bố. Huệ giấu nước mắt vào trong, bảo bố đã chết khi con còn trong bụng mẹ. Huệ đã đào sâu chôn chặt. Và thực lòng, cô cũng coi Thân như không có trên đời.
Thằng con phận nghèo nhưng được cái sáng dạ. Học giỏi, lại chịu thương chịu khó. Ngoài giờ học, nó phụ giúp mẹ đẩy xe hàng khắp hang cùng ngõ hẻm. Những lúc Huệ trái nắng giở giời, nó thay mẹ đi bán bánh mỳ dạo, lóc cóc đạp xe đi thu mua phế liệu. Nó là niềm an ủi duy nhất của Huệ. Trái tim cô đã khép kín để dồn tất cả hơi ấm còn lại cho con.
Năm tháng vật vã mưu sinh…
Chẳng mấy chốc con trai Huệ đã học hết lớp 12. Nó học một lèo không bị đúp năm nào. Được vào thẳng đại học. Nó đã tốt nghiệp đại học Luật với bằng ưu. Hiện đang là luật sư cho một công ty nước ngoài.
***
Cho đến hôm nay. Gặp lại Thân trong lễ Phật đản giữa đất Sài Gòn này. Mái tóc của ông đã ngả sang màu sương bạc. Khuôn mặt bà đã hằn rõ vết nhàu nhĩ của thời gian. Cuộc gặp bẽ bàng bà không hề mong đợi. Ông nhìn bà, đôi mắt nghèn nghẹn, nói như hụt hơi:
-Tình hình của Huệ…Huệ bây giờ ra sao...? Tôi…tôi đã dò tìm…
- Tình hình gì cơ?- Bà lơ đãng hỏi lại.
- Tình hình…- Ông thấy như nghẹt thở, húng hắng ho, rồi tiếp- Dạo ấy…ấy…Huệ có đi…đi “ giải quyết” không..?
Bà lặng thinh. Trong lòng nhói đau. Nếu nghe lời Thân thì không hiểu bây giờ mình thế nào? Có thể sẽ lấy một ông chồng khác. Có thể cuộc sống sẽ nhàn hạ hơn, sung sướng hơn. Nhưng cô độc! Nỗi cô độc khủng khiếp của người đàn bà không con cái! Tất cả những đùa cợt của số phận bà đã chấp nhận. Bà đã chấp nhận nuôi con một mình mà không hề có một tình yêu thứ hai. Bà đã quên ông từ lâu. Mà cũng chẳng phải nhớ làm gì…
Nhưng bây giờ gặp lại. Khi cả hai đã vào tuổi xế chiều, bóng bảng lảng của hoàng hôn chẳng mấy chốc sẽ vụt tắt. Bà như cảm thấy còn một sợi dây vô hình chằng chéo giữa hai người. Sợi dây ấy càng thít chặt hơn giữa ông và thằng con, tuy mỏng manh nhưng dù sao vẫn là tình phụ tử, vẫn là giọt máu của ông để lại.
Khi ông cất tiếng gọi. Bà đã tảng lờ quay đi. Nhưng thấy ông lảo đảo muốn ngã, lòng trắc ẩn trong bà không đừng được. Vẻ mặt u uẩn và cặp mắt hùm hụp già nua của ông không dấu nổi nỗi buồn chán. Nếu dấu ông. Bà sẽ không được thanh thản khi về nơi chín suối…
Ông lập cập ngồi bên cạnh bà. Người rũ xuống và đôi mắt mù sương.
Tự nhiên lòng bà se lại. Từ trong sâu thẳm trĩu nặng tuôn trào ra những giọt nước mắt.
KIM LÊ