Sẽ tốt hơn nhiều cho Peppe nếu gã biết kiềm chế đừng tuôn ra tràng chế nhạo độc địa chua như giấm vào vết thương lòng của Gian Maria. Vì khi bị chạm nọc Gian Maria luôn là kẻ thù dai, và trong lúc này công tước không chỉ cay cú muốn báo thù.
Đọng lại trong đầu đức ông là những lời giễu cợt của gã hề, cùng ý nghĩ trong trái tim Valentina đã ngự trị hình ảnh của một người đàn ông khác. Lúc này, yêu nàng say mê theo cách kỳ quái của bản thân, cũng là cách đức ông công tước tự hiểu về tình yêu, kẻ cầu hôn bị ruồng rẫy lồng lên vì ghen tuông với kẻ tình địch mà Peppe đã ám chỉ đến. Kẻ lạ mặt này là chướng ngại vật trên con đường vào trái tim của Valentina, và để dọn dẹp quang đãng con đường của mình Gian Maria thấy đơn giản nhất là loại bỏ chướng ngại vật khó chịu kia đi. Nhưng trước hết gã cần biết kẻ đó là ai, mà về điểm này, tên hề khốn kiếp kia – dù muốn hay không - sẽ giúp gã.
Công tước quay về phòng riêng chuẩn bị lên đường, đồng thời ra lệnh Alvaro cho triệu Martin Armstadt- chỉ huy đội cận vệ của ngài. Công tước sau đó bí mật ra lệnh ngắn gọn cho gã này.
« Chọn lấy bốn người, » công tước ra lệnh, « lưu lại Urbino sau khi ta đã lên đường. Tìm bằng được chỗ ở của gã hề Peppe. Bắt cóc gã mang theo sau ta. Hãy nhớ ra tay kín đáo, đừng để ai nghi ngờ. »
Tay đâm thuê chém mướn – gã cũng chẳng tốt đẹp hơn tên gọi này là bao, cho dù đang là chỉ huy cận vệ của công tước Babbiano- cúi đầu tuân lệnh, rồi trả lời vói giọng lơ lớ ngọng nghịu của một người ngoại quốc rằng đức ông sẽ được như ý.
Sau đó Gian Maria hối hả lên đường. Đức ông đến chia tay Guidobaldo, hứa sẽ quay lại sau vài ngày để làm lễ cưới, để lại trong đầu vị chủ nhà ý nghĩ rằng cuộc diện kiến của ngài với Valentina đã diễn ra khác xa dự kiến.
Khi Gian Maria đi khỏi, từ chính Valentina Guidobaldo đã được biết tường tận về mục đich buổi diện kiến đó cũng như tất cả những gì đã diễn ra giữa cháu gái ông và vị khách quý hoá. Cô cháu gái đã đến tìm người chú trong căn phòng nhỏ ông đang nằm nghỉ, cố chịu đựng một mình cơn hành hạ của con quỷ thống phong đã bắt đầu quấy rầy ông, lý do khiến ông đôi khi phải rút lui khỏi triều đình để thư giãn. Valentina tìm thấy ông đang nằm trên một chiếc trường kỷ, tìm cách giải khuây với một tập thơ của Piccinino. Đó là một người đàn ông còn trẻ chỉ mới ngoài ba mươi, đẹp trai, thân hình cân đối. Khuôn mặt công tước Urbino hơi tái, mắt thâm quầng, cơn đau đang hành hạ hằn lên xung quanh khuôn miệng cương nghị.
Ông ngồi dậy khi thấy cô thiếu nữ bước vào, đặt cuốn sách xuống chiếc bàn bên cạnh để nghe cô giận dữ phàn nàn.
Ban đầu, người quý tộc lịch lãm không khỏi phẫn nộ khi biết cách thức thô lỗ của Gian Maria. Thế nhưng sau đó ông mỉm cười.
“Nói cho cùng, chú cũng không thấy có lý do gì lớn để bất bình,” ông an ủi cô cháu.”Ta thừa nhận cư xử như thế có phần không đúng với cách một công tước phải có với một quý công nương như cháu. Nhưng vì ông ta trước sau gì cũng cưới cháu, và cũng sắp rồi, tại sao cháu lại giận dỗi khi ông ta tìm cách tỏ tình như bất cứ người đàn ông nào khác?”
“Thế là chú chẳng để ý gì đến lời nói của cháu cả,” cô đáp ấm ức,” và cháu đã bị hiểu nhầm. Cháu không hề có ý định lấy tay công tước đầu đất chú đã chọn cho cháu làm chồng.”
Guidobaldo nhìn chằm chằm vào cô cháu gái, đôi lông mày nhướng lên, đôi mắt sắc sảo ngỡ ngàng. Rồi ngài nhún vai uể oải. Quý ông Guidobaldo đẹp trai và được lòng dân chúng này cũng là một ông hoàng đến chân tơ kẽ tóc, quá cứng rắn cương quyết với nghĩa vụ của một ông hoàng đến mức đôi khi quên đi mình cũng là một con người.
“Ta có thể tha thứ cho sự bồng bột của tuổi trẻ,” ông lạnh lùng lên tiếng.” Nhưng sự chịu đựng của ta cũng chỉ có giới hạn. Là chú và chủ nhân của cháu, ta có hai tư cách để buộc cháu phải có trách nhiệm, cũng như cháu nợ ta hai lần bổn phận phải vâng lời. Với quyền của mình, ta ra lệnh cho cháu phải cưới Gian Maria.”
Cô công nương quyền quý đã hoàn toàn bị quên đi, và người phụ nữ lên tiếng trả lời trách cứ:
“Nhưng thưa chú, cháu không yêu ông ta.”
Người chú bắt đầu lộ vẻ sốt ruột.
“Ta không hề nhớ,” ông trả lời mệt mỏi,”rằng ta đã yêu cô của cháu. Thế nhưng chúng ta đã cưới nhau, và dần dần hiểu nhau, yêu nhau và sống hạnh phúc.”
“Cháu có thể hiểu vì sao cô Elizabetta sau đó đã yêu chú. Chú không béo phị, xấu xí, đần độn và cộc cằn như ông ta.”
Chạm đến đúng niềm tự hào lớn nhất của bất cứ người đàn ông nào, với một người khác lời cầu khẩn của cô thiếu nữ có thể đã có kết quả. Nhưng không phải với Guidobaldo. Ông chỉ lắc đầu.
“Ta không muốn tranh luận với cháu về chuyện này. Như thế không xứng đáng với những người như chúng ta. Những ông hoàng, cô bé yêu quý, không phải là những người bình thường.”
“Nhưng họ khác người thường ở điểm nào kia?” cô gái phản kháng.” Phải chăng họ không cảm thấy đói và khát như người thường? Phải chăng họ không mắc cùng thứ bệnh; không biết cùng niềm vui nỗi buồn? Phải chăng họ không được sinh ra đời và không chết đi như bất cứ người bình thường nào khác? Vậy thì ở đâu ra sự khác biệt đã cấm họ không được tìm kiếm bạn đời cho mình như những người dân thường ?”
Guidobaldo giơ hai tay lên trời, đôi mắt đầy kinh ngạc trước những lời chống đối ra mặt. Cử chỉ bực bội khiến công tước lại phải chịu đựng một cơn đau dội lên. Cuối cùng khi ông đã trấn tĩnh lại:
“Họ khác biệt ở chỗ,” ông trả lời,”cuộc đời những ông hoàng không còn thuộc về bản thân họ để có thể tự định đoạt như ý muốn. Một ông hoàng thuộc về đất nước mà ông ta được sinh ra để trị vì, và để trị vì không gì quan trọng hơn chuyện hôn nhân. Ông ta bắt buộc phải tìm kiếm những cuộc hôn nhân có thể tạo ra những liên minh có lợi cho dân chúng của mình.” Mái tóc nâu của Valentina lắc quầy quậy như không muốn nghe, nhưng chú nàng vẫn tiếp tục với giọng lạnh lùng, xa cách - giọng nói ông thường dùng để ra lệnh trước toàn thể các sĩ quan của ông:
“Hiện nay chúng ta đều bị đe doạ - cả Babbiano và Urbino - bởi cùng một kẻ thù. Nếu chia rẽ, không ai trong chúng ta đủ sức chống lại kẻ thù đó, nhưng liên minh lại chúng ta đủ sức để thắng hắn. Vì vậy mối liên minh này trở nên cần thiết - bắt buộc.”
“Cháu không nhận thấy sự cần thiết,” cô gái lên tiếng, giọng nói đầy phản kháng bướng bỉnh.”Nếu như chú nói một liên minh là có lợi, tại sao không phải là một liên minh chính trị đơn thuần, giống như liên minh hiện nay của chúng ta với Perugia và Camerino? Tại sao cháu lại phải tham dự vào tất cả chuyện này.”
“Chỉ một chút hiểu biết về lịch sử sẽ cho cháu câu trả lời. Những liên minh chính trị như thế hình thành như cơm bữa mỗi ngày để rồi lại bị phá vỡ hàng ngày khi một đồng minh khác có lợi hơn xuất hiện. Nhưng một khi được gắn kết bằng mối liên hệ hôn nhân, mối liên hệ, trong khi tiếp tục duy trì lợi ích chính trị, đồng thời sẽ trở thành quan hệ huyết thống. Trong trường hợp của Urbino và Babbiano cũng cần cân nhắc đến chuyện ta không có con trai. Rất có thể, Valentina », ông tiếp tục với giọng lạnh lùng tính toán làm cô thiếu nữ thêm phẫn nộ, « một đứa con trai của cháu và Gian Maria sẽ còn liên hệ hai công quốc chặt chẽ hơn nữa. Có thể dưới sự cai trị của nó hai công quốc sẽ được hợp nhất thành một quyền lực lớn đủ mạnh để chống chọi lại bất cứ ai trên toàn Italy. Bây giờ hãy để ta yên, cô bé yêu quý. Như cháu thấy đấy, ta hiện không được khoẻ, và những lúc như thế này, khi con quỷ thống phong hành hạ ta, ta muốn được ở yên một mình. »
Cả hai cùng im lặng một hồi, trong khi công tước hướng mắt nhìn người cháu gái, nàng cúi mắt nhìn xuống sàn lẩn tránh cái nhìn của ông. Một nếp nhăn hiện lên trên vầng trán trắng như ngà, đôi môi người thiếu nữ mím lại, hai bàn tay nắm chặt. Sự cảm thông với người chú đang đau yếu tranh đấu hồi lâu với cảm giác tủi thân cho sự tra tấn tinh thần đang giày vò chính nàng. Cuối cùng nàng ngả mái đầu xinh đẹp về phía sau, một cử chỉ báo trước sự chống đối.
« Cháu lấy làm tiếc đã quấy rầy đức ông vào lúc như thế này », nàng lên tiếng, « nhưng cháu xin chú thông cảm. Mọi chuyện có thể đúng như chú nói. Kế hoạch của chú có thể là ý tưởng cao đẹp nhất đã từng được biết đến, vì để hoàn thành nó cần phải hy sinh bản thân ruột thịt của chú – trong hình hài cô cháu gái tội nghiệp này. Nhưng cháu không chấp nhận đóng bất cứ vai trò nào trong kế hoạch đó. Có thể cháu thiếu sự cao thượng trong tâm hồn ; có thể cháu là một người không xứng đáng với địa vị cao quý cháu đã được sinh ra, cho dù đó không phải là lỗi của cháu. Như vậy, thưa chú, » nàng chấm dứt, cả giọng nói, gương mặt, cử chỉ đều khẳng định vẻ cương quyết không gì lay chuyển được trong quyết định nàng đang nói ra, « cháu sẽ không cưới công tước Babbiano- không đời nào, cho dù để gắn kết mối liên minh với một trăm công quốc. »
« Valentina ! » công tước lớn tiếng, không giữ nổi vẻ điềm đạm thường ngày. « Cháu đã quên cháu là cháu ta rồi chăng ? »
« Từ khi chú có vẻ đã quên điều đó. »
« Những trò đỏng đảnh đàn bà này … » ông bắt đầu, nhưng cô gái đã liên tiếng cắt ngang. »
« Có lẽ sẽ giúp chú nhớ cháu cũng là một người phụ nữ, mà có lẽ nếu chú nhớ ra, chú sẽ thấy hoàn toàn tự nhiên khi là một người phụ nữ, cháu từ chối kết hôn vì … lý do chính trị. »
« Về phòng ngay, » công tước ra lệnh, lúc này đã thực sự nổi nóng. « Và quỳ xuống cầu chúa giúp cháu nhìn nhận ra nghĩa vụ của cháu, vì ta đã không thể giúp cháu làm được việc đó. »
« Ôi, giá như cô trở về từ Mantua, » cô thiếu nữ thở dài. « Cô Elizabetta nhân hậu có thể sẽ làm chú mủi lòng một chút. »
« Cô Elizabetta của cháu là một người có trách nhiệm và sẽ thuyết phục cháu hoàn tất phần trách nhiệm của bản thân. Thôi nào, cô bé yêu quý, » ông nói tiếp, giọng đã bình tĩnh hơn, « hãy quên thái độ bướng bỉnh này đi, như thế không giống cháu và chẳng hợp với cháu chút nào cả. Cháu sẽ có một lễ thành hôn sang trọng vương giả đến mức tất cả công nương tiểu thư quyền quý ở Italy phải héo hắt vì ghen tỵ. Của hồi môn của cháu sẽ là năm mươi ngàn ducat, và đích thân Hồng y Giuliano della Rovere sẽ làm phép cưới, chú cũng đã gửi đặt làm đồ trang sức cho cô dâu ở chỗ nghệ nhân Anichino tại Ferrara, chú cũng đã đặt mua vàng lá từ Venice… »
« Nhưng chú không nghe cháu nói là cháu sẽ không cưới sao ? » cô gái bật hỏi bình thản, khuôn mặt trắng bệch, khuôn ngực phập phồng.
Người chú đứng dậy, nặng nề tựa người vào một cây gậy bịt vàng, nhìn cô cháu hồi lâu không nói gì, trán cau lại. Sau đó :
« Việc đính hôn giữa cháu và Gian Maria đã được thông báo công khai, » ông tuyên bố lạnh lùng dứt khoát. « Ta đã có lời hứa với công tước, và hôn lễ của cháu sẽ được cử hành ngay khi công tước quay lại. Bây giờ cháu hãy đi đi. Những cảnh cãi cọ thế này thật mệt mỏi với một người đang đau bệnh, và không xứng đáng chút nào với một người quý tộc. »
« Nhưng mà, thưa chú, » cô thiếu nữ lên tiếng, vẻ thách thức bướng bỉnh biến mất, giọng nói chỉ còn lại cầu khẩn van nài.
« Đi ngay ! » đức ông dậm chân quát lớn, và để khỏi mất bình tĩnh – vì đức ông sợ rằng cô cháu gái sẽ không chịu dừng lại ở đó – chính ông quay đi bước ra khỏi căn phòng.
Chỉ còn lại một mình, Valentina đứng sững giây lát, tự cho phép mình buông tiếng thở dài buồn bã, những giọt nước mắt ấm ức tủi thân dâng lên ướt nhoè đôi mắt nâu. Rồi, với một cử chỉ đột ngột như muốn xua đi sự bực bội, nàng quay lại phía cửa đi ra ngoài.
Cô gái bước đi dọc dãy hành lang dài, trên tường trang trí bằng những bức bích hoạ tuyệt vời của Andrea Mantegna ; nàng đi ngang qua phòng chờ trong căn hộ của mình rồi quay trở về chính gian phòng nơi vài giờ trước nàng đã bị xúc phạm bởi cuộc tỏ tình thô bỉ của Gian Maria. Đi qua căn phòng lúc này hoàn toàn vắng lặng, cô rảo bước ra khoảng sân thượng nhìn xuống khu vườn lộng lẫy của cung điện.
Bên cạnh vòi phun nước có một băng ghế bằng cẩm thạch, phía trên một người tuỳ nữ trước đó đã phủ lên một tấm nhung đỏ. Cô thiếu nữ dừng bước ngồi xuống đó nghĩ về hoàn cảnh trớ trêu nàng đang rơi vào. Bầu không khí ấm áp ngập tràn hương hoa từ khu vườn đưa tới. Tiếng nước reo róc rách ở đài phun dường như khiến cô thấy nhẹ nhõm hơn, và hồi lâu đôi mắt người thiếu nữ nhìn đăm đăm vào làn nước long lanh vút cao lên như một chiếc cột pha lê, rồi đột ngột vỡ bung ra trên đỉnh, rơi xuống như một làn mưa lóng lánh vào chiếc bồn cẩm thạch. Nhìn đã chán mắt, nàng đưa mắt dõi theo một chú công đỏm dáng đang vênh vang rảo bước trên khoảng sân lát đá ; đôi mắt nàng tiếp tục lướt xuống khu vườn trải rộng phía dưới, rực rỡ những đám hoa mới nở, với những hàng cây cảnh sắp xếp cầu kỳ, và phía xa xa, bên rìa khu vườn nổi bật lên những cây bách cao vút in bóng lên nền trời xanh thẳm.
Trừ tiếng nước chảy róc rách đều đều, thỉnh thoảng chen lẫn vài tiếng kêu của con công, tất cả đều im ắng bình yên, trái ngược hoàn toàn với cơn bão tố đang dày vò tâm hồn Valentina. Bất chợt một tiếng động nữa chen vào phá vỡ sự cô đơn của cô gái- một tiếng bước chân nhẹ nhàng đạp trên sỏi. Nàng quay lại, và đứng phía sau nàng từ lúc nào là anh chàng Gonzaga đào hoa, một nụ cười vừa ngạc nhiên vừa vui sướng nở trên gương mặt điển trai.
« Tiểu thư chỉ có một mình sao ? » chàng trẻ tuổi lên tiếng hỏi, bàn tay khẽ khàng dạo trên dây cây đàn lute hiếm khi rời khỏi tay anh ta mỗi khi xuất hiện ở triều đình.
« Như ngài thấy đấy, » cô thiếu nữ trả lời, với giọng nói của một người mà toàn bộ tâm trí đã bị thu hút vào chuyện khác. Ánh mắt của nàng rơi khỏi người mới đến, và trong chốc lát dường như nàng không hề để ý đến sự có mặt của Gonzaga, và khuôn mặt nàng trở nên đăm chiêu nghĩ ngợi.
Nhưng Gonzaga không phải là người dễ nản lòng. Hơn bất cứ người phụ nữ nào khác, mà số này cũng không phải ít trong cuộc đời trẻ tuổi của gã, Valentina là người đã giúp đưa tính kiên trì vào một tâm hồn hầu như không có chỗ cho đức hạnh hay bất cứ phẩm chất tốt đẹp nào. Gã bước lại gần, hơi tì vào băng ghế nàng đang ngồi, thân hình tao nhã khẽ cúi xuống hướng về phía người thiếu nữ.
« Tiểu thư có vẻ đăm chiêu quá, » gã thì thầm ngọt ngào, mơn trớn.
« Vậy thì sao, » nàng đáp không hài lòng, nhưng vẫn với giọng nhẹ nhàng, « chẳng lẽ ngài muốn xen vào suy nghĩ riêng tư của tôi sao ? »
« Chỉ vì chúng có vẻ là những ý nghĩ buồn, Madonna. » anh chàng phong lưu đẹp mã dịu giọng đáp khéo léo, « và tôi sẽ là một người bạn tồi nếu không giúp được tiểu thư giũ bỏ chúng. »
« Có thực thế không, Gonzaga ? » cô hỏi, nhưng vẫn không đưa mắt nhìn anh chàng. « Ngài nói ngài là bạn tôi ? »
Gonzaga hơi run lên rồi đứng thẳng người dậy, gương mặt đẹp trai tối đi trong giây lát bởi những ý nghĩ vừa lướt qua trong đầu, có thể tốt đẹp, tồi tệ hoặc cả hai. Rồi gã cúi đầu xuống cho đến khi gần sát đầu cô gái.
« Bạn của tiểu thư ư ? » gã thốt lên, « A, còn hơn một người bạn nữa. Hãy coi tôi như người nô lệ trung thành nhất, Madonna. »
Nàng ngước mắt lên, trên gương mặt chàng trai nàng có thể nhìn thấy phản chiếu sự cuồng nhiệt nàng đã nghe thấy trong giọng nói. Trong đôi mắt gã cháy rực một cái nhìn nóng bỏng. Cô gái khẽ nhích người ra xa, đầu tiên Gonzaga đã cho rằng gã đã bị xua đuổi, nhưng rồi cô gái đã dịu dàng chỉ tay xuống băng ghế đúng nơi cô vừa dịch ra :
« Hãy ngồi xuống cạnh tôi đi Gonzaga, » nàng khẽ nói, và gã, không thể tin nổi vận may lại cho mình cơ hội tuyệt vời đến thế, liền tuân theo lời nàng với vẻ rụt rè đối lập một cách kỳ lạ với những lời tán tỉnh bạo dạn lúc trước.
Gã cười khẽ, như thể muốn khoả lấp đi sự lúng túng, rồi hất chiếc áo choàng xuống. Gonzaga gác một chân lên đùi, ôm cây đàn lute vào lòng, những ngón tay lại bắt đầu duyên dáng lướt trên dây đàn.
« Tôi có một bài hát mới, Madonna, » gã lên tiếng với giọng vui vẻ gượng gạo. « phỏng theo lời thơ của Niccolo Correggio bất tử, được soạn để ngợi ca một người mà không bài ca nào do con người sáng tác ra có thể tả hết vẻ yêu kiều. »
« Thế nhưng ngài vẫn hát về nàng ? »
« Chỉ là một cách để thừa nhận sự bất lực khi muốn ngợi ca nàng. Nhưng dù sao… » Khẽ dạo đàn, gã bắt đầu cất giọng :
« Lộng lẫy dưới trời cao
Yêu kiều và thánh thiện… »
Cô thiếu nữ chợt đưa tay ngăn cánh tay đang dạo đàn lại.
« Không phải lúc này, Gonzaga, » nàng nói như van vỉ, « lúc này tôi không có tâm trí nào để thưởng thức bài hát của ngài, dù tôi biết hẳn đó là một bài hát tuyệt vời. »
Một thoáng thất vọng do sự phù phiếm bị tổn thương thoáng qua mặt gã. Phụ nữ đã luôn háo hức lắng nghe những bản tình ca, đã luôn bị quyết rũ bởi những lời hát hoa mỹ và giọng ca ngọt ngào của gã.
« Ấy, đừng cau có thế », nàng kêu khẽ, mỉm cười khi thấy vẻ ỉu xìu của anh chàng đẹp mã.
« Nếu lúc này tôi không có muốn nghe gì cả, chắc chắn sau này tôi sẽ rất vui được nghe tiếp. Tha thứ cho tôi nhé, Gonzaga tốt bụng, » nàng nhỏ nhẹ xin lỗi với giọng nói ngọt ngào dịu dàng không người đàn ông nào có thể cưỡng lại. Rồi nàng khẽ nấc lên nhè nhẹ ; vừa khẽ nức nở, nàng vừa đặt nhẹ bàn tay lên cánh tay của Gonzaga.
« Bạn yêu quý, họ đã làm trái tim tôi tan nát. Ôi, giá như ngài để tôi tiếp tục sống yên bình lại tu viện Santa Sofia. »
Tay lãng tử đầy kinh nghiệm quay về phía nàng, thái độ đầy dịu dàng thông cảm, khẽ hỏi nguyên nhân đã khiến nàng phải đau lòng đến thế.
« Tất cả chỉ tại cuộc hôn nhân ghê sợ họ đã ép buộc tôi với kẻ đáng ghét từ Babbiano đó. Tôi đã nói với chú Guidobaldo rằng không đời nào tôi chịu cưới ông công tước đó. Nhưng cũng vô ích chẳng khác gì năn nỉ Số Mệnh rằng tôi không muốn chết vậy. Cả hai đều lạnh lùng vô tình như nhau. »
Gonzaga thở dài thành tiếng, tỏ vẻ thông cảm nhưng không nói gì.
Đó là một nỗi buồn gã không thể khống chế, một sự thất vọng gã không thể làm gì để thay đổi được. Cô thiếu nữ vùng quay đi sốt ruột.
« Ngài thở dài, » cô bất bình, « ngài oán trách sự nghiệt ngã của số phận đối với tôi. Nhưng lại chẳng thể làm gì giúp tôi. Ngài chỉ biết nói suông thôi, Gonzaga. Ngài đã nói đối với tôi ngài còn hơn cả một người bạn -- rằng ngài là nô lệ trung thành nhất của tôi. Vậy mà, khi tôi cần ngài giúp đỡ, ngài đã đáp lại thế nào đây ? Ngài thở dài ! »
« Madonna, tiểu thư thật không công bằng, » Gonzaga nóng nảy trả lời lập tức. « Tôi không nghĩ –hay đúng hơn tôi không dám vọng tưởng - rằng tiểu thư muốn tìm kiếm sự giúp đỡ của tôi. Tôi đã tin rằng tiểu thư chỉ tìm kiếm ở tôi sự thông cảm, và, không muốn tỏ ra đường đột thái quá, đó là tất cả những gì tôi dám bày tỏ. Nhưng nếu tiểu thư cần tôi giúp đỡ ; nếu tiểu thư muốn tìm cách giải thoát mình khỏi cuộc hôn nhân mà tiểu thư có đủ lý do chính đáng để mô tả là đáng ghê sợ, thì từ tôi tiểu thư sẽ nhận được tất cả những gì nằm trong khả năng của một người đàn ông có thể làm. »
Gã lên tiếng với giọng gần như hùng hồn kiêu hãnh và không hề thiếu tự tin, cho dù trong đầu tay lãng tử vẫn chưa có kế hoạch nào được định hình.
Thực ra, nếu có thể lường trước đến tận cùng mọi chuyện, có lẽ giọng nói của gã đã bớt vẻ tự tin đi nhiều, vì nói cho cùng gã không phải là con người của hành động và có một tính cách hoàn toàn nằm đối cực với sự can trường. Nhưng vốn là một kịch sĩ tài ba, tài diễn xuất của gã cuối cùng đã đánh lừa được cả bản thân, và bắt đầu nghĩ đến viễn cảnh mơ hồ của một kỳ công anh hùng gã sẽ ra tay thực hiện, gã cảm thấy như bị thúc đẩy bởi một cơn nhiệt tình vừa đột ngột bùng lên, khiến gã tự tin có thể làm được mọi chuyện. Hiển nhiên anh chàng lãng tử kiêu căng còn được thúc đẩy bởi sự say mê sắc đẹp của Valentina - một sự say mê đã tiến gần hơn Tạo Hoá tới thành công trong việc biến tay chơi èo uột này thành một người đàn ông chân chính.
Chỉ nội một chuyện vào đúng lúc này, trong lúc bối rối tuyệt vọng, nàng đã tìm kiếm sự tương trợ của gã một cách tin tưởng như vậy, đã đủ để gã kết luận rằng nàng đã không hoàn toàn thờ ơ với tình yêu gã dành cho nàng, một tình yêu gã chưa bao giờ dám lộ ra dù một tiếng thở dài. Cơn ghen tuông trước đó với anh chàng hiệp sĩ bị thương họ đã gặp tại Acquasparta đã bị đẩy lùi bởi thái độ hiện tại nàng dành cho gã, còn bản thân anh chàng nọ gã đã hoàn toàn quên hẳn.
Về phía Valentina, nàng lắng nghe lời tuyên bố hùng hồn với giọng điệu quả quyết của Gonzaga với tâm trạng mỗi lúc một băn khoăn suy nghĩ, cả về người đang ở bên cạnh nàng, cả về chính bản thân nàng. Những lời của nàng chẳng qua chỉ là một câu nói bột phát không suy nghĩ trong lúc bối rối tuyệt vọng đến tột cùng. Cho đến lúc đó cô thiếu nữ đã không hề nghĩ đến cách làm thế nào thoát khỏi quyết định của chú nàng - ngoại trừ thực hiện lời đe doạ bỏ đi tu. Tuy nhiên, lúc này, khi nghe Gonzaga quả quyết nói sẵn sàng làm tất cả những gì một người đàn ông có thể làm để giúp nàng thoát khỏi cuộc hôn nhân đáng ghét, ý nghĩ chống đối chủ động hơn bắt đầu có vẻ đầy hứa hẹn.
Một tia hy vọng vừa le lói nhen nhóm - một tia hy vọng mỏng manh đang sợ hãi bị dập tắt phũ phàng trước khi nó kịp định hình - bắt đầu khẽ loé lên trong đôi mắt dò hỏi cô gái nhìn vào người đối thoại.
« Có cách nào đó đúng không, Gonzaga ? » nàng lên tiếng sau một hồi im lặng.
Trong khoảng lặng ngắn ngủi đó đầu óc người đối thoại của nàng đã làm việc khá bận rộn. Có nét gì đó của một thi sĩ, Gonzaga cũng khá nhanh trí, và là một người được trời phú một trí tưởng tượng không đến nỗi tồi. Như một chuỗi xích, hết ý nghĩ này vụt đến trong đầu để được nhanh chóng tiếp nối bằng một ý nghĩ khác, rồi một ý nghĩ khac nữa, cho đến khi một chuỗi hành động hoàn chỉnh để làm phá sản kế hoạch của Babbiano và Urbino đã hình thành hoàn chỉnh.
« Tôi nghĩ, » Gonzaga chậm rãi lên tiếng, mắt nhìn xuống đất, « rằng tôi đã tìm ra một cách. »
Cái nhìn của nàng trở nên linh động hơn, đôi môi run rẩy, khuôn mặt duyên dáng hơi tái đi. Nàng hơi ngả người về phía Gonzaga.
« Nói cho tôi biết đi, » cô thiếu nữ vội nài nỉ.
Gã đặt chiếc đàn lute xuống băng ghế, đưa mắt nhìn quanh quan sát.
« Không phải ở đây, »gã thì thào, « Trong cung điện Urbino này, mọi bức vách đều có tai cả. Không biết tiểu thư có vui lòng đi dạo cùng tôi một lát trong vườn không ? Ở đó tôi sẽ nói cho tiểu thư rõ. »
Cô thiếu nữ hối hả ưng thuận, cả hai người cùng đứng dậy. Mặt đối mặt, cả hai lặng lẽ nhìn nhau trong khoảnh khắc rồi sánh vai đi cạnh nhau xuống cầu thang rộng bằng cẩm thạch dẫn từ khoảng sân xuống những con đường đi dạo được tô điểm bằng hai hàng cây cảnh của khu vườn. Xuống tới vườn, cả hai im lặng đi thong thả hồi lâu theo những con đường nhỏ rợp bóng cây, trong lúc Gonzaga tìm cách trình bày kế hoạch của mình. Cuối cùng, không kiên nhẫn thêm được nữa, Valentina thúc giục gã bằng một câu hỏi.
« Tôi muốn khuyên tiểu thư, » gã trả lời nàng, « hãy chống đối công khai. »
« Thì tôi đã thử làm vậy rồi. Nhưng kết quả thì sao đây ? »
« Tôi không muốn nói đến chống đối đơn thuần bằng lời nói- chỉ phản đối suông là tiểu thư sẽ không cưới Gian Maria. Hãy nghe tôi, Madonna ! Lâu đài Roccalenone là tài sản của tiểu thư. Đây có lẽ cũng là pháo đài bất khả xâm phạm nhất Italy ngày nay. Dự trữ đầy đủ lương thực, với một lực lượng đồn trú nhỏ chúng ta có thể chống lại trong một năm một cuộc vây hãm. »
Cô thiếu nữ quay lại nhìn gã, đã đoán ra được đề nghị trong đầu gã, và cho dù lúc đầu đôi mắt cô hơi lạc đi hốt hoảng, nhưng chỉ một lát sau cũng trên đôi mắt đó đã ánh lên sự táo tợn thích thú trước một cuộc phiêu lưu liều lĩnh như vậy. Ý kiến của Gonzaga, xứng đáng với bộ óc của một thi sĩ cuồng, quả thực là một ý tưởng lãng mạn rồ dại, nhưng chính vì thế lại thu hút cô gái trẻ về vẻ độc đáo chưa từng có tiền lệ của nó.
« Có thể làm như vậy được không ? » cô gái băn khoăn, đôi mắt long lanh trước viễn cảnh hào hùng của cuộc phiêu lưu.
« Có thể , thực sự có thể, » gã trả lời nhiệt tình với vẻ sốt sắng không kém gì nàng. « Hãy cố thủ ở Roccalenone, và công khai chống lại Babbiano và Urbino, từ chối đầu hàng cho đến khi họ đáp ứng đòi hỏi của tiểu thư - rằng tiểu thư sẽ được toàn quyền định đoạt chuyện hôn nhân của mình. »
« Và ngài sẽ giúp tôi chứ ? » nàng hỏi lại, và trong đầu, với tất cả sự ngây thơ trong suy nghĩ, càng ngày cô thiếu nữ càng nghiêng về kế hoạch rồ dại của Gonzaga.
« Bằng cả trái tim và khối óc, » gã trả lời quả quyết và lịch thiệp. « Tôi sẽ lo củng cố lâu đài để nó có thể đứng vững một năm trước cuộc bao vây, vè nếu cần thiết, tôi sẽ chịu trách nhiệm mộ lính giúp tiểu thư để phòng thủ lâu đài - chừng hai mươi người, tôi nghĩ, là vừa đủ, vì chúng ta sẽ trông cậy chủ yếu vào địa thế hiểm trở của lâu đài. »
« Còn nữa, » Valentina nói tiếp, « tôi sẽ cần một người đại uý chỉ huy việc phòng thủ. »
Gonzaga trang trọng cúi đầu.
“Madonna, nếu tiểu thư tin tưởng hân hạnh giao cho tôi trọng trách đó, tôi sẽ phụng sự tiểu thư trung thành đến hơi thở cuối cùng.”
Một nụ cười khẽ thoáng qua trên đôi môi nàng, nhưng đã nhanh chóng biến mất trước khi anh chàng quý tộc hào hoa kịp ngẩng đầu lên, vì cô thiếu nữ không hề có ý định làm tổn thương sĩ diện của anh chàng. Nhưng mường tượng đến cảnh anh chàng công tử èo uột này đóng vai một viên đại uý, chỉ huy một nhúm lính đánh thuê ngang tàng thô lỗ, chống trả lại một cuộc bao vây hãm thành quyết liệt, khiến nàng không khỏi cảm thấy khôi hài. Nhưng nếu nàng từ chối sự thỉnh cầu của anh ta, không nghi ngờ gì anh ta sẽ cho rằng mình bị xúc phạm, và sẽ từ chối thực thi kế hoạch họ vừa bàn. Với tất cả lòng tự tin bồng bột cuat tuổi trẻ, trong đầu nàng cũng thoáng qua ý nghĩ rằng nếu anh ta chùn bước bỏ rơi nàng khi nguy hiểm tới, nàng cũng sẽ đủ can đảm để tự tranh đấu cho bản thân. Kết quả là nàng ưng thuận, và một lần nữa Gonzaga lại trang trọng cúi đầu, lần này để tỏ lòng biết ơn. Thế rồi một ý nghĩ chợt loé lên trong đầu cô gái, cùng với nó là sự lo lắng.
“Nhưng để làm tất cả chuyện này, Gonzaga - để mộ người và mua sắm vũ khí, lương thực – chúng ta cần có tiền.”
“Nếu tiểu thư cho phép tôi được chứng tỏ tình bạn của mình cả trong chuyện này…” Gonzaga bắt đầu.
Nhưng cô gái đã ngắt lời gã, đột ngột thức tỉnh vì một lối thoát nàng vừa nghĩ đến.
“Không được!” nàng kêu lên. Gã chưng hửng thất vọng. Gã đã hy vọng sẽ tìm mọi cách để dồn nàng vào thế mắc nợ gã càng nhiều càng tốt, nhưng lần này thì chính nàng lại dựng lên chướng ngại vật. Trên mái tóc nàng đang đội một chiếc mạng đan bằng vàng gắn đầy ngọc trai, một vật đáng giá với tiền chuộc của một ông hoàng. Cô thiếu nữ hối hả gỡ chiếc mạng xuống với những ngón tay run rẩy lúng túng vì xúc động. “Hãy cầm lấy vật này!” nàng reo lên.” Hãy đem đổi ra thành tiền, bạn thân mến. Nó có thể giúp ngài có đủ tiền để lo những thứ cần thiết cho cuộc bỏ trốn.”
Sau đó cô gái chợt nhận ra nàng không thể nào một thân một mình đi tới lâu đài đó chỉ với Gonzaga và đám lính gã sẽ tuyển mộ làm bạn đồng hành. Ngay cả chuyện này Gonzaga cũng nhanh chóng trấn an nàng.
“Làm gì có chuyện đó,” gã trả lời. “Đến lúc lên đường tiểu thư cần lựa chọn vài người trong đám tuỳ nữ - khoảng ba hay bốn người chẳng hạn – mà tiểu thư thấy thích hợp và có thể tin cậy được. Tiểu thư cũng có thể đem theo một tu sĩ, một hay hai hầu phòng, và một vài gia nhân.”
Vậy là dưới bóng cây của khu vườn kiểu Italia cổ kính đã hình thành kế hoạch để giúp Valentina chạy trốn khỏi cuộc hôn nhân với công tước Babbiano. Nhưng không chỉ có thế, ở đó cũng đã hình thành một kế hoạch khác nữa để biến nàng thành phu nhân của quý ngài Romeo Gonzaga.
Quý ngài vốn dĩ là một thành viên bị lưu đày của gia đình Mantua danh giá, dòng họ đã sản sinh cho thế giới này một vị thánh cũng như dăm tên đê tiện. Bằng món tiền được bà mẹ chu cấp cho lúc chia tay, quý ngài đã bước chân đầy ngạo nghễ vào triều đình Urbino, nơi quý ngài khá được vì nể do mối quan hệ họ hàng với nữ công tước Elizabetta, phu nhân của Guidobaldo. Thế nhưng lúc này đã gần cạn túi, Gonzaga nhận thấy đã đến lúc phải tìm cách để xoay ra tiền. Vốn chẳng lấy gì làm can đảm - khẩu vị của quý ngài có vẻ dị ứng với những thứ có vẻ bạo lực như vậy - lại không có tài cung kiếm gì, anh chàng công tử bột chẳng có mấy hy vọng có thể phát tài theo con đường võ nghiệp, cách lập thân phổ biến nhất cho những tay trẻ tuổi có máu phiêu lưu thời ấy. Thế nhưng Gonzaga cũng không thiếu máu phiêu lưu, và vì lá cờ của Chiến thần có vẻ không hợp với con người đài các của gã, Gonzaga liền quyết định đầu quân dưới lá cờ của thần Tình ái. Guidobaldo – hoàn toàn xuất phát từ tình cảm dành cho phu nhân Elizabetta – đã tỏ ra khá ưu ái anh chàng, và quá tự phụ vào những ân huệ này, Gonzaga đã tự cho phép mình ngấp nghé trèo cao – vì Guidobaldo có hai cô cháu gái. Khi được cử đi hộ tống công nương Valentina della Rovere đáng yêu từ tu viện Santa Sofia về triều đình của chú nàng, anh chàng đã mơ mộng thầm hy vọng. Thế nhưng giấc mộng vàng đã nhanh chóng vỡ tan khi Gonzaga biết được kế hoạch Guidobaldo đã định sẵn cho tương lai của cô cháu. Và bây giờ, bằng chính hành động của nàng, bằng âm mưu mà nàng đã đồng tình cùng gã thực hiện, hy vọng của Gonzaga một lần nữa lại hồi sinh.
Chọc giận Guidobaldo là một việc làm nguy hiểm, và nếu có gì sơ sẩy, Gonzaga biết gã sẽ phải trả giá bằng cái đầu của mình. Nhưng nếu mưu mô của gã thành công, và bằng cách quyến rũ hay cưỡng ép gã có thể buộc Valentina cưới mình, gã tin rằng Guidobaldo, một khi thấy mọi chuyện đã đi quá xa – vì không đời nào Gian Maria chấp nhận cưới người vợ goá của Gonzaga - sẽ mặc kệ không làm gì họ. Để thực hiện chuyện này không gì tốt hơn kế hoạch bỏ trốn mà gã đã thuyết phục cô gái thực hiện. Guidobaldo có thể sẽ bao vây họ ở Roccaleone, thậm chí cuối cùng có thể cho công phá pháo đài để bắt hai người – tuy rằng đây là viễn cảnh gã cho rằng khó có thể xảy ra. Nhưng chỉ cần gã trở thành chồng Valentina trước khi họ bị bắt hay phải đầu hàng, gã không nghĩ có lý do nào để sợ hậu quả cơn giận dữ của Guidobaldo. Suy cho cùng, nếu xét về thân thế gia đình, Romeo thực ra cũng chẳng hề kém thớ hơn Đức ông công tước Babbiano là bao. Hơn nữa Guidobaldo vẫn còn một cô cháu gái nữa để thực hiện mối liên minh mong muốn với Babbiano.
Còn lại một mình trong vườn cung điện, Gonzaga rảo bước suy nghĩ khi màn đêm đã buông xuống, vừa ngước mắt lên trời ngắm nhìn các vì sao đã bắt đầu xuất hiện trên tấm màn tím sẫm của trời đêm, gã vừa mỉm cười, một nụ cười ma mãnh đắc thắng. Gã thầm nghĩ lời khuyên cô gái mang theo một tu sĩ khi bỏ trốn tới Roccaleone thật là sáng suốt. Trừ khi khả năng tiên tri của gã hoàn toàn sai lầm, ngài tu sĩ quý hoá kia sẽ có lý do để bận rộn trước khi lâu đài đầu hàng.