Quả thực đã có chuyện không hay. Chiều hôm ấy, Xtefchia củng Luxia ngồi ôm nhau trên chiếc ghế xôpha nhỏ đặt trong phòng Xtefchia, cả hai cùng khóc. Luxia than thở:
- Ôi, chị Xtefchia! Không bao giờ em nghĩ là chị bỗng dưng bỏ nhà em mà đi như thế này. Chị không thương em sao? Sao tự nhiên chị lại ra đi?
Xtefchia cũng khóc. Trái tim nàng tan nát khi nghĩ đến lúc phải xa rời Xuodkovxe. Nhưng đồng thời nàng e sợ, nếu phải ở lại thêm nữa. Chỉ nhìn thấy Valdemar cũng đủ khiến nàng xao xuyến. Cuộc nói chuyện với phu nhân Idalia làm Xtefchia mệt mỏi. Nam tước phu nhân không muốn nói đến việc nàng ra đi, và khi thấy vẻ cương quyết của cô gái, bà quyết định phải tìm hiểu nguyên do - mà sự thật thì Xtefchia không thể nào nói rõ với bà, nàng đành nêu ra lý do là cha mẹ bắt nàng về nhà. Do tác động của cô con gái, nam tước phu nhân trở nên không lay chuyển.
- Chị Xtefchia, chị hãy nói rằng chị chỉ muốn đùa thôi, chị hãy bảo rằng chị sẽ ở lại với em,- Luxia khẩn khoản van nài.
- Không, không thể hứa gì với em hết. Chị không đùa đâu, chị phải đi, nhất định phải đi!
- Chẳng lẽ ở nhà em chị khổ thế sao?
Xtefchia hôn cô gái trẻ tới tấp.
- Đừng nói thế; Luxia, em làm chị khổ tâm đấy. Ở nhà em chị rất thích, không bao giờ chị quên được gia dình em đâu, nhung chị phải trở về với gia đình chị .
Luxia khóc òa lên.
- Nhưng gia đình em cũng yêu thương chị như ruột thịt ấy thôi! Xtefchia chẳng lẻ chị không cảm thấy như đang sống trong gia đình mình? Em yêu chị, cả ông, cả mẹ cũng nhắc tới chị luôn. Em nhớ chị như nhớ người ruột thịt. Xtefchia , chị hãy vứt bỏ những ý nghĩ ấy đi! Rồi chị xem, ngay sau lễ Giáng Sinh, chúng mình sẽ đi đến bờ Biển Xanh, đến Niza, đến Italia , đến Roma, đến Vơnidơ ( Venise) , chúng mình sẽ ở Paris, ở Viên và Thụy Sĩ. Chị Xtefchia, hãy biết sợ Chúa chứ! Chẳng lẽ chị không muốn đi với em sao? Em đã bao lần mơ tưởng đến ngày ấy. Em chưa từng biết đến những vùng đất đó, giá được cùng với chị, chị em mình sẽ thích thú biết bao. Chị Xtefchia! Hãy cân nhắc lại đi! Không chỉ chị em mình đi, cả ông, cả anh Valdy cũng cùng đi nữa, mà có anh ấy đi cùng, thì chúng mình tha hồ vui chơi thoả chí. Chúng mình sẽ tiêu pha thoải mái, chị Xtefchia .... Còn nếu chị không đi, anh Valdy cũng sẽ không đi nữa.
Xtefchia giật mình.
- Kìa Luxia của chị, em nói vớ vẫn gì thế!
- Chẳng vớ vẫn đâu, em nói đúng đấy. Nếu chị đi, thế nào anh Valdy cũng đi cùng. Ngược lại - anh ấy chảng đi đâu, em biết chắc như thế đấy!
Xtefchia nhìn trộm khuôn mặt đẫm nước mắt của Luxia, nàng thấy khuôn mặt cô gái đầy nỗi buồn và sự suy tư.
Vậy ra ngay cả cô bé này cũng đoán ra được đôi điều rồi sao? Xtefchia tuyệt vọng quá chứng.
"Ta phải trốn đi thôi, phải trốn thôi..."
Nhưng trong tâm trí nàng chợt hiện ra những vùng đất nước xa xôi, biển cả , núi non, những đô thị lớn, những trung tâm văn minh, mà nàng hằng mơ tưởng. Nàng sẽ được đến những kỳ thú ấy, lại được .... cùng với chàng! Biết bao sung sướng, thỏa niềm ao ước bấy lâu, và mọi chuyện ấy chỉ phụ thuộc vào nàng, vào quyết định của nàng, vào ý muốn của nàng mà thôi. Đôi môi Xtefchia như mỉm cười, nàng đã chực thốt lên: "Ta sẽ ở lại ". Nhưng đột nhiên nàng thấy Valdemar đang đứng trước mắt nàng, như thật. Ánh mắt chàng như thiêu đốt nàng. Tai nàng vẫn văng vẳng những lời Luxia vừa nói:" Nếu chị đi - anh Valdy sẽ đi ". Giây phút phân vân liền trôi qua ngay. Xtefchia ngẩng đầu cứng cỏi, cả quyết nói:
- Chị không thể. Chị phải trở về nhà ! Chị sẽ viết thư cho em, Luxia ạ. Em hay kể hết cho chị nghe mọi chuyện, những gì khiến khổ đau hay vui sướng. Chị rất buồn phải xa tâm hồn trẻ trung của em, tâm hồn vừa thức tỉnh đón cuộc đời, nhưng chị đành phải trở về, Luxia ơi, chị phải về nhà thôi!
Vài hôm sau đó, ở điền trang Guenbotitre tổ chức bữa trưa có khách khứa tham dự nhân dịp mừng Valdemar được bầu làm chủ tịch hội nghề nông. Bên trang Xuodkovxe có cụ Machây, nam tước phu nhân và ông Kravery đi dự. Xtefchia và Luxia ở lại nhà.
Gần tối, hai cô gái sai gia nhân thắng cỗ xe trượt nhỏ để đi dạo. Xtefchia cầm cương đôi ngựa xám. Cỗ xe phóng nhanh, tuyết kêu kin kít dưới bàn trượt, bắn tung toé từ những vó ngựa, trút vào tấm lưới thêu có màu ngọc lam. Ngày hôm ấy trong sáng, lạnh giá, tràn ngập . Sắc trắng với sắc xanh và bầu không khí trong suốt khiến Xtefchia quên đi chốc lát những ưu tư riêng, đắm mình trong vẻ đẹp huy hoàng của một mùa đông tuyệt đẹp, nàng trò chuyện rất vui. Luxia trầm ngâm, đưa ánh mắt u buồn liếc nhìn người đồng hành. Đột nhiên cô bé khóc òa lên.
- Kìa, Luxia , sao thế? - Xtefchia hỏi. - Sao em lại khóc?
- Em không thể nghĩ rằng chị thật lòng muốn ra đi, em đang buồn đứt ruột, còn chị thì vui - chị chẳng cần để ý gì đến em ...
- Kìa, em, chị cũng nặng nề lắm chứ ... Ôi! Nặng nề lắm! Chị thoáng vui đôi chút vì thế gian thật đẹp. Em nghĩ rằng chị vui vẻ rời bỏ mọi người mà đi sao? Ôi, Luxia , Luxia ! ...
Giọng nàng chứa chất bao nỗi oán trách chân thành, khiến cô gái nhìn nàng tò mò.
- Đã vậy sao chị lại đi?
Xtefchia lắc đầu.
- Chị muốn dấu em điều gì đó, Xtefchia , chị không muốn nói thật, còn em thì ... có thể em đoán được nhiều điều hơn là chị tưởng kia đấy, về nguyên do đã khiến chị phải chạy trốn. Em buồn lắm! Em biết thừa, nơi đây sẽ buồn đến thế nào nếu thiếu chị. Giá như chị biết ba tuần vừa rồi vắng chị cả nhà buồn biết chừng nào! Trời ơi! Em không phát điên phát rồ cũng thật là chuyện đáng ngạc nhiên ...
- Luxia, em cứ nói quá đi thế làm gì! - Xtefchia kêu lên, cố làm ra vẻ thản nhiên. Chữ " chạy trốn " đã làm lòng nàng xáo động. Em chỉ bịa thôi ! - Nàng nhắc lại.
- Không bịa chút nào nhé! Chị không biết buồn đến chừng nào đâu! Ngay từ đầu, chị vừa đi khỏi, có lẽ chị chỉ mới ra khỏi cổng thôi, là ông đỗ bệnh. Ông bị một cơn kịch phát thần kinh thế nào ấy. Anh Valdy phải bế ông trên tay đưa vào buồng. Mẹ em hoảng hồn, cũng ốm luôn. Anh Valdy cứ đi đi lại lại, u ám , bực bội, em phát sợ chẳng dám nói gì với anh ấy nữa. Suốt thời gian ông ốm, anh ấy gần như không rời ông phút nào. Anh ấy cũng vào thăm hỏi cả mẹ em nữa, nhưng hiếm hơn. Một lần anh ấy to tiếng với mẹ em, khá căng. Em nghe thấy mẹ nói: " Đó là chuyện trẻ con, không đáng phải nhớ ", còn anh Valdy, có vẻ rất bực mình, thì đáp:" Phải thiếu lương tâm lắm mới có thể nghĩ như cô ". Em biết hai người cãi nhau về việc gì, bởi em đoán được và nghe lỏm được nhiều điều. Em cũng biết chuyện gì khiến ông ngoại em bị ốm, nhưng em chẳng nói đâu, bởi chị cũng dấu em kia mà. Rồi sau khi đã khỏi ốm, ông cứ buồn rầu mãi. Anh Valdy ít đến hơn, lúc nào cũng lầm lầm. Anh ấy chỉ hỏi qua điện thoại xem tình hình sức khoẻ của ông ra sao. Một hôm anh ấy đến sau bữa ăn trưa, lúc mọi người đang nghỉ. Trông thấy chiếc xe trượt, em chạy khắp lâu đài tìm anh ấy mà chảng thấy đâu. Tình cờ em bắt gặp anh ấy ... trong phòng chị. Anh ấy ngồi trên đi văng bên cửa sổ, trong tay mân mê ... chị đoán thử xem thứ gì nào? ...
Xtefchia rùng mình. Câu chuyện của cô bé đã đánh thức trong lòng nàng mọi tình cảm và nỗi đau tâm linh.
- Chị không biết, - nàng đáp
- Chuỗi hạt của chị.
- Chuỗi hạt? ...
- Phải . Lúc ra đi, chị rất vội vàng , không cất chuỗi hạt đi, nó vẫn nằm nguyên trên giá dưới chiếc gương soi. Anh Valdy ngồi, một tay chống đầu, tay kia cầm chuỗi hạt, xoay xoay nó trong mấy ngón tay, mân mê rất âu yếm. Anh ấy mải suy nghĩ quá nên mãi sau mới nhìn thấy em. Em biết anh ấy giận em đã bước vào phòng, nhưng không để lộ điều đó. Anh ấy đứng dậy, đặt chuỗi hạt lên bàn con, hôn em , rồi nhìn quanh phòng thốt lên: " Cần phải đem hoa trang trí phòng này khi tiểu thư Xtefchia trở về ". Những đóa hoa trà và đỗ quyên màu trắng trong phòng chị là do anh ấy mang đến đấy. Còn cây cọ đặt cạnh giường là do chính tay anh ấy đặt. Anh ấy rất thích thú ngắm những bức tranh bột màu và phấn màu của chị, cũng như tờ giấy lớn mà chị ký họa ở Guenbovitre, cảnh trong công viên nhìn ra bờ sông - bức ấy thì anh ấy đem đi. Anh ấy thích nó lắm. Chị thấy chưa, Xtefchhia , cả đến anh Valdy cũng nhớ chị.
Luxia nín lặng. Xtefchia ngồi im, cảm động và buồn bã.
Thế ra chàng không cần dấu giếm nữa? Thế ra chàng nhớ nàng, đã đến phòng nàng, đã mân mê chuỗi hạt của nàng trong tay, đã đem hoa đến trang điểm nơi đó.
Xtefchia phải cố sức kìm chế mới không bật khóc vì sung sướng, vì đắng cay, vì hàng nghìn thứ tình cảm hòa lẫn vào nhau.
Đúng lúc ấy, Luxia đột ngột lên tiếng:
- Xtefchia, chị hãy nói thật xem, ai đẹp trai hơn: Valdy hay Prontnhiki? ...
Xtefchia giật mình.
- Kìa, Luxia em đừng nên so gã Pronnhiki với ông Valdemar!
- Dẫu sao Pronnhixki vẫn đẹp trai hơn! Edmun đẹp như tranh, nhưng em xin nói thật với chị nhé, chị Xtefchia, giờ đây , khi đã quên anh ta rồi, em thà chọn anh Valdemar hơn. Anh ấy có vẻ đẹp rất đàn ông, và quý phái hơn, đúng không? Bên anh ấy, Pronnhixki nom như một con búp bê xinh xắn. Giá anh Valdy không có họ hàng với em, chắc em phải điên lên vì anh ấy mất. Anh ấy mang trong mình một thứ gì đó , je ne sai quoi ( Em không biết là thứ gì ! ) . Thứ gì đó làm em thích thú lạ thường.
Xtefchia sợ không dám nhìn Luxia. Nàng chỉ cảm thấy rằng mặt nàng đang đỏ rần.
Sau vài giây im lặng, cô gái lạì lên tiếng:
- Anh Valdy có thể khiến người ta say mê lắm lắm. Có bao nhiêu bằng chứng . Tiểu thư Rita yêu anh ấy, cả con lừa cái Barxka, kẻ cứ ngỡ rằng chỉ cần vẫy tay là anh ấy sẽ nằm phủ phục xuống ngay sát đất, ấy cũng thế! Nhưng không xong. Hình như cả bá tước phu nhân Vizembergova, cả công tước phu nhân Kryxta Turynxka và nhiều người nữa cũng phải lòng anh ấy. Có những kẻ chỉ háo những bạc triệu của anh ấy, nhưng anh Valdy tỉnh lắm, anh ấy nhận ra bọn họ ngay. Barxka có lẽ yêu anh ấy thật, nhưng cái chính cô ả muốn trở thành đại công nương , thành nữ chủ nhân của trang Guenbovitre, anh Valdy cảm thấy thế, liền cho cô ả ra rìa ngay.
- Em đừng dùng những chữ thô thiển quá; Luxia. Vả lại sao em biết? Chắc tự anh ấy khoe với em rồi.
- Đời nào anh ấy lại thế, nhưng hồi ấy ở Guenbovitre ai mà chẳng biết. Cô ả cứ xắn vào săn đón anh ấy đến kinh, làm duyên làm dáng, để rồi về sau lại thẫn thờ như kẻ mất hồn. Em nghe có lần ông Trestka nói với tiểu thư Rita : " Sét của đại công tử đã giáng trúng tiểu thư Barxka rồi ! ".... Ha, còn có thể có chuyện gì khác thế nữa kia chứ?
Xtefchia mỉm cười.
- Chị nhận ra ngay giọng Trestka qua những câu đùa của ông ấy.
- Chị mến ông ấy chứ?
- Mến chứ, mạc dù đôi khi ông ấy công kích chị.
- Ông ấy cũng mến chị. Ông ấy thường tới thăm ông. Ông ấy hỏi thăm chị luôn, hỏi bao giờ chị về, điều ấy với ông ấy là thân mật lắm rồi đấy. Ông ấy đi Berlin rồi. Ông ấy bảo đi sắm nhẫn đình hôn.
- Thật không?
- Làm gì có chuyện đó! Rita không thích ông ấy đâu. Chị ấy chỉ có thển bằng lòng lấy ông ta sau khi anh Valdy cưới vợ mà thôi. Mà chuyện ấy thì chả phải mau chóng gì ...
- Sao vậy?
- Bởi anh ấy chẳng dễ gì tìm được vợ , dẫu ai ai cũng sẵn sàng làm vợ anh ấy. Nhất là bây giờ, khi anh Valdy ...
Bỗng một cử chỉ ngọt ngào và lặng lẽ, Luxia nép sát vào người Xtefchia, đột ngột lên tiếng:
- Xtefchia, chị hãy nói thật với em nhé, em yêu chị đến thế kia, mà chị phải nói thật nhé...
- Em muốn gì kia, Luxia? Xtefchia nhẹ nhàng hỏi.
- Chị hãy nói ... chị biết là anh Valdy yêu chị chứ?
- Luxia, thề có Chúa! Em đừng bao giờ nói đến điều đó! Hãy hứa với chị sẽ không nói những điều như thế nữa.
- Em sẽ không nói với một ai khác, nhưng vẫn sẽ nói với chị. Vả lại, cũng có rất nhiều người biết chuyện này. Anh ấy thích chị từ lâu và đã phải lòng chị. Còn chị thì sao. Xtefchia? ... Không có lý nào chị dửng dưng ? Chị cũng yêu anh ấy ... đúng không? ...
Xtefchia hiểu rằng điều bí mật của nàng đã bị phát hiện. Luxia chỉ hỏi vậy thôi, chứ cô bé biết hết ... Làm gì đây? Nàng nghẹn lời bởi những dòng nước mắt, bởi nỗi trách móc Luxia và trách chính mình. Nàng nín lặng, biết rằng sự im lặng đó chính là lời khẳng định sự thật.
Đột nhiên tiếng lục lạc ngựa bằng đồng vang lên, tiếng tuyết kêu rít lên , những con ngựa hí vang, rồi chiếc xe xinh xắn của tiểu thư Rita vượt ngang chiếc xe trượt của hai người. Người xà ích đang cố kìm những con ngựa vừa phi nhanh.
Xtefchia giật cương ngựa, lòng tràn đầy sung sướng. Nàng coi sự xuất hiện của tiểu thư Seligianka vào đúng lúc này như một vị cứu tinh.