Chương 4: Chuyện lứa đôi và chăm sóc trẻ

Chương 1: Sức khỏe Chương 2: Dinh dưỡng, thuốc men và các vấn đề khác Chương 3: Ngoại hình, chuyện phụ nữ và nam giới Chương 4: Chuyện lứa đôi và chăm sóc trẻ Chương 5: Các bệnh tai mũi họng, răng hàm mặt, tim phổi và bệnh ở bụng Chương 6: Bệnh ở tứ chi, xương khớp, hệ tiết niệu và hệ sinh dục Chương 7: Bệnh ở da, tóc, lông, bệnh lây qua đường tình dục và một số bệnh khác

204. Vì sao không được kết hôn cận huyết
"Sau tiết học sinh vật lớp 9 về tự thụ phấn và giao phổi gần, cô giáo đặt thêm câu hỏi: Hãy giải thích cơ sở khoa học của việc cấm kết hôn thân thuộc . Em chưa thể trả lời được câu hỏi này".
Nói "kết hôn cận huyết" có lẽ chính xác hơn "kết hôn thân thuộc". Em hãy quan sát hiện tượng sinh sản trong lợn gà thì thấy: Nếu để cho những con vật cùng lứa (hoặc lứa ngay trước đó) giao phối với nhau, con cái của chúng sẽ ngày càng kém cỏi. Trái lại, nếu cho giao phối với những con xa lạ, chúng sẽ phát triển tốt.
Ở con người cũng tương tự. Một số bộ tộc, thậm chí dân tộc, cho anh em, chị em con chú bác ruột, cô cậu ruột hay dì già ruột lấy nhau. Những gia đình như vậy hay gặp hiện tượng "thoái hóa" về nòi giống (trí lực giảm sút, một số dị tật bẩm sinh lan tràn...).
Vì sao như vậy? Ta có thể hình dung một cách dễ hiểu như sau: Trong từng cá thể, bao giờ cũng có một số gene xấu nhưng không biểu hiện (gene lặn). Khi giao phối cận huyết, các gene xấu tương tự của noãn và tinh trùng có điều kiện kết hợp với nhau để trở thành gene trội, biểu hiện ra ngoài. Nếu giao phối cận huyết tiếp tục qua nhiều thế hệ thì sự thoái hóa nghiêm trọng là điều cầm chắc. Trong lịch sử, đã có một số dòng họ do tập tục kết hôn cận huyết mà trở thành tồi tệ, thậm chí tiêu vong. Chính vì vậy mà trong hôn nhân, người ta cấm các cá thể cận huyết trở thành vợ chồng.
Trong hôn phối, 2 cá thể càng khác nhau xa về di truyền càng tốt, con cái sẽ phát triển đức tính và hạn chế nhược điểm (có dân tộc nhờ giao lưu rồi kết hôn rộng rãi với người các dân tộc khác mà dần dà có được trí óc thông minh hơn và thể tạng khỏe đẹp hơn so với thuở còn "trâu ta ăn cỏ đồng ta").
205. Còn băn khoăn khi đã ăn hỏi
"Tôi 23 tuổi, có người yêu tuổi Ngựa. Các cụ nói tuổi này phải lấy chồng muộn, nếu không sẽ khổ, chết chồng hoặc không con, làm cho tôi băn khoăn quá. Tôi cũng đang băn khoăn, không biết là khi đã ăn hỏi rồi thì có được gọi bố mẹ của nhau là bố mẹ không?".
Hai câu hỏi của bạn xem ra trái ngược nhau: Đã ăn hỏi rồi mà còn băn khoăn về tuổi tác! Tuy nhiên, cũng xin đáp ứng yêu cầu của bạn như sau:
"Nói có sách, mách có chứng", nhất là ở thời buổi khoa học phát triển này, việc khẳng định vấn đề gì nhất thiết phải dựa vào thống kê, số lượng thống kê được càng lớn thì độ chính xác càng cao. Cho đến nay, chưa thấy tài liệu khoa học nào nói như điều bạn đã nghe được. Sách Tử vi cũng không có câu cả quyết "động trời" như thế. Ngay đến các thầy tướng số cũng phải căn cứ vào nhiều "cung" của từng tuổi theo con giáp, tính toán chán chê rồi mới dám "phán" về số phận của một người hay một cặp nào đó.
Về trách nhiệm làm con, thì chắc chắn sau khi ký vào "tờ khai kết hôn", chàng rể và nàng dâu đều phải chu toàn đối với cả đôi bên bố mẹ; nếu không, luật pháp sẽ "hỏi thăm" ngay. Còn người yêu hoặc vợ chồng chưa cưới gọi các cụ nhà như thế nào là chuyện "tùy tâm", chẳng có luật lệ nào ràng buộc cả.
206. Lo âu trước khi lập gia đình
"Em 25 tuổi, sắp cưới vợ. Nhưng em lo vì dương vật của em vẫn nhỏ hơn của các bạn cùng tuổi, sợ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Có cách gì làm cho nó lớn hơn không?".
Em hãy nhìn những bức tượng nam khỏa thân nổi tiếng xưa nay xem: của họ cũng khá nhỏ, có khi còn thua của em nữa. Bởi vì tiêu chuẩn của nó không phải là kích thước, mà là sự dẻo dai. Em cưới vợ, đó sẽ là dịp rèn luyện cho nó nhỉnh lên hơn hiện nay. Bởi vì, như em thấy đấy, lúc nó cương cứng là lúc có một lượng máu khá lớn tới đi vào thể hang và thể xốp của nó, làm cho thể tích tăng lên. Em càng kéo dài thời gian cương cứng thì thời gian rèn luyện càng dài.
Và em cũng nên biết thêm: Một số chị em khá cao lớn nhưng có chồng bị lùn, thế mà họ vẫn hưởng hạnh phúc trọn vẹn, kể cả về tình dục.
207. Không nên tiếp tục
"Cháu 25 tuổi, bạn trai 27 tuổi, chúng cháu yêu nhau thực lòng và ngày nào cũng gặp nhau. Cứ mỗi lần ôm hôn cháu, anh ấy đều xuất tinh làm ướt quần cháu. Cháu lo bị mang bầu, nhất là gần đây thấy nhạt miệng, rất hay chóng mặt... Xin cho biết cháu có bị không, và cứ như thế có hại gì không?".
Nếu đúng là cháu không thoát y, hoặc thoát y nhưng không quan hệ thực sự, thì cháu không có thai.
Hiện tượng nhạt miệng, chóng mặt là hậu quả của việc làm ngược với sinh lý diễn đi diễn lại hằng ngày của hai cháu: Trong khi người nam phóng tinh và đạt cực khoái thì trái lại, người nữ bị kích thích nhưng lại phải chịu "dở dang", không đạt được đỉnh điểm của khoái cảm, rơi vào một tình trạng stress ngày càng tăng.
Do đó, các cháu đừng đứng ngồi gần nhau quá, hoặc chớ tìm gặp nhau quá nhiều; hoặc các cháu cố gắng tạo điều kiện để có thể kết hôn sớm đi thôi.
Bởi lẽ, nếu cứ tiếp tục như hiện nay thì người nam có nguy cơ bị xuất tinh sớm (một tai họa trong cuộc sống lứa đôi), còn người nữ dễ bị suy sụp vì mất ngủ (do không được thỏa mãn), chán ăn (do lo lắng, mệt nhọc, thiếu ngủ) kéo dài.
208. Làm sao để chứng minh mình còn trong trắng?
"Cháu là giáo viên mẫu giáo, chưa từng quan hệ với người khác giới. Anh ấy là mối tình đầu của cháu. Khi chúng cháu "đi lại" với nhau lần đầu tiên, có một ít máu chảy ra ở cửa mình. Những lần sau, anh ấy bảo cháu "bầu vú bị nũng, khi giao hợp lỗ âm đạo mở to" là đã mất trinh! Làm sao để giải thích cho anh ấy hiểu?".
Chuyện của cháu vừa đáng mừng, vừa đáng lo và đáng trách.
1. Đáng mừng vì:
- Chắc chắn trăm phần trăm là trước khi cháu "trao xương gửi thịt" cho người yêu, cháu vẫn còn trinh trắng, biểu hiện ở hiện tượng chảy máu ra âm đạo lúc giao hợp (những anh chồng cổ hủ thường lót vải trắng dưới mông vợ trong đêm tân hôn để kiểm tra xem màng trinh còn hay không; nếu thấy có máu là anh ta yên trí!).
- Khi người phụ nữ được kích thích đầy đủ, chẳng những lòng âm đạo trở nên rộng hơn mà chiều dài của nó có thể tăng thêm tới 2 cm (tạo hóa thật thông minh, bởi vì con người vốn cao thấp, gầy béo khác nhau, nếu trời không phú cho một sự điều chỉnh tuyệt vời như vậy thì làm sao những bà vợ bé nhỏ có thể sống hạnh phúc với những đức ông chồng cao lớn!).
2. Đáng lo vì:
- Cháu có thật chắc chắn là "chàng" không bị HIV dương tính? (thời buổi này, nếu sống buông thả về tình dục thì có ngày "lãnh đủ" với bệnh AIDS; đó là chưa nói đến bệnh lậu kháng thuốc, bệnh giang mai...).
- Cháu không nghĩ là một bữa nào đó cháu có thể mang bầu ngoài ý muốn? Cần nhớ rằng trứng rụng đã 6 ngày - tức là ngày thứ 20 của vòng kinh - vẫn còn khả năng thụ thai trong 10% trường hợp.
3. Đáng trách vì:
- Việc cháu buông thả bản thân đã làm cho người ta coi khinh cháu. Giá như cháu giữ gìn, tiếp tục tìm hiểu xem có khả năng lấy nhau hay không, nếu thấy hợp thì bàn chuyện cưới xin đàng hoàng ("chuyện ấy" là chuyện cả đời người, gì mà phải vội), thì người ta sẽ suốt đời tôn trọng cháu. Bởi vì tôn trọng lẫn nhau là yếu tố quyết định hạnh phúc lứa đôi.
- Cháu có chắc là người ta cũng trong sạch như cháu, nghĩa là yêu nhau để cưới nhau, chứ không phải chỉ để lợi dụng, để giải trí đỡ buồn? Với cách ăn nói như vậy của đương sự, e rằng cháu đã chọn nhầm người, và ngôn từ kia là để che đậy dã tâm chăng?
209. Hiện tượng khó xuất tinh
"Cháu đã có gia đình riêng, nhưng không hiểu sao khi quan hệ vợ chồng, cháu rất khó xuất tinh. Việc này làm cho cả vợ lẫn chồng đều mệt. Xin cho biết cách chữa".
Chứng khó xuất tinh (aspermatism) có thể gặp ở một số thanh niên "trinh trắng, rụt rè" mới cưới vợ. Sau một thời gian chăn gối, họ sẽ tự rút ra được cách khắc phục (chỉ khó xuất tinh kèm theo không có tinh trùng mới đáng lo).
Các cháu cần được hết sức tự do thoải mái (phòng ngủ riêng biệt, không có nguy cơ bị quấy rầy), căn phòng trang trí ấm cúng, hấp dẫn với ánh sáng thích hợp, tranh tượng có thân hình đẹp nổi tiếng; có thể vẩy chút nước hoa, khởi động thật đầy đủ trước khi quan hệ. Trước mắt, muốn khỏi mệt thì sau khi người nữ đã đạt đỉnh điểm, người nam phải lập tức "rút lui", dù bản thân chưa đạt đỉnh điểm. Sau này, khi đã khắc phục được, thì cả hai sẽ cùng đạt một lúc.
Xin nói thêm để các cháu an tâm: Một số nam giới cố gắng tự rèn luyện về tâm lý và về thao tác để đạt tới trình độ chủ động chậm xuất tinh, thậm chí không xuất tinh, để bảo toàn tinh lực. Họ cho đây là một ưu thế, vì vừa đáp ứng được yêu cầu cao của bạn chăn gối, giúp bảo vệ vững chắc hạnh phúc gia đình, vừa giữ được sức khỏe dành cho việc dạy dỗ con cái, hoạt động thể thao, văn học nghệ thuật, kinh doanh, xã hội (ngược hẳn với người xuất tinh sớm phải luôn sống trong tâm trạng hối hận, mặc cảm tội lỗi, suy giảm trí lực và thể lực, bị vợ chán ngán hay ruồng bỏ). Họ đạt được thành công nói trên do xác định được điều căn bản trong quan hệ chăn gối là "người chồng có trách nhiệm tạo khoái cảm cho người vợ là chính", chứ không ích kỷ chỉ cho riêng mình rồi sau đó thế nào mặc kệ!
210. Khi nam bị nữ cưỡng bức
"Cháu đẹp trai, học khá, bố mẹ giàu có. Trước đây cháu yêu một cô nhưng rồi quyết định thôi vì biết cô này đã quan hệ tình dục với người khác. Cô ta mời cháu đến nhà, nói là để ăn bữa cơm chia tay, rồi cho cháu uống nước cam, uống xong cháu mê man, khi tỉnh dậy thấy mình bị trói ngửa trên giường, không còn quần áo, cháu định kêu lên nhưng mồm đã bị nhét vải. Cô ấy kích thích cháu rồi chủ động nằm lên người cháu, kỳ cho đến lúc cháu xuất tinh mới thôi. Cháu rất lo cô ấy dính bầu rồi bắt cháu cưới, không còn học hành gì được nữa. Xin cho cháu một lời khuyên".
Đây là trường hợp nam bị nữ cưỡng bức. Điều tệ hại là động cơ không phải do thèm muốn thân xác, mà là một mưu mô bắt cháu phải cưới họ.
Đáng lẽ ngay sau khi xảy ra sự việc, cháu phải trình bày với bố mẹ, sau đó đến công an để báo cáo. Với nghiệp vụ của mình, chắc chắn cơ quan chức năng lúc bấy giờ dễ làm sáng tỏ vấn đề. Đây là một bài học cho những "chàng trai ngây thơ đẹp trai, con nhà giàu" bị ép duyên. Họ sẽ phải chịu đau khổ giằn vặt suốt đời nếu đăng ký kết hôn vì "sợ dư luận", "nể mặt gia đình", "sợ bị kiện rồi mang tiếng"...
Người cưỡng bức cháu rất thạo chuyện này, và nhiều khả năng có thêm ai đó giúp sức (chọn thuốc mê, trói chân tay cháu...). Nhưng cô ấy lại quên rằng: có bầu hay không là chuyện của cô ấy, còn việc cháu kết hôn với cô ấy hay không là chuyện riêng của cháu, là quyền của cháu.
Cháu cần làm những việc sau đây:
- Không được giấu giếm, trái lại phải báo cáo ngay chuyện này với gia đình để cùng nhau định liệu.
- Cứ phấn đấu tiếp tục học tập, ứng xử tốt, và chờ đợi 9 tháng 10 ngày kể từ cái ngày "kinh hoàng" đó. Trong thời gian này, dù bị bất kỳ ai thúc ép, cháu cũng không dại gì mà đăng ký kết hôn với hạng người ấy.
- Nếu cô ấy sinh con rồi kiện cáo, nói là con của cháu, thì cháu xin cơ quan chức năng cho xét nghiệm đối chiếu gene, để xem có phải là của cháu không (có thể liên hệ với Tổ chức Giám định pháp y trung ương, Bộ y tế, ĐT 04-8252930, nhờ giúp đỡ). Nếu là con của cháu thì gia đình cháu có thể xét xin nộp trợ cấp nuôi đứa trẻ.
- Về sau, khi định tìm hiểu ai thì cháu phải nói cho họ rõ chuyện vừa xảy ra.
211. Viên ngừa thai cho nữ
"Xin cho biết: Nữ uống viên ngừa thai có hại gì không? Có mấy loại, và loại nào tốt nhất?".
1. Thành phần viên thuốc ngừa thai bao gồm:
- Chất tạo progesterone.
- Chất oestrogene tổng hợp (ethinyl-estradiol).
Progesterone làm buồng trứng ngưng tiết hoóc môn nữ (oestrogene tự nhiên), ngăn không cho trứng làm tổ, và cản lối tinh trùng đột nhập vào dạ con. Oestrogene tổng hợp bù trừ cho lượng hoóc môn nữ bị thiếu hụt do tác động của progesterone.
2. Các loại viên uống ngừa thai:
- Thế hệ 1: Gồm hai thành phần nói trên với hàm lượng lớn, dễ gây nguy cơ tai biến tim và mạch máu não.
- Thế hệ 2 (viên mini)L: Có cùng thành phần nhưng với hàm lượng rất nhỏ, giảm thiểu được các nguy cơ trên.
- Thế hệ 3 (cũng mini): Progesterone đã được cải tiến.
- Viên micro: Chỉ có progesterone với hàm lượng cực nhỏ.
3. Thời gian và cách thức sử dụng
- Cuối thời kỳ dậy thì (13-16 tuổi) mới được dùng.
- Dùng liên tục không nghỉ đến 45 tuổi cho người bình thường và 35 tuổi cho người nghiện thuốc lá (nếu ngưng thuốc thì trong những kỳ kinh ngay sau đó rất dễ thụ thai). Quá những hạn tuổi này, phải sử dụng các biện pháp ngừa thai khác.
- Viên ngừa thai thế hệ 1 ít được ưa chuộng do các nguy cơ trên. Viên micro phải uống hằng ngày, vào một giờ nhất định. Viên mini có một khoảng linh hoạt 12 tiếng đồng hồ nên tiện dụng hơn (ví dụ đêm quên uống thì uống vào sáng sớm hôm sau), kết quả cũng chắc chắn hơn viên micro.
4. Chống chỉ định:
- Không dùng các loại viên ngừa thai khi bị cao huyết áp. Đây là một phản chỉ định tuyệt đối. Ngoài ra, trong suốt thời gian sử dụng, phải thường xuyên theo dõi huyết áp.
- Không dùng viên ngừa thai thế hệ 1 và mini khi:
  + Ngay sau khi sinh, vì bấy giờ có nhiều nguy cơ viêm tĩnh mạch và tai biến mạch não. Chờ có kinh trở lại mới được uống tiếp.
  + Suốt thời kỳ cho con bú, vì các hoóc môn đi vào sữa mẹ có thể gây ngộ độc cho trẻ sơ sinh.
Bác sĩ phải hết sức thận trọng khi kê đơn viên ngừa thai thế hệ 1 và mini cho người nghiện thuốc lá, bệnh nhân tiểu đường, người có tiền sử viêm tĩnh mạch.
5. Mấy điều cần lưu ý khi dùng viên ngừa thai
- Viên ngừa thai không phương hại đến khả năng tình dục, khả năng thụ thai cũng như sức khỏe chung, không gây mập phì, không gây ung thư.
- Nếu quên uống, nhất là đối với viên micro, phải kịp thời dùng các biện pháp ngừa thai khác, như bao cao su chẳng hạn.
- Viên micro có thể dùng chữa trứng cá kèm theo rối loạn kinh nguyệt ở thiếu nữ trẻ.
- Viên ngừa thai không ngăn được bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (do đó, ta thấy bao cao su ưu việt vì đa năng hơn).
- Trong 3 tháng đầu sử dụng viên mini, có thể xảy ra rối loạn kinh nguyệt; nếu tình trạng này không dứt sau khi dùng hết vỉ thuốc thứ 3, phải đổi loại thuốc khác. Nhớ rằng phụ nữ nghiện thuốc lá hay gặp rắc rối này.
- Muốn có con, sau khi ngừng thuốc phải chờ đến kỳ kinh thứ hai mới thụ thai, vì trong kỳ kinh đầu tiên, dạ con chưa sẵn sàng cho trứng thụ tinh tới làm tổ, khả năng sẩy thai rất lớn.
- Sau 3 tháng đầu sử dụng, phải xét nghiệm máu để định lượng cholesterol, triglycerid và glucose; sau đó 6 tháng, nếu mọi sự bình thường là ổn.
6. Có hai ưu điểm phụ của viên ngừa thai
- Một số đông chị em dùng viên ngừa thai thấy giảm hoặc mất hẳn hiện tượng mọc trứng cá ở mặt.
- Theo kết quả một nghiên cứu của Anh công bố năm 1998, ở những chị em dùng viên tránh thai liền trong 6 năm, nguy cơ mắc ung thư buồng trứng giảm 60% so với nhóm đối chứng. Ngay cả trường hợp có những dị thường của hai gene BRCA1 và BRCA2 (vốn dễ bị ung thư buồng trứng), nguy cơ ung thư cũng giảm với tỷ lệ tương tự.
7. Viên ngừa thai khẩn cấp Postinor 0,75 mg
Phải uống ngay 1 viên chậm nhất là 1 giờ sau khi quan hệ; mỗi tháng không được dùng quá 4 viên.
212. Viên tránh thai cho nam
"Để thực hiện kế hoạch hóa gia đình, nam giới dùng bao cao su hoặc mổ thắt ống dẫn tinh. Nay nghe nói lại có viên tránh thai cho đàn ông. Kết quả ra sao, và so với hai biện pháp trên, viên này liệu có tốt hơn?".
Một nhà nghiên cứu Anh, bác sĩ Fred Wu, đã thành công trong việc chế tạo viên tránh thai cho đàn ông, đạt kết quả trong hơn 98% trường hợp, nghĩa là không thua kém viên tránh thai của phụ nữ. Viên tránh thai cho nam giới từ nay sẽ thay thế loại thuốc tiêm tránh thai hằng tuần khá phiền phức và rất đau, khiến nhiều quý ông thấy ớn.
Cũng như viên tránh thai của phụ nữ, viên tránh thai của nam giới không hại sức khỏe, không ảnh hưởng đến khả năng tình dục, và nếu muốn có con thì chỉ cần ngừng sử dụng một thời gian là có thể đạt nguyện vọng.
Viên tránh thai cho nam giới tỏ ra tiện lợi hơn bao cao su vì không phải lắp vào tháo ra làm giảm hứng thú, không bị thủng làm vỡ kế hoạch, không phải tính toán thời điểm dùng hay không dùng (tính rồi vẫn sợ nhầm), không lo quên hoặc tặc lưỡi linh động...
Và so với việc thắt ống dẫn tinh thì viên tránh thai quá ưu việt. Giới mày râu rất ngại phẫu thuật này vì ý nghĩ "thế là hết đường con cái" dễ gây mặc cảm trong đời sống cũng như sinh hoạt vợ chồng, và sẽ không thể có con trở lại khi cần thiết (trong trường hợp đi bước nữa hoặc con cái bị chết hay tật nguyền).
Tất nhiên, viên tránh thai này cũng không ngăn được bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
213. Có cách gì tiện hơn thuốc tránh thai?
"Tôi uống thuốc tránh thai tới nay đã 3 năm, nay nghe nói uống thuốc nhiều sẽ bị ung thư, không rõ thực hư ra sao? Tôi năm nay đã 34 tuổi, vậy sẽ còn uống trong bao lâu? Nếu không dùng thuốc thì sử dụng biện pháp gì cho phù hợp?".
Bạn cứ yên trí. Thuốc tránh thai được nhập ở nước ta không hề gây ung thư. Nếu chỉ uống thuốc như hiện nay, bạn sẽ ngừng sử dụng khi mãn kinh, tức khoảng 10-15 năm nữa.
Có bốn biện pháp tránh thai phù hợp, lại đơn giản và không tốn kém, bạn hãy chọn lấy một:
- Hằng tháng, nghỉ quan hệ một tuần liền (từ ngày thứ 11 đến ngày thứ 17 của vòng kinh); ngủ riêng trong thời gian này là tốt nhất. Bạn nhớ ghi chép tỉ mỉ và thường xuyên vào sổ tay kinh nguyệt, để khỏi nhầm.
- Dùng bao cao su 100% vào tuần lễ nói trên.
- Trong tuần lễ này, nếu "trót quan hệ tự do", thì muộn nhất là 1 giờ sau đó, bạn uống 1 viên thuốc ngừa thai khẩn cấp Postinor 0,75 mg; mỗi tháng không được dùng quá 4 viên.
- Còn nếu bạn không muốn ghi chép, tính toán, thì dùng bao cao su 100% trong tất cả mọi lần.
214. Phải tháo bỏ kịp thời
"Cháu 24 tuổi, có chồng và một con, đặt vòng được 4 năm thì bị tuột, phải đi đặt lại cách đây 7 tháng. Từ đó đến nay, cháu thường xuyên ra khí hư, kinh nguyệt thất thường về thời điểm, thời gian cũng như lượng huyết. Cháu có nên tháo bỏ vòng không?".
Đáng lẽ cháu phải xin tháo vòng sớm hơn. Ở điều kiện như các cháu, người ta không đặt vòng mà dùng bao dương vật hoặc thuốc ngừa thai (ngừa thai thường xuyên hoặc ngừa thai khẩn cấp). Việc đặt một dị vật - dù làm bằng chất liệu tuyệt diệu mấy chăng nữa - vào một cái hốc tự nhiên như buồng tử cung không phải là điều hợp lẽ tự nhiên và chẳng phải lúc nào cũng tuyệt đối bình yên vô sự.
Thực ra, nếu có lỡ nghi dính bầu thì đã có xét nghiệm nước tiểu nhanh tại nhà, sau đó kịp thời hút thai nhẹ nhàng tại cơ sở y tế, có gì đáng phải "khủng khiếp" đâu!
215. Giết chết tinh trùng để ngừa thai
"Khoa học có chế được chất gì giết chết tinh trùng đã phóng ra để ngừa thai không?".
Từ lâu, y học cũng mày mò theo hướng đó nhưng mãi vẫn chưa thành công. Có chất giết được tinh trùng nhưng lại gây tổn thương cho niêm mạc âm đạo, chí ít cũng gây khó chịu nơi người nữ. Chất "dễ chịu" thì không giết được hết tinh trùng. Chất "đủ tiêu chuẩn" thì việc sử dụng lại lỉnh kỉnh, làm mất cả hứng thú cho cả đôi bên. Vì thế, bao cao su vẫn được coi là ưu việt, nhất là loại cực mỏng, cực chắc như hiện nay.
Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) đã chấp thuận và cho bán rộng rãi trên thị trường một phương tiện ngừa thai đơn giản, thuận tiện và hữu hiệu mang tên VCF (màng phim ngừa thai đặt trong âm đạo). Đó là một màng phim mỏng hình vuông, mỗi cạnh 5 cm, rất dễ tan trong chất dịch âm đạo, chứa 75 mg Nonoxynol-9, có tác dụng diệt hết tinh trùng nhưng lại vô hại đối với cơ thể, không gây chút khó chịu nào cho cả đôi bên. Cách sử dụng đơn giản: Trước mỗi lần quan hệ, người nữ chỉ việc bí mật gập đôi nó lại, đặt lên đầu ngón tay giữa rồi nhét vào âm đạo, màng phim sẽ tan ngay không còn dấu vết, thời gian tác dụng trong 1 giờ; nếu quan hệ lâu hơn, phải bổ sung thêm.
Dĩ nhiên màng phim không diệt được các tác nhân gây bệnh hoa liễu nói chung và virus HIV nói riêng.
216. Có mấy tình huống
"Chúng cháu cưới nhau đã hai tháng, nhưng đã phải dừng chuyện ái ân do ba lần quan hệ trong tháng đầu đều thất bại (không thể vào được). Mỗi lần như vậy cháu cảm thấy đau không chịu nổi mặc dù chồng cháu đã hết sức cố gắng và động viên cháu. Xin cho biết tại sao, cách khắc phục như thế nào để bảo toàn hạnh phúc?".
Thư cháu nói thiếu chi tiết, cho nên chỉ có thể đưa ra mấy hướng về nguyên nhân trong trường hợp này, để vợ chồng cháu tham khảo, liên hệ và ứng xử cho thích hợp:
- Màng trinh quá dày: Nếu đúng nguyên nhân này thì rất đơn giản, bác sĩ phụ sản sẽ tiến hành rạch rộng, chừng dăm hôm là quan hệ vợ chồng được.
- Tuyến Bartholin (chuyên tiết chất nhờn) bị viêm, nên khi đụng đến là đau. Mổ cắt bỏ tuyến này là hết trục trặc, không để lại di chứng. Thường ít gặp ở người trẻ tuổi, nhưng vẫn có.
- Chất xuất tiết của âm đạo quá ít, không đủ bôi trơn, cho nên khó cho vào. Cách khắc phục: Người nam phải kiên nhẫn kích thích bằng đủ cách, không nề hà bất cứ biện pháp nào làm cho người nữ ham muốn tột độ, tự mình sẽ chủ động, không còn sợ đau như trước. Nếu thực hiện tích cực điều này rồi vẫn thấy cửa mình không ướt đẫm, có nghĩa là các tuyến bôi trơn của nữ hoạt động kém, phải bôi Vaseline pure (có bán ở các nhà thuốc) cho cả vợ lẫn chồng.
- Nếu nam kích thích tốt nhưng nữ không thấy hưng phấn (không có cảm giác thèm muốn) thì phải dè chừng chứng lãnh cảm. Cách khắc phục như phần đầu của tình huống trên, với phạm vi rộng hơn nhằm xác định một số điểm nhạy cảm nhất trên cơ thể để tác động.
- Âm đạo có vách ngăn: Sau khi được xử trí đơn giản, mọi chuyện sẽ êm đẹp.
- Nếu cháu chưa hề hành kinh, hãy coi chừng dị tật không có âm đạo. Cách khắc phục là phẫu thuật tạo hình âm đạo.
Nếu như giải pháp dài dòng này (do thiếu cứ liệu) không giúp được gì cho vợ chồng cháu thì hãy sớm thu xếp để đi khám tại một bệnh viện phụ sản trung ương để có chẩn đoán chắc chắn và cách xử trí thích hợp nhất.
217. Khi quan hệ vợ chồng
"Xin cho biết khi quan hệ vợ chồng thì có những chất gì được sản sinh ra?".
Ngoài tác động làm tăng tiết chất bôi trơn ở cửa mình nữ giới, các kích thích về thị giác, khứu giác và xúc giác sẽ tác động lên cấu tạo dưới đồi của não (vốn có chức năng kiểm soát tuyến yên), làm cho tuyến yên tiết ra các hoóc môn FSH, LH. Các hoóc môn này sẽ ra lệnh cho tuyến thượng thận, tinh hoàn và buồng trứng tiết ra chất testosterone có vai trò tạo ham muốn.
Bên cạnh đó, sự kích thích giới tính sẽ ức chế các sợi thần kinh giao cảm và kích hoạt các sợi phó giao cảm, làm cho chất monoxyd nitơ (NO) được phóng thích. Chất NO cho phép duỗi các thớ cơ trơn của thể hang cũng như thể xốp của dương vật, và thể hang của âm vật. Một lượng máu lớn sẽ tới, làm cho dương vật cũng như âm vật cương cứng. Riêng ở nữ, lúc bấy giờ tuyến chất nhầy ở âm hộ cũng tăng tiết mạnh (tạo ra dịch bôi trơn), âm đạo cũng rộng ra và dài thêm.
218. Khi thiếu chất xuất tiết
"Cháu lấy chồng năm 22 tuổi, đến nay đã gần 3 năm. Trong quan hệ vợ chồng, chưa lần nào cháu được biết đến khoái cảm, mặc dù chồng cháu có động tác từ tốn, tế nhị và đa dạng, kể cả dùng nước bọt. Mỗi lần như vậy, âm đạo của cháu không tiết được chất nhờn nên cứ phải chịu đau rát để chiều anh ấy. Cháu thấy bế tắc và lo sợ cứ thế này sẽ không giữ gìn được hạnh phúc. Xin giúp cháu cách chữa trị, và cho biết dùng nước bọt như vậy có nguy hiểm gì không?".
Nước bọt chủ yếu chứa men ptyalin chuyển hóa chất bột, chất lysozyme làm tan một số vi khuẩn. Nước bọt của chồng đưa vào âm đạo cũng chẳng sao, nhưng bản thân nó không thể bôi trơn âm đạo thay cho chất xuất tiết của các tuyến sinh dục nữ.
Cháu liên hệ với bác sĩ muộn mất gần ba năm nên phải chịu "đau khổ" quá lâu vì sự chậm trễ đó. Nhưng không sao, hãy tới một hiệu thuốc tây, mua vài tuýp Vaseline pure (vadơlin nguyên chất) để dùng dần. Hai vợ chồng dùng tay sạch tự bôi hoặc bôi thật đẫm vào bộ phận sinh dục của nhau, sau đó tiến hành theo thông lệ. Nhờ âm đạo được bôi trơn, người nữ sẽ không còn cảm giác rát như trước, lâu dần sẽ đạt được khoái cảm như mong muốn, đồng thời người nam cũng sẽ vừa ý. Không được dùng mỡ penicillin để tránh nguy cơ bị dị ứng.
219. Hãy chuẩn bị cho nhau thật tốt
"Cháu 25 tuổi, vừa mới lập gia đình. Mỗi lần quan hệ vợ chồng, cháu không có chất nhầy nên khô khan và rất đau. Xin cho cháu một lời khuyên gấp".
Vấn đề quan trọng mà thư cháu viết sơ sài quá, nên xin nêu lên một số tình huống để cháu cùng chồng liên hệ và giúp nhau khắc phục:
1. Trước giờ ngủ, không khí gia đình phải ấm cúng, êm ái; nếu có chuyện gì cũng bỏ qua. Không được tắm nước nóng (vì sẽ làm giảm hưng phấn).
2. Trước khi quan hệ, hai cháu cần chuẩn bị tốt cho nhau. Người nam không được vội vàng mà phải từ tốn, dùng lời nói, dùng động tác vuốt ve tác động vào những vùng mà người nữ thấy nhạy cảm nhất (đã là vợ chồng thì không nề hà bất cứ việc gì, cho dù người thiếu hiểu biết bảo "kỳ cục" cũng không sợ, miễn là đem lại hạnh phúc cho người bạn đời). Chỉ đến khi nào thấy của người nữ ướt đẫm mới tiến hành.
Có chuẩn bị tốt thì âm đạo mới nở rộng và dài thêm, tuyến tiết chất nhờn ở âm hộ hoạt động để bôi trơn, tạo thuận lợi cho quan hệ; nếu không, việc quan hệ sẽ gây đau, thậm chí gặp nguy cơ rách cùng đồ ở người nữ (do của nam quá dài mà nữ không được chuẩn bị để thích ứng).
3. Nếu cần, trong khi chưa thành thạo, hai cháu có thể tạm khắc phục bằng cách bôi Vaseline pure (có bán ở hiệu thuốc); khi đã tốt rồi thì thôi.
4. Nhân chuyện của mình, hai cháu cũng nên nói cho các bạn nam nữ chuẩn bị xây dựng gia đình: Đêm tân hôn càng phải chuẩn bị kỹ càng, vì màng trinh rách sẽ gây đau nhiều nếu người nam vội vã, chỉ nghĩ đến bản thân mà thôi.
220. Nạo thai và hút thai
"Năm nay cháu 26 tuổi. Trước đây cháu nạo thai 2 lần và hút thai 1 lần, liệu điều đó có ảnh hưởng gì đến chuyện sinh đẻ sau này không?".
Trong động tác nạo thai trước đây, điều đáng ngại nhất là nguy cơ nạo cả vào phần niêm mạc dạ con ở gần, thậm chí ở khá xa vị trí của phôi. Nếu cứ "làm mò" như vậy quá nhiều lần, những chỗ này sẽ không đảm bảo cho việc làm tổ và phát triển bình thường của phôi, có thể dẫn đến nguy cơ bị sẩy thai, rau bám thấp...
Thủ thuật hút thai đã giúp tránh được các nguy cơ nói trên. Phương pháp xét nghiệm thai đơn giản tại nhà đã giúp phát hiện thai sớm để kịp thời hút nếu không muốn sinh con.
Trường hợp của cháu không có gì đáng lo. Chỉ xin nhắc là: Khi có thai, thì trong tháng thứ ba nên hạn chế quan hệ vợ chồng, nếu không có thể bị sẩy; và trong tháng thứ 7 cũng phải chịu khó "nhịn" để ngừa nguy cơ đẻ non. Ngoài ra, không có thời điểm nào phải kiêng cả.
221. Thai nghén và tiết sữa
"Cháu 24 tuổi, mới lập gia đình, mang thai được 1 tháng thì luôn bị đau bụng; cháu đã đi hút thai vì sợ ảnh hưởng đến con sau này. Từ ngày có kinh trở lại, cháu bóp vào ngực thấy có sữa tươi chảy ra, nếm hơi ngọt, một tuần vẫn thấy. Nghe mọi người nói chửa con đầu lòng khó có sữa. Xin cho cháu một lời khuyên".
Nếu nạo hút thai, khoảng 5-10 hôm sau có hiện tượng lên sữa (lượng ít, loãng, có vị hơi ngọt) là chuyện bình thường; hiện tượng này sẽ hết dần, không lo. Không hề có chuyện sinh con đầu lòng khó có sữa; sữa nhiều hay ít là tùy từng người, và không phụ thuộc vào số lần sinh.
Cháu nên đi xem có bệnh gì về nội khoa gây đau bụng không, để chữa trị trước khi có thai lần sau; khám phụ khoa xem vị trí của tử cung có bình thường không. Còn hiện tượng đau lưng trong vài ba tháng đầu của thai kỳ là chuyện bình thường.
Có một số vấn đề có ảnh hưởng đến thai nhi mà cháu cần biết để tránh: chế độ ăn quá thiếu thốn, thiếu chất, thiếu các vitamin cần thiết, bị căng ép thần kinh (stress), bị các bệnh do virus trong vòng ba tháng đầu của thai kỳ (cúm)...Ngoài ra, cháu cần nhớ rằng, nếu không giữ gìn thì tháng thứ 3 dễ bị sẩy thai và tháng thứ 7 hay bị đẻ non. Cháu cần nhắc chồng lưu ý các tháng này.
222. Panadol và thai nghén
"Vì không biết mình có thai nên cháu trót uống mấy viên Panadol. Nay cháu lo không biết như vậy có ảnh hưởng gì đến đứa con trong bụng không?".
Panadol (paracetamol) là loại thuốc giảm đau và hạ sốt có kết quả tốt và nhanh, dùng cho mọi lứa tuổi (người lớn dùng viên nén 500 mg, không quá 8 viên /ngày; trẻ em dưới 12 tuổi dùng hỗn dịch uống với liều tính theo thể trọng).
Giữa năm 2001, một hội thảo tại Anh cho biết, có nhiều trường hợp tổn thương gan nặng do dùng paracetamol liều quá lớn. Vì vậy, các bác sĩ đã cấm dùng thuốc này cho người có mẫn cảm với nó.
Tuy nhiên, paracetamol không có chống chỉ định đối với thai phụ, cháu cứ yên tâm.
223. Trục trặc nhỏ
"Chúng cháu mới xây dựng gia đình hơn 10 tháng. Lần đầu tiên quan hệ, cháu thấy ra máu và đau; mãi về sau này, cảm giác đau vẫn còn, làm cháu rất ngại quan hệ và lo lắng. Xin giúp đỡ chúng cháu".
Đây là một trục trặc nhỏ thường gặp, có thể khắc phục nếu hai cháu cùng bàn cách phối hợp:
Cháu bị đau có thể do sự kích thích của chồng cháu chưa có kết quả, nghĩa là chưa làm cho cháu ham muốn thực sự. Hãy để chồng phát hiện trên cơ thể cháu những điểm nào nhạy cảm nhất và kích thích vào đó, bằng biện pháp nào mà các cháu thấy thích hợp nhất.
Cũng có thể các tuyến nội tiết của cháu tiết dịch quá ít, không đủ bôi trơn. Trong trường hợp này, hoặc một mình cháu, hoặc cả hai người phải bôi Vaseline pure, có bán ở các nhà thuốc, dưới dạng tuýp nhỏ, giá dưới 3.000 đồng, có thể mua vài ba tuýp về dùng dần.
224. Đau khi quan hệ
"Cháu rất xấu hổ và sợ hãi, nên chỉ dám hỏi bác sĩ qua thư. Cháu 20 tuổi, khi quan hệ với chồng lần đầu cảm thấy đau nhói. Cháu sợ hãi ngừng quan hệ thì máu ra rất nhiều, ướt đẫm cả quần ngoài. Như vậy có sao không, thưa bác sĩ?".
Chắc chắn khi thư trả lời đến nơi thì chuyện các cháu đã suôn sẻ, không cần phải giúp đỡ gì. Nhưng vì câu hỏi của cháu cho thấy những lỗ hổng đáng tiếc ở lớp trẻ về kiến thức giải phẫu, sinh lý và giới tính, nên tôi cũng xin nói dài dòng đôi chút:
1. Từ khi lọt lòng, bé gái đã có một màng che bảo vệ âm đạo, gọi là màng trinh. Màng trinh có thể dày hay mỏng khác nhau ở từng người, hình thù và kích thước của lỗ màng trinh cũng vậy. Do đó, khi quan hệ vợ chồng lần đầu tiên, có thể xảy ra một trong các tình huống sau:
- Rất đau và chảy nhiều máu (nếu bản thân không bị rối loạn về đông máu, chỉ cần băng ép bằng gạc vô khuẩn là hết; đến hôm đỡ đau có thể tiếp tục quan hệ).
- Đau ít và chảy máu không đáng kể, không gây trở ngại gì cho việc quan hệ lần thứ hai.
- Có cảm giác rát và khi dùng khăn thấm chỉ thấy rớm máu.
- Hoàn toàn không đau và không chảy máu (do "lỗ" màng trinh rất rộng, màng trinh chun giãn để dương vật đi qua mà không hề hấn gì; trong trường hợp hiếm hoi này, người vợ có thể bị nghi oan là mất trinh từ trước).
2. Do đó, vợ chồng mới cưới nên nhớ một đôi điều:
- Trong đêm tân hôn, người nam không vội vã, trái lại phải kiên nhẫn chuẩn bị thật đầy đủ cho nữ (bằng động tác muôn hình muôn vẻ và lời nói thích hợp cũng đa dạng như thế), đến mức người nữ trở nên hoàn toàn chủ động. Còn người nữ thì phải vào cuộc một cách hết mình, tôn thêm giá trị của bản thân bằng cách xử lý y phục, hương liệu... Được như vậy thì ngoài sự hưng phấn về tinh thần, âm đạo chắc chắn được bôi trơn đầy đủ giúp giảm "nỗi đau" và bớt "đổ máu".
- Trong phòng tân hôn chí ít cũng phải có băng gạc vô khuẩn phòng khi cần đến (có gặp không biết xoay xở đã đưa nhau đi cấp cứu ở bệnh viện).
- Với những cặp chưa muốn mang bầu ngay: Tránh quan hệ trong khoảng từ ngày thứ 10 đến ngày thứ 16 của vòng kinh (ngày bắt đầu thấy kinh được coi là ngày thứ 1). Nếu ngày cưới quả là "ngày lành tháng tốt" nhưng không thể vì sợ mang bầu mà lui lại thì sau lễ cưới, các đương sự phải kiên trì chờ đợi cho qua tuần lễ oái oăm nói trên, vì không nên dùng bao cao su trong những lần đầu.
225. Mổ xong sẽ hết
"Lâu nay, vợ chồng chúng tôi vẫn sinh hoạt bình thường, nhưng 6 tháng trở lại đây, mỗi lần như vậy tôi cảm thấy đau rát, chất xuất tiết cũng hơi ít. Gần đây, bỗng thấy phía ngoài âm đạo có một cục thịt bằng đầu ngón tay út trẻ con. Tôi không còn có khoái cảm, chỉ mong cho chóng kết thúc, làm chồng tôi rất buồn. Xin giúp chúng tôi bảo toàn hạnh phúc".
Nhiều khả năng bà bị viêm tuyến Bartholin (nằm giữa môi lớn và môi bé). Trong khi giao hợp, chỗ viêm bị va chạm, bị ép mạnh, cả vùng này bị đau rát, không những làm giảm khoái cảm mà còn biến mỗi lần ân ái thành một cực hình thực sự. Nếu cứ để như vậy, bà sẽ có nguy cơ mắc thêm chứng lãnh cảm.
Cách giải quyết khá đơn giản: Bà nên sớm tới một cơ sở phụ khoa tốt của ngành y tế xin khám và mổ bỏ cái tuyến bị viêm đó. Đây chỉ là một phẫu thuật nhỏ, gây tê, đảm bảo thẩm mỹ vì vết mổ lẩn vào nếp gấp giữa hai cặp môi, không thể phát hiện. Mọi chuyện sẽ êm đẹp như xưa. Nếu bà còn thấy âm đạo xuất tiết kém, có thể sử dụng chất bôi trơn như dầu paraffin hay vaselin vô khuẩn.
226. Thế mà không đi khám
"Em là con gái, 21 tuổi, còn đang đi học. Từ 3-4 năm nay em bị 2 khối u ở hai bên cửa mình, không đau, lúc đầu bé, nay bằng khoảng ngón chân cái, ấn vào thấy chạy đi chạy lại; khi em nằm xuống thì lại không thấy. Em lo quá, nhưng vì mắc cỡ nên không dám đi khám".
Trời đất, chuyện quan trọng như vậy mà em để tới giờ chưa đi khám bác sĩ!
Nhiều khả năng em bị thoát vị bẹn cả hai bên (do bẩm sinh, đến tuổi này mới bộc lộ), để quá lâu nên nội dung bên trong đã sa xuống thấp (khi nằm, do áp lực tại chỗ giảm nên nó trở lên ổ bụng). Một bác sĩ chuyên về ngoại khoa tổng quát sẽ phát hiện và xử trí tốt. Nếu đúng vậy, phẫu thuật sẽ có kết quả, không ảnh hưởng gì về sau.
Nếu hai khối này rắn và luôn có mặt tại chỗ (nghĩa là không hề biến mất khi em nằm thì đó là do viêm phì đại tuyến Bartholin (ít thấy ở người trẻ, nhưng vẫn có. Trong trường hợp này, phẫu thuật sẽ do bác sĩ phụ sản tiến hành, cũng an toàn và không thấy được sẹo.
227. Xuất tinh sớm
"Cháu đã xây dựng gia đình, nhưng bị xuất tinh sớm, chỉ giữ được lâu nhất là 10 phút, thường chỉ 5 phút. Trong khi đó, theo chỗ cháu được biết, người phụ nữ phải sau 30 phút mới đạt đỉnh điểm. Vợ cháu là con nhà nho, nên không bao giờ bàn tới chuyện này, nhưng tự cháu thấy là cô ấy rất khổ tâm. Xin cho biết cháu phải làm gì?".
Tình hình của hai cháu hoàn toàn có thể cải thiện được theo cách sau:
- Vợ chồng hãy quan niệm đúng hơn về chuyện chăn gối: Đã là vợ chồng thì không quản ngại bất cứ việc gì (dù những người thiếu hiểu biết hoặc đạo đức giả có thể chê bai) miễn là việc đó mang lại khoái cảm tối đa cho người bạn đời. Vợ chồng phải thường xuyên trao đổi về chuyện này để đạt hiệu quả ngày càng cao.
- "Đỉnh điểm" ở nữ thường đến chậm hơn nam, vì vậy người chồng phải có phương cách thích hợp cho khỏi "lệch pha", khỏi "về đích" một mình rồi lăn ra ngủ mê mệt, để vợ căng thẳng tinh thần cho tới hôm sau.
Để khắc phục, một mặt cháu phải hết sức tự kiềm chế cảm xúc, luôn tự nhủ (và sự thực cũng đúng như vậy) rằng "mình làm thế này không phải cho riêng mình, mà chính là để nàng được thật sự hạnh phúc". Mặt khác, cháu vận dụng những động tác vuốt ve lên những vùng nhạy cảm, thậm chí dùng cả "động tác giả" nếu vợ cháu đồng tình.
Cứ như thế, bản thân cháu không bị kích thích nhiều (do chú tâm vào "nhiệm vụ"), còn vợ cháu thì càng lúc càng hưng phấn. Như vậy, chỉ sau một vài phút, thậm chí nửa phút, là "đỉnh điểm" đến ngay với người nữ, có khi còn trước cả người nam.
Trong thực tế, những lần đầu có thể chưa thành công lắm, nhưng đừng nản chí, dần dà sẽ rút được kinh nghiệm và thắng lợi. Có điều thú vị nữa là: Nếu kiên trì phấn đấu theo cách trên, một người vốn bị xuất tinh sớm sẽ có thể kéo dài cuộc chơi theo ý muốn, làm cho người vợ hài lòng.
228. Phải đi khám xem khả năng nào
"Bạn cháu lấy chồng hồi 18 tuổi, đến nay đã 2 năm vẫn chưa có con. Nghe bạn cháu nói là mỗi lần quan hệ thì cả hai vợ chồng đều thấy đau rát, dương vật không vào được, do đó người chồng bảo cô ấy không thể sinh con. Hạnh phúc gia đình này có nguy cơ tan vỡ. Xin khoa học giải tỏa giùm".
Việc trọng đại hàng đầu như vậy trong đời sống vợ chồng mà các vị để kéo dài hai năm trời! Cháu hãy bàn ngay với bạn cháu về hai khả năng sau đây:
1. Màng trinh của bạn cháu quá dày, quá chắc nên đối phương không thể đi qua. Nếu vậy thì thật vô cùng may mắn vì chỉ cần một vài động tác của bác sĩ phụ sản là sẽ êm đẹp mọi bề.
2. Bạn cháu không có âm đạo, hoặc vừa không có âm đạo vừa không có dạ con (khả năng này nhiều hơn và cũng khó khăn hơn). Nếu đúng vậy, phải làm phẫu thuật tạo hình âm đạo (tạo một âm đạo mới bằng chính tổ chức của cơ thể bạn cháu). Nếu không có dạ con thì việc phẫu thuật chỉ nhằm mục đích cho phép quan hệ vợ chồng. Nếu có dạ con bình thường, người ta sẽ cố gắng nối liền âm đạo mới với dạ con, với hy vọng có thể thai nghén được (nhưng cuối thai kỳ phải mổ lấy thai).
Như vậy là bạn cháu phải sớm đến một cơ sở phụ sản tốt của ngành y tế xin khám và giải quyết.
229. Độ tuổi nào thụ thai là tốt nhất?
"Khả năng thụ thai của người nữ có thay đổi không, và ở độ tuổi nào là cao nhất? Câu Trai ba mươi tuổi đang xoan, gái ba mươi tuổi đã toan về già đúng hay sai?".
Câu ca trên từng làm một số chị em lo sốt vó, trong khi một số khác vẫn nhởn nhơ, cho rằng các cụ xưa đã "phán" một cách sai lầm. Xin nêu một kết quả nghiên cứu tiến hành trong nhiều năm tại Australia được công bố gần đây để bạn tham khảo và rút ra câu trả lời và vận dụng cho bản thân:
- Người con gái ở độ tuổi 20 tuổi được xem là có khả năng sinh sản cao nhất. Lúc này, mức sản xuất các hoóc môn nữ (nội tiết tố) ổn định, hai buồng trứng mang nhiều noãn (trứng chưa thụ tinh) có chất lượng tốt nhất.
- Sau 30 tuổi, cơ hội thụ thai trong mỗi vòng kinh còn 15-30%.
- Ở tuổi 40, cơ hội này chỉ còn 7-10%; tỷ lệ sẩy thai tăng, khoảng 4 người chửa thì có 1 người bị sẩy thai. Chất lượng của số noãn còn lại nơi buồng trứng không còn được như ở tuổi 20; buồng trứng không còn mềm mại, do vậy mà việc phóng noãn rất khó khăn.
230. Khi vẫn yêu nhau
"Cháu 32 tuổi, lập gia đình đã 4 năm nay, vẫn chưa có con. Chồng cháu trước đây bị quai bị, teo tinh hoàn (một bên 10, một bên 8); tinh dịch xuất ra rất ít. Chúng cháu vẫn rất yêu nhau, nhưng đường con cái chắc là khó khăn. Xin cho cháu một lời khuyên".
Trước hết, chồng cháu nên đi khám xem chất phóng ra có phải là tinh dịch (có mang tinh trùng) hay chỉ đơn thuần là chất tiết của tuyến tiền liệt. Nếu có tinh trùng nhưng không đủ tiêu chuẩn về số lượng và chất lượng thì có thể dùng một số thuốc cổ truyền (tắc kè, hải mã...). Nếu chẳng may không có tinh trùng thì coi như không thể có con.
Sau đó, hai cháu thử bàn bạc tìm ra cách giải quyết. Hoặc là tiến hành thụ tinh nhân tạo cho cháu bằng tinh dịch của người khác (do cơ sở phụ sản của ngành y tế cung cấp, đảm bảo mọi mặt, kể cả bí mật về người hiến tinh dịch). Hoặc hai cháu xin con nuôi, bằng cách đăng ký tại cơ sở phụ sản, kèm theo các yêu cầu về giới tính cũng như về ngoại hình của hài nhi.
Tình yêu chân chính và sâu đậm luôn sẵn sàng vượt qua mọi trở lực, mọi định kiến.
231. Dùng tư thế thích hợp
"Vợ chồng con mới cưới nhau. Đêm đầu, con là đàn ông, nằm trên, vợ con kêu ngột thở. Đêm sau, con nằm dưới, vợ con nằm trên, thì không sao giao hợp được. Chúng con lo cứ như vậy mãi sẽ không có con. Xin cho một lời khuyên".
Trước tiên, con phải đưa vợ đi khám bác sĩ xem có bệnh tim hay hen phế quản (suyễn) không đã; tùy tình hình, bác sĩ sẽ cho phương pháp chữa.
Về "chuyện ấy" thì không khó: Hãy sử dụng tư thế "úp thìa", của nam từ phía sau đưa ngược lên, dưới sự hướng dẫn của bàn tay nữ (tư thế nào làm cho cả hai vợ lẫn chồng đều thoải mái thì hãy sử dụng). Chú ý kích thích đầy đủ trước khi tiến hành, và trong quá trình giao hợp, chồng luồn tay dưới vai vợ để đặt vào ngực; còn tay kia đưa xuống kích thích âm vật, bởi lẽ nhược điểm của tư thế này là dương vật không ghì lên âm vật để gây khoái cảm cho nữ như thường lệ.
Đây là một việc làm khoa học nhằm bảo đảm hạnh phúc lứa đôi, cho nên hai con đừng mắc cỡ. Lần đầu có thể khá lúng túng, nhưng hãy cùng nhau trao đổi, rút kinh nghiệm dần, có khi còn phát hiện được những tư thế khác thích hợp hơn.
Khi muốn có con, hãy theo lịch kinh nguyệt và lời dặn của bác sĩ.
232. Hãy làm theo trình tự ngược lại
"Tôi lấy vợ được 5 tháng, nhưng có điều chưa ổn mà không biết hỏi ai: khi quan hệ, nhà tôi không đạt được đỉnh điểm, nhưng khi tôi lấy tay mơn trớn vào âm vật thì lại đạt được. Xin cho biết cách giải quyết cụ thể giúp gia đình tôi giữ được hạnh phúc trọn vẹn".
Hãy tập kiên nhẫn, và lần lượt tiến hành hai việc trên theo trình tự ngược lại. Lúc "nhà tôi của bạn" đạt được đỉnh điểm, bấy giờ bạn hãy bắt đầu "quan hệ". Chắc chắn đỉnh điểm đó sẽ cao lên gấp bội, càng cao hơn và kéo dài hơn nếu bạn chịu khó kiên nhẫn hơn.
233. Thiếu ham muốn tình dục
"Em là một cô gái 22 tuổi, nặng 44 kg, thể trạng gầy, kinh nguyệt thất thường, và điều quan trọng là từ khi lớn lên đến giờ em chưa hề có ham muốn tình dục, kể cả khi người khác giới kích thích các điểm được coi là nhạy cảm. Em rất buồn và lo lắng vì chúng em sắp cưới vào tháng tới; nghe nói người con gái không bình thường về sinh lý sẽ ít khả năng có con và sống với chồng không hạnh phúc. Xin một lời khuyên".
Về tình trạng thiếu ham muốn tình dục, có thể là vì em sống trong một hoàn cảnh bị ức chế, sau đó em mang mặc cảm rồi thờ ơ với điều đó. Hy vọng rằng với cuộc hôn nhân vì tình yêu này, em sẽ có được nó một cách trọn vẹn.
Tuy nhiên, nếu chẳng may xây dựng gia đình rồi mà không có "tiến bộ" gì, thì nhiều khả năng em có vấn đề về hoạt động nội tiết (mà biểu hiện là kinh nguyệt thất thường). Trong trường hợp này, em phải đi khám ở một bác sĩ phụ sản giàu kinh nghiệm để được hướng dẫn chữa trị tốt: giúp chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, tăng ham muốn tình dục, thụ thai và sinh đẻ.
Trong bất cứ hoàn cảnh nào, em cũng phải giữ một niềm tin vững vàng rằng tình yêu lứa đôi luôn cho ta hạnh phúc. Hãy tích cực cùng chồng tham gia "cuộc chơi", chớ thờ ơ trước ý muốn nồng cháy của chồng dù chỉ một lần, rồi dần dà em sẽ có đủ hết.
Và đừng để cho bản thân rơi vào một tình trạng bệnh lý là lãnh cảm, nghĩa là không thiết gì đến tình dục, một điều rất nguy hại, nguy hại nhiều mặt cho người phụ nữ có chồng.
234. Lãnh cảm
"Tôi có chồng được ba năm nay nhưng mắc chứng lãnh cảm, mặc dầu rất yêu chồng. Tôi ngại không đi khám. Xin cho biết cách chữa trị".
Bà nói chưa cụ thể về trường hợp của mình nên chúng tôi không rõ được mức độ lãnh cảm. Chỉ xin đưa ra một số gợi ý để bà đối chiếu và tùy đó mà tự mình khắc phục dần:
1. Trước khi giao hợp, bà đã để cho ông nhà kích thích đầy đủ chưa? Trên cơ thể của bà, có những điểm nào đáp ứng (nghĩa là khi được vuốt ve vào đó bà thấy có khoái cảm)? Hãy chọn lấy một vài điểm đáp ứng mạnh nhất. Ngoài ra, bà đánh giá xem ông nhà dùng tay hay dùng môi, dùng lưỡi để kích thích thì có tác dụng mạnh hơn? "Bản tổng kết" này cần hết sức cụ thể, vì vậy bà đừng mắc cỡ, trái lại phải thổ lộ cho ông nhà biết để thực hiện đạt kết quả cao nhất, kết hợp với những lời nói nhỏ vào tai bà.
2. Khi đã được kích thích đầy đủ, sẽ có nhiều dịch tiết ướt đẫm cửa mình; lúc này cơ thể bà có đòi hỏi rõ rệt, và đó đúng là thời cơ của cả vợ lẫn chồng.
3. Về ngoại cảnh, ông bà cần được hoàn toàn tự do, riêng biệt, không kể ban ngày hay ban đêm, không nên tắt đèn mà giữ một ánh đèn mờ hoặc sáng hẳn, nhằm nhìn thấy mọi hoạt động của nhau để tăng hưng phấn.
235. Người lãnh cảm có thể hy vọng
"Tôi có một người bạn đã xây dựng gia đình nhưng không có hạnh phúc, vì trong khi người chồng sung mãn thì chị ấy lại lãnh cảm. Xin cho biết nguyên nhân của bệnh này. Đã có cách gì chữa trị hữu hiệu chưa?".
1. Có bốn nguyên nhân chính gây ra chứng lãnh cảm (nữ không có ham muốn tình dục):
a) Hoàn cảnh sống trước đó: Bị cấm đoán tiếp xúc với bạn trai từ khi còn nhỏ tuổi, lớn lên không biết tình yêu là gì, do đó thờ ơ trước những biểu hiện tình cảm của người khác giới, thậm chí thờ ơ với mọi người nói chung.
b) Từng bị stress trong chuyện yêu đương: Gia đình không chấp nhận người mình yêu, hoặc bị người yêu phản bội...
c) Bị rối loạn hoóc môn.
d) Do thói xấu thủ dâm: Quen đưa ngón tay hoặc vật lạ vào âm đạo hoặc kích thích âm vật (phía trước lỗ tiểu, tương đương với dương vật ở nam giới). Đến khi lấy chồng thì không còn nhạy cảm trước những vuốt ve mơn trớn, không có hưng phấn tình dục, khiến âm đạo không tiết dịch, việc giao hợp khó khăn và gây đau.(điều này càng làm cho chứng lãnh cảm trầm trọng thêm).
2. Chữa trị bằng tâm lý là chủ yếu, việc này rất khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì của bệnh nhân, sự cảm thông và giúp đỡ của chồng. Việc phòng ngừa dễ dàng hơn nhiều: Qua giáo dục giới tính ở nhà trường, cho lớp trẻ thấy rõ tác hại của thói xấu lạm dụng thủ dâm (nam thủ dâm quá nhiều sẽ dễ bị chứng xuất tinh sớm hoặc liệt dương).
3. May mắn thay, mới đây một hãng dược phẩm liên kết giữa Mỹ và Nhật Bản đã hiệu chỉnh thành công một loại thuốc uống chữa lãnh cảm (tương đương như viên Viagra nổi tiếng chữa liệt dương, nhưng tác dụng nhanh hơn, chỉ sau 10 phút; trong khi Viagra bắt đương sự chờ cả tiếng đồng hồ). Thuốc đã được thí nghiệm thành công trên thỏ cái, nay đang dùng thử cho 50 chị em lãnh cảm. Hiện thuốc này chưa được đặt tên chính thức, một thời gian nữa chắc chắn sẽ có mặt trên thị trường. Người bạn của bà có thể hy vọng.
236. Khả năng điều chỉnh tuyệt vời
"Tôi có một nỗi khổ tâm mà không biết thổ lộ cùng ai. Không biết kích thước dương vật ảnh hưởng như thế nào đến khoái cảm của người nữ mà vợ tôi cứ kêu là của tôi to quá, mỗi lần quan hệ chỉ đau mà không thấy khoái cảm? Cách khắc phục ra sao?".
Hai bạn chưa biết đấy thôi, trời phú cho phụ nữ một khả năng điều chỉnh tuyệt vời: khi được kích thích đầy đủ, âm đạo sẽ dài ra, lòng âm đạo cũng rộng thêm rất nhiều. Hơn nữa, lúc bấy giờ âm đạo tiết ra nhiều chất nhờn, làm thành một chất bôi trơn rất tốt.
Trục trặc của bạn có thể khắc phục như sau: từ nay, hai bạn chớ vội vàng như trước. Đầu tiên, phòng the phải thật kín đáo để được hoàn toàn tự do. Phải chuẩn bị thật tốt bằng bất cứ động tác gì mà hai bạn thấy thích hợp, không câu nệ. Đến khi thấy của người nữ ướt đẫm hẵng tiến hành. Bấy giờ, có khi chính người nữ lại chủ động, và dĩ nhiên sẽ có cực khoái và không đau đớn. Nếu chưa thật an tâm thì người nam bôi thêm chất Vaseline pure, càng thuận lợi hơn.
237. Có nên xuất tinh ra ngoài?
"Chúng cháu xây dựng gia đình đã một năm nay. Do chưa muốn sinh cháu nên mỗi lần quan hệ, chồng cháu đều xuất tinh ra ngoài. Xin cho biết việc này có hại gì không? Có phải vì vậy mà gần đây cháu thấy giảm hứng thú?".
Vợ chồng cháu hãy làm quen với thuật ngữ khoa học: hiện tượng cực khoái khi giao hợp. Đó là lúc con người đạt được tột đỉnh của khoái cảm. Lúc bấy giờ, ở nam có sự phóng tinh dịch kèm theo những co thắt liên tục của dương vật; các động tác này đều được người nữ cảm nhận. Ở nữ, lúc cực khoái, âm đạo co thắt liên tục, và các động tác này cũng được người nam cảm nhận. Nếu biết chuẩn bị cho nhau một cách khoa học thì hiện tượng cực khoái xảy ra cùng lúc ở cả vợ lẫn chồng. Nếu thiếu khoa học, chỉ người nam đạt cực khoái, còn người nữ thì không đạt và bị rơi vào một tình trạng rất căng thẳng, có hại cho sức khỏe, dần dà có thể dẫn đến chứng lãnh cảm, rất khó chữa.
Hiểu được điều đó, các cháu thấy ngay rằng, nếu hoàn cảnh khách quan không thuận lợi (ở chung phòng với gia đình, cửa không khóa), hoặc bản thân lo lắng hay bực mình thì không thể đạt đến cực khoái tình dục.
Xét trường hợp của hai cháu mà xem: Chồng thì lo ngay ngáy, chỉ sợ "lôi ra không kịp"; vợ thì lo chồng "chậm chân", còn tinh thần đâu mà cùng nhau đi lên đỉnh điểm! Đó là chưa kể đôi bên không còn cảm nhận các động tác sâu kín nói trên.
Để tránh thai, từ ngày thứ 10 đến ngày thứ 16 của vòng kinh (ngày bắt đầu có kinh được tính là ngày thứ 1), hai cháu nên sử dụng bao cao su, hiện được làm rất mỏng, mịn, bôi trơn tốt nên không gây giảm khoái cảm. Còn trong các ngày khác, xin cứ tự do, có điều phải ghi chép chính xác ngày giờ vào sổ tay kinh nguyệt, để thật yên tâm.
Trong thời gian chưa muốn có con, nếu chẳng may bị vỡ kế hoạch, hãy đến ngay cơ sở phụ sản, việc hút thai sẽ rất nhẹ nhàng, không có gì phải lo ngại.
238. Chớ có áp đặt
"Cháu 28 tuổi, lấy chồng được 6 năm. Chồng cháu rất đứng đắn nhưng đòi hỏi quá nhiều, cứ cách 2 ngày lại phải 1 lần ân ái! Chỉ 1 tháng sau khi sinh con đầu lòng (năm cháu 24 tuổi), chồng cháu đã làm chuyện ấy, mặc dù theo các cụ thì phải 4 tháng sau mới được tiến hành. Từ khi sinh, cháu trở nên ốm yếu, mặc dù vẫn ăn uống đầy đủ. Xin cho biết có phải cháu bị "hậu sản mòn" không, và vấn đề sinh lý của chồng cháu có cách gì chữa không?".
1. Từ "hậu sản mòn" không còn tồn tại trong ngôn ngữ y học chính xác. Đó là một cách nói dân gian khi thấy sản phụ sinh xong cứ quặt quẹo, ốm đau hoài. Ngày nay, trước tình hình như vậy, các bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân để chữa trị một cách hữu hiệu. Cháu không nói cụ thể về sức khỏe nên rất khó đoán, nhưng cháu cần làm rõ mấy vấn đề sau đây: Phổi có vấn đề gì không? Ngủ có đủ 8 giờ mỗi ngày không? Thức ăn có cung cấp đủ vitamin và các chất khoáng tối cần không? Tâm tư có gì mắc míu không?
Trong khi chờ đợi kết quả cụ thể, cháu nên tăng cường ăn hoa quả tươi, rau các loại, cà chua nấu chín hoặc sốt, giá đỗ, mầm cây... Nếu cần thì tăng cường thêm một bữa ăn nữa trong ngày. Mỗi ngày uống 1-2 viên thuốc bổ Theravit (chứa đầy đủ vitamin và khoáng chất).
2. Về tình dục, cháu hãy tự xem mình có khoái cảm hay thờ ơ trước động tác của chồng (vuốt ve, quan hệ); do bản thân cháu không có hay do chồng cháu vì quá vội vàng đã không kích thích cháu một cách đầy đủ? Vợ chồng phải bàn bạc với nhau để tìm ra giải pháp thỏa đáng. Chồng cháu phải thư thả, kiên nhẫn hơn mới đúng thao tác khoa học. Trong quan hệ vợ chồng, người ta không nề hà bất cứ việc gì, miễn là nó tạo khoái cảm tối đa, tạo hạnh phúc cho nhau. Các cháu đừng e ngại, đây là chuyện chính đáng và hệ trọng bậc nhất trong cuộc sống lứa đôi!
Không chụp mũ đâu, nhưng ngôn từ của cháu tỏ ra có thái độ coi nhẹ, thờ ơ, thậm chí coi khinh việc sinh hoạt vợ chồng, chắc là do ảnh hưởng của một lối nhìn cũ kỹ thiếu khoa học, hoặc của thói đạo đức giả. Ngày nay, khoa học đã chứng minh rằng: Sinh hoạt vợ chồng đều đặn làm cho con người khỏe ra, yêu đời và tự tin hơn, dễ thành đạt hơn và cũng sống lâu hơn. Mức quan hệ cần thiết mà một số nhà nghiên cứu nêu ra là mỗi tuần 2-3 lần.
Như vậy, "chỉ tiêu" mà cháu đề ra trước đây là quá thấp vì các cháu còn trẻ, và trong ngần ấy năm trời cháu đã áp đặt nó cho một người chồng sung sức và rất yêu vợ (nếu không thì chàng có thể đã phải đi "cải thiện" thêm rồi).
Và cái thời hạn "phải 4 tháng sau khi sinh mới được quan hệ vợ chồng" sai biết chừng nào, thậm chí còn nguy hại (một số nghiên cứu trên thế giới cho thấy rằng ngay sau khi vợ sinh, hiện tượng ngoại tình gia tăng nơi người chồng). Vào ngày thứ bao nhiêu ư? Bất cứ vào ngày nào mà cả hai người cùng thích; nhưng phải có biện pháp để tránh thụ thai ngoài ý muốn, nhất là khi sản phụ chưa hành kinh lại.
Hãy nhớ rằng, những trục trặc trong tình dục gây nên hiện tượng stress (căng ép thần kinh), thuộc loại khó chữa trị nhất.
Cuối cùng, cháu không phải chữa chạy gì cho ông xã cả, vì điều mà cháu coi là tật ấy lại là tiêu chuẩn số một của người đàn ông. Vả chăng, nếu các cháu có biện pháp tốt, cháu cũng sẽ khỏe ra, và biết đâu sẽ có ngày cháu tự hào về một người chồng như vậy.
239. Đau đầu sau khi quan hệ
"Tôi là nam giới, 42 tuổi, xây dựng gia đình đã 17 năm, vợ chồng vẫn quan hệ bình thường. Nhưng từ 2 tháng nay, cứ mỗi lần quan hệ xong là tôi đau đầu buốt óc, đầu như muốn vỡ tung ra. Xin cho tôi một lời khuyên".
Trước tiên, bạn cần được kiểm tra cẩn thận về huyết áp, e rằng huyết áp của bác hơi cao. Khi quan hệ vợ chồng, cơ thể bị kích thích mạnh, mạch máu rất nhanh, lượng máu tưới cho não tăng lên; với người bình thường thì không sao, nhưng người huyết áp cao có thể thấy nhức đầu, ít nhiều tùy trường hợp.
Nếu đúng là bị cao huyết áp, bạn cần được theo dõi huyết áp định kỳ (tốt nhất là sắm một huyết áp kế và học cách đo, dễ thôi), và dùng thuốc theo đơn bác sĩ. Hằng ngày, nên ăn thêm nhiều canh lá dâu tằm non (có tác dụng chữa huyết áp cao) và uống nước hoa hòe (làm bền vững thành mạch cho người cao huyết áp).
Những hôm huyết áp không bình thường thì tạm "cách ly". Để thật an toàn, nên hoán vị tư thế trên dưới giữa vợ chồng trong khi quan hệ; mới đầu thấy có vẻ kỳ cục nhưng tư thế này góp phần ngăn ngừa tai biến "thượng mã phong" ở đàn ông cao huyết áp.
Nếu huyết áp hoàn toàn bình thường, bạn nên đi khám để nếu cần sẽ kiểm tra xem ở não có vấn đề gì không.
240. Do nguyên nhân gì vậy?
"Chúng em lấy nhau mới được 3 tháng nay (em 37 tuổi, nhà em 29) nhưng đã gặp trục trặc lớn: Không biết do chứng bệnh gì mà hễ cứ quan hệ vợ chồng xong là cô ấy rét run cầm cập như lên cơn sốt vậy, trông rất thương".
Hai em hãy chú ý thực hiện mấy điều sau đây:
- Những hôm "đã vào chương trình" thì bữa tối phải ăn đủ chất nhưng không nặng bụng.
- Giữ cho phòng ngủ không bị gió lùa.
- Có sẵn một tấm chăn mỏng, một tách nước nóng pha chút đường và vài ba nhát gừng, để ngay sau khi quan hệ xong, em cho vợ uống nước, nhá gừng và trùm chăn.
Thế thôi, không phải làm gì hơn.
Nguyên nhân cũng dễ hiểu: Bình thường, trong khi quan hệ vợ chồng, cơ thể tăng cường hoạt động rất mạnh, có hiện tượng tăng tưới máu ở các phủ tạng và da do giãn mạch; sau khi kết thúc sẽ có tăng tiết mồ hôi, và dĩ nhiên quá trình vừa rồi cũng tiêu hao nhiều năng lượng. Một số người, kể cả đấng mày râu, do chưa quen với chuyện này, thấy ớn lạnh và run rẩy.
Không phải bệnh tật gì đâu, hai em đừng lo.
Nhân đây, cũng nên biết rằng, ngay sau khi quan hệ vợ chồng, lượng máu tăng cường cho cơ bắp, tim, phổi, não... vẫn chưa đủ thời gian để trở lại bình thường, mạch vẫn còn nhanh, hơi thở vẫn gấp, thậm chí tay chân còn run. Nếu đột ngột đứng dậy hoặc vội vàng đi ra chỗ gió lùa thì sẽ rất nguy hiểm.
241. Ích gì chuyện hành tội nhau
"Chúng tôi lập gia đình được 4 năm, có một cháu trai 3 tuổi. Trong thời gian mang thai cháu, tôi có quan hệ với người yêu cũ nên cho đến nay, nhà tôi vẫn nghi ngờ là cháu không phải con anh ấy, nhưng hứa không bỏ rơi nó. Nghe nói khoa học có thể thử máu mà biết được điều này, xin cho biết tiến hành ở đâu? Hiện gia đình tôi rất căng thẳng".
Tại các nước phát triển, việc này không khó, chỉ cần chi trả một số tiền dịch vụ kha khá để làm xét nghiệm di truyền học. Kết quả chính xác tuyệt đối; thậm chí với cả những người đã khuất vẫn có thể xác lập được quan hệ huyết thống.
Ở nước ta, cơ quan phụ trách hình sự đã làm được các xét nghiệm di truyền học trong việc điều tra tội phạm (qua các vết máu, lông, tóc, móng tay, tinh dịch lưu lại hiện trường). Các xét nghiệm này rất tốn kém, nhưng khi cần thiết vẫn phải tiến hành.
Trường hợp của gia đình các bạn thật éo le. Nhưng ích gì cái chuyện hành tội nhau khi cả hai đều yêu thương và hứa không bỏ rơi nó. Bỏ rơi sao được khi còn có luật pháp, có tòa án lương tâm. Hoặc các bạn tiếp tục bị stress (căng ép thần kinh) đến mức trở thành người bệnh hoạn, kéo theo xuống vực thẳm đó một đứa trẻ vô tội. Hoặc các bạn ôn tồn ngồi lại với nhau, ai nấy nhận lấy phần thiếu sót của mình trong quá khứ xa cũng như trong quá khứ gần, để cùng nhìn về tương lai của gia đình và nhất là của con cái (nếu quả thật các bạn còn thông cảm với nhau, thương nhau, yêu nhau). Hoặc các bạn nên sớm chia tay nếu trong lòng không còn lại chút gì là tình nghĩa. Ít ra trong trường hợp này, con trai của các bạn vẫn đỡ đau khổ hơn khi người ta cố tình truy tìm tông tích của cháu.
242. Giống hay không giống
"Cháu vừa mới lấy chồng. Trước đây, cháu yêu và đã có quan hệ với một người. Bây giờ cháu lo không biết đứa con sẽ sinh ra có giống người đó không?".
Cháu nói không rõ, nên phải đặt ra hai tình huống để cháu tự liên hệ:
1. Nếu dạo ấy, cháu và "người đó" quan hệ vào thời điểm dễ thụ thai (ngày thứ 12 đến ngày thứ 14 của vòng kinh; ngày bắt đầu thấy kinh được coi là ngày thứ 1), hoặc sau đó cháu thậm thấy kinh, thậm chí xét nghiệm nước tiểu xác định có thai, thì "con cha cháu ông, không giống lông cũng giống cánh", sớm hay muộn một số đặc điểm về ngoại hình của "người đó" thường sẽ rõ thêm nhiều hay ít.
2. Nếu thời điểm kia nằm vào khoảng an toàn, thì đứa con sắp tới của cháu sẽ không mang một đặc điểm nào của "người đó" cả, cho dù cháu vẫn nuối tiếc và ngày đêm tưởng nhớ anh ta!
243. Nên làm xét nghiệm gene
"Chúng tôi đã có một cháu gái lên bảy, và tôi đang mang thai 3 tháng. Điều tôi day dứt lâu nay là chồng tôi nghi ngờ vì cháu không giống bố, cũng không giống mẹ. Khoa học có cách gì minh oan cho tôi, kể cả về cái thai đang trong bụng?".
1. Có nhiều trường hợp con ruột mà không giống bố mẹ chút nào, và giống một ông cụ cố hay bà cụ cố bên nội hoặc bên ngoại. Thậm chí có cháu mang một mẩu đuôi, nghĩa là giống ... tổ tiên của loài người!
2. Trường hợp của bạn rất nghiêm trọng vì ảnh hưởng đến tương lai các cháu. Do vậy, bạn nên nói thẳng với chồng xin làm xét nghiệm đối chiếu gene của hai bố con. Xét nghiệm này cơ quan hình sự của ta đã thực hiện tốt, nhưng chi phí còn cao. Tuy nhiên, vì hạnh phúc của nhiều người, trong đó có hai đứa trẻ vô tội, gia đình bạn nên đề nghị tiến hành và trang trải chi phí.
244. Tuổi cao chưa có con
"Hai vợ chồng tôi tuổi khá cao, xây dựng với nhau đã hai năm nay mà chưa có con. Tôi đi khám, được biết mọi chuyện đều bình thường, kể cả siêu âm, chỉ có khi bắt đầu giao hợp thấy hơi buốt. Chồng tôi thì rất sung mãn. Chúng tôi có thể có con được không?".
Nếu số lượng và chất lượng tinh trùng của ông nhà bình thường và kinh nguyệt của bà đều đặn, thì có thể thụ thai từ ngày thứ 12 đến ngày thứ 14 của vòng kinh (ngày bắt đầu hành kinh được tính là ngày thứ 1). Tuy nhiên, để đảm bảo thành công thì:
- Trước đó vài tuần, hoặc hơn tùy theo tình hình, hai người nên "tạm cách ly", nghỉ ngơi và bồi dưỡng tốt, để đảm bảo mật độ tinh trùng thật cao (chỉ một con lọt được vào noãn, nhưng lại cần đến sức công phá của nhiều con khác).
- Từ ngày thứ 12 đến ngày thứ 14, ông bà phải "tiến hành" liên tục, cứ 8-12 giờ một lần, nhằm duy trì sự có mặt của cả đám tinh trùng sung sức trong âm đạo, đủ sức cùng nhau bơi ngược lên để tiếp cận với noãn.
Sau khi phóng tinh, người nam "rút lui" ngay, còn người nữ vẫn giữ tư thế nằm ngửa và bắt tréo hai chân, nhờ người nam kê giúp một chiếc gối ở mông để giữ tối đa lượng tinh dịch trong tử cung âm đạo, thời gian khoảng 20-30 phút.
Trong những ngày này sẽ rất mệt, nhất là ông nhà, cần ngủ bù và dinh dưỡng tốt, nhưng ông bà hãy vì hậu duệ mà gắng sức nhé!
- Còn cảm giác buốt lúc mới đầu của bà có thể do dịch tiết hơi ít làm cho âm đạo kém được bôi trơn. Để khắc phục, bà hãy bảo ông chớ vội, trái lại phải kiên nhẫn tiếp tục kích thích cho đến khi dịch ra ướt đẫm hãy "tiến hành".
245. Khi nào thì lấy bỏ vòng tránh thai
"Tôi đã 40 tuổi, được y tế huyện đặt vòng tránh thai cách đây 9 năm, sức khỏe bình thường. Xin cho biết đến bao giờ phải lấy ra?".
Người ta lấy bỏ vòng tránh thai (VTT) trong các trường hợp:
- VTT gây rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Vợ chồng thống nhất ý kiến tháo VTT khi sắp phải xa nhau lâu ngày (để tránh nghi kỵ trong thời gian đó).
- Thay thế VTT bằng thuốc ngừa thai (vì việc đặt một vật lạ vào dạ con, xét cho cùng, là chuyện không hay ho gì, chẳng qua do quá cần thiết).
- Khi muốn có con (sau 3-6 tháng là có thể thụ thai).
- Khi đã mãn kinh (chấm dứt giai đoạn sinh sản).
Trường hợp của bạn chắc vẫn "chung sống hòa bình" lâu lâu được với VTT.
246. Hút thai có ảnh hưởng gì không?
"Cháu chưa xây dựng gia đình nhưng đã hút thai hai lần vì hoàn cảnh riêng (hút chứ không nạo). Một thời gian nữa chúng cháu cưới nhau, liệu có thể có con như mọi người không?".
Hút thai là một thủ thuật hữu hiệu, an toàn và không để lại hậu qủa gì cho niêm mạc tử cung. Xem ra vợ chồng cháu sẽ phải chặt chẽ lắm mới không bị "vỡ kế hoạch" đấy!
Xin nói thêm: Trường hợp muộn, không còn hút thai được, thì nạo thai cũng không ảnh hưởng gì đến chuyện sinh con, miễn là nạo tại một cơ sở phụ sản, nạo đúng chỉ định, đúng kỹ thuật và không nạo qúa nhiều lần.
247. Liệu con có bị lôi ra như mẹ
"Lúc sinh, cháu được lấy ra bằng phoóc xép, hậu qủa là lớn lên cháu bị vẹo cột sống, chân trái ngắn 2 cm, nhìn kỹ mới thấy; may là sức khỏe tốt. Cháu muốn biết, những đứa con cháu sinh ra sau này có phải chịu bất hạnh như cháu không, và những người như cháu có nên sinh con không?".
Cháu và các bạn trước đây không may gặp cảnh "bị lôi ra chào đời" không phải lo lắng cho tương lai con cái, vì những lý do sau:
1. Đây không phải chuyện di truyền, cho nên không phải hễ người mẹ ngày trước bị lôi ra bằng phoóc xép (cái cặp thai) thì con cái họ nhất thiết cũng sẽ chào đời theo cách đó.
2. Nhân viên y tế ngày nay đã ớn cái lối kéo thai này, tuy rằng trước những năm 1960 họ phải học và thực tập nó khá kỹ càng. Bởi vì, bên cạnh những nguy hiểm cho người mẹ, kỹ thuật này gây những tổn thương cho bộ não của trẻ sơ sinh, chí ít là cho các dây thần kinh ở mặt. Ngoài ra, trong trường hợp đẻ khó, đầu của thai nhi dễ tổn thương khi bị thúc ép phải chui qua một cái ống không thích hợp với nó nên nó dễ đuối sức.
3. Nhờ sự trợ giúp của các phương tiện hiện đại, các bác sĩ phụ sản hiện đã lường được những bất thường của thai phụ từ rất sớm trước ngày mãn nguyện khai hoa, để có thể mổ lấy thai đúng lúc và an toàn cho cả mẹ lẫn con, với điều kiện là thai phụ phải sớm đến với họ và tuân thủ nghiêm ngặt mọi điều họ dặn. Như vậy, bác sĩ sẽ không phải bị động đối phó với tình huống bất ngờ bằng cách dùng "phoóc xép" như trường hợp của cháu.
248. Nên sinh hai con cách nhau bao lâu
"Chúng em đã có một cháu gái hơn 1 tuổi. Em muốn sinh thêm một cháu nữa, sau đó sẽ rỗi rãi hơn và có điều kiện phấn đấu tốt hơn. Nhưng nhà em lại muốn chờ chừng 5-6 năm nữa cho con chị lớn có thể trông em. Xin cho biết sinh hai con nên cách nhau bao lâu thì tốt?".
Thật khó trả lời câu hỏi của em một cách dứt khóat, vì mỗi bên đều có lý lẽ riêng, không dễ bác bỏ.
Bên muốn sinh con thứ hai sớm còn nêu thêm lý do kinh tế nữa: tã lót, quần áo, xe cộ của anh chị có thể dùng luôn cho em, không phải đem biếu các bà mẹ mới để cho họ gặp hên (may mắn); lâu ngày mới mang bầu thì sẽ rất ngại; đó là chưa kể một số bà mẹ sinh con thứ hai qúa muộn đã gặp khó khăn khi sinh...
Bên muốn sinh con thứ hai muộn thường nêu lên chuyện "phấn đấu", nếu lại đẻ liền ngay thì coi như vắng mặt nơi làm việc qúa lâu; nhỡ khi con ốm sẽ khó trông nom đồng thời cả hai...
Chỉ xin cung cấp cho hai em số liệu thống kê y học về vấn đề này của một trung tâm nghiên cứu Mỹ, để tùy tình hình cụ thể mà vận dụng. Qua 173.000 trường hợp sinh đẻ từ 1989 đến 1996, các nhà khoa học thấy rằng:
- Nếu sau khi sinh dưới 18 tháng mà người mẹ đã mang bầu (chính xác là bắt đầu hình thành bào thai), tỷ lệ trẻ sinh ra thiếu tháng, thiếu cân cao hơn 40% so với trường hợp mang bầu sau từ 18 đến 23 tháng.
- Ở những người mẹ đợi cho đến khi đứa con được trên 23 tháng mới mang bầu lại, khả năng sinh trẻ thiếu tháng, thiếu cân cũng chiếm tỷ lệ cao.
- Khoảng cách giữa hai lần sinh nở là 2 năm được coi như tối ưu đối với sức khỏe của cả mẹ lẫn con.
249. Thời điểm thụ thai và giới tính con cái
"Nghe nói vợ chồng quan hệ ngay sau khi vừa rụng trứng thì chắc chắn mang bầu và thường sinh con trai, có đúng không?".
Theo những công trình nghiên cứu rải rác ở một số nước và một công trình nghiên cứu tiến hành trên 221 phụ nữ Bắc Carolina, người ta thấy rằng:
- Khoảng cách giữa ngày giờ rụng trứng và ngày giờ sinh hoạt vợ chồng không hề ảnh hưởng đến giới tính con cái. Trước đây có giả thiết cho rằng, vì tinh trùng XY "yểu mệnh" hơn, cho nên khi trứng rụng, vợ chồng quan hệ càng sớm thì càng nhiều khả năng có con trai. Giả thiết này cho đến nay vẫn chưa được khẳng định.
- Hiện tượng lão hóa của tinh trùng dường như ít gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai. Trái lại, hiện tượng lão hóa của noãn được thụ tinh muộn màng sẽ có thể gây hại. Như vậy, sinh con muộn không tốt bằng sinh con trong độ tuổi từ 20 đến 30; trong thời gian này, khả năng thụ thai của nữ ở mức cao nhất.
- Tuy việc quan hệ vợ chồng liên tục trong giai đoạn sung sức có nhất thời làm cho số lượng và hoạt động của tinh trùng giảm xuống, nhưng điều đó không ảnh hưởng gì đến khả năng thụ thai.
250. Mới cưới đã đặt vòng tránh thai
"Cháu 27 tuổi, lập gia đình đã ba năm nay. Năm đầu tiên, chúng cháu kế hoạch hóa bằng cách đi đặt vòng cho bà xã; sau khi lấy vòng ra thì gần một năm thì có thai, nhưng 3 tháng thai hỏng phải hút; tới nay đã một năm rồi vẫn chưa có thai lại. Chúng cháu phải làm gì bây giờ?".
Chẳng làm gì cả. Chờ thôi! Chờ sự phục hồi toàn diện của tử cung sau khi đặt vòng tránh thai.
Trường hợp của hai cháu, sau khi cưới mà chưa muốn sinh con, đáng lẽ chỉ dùng biện pháp tránh thai đơn giản (không quan hệ vào những thời điểm "nguy hiểm"; hoặc, an toàn và tiện lợi nhất là dùng bao cao su), không nên đặt vòng tránh thai, bởi vì biện pháp này có những mặt trái của nó, trong đó có thể gây sẩy thai về sau.
Người ta chỉ đặt vòng tránh thai sau khi đã sinh đẻ một đôi lần, trong điều kiện thật bắt buộc, không thể nào sử dụng các biện pháp đơn giản được.
251. Có con trai vào ngày kinh nào?
"Có phải kể từ khi sạch kinh đến ngày thứ 13, nếu sinh hoạt vợ chồng sẽ được con trai? Tại sao?".
Xin nhắc lại để em rõ: Ngày đầu tiên thấy tháng là ngày thứ 1 của vòng kinh, vào ngày thứ 14 sẽ có hiện tượng rụng trứng; nếu gặp tinh trùng "đủ tiêu chuẩn" thì noãn sẽ thụ tinh. Giai đoạn 14 ngày này là cố định, vì vậy, bao giờ cũng tính từ ngày bắt đầu hành kinh. Còn ngày sạch kinh không thể dùng làm chuẩn, vì dài ngắn thay đổi tùy người. Do đó, ngày mốc mà em nêu ra không chính xác.
Hiện giờ khoa học chưa biết cách để có được con gái hay con trai. Noãn bị một đám tinh trùng bao quanh công phá vỏ noãn, nhưng chỉ một vị lọt vào; vị này vừa vào xong là "cửa bèn khép kín". Sẽ là thằng cu hay cái hĩm, thật vô cùng khó đoán.
252. Lịch tính khả năng sinh gái hay trai
Theo truyền thuyết Á châu, cách đây hàng mấy nghìn năm, do có sự ghi chép đều đặn tuổi của các cung phi, cung nữ, mỹ nhân được vua chúa vời tới cùng với ngày tháng "được ban ân sủng" (nhằm đảm bảo đúng huyết thống), người xưa đã thu được những thống kê lớn và thấy có mối liên quan giữa tuổi của người nữ (tính theo con giáp của âm lịch) và tháng thụ thai (âm lịch) với giới tính của đứa con sinh ra, và đã ghi thành một lịch tính cụ thể.
Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào chứng minh lịch tính nói trên là đúng hay sai.
Ngày nay, nếu lập luận theo thời sinh học (chrono-bilol-gy), chúng ta có thể suy ra rằng: Do Mặt Trăng ảnh hưởng nhiều mặt đến hoạt động của con người nên noãn của người có tuổi âm lịch nào đó, vào một tháng âm lịch nào đó, sẽ dễ chấp nhận tinh trùng XX hay tinh trùng XY, quyết định con gái hay con trai.
Với những suy nghĩ trên, và thể theo yêu cầu của một số bạn đọc, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu lịch tính đó (do chúng tôi thu thập được năm 1972 từ nhiều nguồn, đem so sánh các bản ghi chép thấy giống hệt, và qua ứng dụng cho một số người thân thấy có kết quả) để mọi người có thể tham khảo, đối chiếu. Trong bảng, con gái đánh dấu "-", con trai đánh dấu "+".
Tháng tuổi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
17 - + - + + + + + + + + +
18 - + - + + + + + + + + +
19 + - + - - + - - - - + -
20 - + - + + + + + + - + +
21 + - - - - - - - - - - -
22 - + + - + - - + - - - -
23 + + - + + - + - + + + -
24 + - - + - + + - - - - -
25 - + + - + - + + + + + -
26 + - + - - + - + - - - -
27 - + - + - - + + + - + +
28 + - + - - - + + + + - -
29 - + - + + + + + + - - -
30 + - + - - - - - - + - +
31 + - + - - - - - - - + +
32 + - + - - - - - - - + +
33 - + - + + - - + - - - +
34 + - + - - - - - - - + +
35 + + - + - - - + - - - +
36 - + + - + - - -   - + -
37 + - + + - + - + - + - +
38 - + - + + - + - + - + -
39 + - + - + - - + - + - -
40 - + - + - + + - + - + -
41 + - + - + - + + - + - +
42 - + - + - + - + + - + +
43 + - + - + - + - + + + +
44 + - + + + + - + - + - -
45 ? + + - + - + - + - + +
Khi chọn ngày tháng thụ thai, phải chọn tháng nào mà trước đó và sau đó đều cùng dấu "gái" hay "trai"; nghĩa là phải tìm những cụm có ít nhất ba tháng liền cùng dấu, để thụ thai vào tháng ở giữa cụm. Nhớ rằng ngày tháng thụ thai cũng như tuổi của người nữ đều tính theo âm lịch; riêng về tuổi, khi cần thì tìm trong Lịch thế kỷ để được chính xác (tuổi âm lịch thường hơn tuổi dương lịch 1 năm).
Từ lịch nói trên, có thể rút ra hai nhóm khả năng:
1. Khả năng chắc có con gái
19t: Tháng 8,9.
21t: Tháng 3,4,5,6,7,8,9,10,11,12.
22t: Tháng 10,11.
24t: Tháng 9,10,11,12.
26t: Tháng 10, 11, 12.
28t: Tháng 5.
29t: Tháng 11.
30t: Tháng 5, 6, 7, 8.
31t: Tháng 5, 6, 7, 8, 9.
32t: Tháng 5, 6, 7, 8, 9.
33t: Tháng 10.
34t: Tháng 5, 6, 7, 8, 9.
35t: Tháng 6, 10.
36t: Tháng 7.
39t: Tháng 12.
2. Khả năng chắc có con trai
17t: Tháng 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11.
18t: Tháng 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12.
20t: Tháng 5, 6, 7, 8, 12.
23t: Tháng 10.
25t: Tháng 8, 9, 10.
27t: Tháng 8, 12.
28t: Tháng 8, 9.
29t: Tháng 5, 6, 7, 8.
31t: Tháng 12.
34t: Tháng 12.
35t: Tháng 1.
42t: Tháng 12.
43t: Tháng 10, 11, 12.
44t: Tháng 4,5.
Theo chúng tôi, những tuổi và những tháng không nằm trong tóm tắt đều không đáng tin cậy. Tuy nhiên, nếu bắt buộc thụ thai trong năm đó thì phải dựa vào những ghi chép kinh nguyệt của mình mà chọn thời điểm thụ thai đúng giữa tháng để tránh sai lệch.
253. Cần xem cho đúng tuổi âm lịch
"Vừa qua, hai tạp chí Kiến Thức Gia Đình và Tài Hoa Trẻ có đăng lịch tính sinh con gái hay con trai. Chúng tôi đã có một cháu gái, nay muốn áp dụng để có nếp có tẻ, nhưng còn băn khoăn không biết khi tính tuổi mẹ có tính tuổi mụ không?".
Lịch tính khả năng sinh con gái con trai hoàn toàn theo âm lịch (tuổi mẹ, tháng thụ thai). Tuổi âm lịch bao giờ cũng hơn tuổi dương lịch 1 năm. Tuy nhiên, nếu người mẹ trước đây sinh vào cuối năm hoặc đầu năm sẽ dễ bị nhập nhằng khi tính tuổi; do vậy, trong trường hợp không chắc chắn, hai bạn phải xem trong Lịch thế kỷ đã xuất bản lâu nay trong nước, để xem tuổi gì nằm trong 12 giáp (Ngọ, Mùi, v.v.).
254. Tại sao phải có nhiều tinh trùng
"Cháu nghe nói có chị còn trinh đi tắm sông vẫn mang bầu vì ngay phía trên có mấy chàng trai đang tắm, tinh trùng trôi xuống mà chui vô. Hoặc con gái dậy thì mà để vương đồ lót có dính "cái ấy" của người lớn vào đồ lót của mình, cũng có thể bị mang bầu. Cháu nghĩ như vậy chỉ cần 1 tinh trùng lọt vào noãn là thụ thai, nhưng tại sao khi xét nghiệm tinh dịch, thấy cả triệu tinh trùng mà bác sĩ vẫn phê là không đạt tiêu chuẩn?".
Những chuyện cháu nghe chỉ là chuyện tào lao hoặc chuyện tiếu lâm thôi; cũng có thể là cung cách biện bạch của những ai trót bị lũ sở khanh lừa dối rồi bỏ mặc.
Có mấy nội dung khoa học cháu cần nắm vững để khỏi nhầm:
1. Sau cuộc chạy đua từ âm đạo lên ống dẫn trứng, số tinh trùng tới được đích không nhiều. Khi cả đám tinh trùng (khoảng 40 con) gặp noãn từ buồng trứng rụng xuống, chúng liền bâu lấy noãn và tìm cách chui vào bằng cách tiết ra một chất đặc biệt "làm mềm" vỏ noãn; phải ngần ấy tinh trùng tác động cùng một lúc thì mới đạt hiệu quả. Như vậy là "công lao do tập thể, nhưng chỉ một cá nhân hưởng", bởi vì cuối cùng chỉ một tinh trùng lọt được vào noãn mà thôi; hễ nó vào xong là vỏ của noãn liền biến ngay thành "bê tông cốt thép", không cho ai vào quấy rầy nữa (bấy giờ noãn đã thụ tinh, được gọi là trứng).
Như vậy, muốn thụ thai được thì trước hết tinh dịch phải có mật độ tinh trùng cao. Người ta thấy 1 ml tinh dịch cần có khoảng 100 triệu tinh trùng (mỗi lần phóng 2 ml, gồm 200 triệu con), thì mới có khả năng thụ thai, tất nhiên có xê dịch chút ít và càng đông tinh trùng càng tốt.
2. Nhưng số lượng không thôi vẫn chưa ổn. Bởi vì noãn rụng xong chỉ sống được khoảng 6-8 giờ, do đó cuộc giao duyên cũng chỉ xảy ra trong ngần ấy thời gian, cho nên cuộc kỳ ngộ này phải thật đúng lúc. Vậy mà noãn rụng ngày nào, đã có thể dự đoán một cách tương đối (thông thường vào ngày thứ 12 đến 14 của vòng kinh), nhưng thật khó biết giờ G của hiện tượng rụng trứng để "nổ súng"!
Thế là vấn đề "tuổi thọ" của tinh trùng được đặt ra: Người ta thấy rằng nếu muốn thụ thai, tỷ lệ tinh trùng hoạt động phải trên 50% (tỷ lệ càng cao, hoạt động càng lâu càng tốt, chẳng hạn thật tuyệt vời nếu trong giờ đầu là 80%, sau 3 giờ: 60%, và sau 18 giờ vẫn còn 25% tinh trùng hoạt động). Tinh trùng phải dai sức để cùng nhau nằm chờ cuộc tấn công ồ ạt nói trên nếu lúc ấy noãn chưa rụng.
3. Hai tiêu chuẩn vừa nêu vẫn chưa đủ. Phải đảm bảo là số tinh trùng "quặt quẹo" không quá đông (đầu quá nhỏ hay quá to, thậm chí hai đầu, không đuôi hoặc đuôi ngắn). Người ta thấy rằng tỷ lệ tinh trùng bất thường như vậy không được quá 10%, tất nhiên càng ít càng tốt.
Cháu nên nhớ rằng các kết quả xét nghiệm tinh dịch chỉ chính xác khi:
- Tạm ngưng giao hợp 5-7 ngày trước khi thử, để khỏi bị xét oan là "loãng, không đạt tiêu chuẩn".
- Lấy mẫu thử ngay tại cơ sở xét nghiệm, để tránh làm hỏng nó khi di chuyển.
255. Thai hút không hết
"Em có quen với một bạn trai và bị lừa, có thai 2 tháng. Một cô y tá quen đưa cho em 4 viên thuốc hoàn tán màu đen, uống với nước chè tươi; uống xong thì người bủn rủn, mót đi tiểu, sau đó liên tiếp ra ba lần ba cục máu nhờ nhờ bằng đầu ngón tay. Nhưng sau đó vẫn không có kinh nguyệt. Lần này cô y tác nói rằng em lại có thai 2 tháng (mặc dù em không hề quan hệ tình dục một lần nào nữa!). Em đã đến bệnh viện để hút, 49 ngày sau vẫn chưa có kinh nguyệt. Chẳng lẽ chỉ đứng chuyện trò mà cũng có thai sao?".
Nếu đúng là sau cái lần dại dột đó, em không quan hệ thêm nữa thì nhiều khả năng cái thai vẫn trụ lại được sau khi bị bốn viên thuốc lang vườn tấn công (may mà em không việc gì!).
Còn lần hút tại bệnh viện, không rõ họ có hút được thai ra không? Chỉ sợ họ không lấy được, bởi vì lúc đó thai đã trên 3 tháng, mà thủ thuật hút chỉ kết quả chắc chắn trong 2-3 tuần đầu của thai kỳ. Cứ tình hình này, sợ rằng "hắn" vẫn còn đấy cũng nên (bởi vì bình thường ngày nạo thai được coi như ngày 1 của chu kỳ mới, và sau 28 ngày sẽ có kinh, nếu em có vòng kinh 28 ngày).
Cho nên, nếu vẫn chưa hành kinh trở lại, em phải tự theo dõi vòng bụng của mình, tốt nhất là đi khám tại một cơ sở phụ sản. Nếu vẫn còn thai, người ta chờ đến tháng thứ bảy sẽ sử dụng phương pháp cho đẻ non, nhẹ nhàng thôi và rất gọn, chi phí không đáng kể, cơ sở tiến hành sẽ không hỏi tên thật của em và giữ bí mật chuyện đó, đừng lo!
Cuối cùng, em cũng nên nắm vững là: Trừ quan hệ tình dục và thụ tinh nhân tạo, không việc gì có thể làm cho phụ nữ mang bầu; em cứ thoải mái chuyện trò với bất cứ ai!
256. Tại sao vẫn có thai
"Người yêu của cháu có chu kỳ kinh nguyệt 25 ngày; tại sao quan hệ với nhau vào ngày thứ 33 vẫn có thai? Vậy là quan hệ khi sạch kinh (tức đầu kỳ kinh mới) vẫn thụ thai?".
Trước hết, phải nói rằng phần sau của câu hỏi này không đúng: Không bao giờ lấy ngày sạch làm ngày thứ 1 của kỳ kinh cả! Xin nhắc lại: Ngày thứ 1 tính từ hôm bắt đầu hành kinh, ngày thứ 14 rụng trứng; và suốt từ ngày thứ 10 cho đến ngày thứ 16 là khoảng thời gian có khả năng thụ thai cao nhất, mà theo cách nói "kế hoạch hóa" gọi là "không an toàn", "nguy hiểm"... Vì không biết chính xác thời điểm thụ thai cụ thể cho nên suốt trong cả tuần lễ này, đương sự đành phải "nhịn", hoặc sử dụng bao cao su để tránh vỡ kế hoạch.
Trở lại phần đầu câu hỏi của cháu. Vòng kinh của bạn cháu là 25 ngày, ngày rụng trứng vẫn là ngày thứ 14 (về lý thuyết, khoảng thời gian này xấp xỉ nhau trong các loại vòng kinh); ngày thứ 25 hành kinh và dĩ nhiên đó là ngày thứ 1 của vòng kinh mới. Các cháu gặp nhau ngày thứ 33, nếu tính toán chi li là vào ngày thứ 9 của vòng kinh mới, còn nếu tính đại khái thì vào ngày thứ 10, thậm chí ngày thứ 11, sát ngày rụng trứng; trúng vào khoảng "nguy hiểm" nói trên.
Đó là chưa kể đến một tình huống đặc biệt có thể xảy ra: Noãn chưa đến đúng thời điểm rụng theo lý thuyết, nhưng do lúc bấy giờ chủ nhân hưng phấn cao, buồng trứng xung huyết mạnh làm cho noãn rụng sớm hơn thường lệ (hiện tượng này xảy ra ở một số động vật: đúng vào lúc giao phối thì noãn mới rụng để thụ thai ngay, chứ không phải rụng trước rồi chờ đợi như ở người).
257. Vô sinh chữa mãi không được
"Xin cho biết, trường hợp vô sinh chữa mãi không được thì làm thế nào để có con?".
Ngoài hiện tượng ái nam ái nữ, ta lần lượt xem xét vô sinh ở hai giới nam và nữ.
Ở nam giới
1. Không có tinh trùng (tinh hoàn bị teo do biến chứng của bệnh quai bị hay hậu quả của bệnh lậu), hiện tượng hủy tinh trùng (lãnh tinh): Không thể có con.
2. Tinh trùng đủ tiêu chuẩn, nhưng giao hợp không đúng thời điểm rụng trứng: Cần sinh hoạt đúng ngày (ngày thứ 12 đến thứ 14 của vòng kinh).
3. Tinh trùng đủ tiêu chuẩn, nhưng bị suy yếu vì độ axit quá cao trong âm đạo người vợ: Thụ tinh nhân tạo bằng cách lấy tinh dịch của chồng bơm qua lỗ cổ tử cung, vào thời điểm rụng trứng.
4. Tinh trùng đủ tiêu chuẩn, nhưng có dị tật ở dương vật: Thụ tinh nhân tạo bằng tinh dịch của chồng bơm qua âm đạo, vào thời điểm rụng trứng.
5. Tinh trùng thưa thớt và hoạt động yếu: Thụ tinh trong ống nghiệm có viện trợ (Sẽ nói thêm ở dưới).
6. Không có tinh trùng (chỉ có tinh bào hoặc tiền tinh trùng):
- Phương pháp thứ nhất, công bố đầu năm 1999 ở Italy: Lấy tinh bào của người vô sinh đem cấy vào tinh hoàn của chuột; sau 3 tháng, các tinh bào người phát triển dần thành tinh trùng bình thường, có khả năng thụ thai.
- Phương pháp thứ hai, đơn giản và nhanh chóng hơn, công bố tháng 4/1999 ở Pháp: Qua sinh thiết tinh hoàn của người vô sinh, lấy tiền tinh trùng cho vào ống nghiệm để kết hợp với noãn thành trứng; sau một số lần phân chia thành phôi đủ tiêu chuẩn thì đem cấy vào dạ con.
Ở nữ giới
1. Tử cung không phát triển (do rối loạn nội tiết), teo buồng trứng: Không thể có thai.
2. Không có âm đạo: Phẫu thuật tạo hình âm đạo, sau đó khả năng thụ thai phụ thuộc vào tình hình và mối quan hệ tử cung - âm đạo mới.
3. Kinh nguyệt bình thường nhưng giao hợp không đúng thời điểm rụng trứng: Chỉnh lại cho khớp.
4. Tắc ống dẫn trứng, còn buồng trứng vẫn bình thường: Thụ tinh trong ống nghiệm, rồi chuyển phôi vào tử cung của bản thân hay của người khác.
5. Di chứng vết thương hoặc dị tật không thể mang thai, còn buồng trứng bình thường: Thụ thai trong ống nghiệm, rồi chuyển phôi vào tử cung của người khác.
Nói thêm:
Sau sự ra đời của một đứa bé bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (TTTÔN) vào tháng 7 năm 1978, tới nay, kỹ thuật TTTÔN đã trở nên phổ biến (riêng nước Pháp mỗi năm tiến hành 10.000 trường hợp), đã được cải tiến nên đạt kết quả chắc chắn hơn. Xin nêu mấy điểm về kỹ thuật đó.
- TTTÔN cổ điển: Kích hoạt buồng trứng, sau đó chọc hút buồng trứng để lấy các noãn, cho thụ thai với tinh trùng trong ống nghiệm, rồi chuyển phôi vào tử cung.
- TTTÔN có viện trợ: Khác với cổ điển ở chỗ không để tinh trùng tự chui vào noãn (nếu yếu quá thì chui sao đặng!), mà dùng một cây kim siêu nhỏ tiêm tinh trùng xuyên qua vỏ noãn.
Một cải tiến đáng kể nữa là đông lạnh phôi để chủ động khi muốn sinh thêm, khỏi phải chọc lại buồng trứng, rất phiền hà. Ngoài ra, người ta đang hướng tới việc loại bỏ những gene bất lợi của phôi, giúp nó phát triển thành con người khỏe mạnh bình thường.
258. Không có dạ con
"Năm 17 tuổi, ngực em bắt đầu phát triển đầy đặn như mọi cô gái khác, năm 19 tuổi em xây dựng gia đình, khi sinh hoạt vợ chồng vẫn thấy có hứng thú, những lúc đó chất dịch nhầy tiết ra từ hai bên mép âm hộ. Nhưng hiện em đã 28 tuổi mà vẫn chưa có kinh nguyệt (sau khi lấy chồng hai năm em đi khám bệnh viện, được chẩn đoán là không có dạ con). Xin hỏi y học có cách nào để cho em được làm mẹ?".
Trường hợp không có dạ con (tử cung) mà tình hình buồng trứng bình thường, muốn được làm mẹ, chỉ có thể khắc phục bằng phương pháp thụ thai trong ống nghiệm (lấy noãn từ buồng trứng, cho thụ tinh với tinh trùng của chồng), sau đó đem "cấy" vào tử cung của một phụ nữ bình thường đang trong giai đoạn sinh sản. Tỷ lệ thành công cao, có thể cho sinh đôi, sinh ba...
Các em hãy liên hệ với Bệnh viện Từ Dũ ( TP HCM) hoặc Viện Bảo vệ Bà mẹ & Trẻ sơ sinh (Hà Nội) để xin khám kiểm tra xem có đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật trên hay không (ở nữ, phải có hiện tượng rụng trứng sau khi tiêm thuốc kích thích; ở nam, tinh trùng phải đủ tiêu chuẩn...). Nếu được, phải nhờ một phụ nữ tình nguyện mang thai giúp. Còn nếu chẳng may không được, các em có thể đăng ký xin con nuôi.
259. Tình dục khi mang thai
"Người phụ nữ mang thai tháng thứ 4-5 nếu vẫn sinh hoạt vợ chồng thì có ảnh hưởng gì đến thai nhi không?".
Tháng thứ 3 và tháng thứ 7 là hai thời điểm mà thai gặp nhiều nguy cơ nhất.
Một số cặp uyên ương mới xây tổ ấm vì không biết người vợ đã mang bầu nên vẫn duy trì cường độ sinh hoạt "hết mức", ngay cả khi bước vào tháng thứ 3 của thai kỳ, nên đã gặp tai biến sẩy thai. Hiện tượng đẻ non thường gặp khi vợ chồng quan hệ nhiều trong tháng thứ 7.
Ngoài ra, không có thời điểm nào cấm kỵ cả nếu đôi bên đương sự thoải mái đồng tình. Tuy nhiên, để tránh "vướng mắc", nên dùng các tư thế khác thích hợp hơn tư thế cổ điển. Và dĩ nhiên, tư thế của bố mẹ không ảnh hưởng gì đến đứa con trong bụng.
Bạn đừng xấu hổ, và hãy nhớ rằng: Cấm kỵ ông xã quá gắt gao là tạo nguy cơ cho chính bản thân!
260. Người có thai kiêng chụp ảnh, kiêng đưa đón dâu?
"Cháu nghe người ta nói, khi có thai phải kiêng chụp ảnh, kiêng đưa đón dâu. Cháu đã có thai nhưng không biết, nên trót chụp ảnh với em gái; nay cháu rất lo, chỉ sợ con mình sẽ bị ảnh hưởng!".
Cháu nghe nhầm, hoặc ai đó nói sai thôi! Sự thật là trong thời gian mang thai, người phụ nữ không được chiếu chụp X-quang, vì tia X có hại cho sự phát triển bình thường của thai nhi. Khi cần, các bác sĩ sử dụng siêu âm để chẩn đoán, vì siêu âm không có hại cho thai. Còn việc chụp ảnh không ảnh hưởng gì hết.
Còn chuyện kiêng đưa đón dâu thì cũng phần nào có lý. Vì khi ra chỗ đông người, thai phụ dễ lây các bệnh do virus, như cúm chẳng hạn. Trong vòng ba tháng đầu của thai kỳ, nếu bị một loại bệnh như vậy thì thai nhi có thể gặp trục trặc trong quá trình phát triển.
261. Đang bó bột vì gãy xương liệu có thể "quan hệ"?
"Cháu là nữ, đã có gia đình, bị tai nạn gãy tay, phải xử trí phẫu thuật rồi bó bột. Hiện cháu đã mổ được 10 ngày, không còn thấy đau nhức nữa, liệu có sinh hoạt vợ chồng được không?".
Cháu không nói rõ là gãy xương cẳng tay hay cánh tay.
Nếu gãy xương cẳng tay thì bó bột lên quá khuỷu tay, và khuỷu gập 90 độ. Trong trường hợp này, trước khi sinh hoạt, cháu dang rộng tay và nhờ ông xã dùng mấy chiếc gối chèn giữ cho bột đứng thẳng, để được thoải mái.
Còn nếu gãy xương cánh tay thì bột lên tới vai và dựa lên phần bột nơi thành ngực, khá vướng víu. Trong trường hợp này, hai cháu phải dùng tư thế nằm nghiêng úp thìa, rồi tiến hành từ phía sau.
Dù tình huống nào cũng đừng sợ ảnh hưởng đến chỗ gãy (sau này, khi đã liền xương, người ta phải dùng kìm mới phá nổi bột, chứng tỏ nó vững chắc lắm), hai cháu cứ yên tâm. Hơn nữa, hạnh phúc lứa đôi sẽ giúp mọi thứ biến chuyển tốt hơn nhiều.
262. Có thai cần ăn thêm gì, uống thuốc gì?
"Cháu có thai lần đầu. Xin cho biết có cần uống thuốc và ăn thêm gì không?".
Về mức ăn, chỉ cần cháu duy trì đều đặn như mọi người là đủ, không cần tẩm bổ quá, vì thai nhi cũng "biết điều" lắm, nó sẽ tự xoay xở lấy trong hoàn cảnh cụ thể của mẹ.
Nhưng những vitamin sau đây lại tối cần:
- Vitamin B9 (axit folic): Tối cần cho sự phát triển của ống thần kinh. Việc thiếu vitamin B9 sẽ dẫn đến những dị tật ống thần kinh của thai nhi (tủy sống không bịt kín hoàn toàn hoặc không có não). Hằng ngày, cháu cần tới 500 mcg chất này (trong suốt thời gian thai nghén). Vitamin B9 được khuyến cáo sử dụng cho tất cả những chị em chuẩn bị có thai, bởi nó tác động rất sớm lên thai nhi, ngay từ vài tuần đầu tiên.
Vitamin B9 có nhiều trong rau xanh, bắp (ngô), cải bina, mầm thóc, men, gan... Trong 1 viên đa sinh tố Theravit có 400 mcg chất này; cháu dùng mỗi ngày 1 viên là đủ.
- Vitamin D: Từ tháng thai thứ 7, cần bổ sung mỗi ngày 100.000 IU vitamin D.
Việc bổ sung các sinh tố trước và trong khi mang thai mang lại hiệu quả rõ rệt: giảm được 25-30% dị tật họng - mặt, 85% dị tật tiết niệu, 43% dị tật tim. Trong viên Theravit đã có đủ vitamin và các chất khoáng cần thiết.
Còn một vấn đề quan trọng chưa thấy cháu đề cập, đó là cần thường xuyên nghĩ đến cái thai, nhẹ nhàng vuốt ve, nói chuyện với nó (cả bố lẫn mẹ càng tốt), cho nó nghe nhạc nhẹ, các làn điệu dân ca... Một số nghiên cứu cho thấy, vào những tháng cuối, thai nhi thường hay nép sát vào thành bụng của mẹ để được gần gũi hơn.
263. Phải hết sức cẩn thận
"Tôi mới kết hôn được 3 tháng, chồng không mắc bệnh tim mạch. Hiện tôi rất lo lắng vì gần đây, đã 3-4 lần, sau khi quan hệ, anh ấy lả đi, mắt nhắm nghiền, tim đập không đều, hơi thở rất yếu, tôi phải lay gọi 1-2 phút anh ấy mới mở mắt".
Trước tiên, chồng bạn phải được khám tim mạch cẩn thận, được một chuyên gia giỏi đọc điện tâm đồ và kết luận chính xác (bị bệnh tim mạch vẫn quan hệ vợ chồng được nhưng phải đúng mực).
Rất có thể tư thế nằm sấp không thích hợp với chồng bạn. Các bạn đừng xấu hổ, hãy tìm cách thay đổi (hoán vị cho nhau hoặc cùng chuyển sang tư thế khác).
Hãy nhắc chồng bạn không được tắm đêm, còn ban ngày phải tập thể dục thường xuyên hơn, nhất là phải tập thở vào thật sâu bằng mũi. Nín thở càng lâu càng tốt rồi thở ra chầm chậm bằng mồm cho thật hết khí. Tránh quan hệ ngay sau khi ăn quá no hoặc uống bia, rượu.
264. Có thai khi đang bị sỏi thận
"Tôi bị sỏi thận hai năm nay, đã lập gia đình và có thai được hai tháng. Xin cho biết có phải chữa trị gì không?".
Sỏi thận nếu không có biến chứng (đi tiểu ra máu, sỏi tụt xuống niệu quản...) thì không có chỉ định mổ tuyệt đối. Chỉ cần uống nước và đi tiểu đều đặn; trong thức ăn thức uống nên có thêm chút chất chua làm cho nước tiểu bớt kiềm.
Ngoài ra, ở thai phụ có thể có hiện tượng viêm bể thận, nên bạn cần đi khám bác sĩ nếu thấy đau ngang rốn hoặc hố chậu (nếu đau bên phải, cần chẩn đoán phân biệt với viêm ruột thừa cấp).
Thư bạn không nói rõ hình thù và kích thước các viên sỏi ở thận. Vì vậy, xin nêu ra cả hai tình huống để bạn đối chiếu:
- Nếu sỏi thận gồm một vài viên nhỏ, có nguy cơ sỏi rơi vào niệu quản, gây cơn đau quặn thận ở phía đó. Nên uống nhiều nước và đi lại để làm cho sỏi tụt xuống nhanh, rơi vào bàng quang (bọng đái) và được nước tiểu tống ra ngoài.
- Nếu sỏi thận của bạn khá to thì không sợ "sự cố" trên.
265. Đang bị bệnh van tim có nên mang thai?
"Cháu 25 tuổi, dạy học ở vùng cao, mới lấy chồng. Cháu bị bệnh tim và khớp từ nhỏ, uống thuốc trợ tim và thuốc nam nhiều nhưng không đỡ. Ba năm nay, cháu lại đau lưng, hay đau 2 ống chân; bàn chân thường xuống máu. Hiện cháu hay khó thở, tức ngực nên chưa dám có con, nhưng gia đình chồng không mấy thông cảm".
Vấn đề thật hệ trọng, nhưng cháu ở quá xa, không thể thu thập đủ cứ liệu để giải đáp chính xác. Vì vậy, chỉ nêu một số điểm rất chung để cháu liên hệ và có thể theo đó mà ứng xử cho thích hợp:
Bệnh tim của cháu là bệnh tim gì? Nếu là hẹp van hai lá, hoặc hẹp-hở hai lá thì nếu không chú ý giữ gìn (làm việc nặng, leo dốc, không điều độ trong sinh hoạt) và không tiếp tục dùng các thuốc chống thấp khớp, trợ tim, lợi tiểu... thì bệnh có nguy cơ nặng dần lên. Trái lại, nếu được theo dõi và chữa trị tốt, lại biết giữ gìn sức khỏe, bệnh sẽ cầm chừng, không gây biến chứng.
Vì vậy, những người mắc bệnh van tim không nên mang thai nếu chưa được chữa khỏi, vì thai nghén sẽ làm cho bệnh nặng thêm (ví dụ nếu bị hẹp van hai lá đơn thuần thì phải mổ nong van xong, một thời gian sau mới được mang thai). Nếu đã trót mang thai, người ta khuyên họ hút thai, nạo thai hay cho sinh con.
Bệnh van tim có thể xử trí tốt bằng phẫu thuật, từ phẫu thuật đơn giản là nong van bằng dụng cụ đến phẫu thuật phức tạp là thay hay tạo hình một lúc cả 2 van; đảm bảo kết quả lâu dài, thậm chí về sau có thể chửa đẻ.
Bên cạnh các phẫu thuật tim nói chung, từ nhiều năm nay, Viện Tim của TP HCM vẫn thực hiện thành công các phẫu thuật thay van tim, tạo hình van tim, cứu sống và đem lại hạnh phúc cho nhiều người.
Vào dịp nghỉ hè này, cháu hãy sớm nhờ gia đình chồng thu xếp đưa về khám chuyên khoa tim mạch và khớp tại Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội. Các chuyên gia tại đây sẽ có chẩn đoán và hướng xử trí chính xác (điều trị nội khoa, ngoại khoa).
Trong khi chờ đợi, cháu hãy coi trọng sinh mạng mình hơn nữa, tránh những gì quá sức hoặc phương hại đến sức khỏe. Dấu hiệu "hai chân hay xuống máu" của cháu rất có thể kèm theo "gan to kiểu đàn ắc coóc" (vận động nhiều thì to, nghỉ ngơi lại hết), báo hiệu rằng đã có suy tim.
Còn các triệu chứng đau lưng, đau chân... tuy làm cháu khó chịu, nhưng trước mắt chưa có gì đáng quan ngại.
266. Hiện tượng hủy tinh trùng
"Tôi 30 tuổi, lấy chồng được 2 năm, chưa có con. Từ trước đến nay, mỗi khi quan hệ (1-2 tháng một lần vì chồng tôi công tác ở xa), tôi sờ vào người anh thì thấy da rất lạnh; tinh dịch cũng lạnh và loãng. Sau mỗi lần chăn gối, tôi đều thấy đau lâm râm vùng bụng dưới. Liệu hiện tượng đó có liên quan đến việc chậm con?".
Nhiều khả năng chồng bạn có hiện tượng hủy tinh trùng, dân gian gọi là "lãnh tinh". Bệnh nhân vẫn có ham muốn tình dục, tinh hoàn vẫn sản xuất tinh trùng, nhưng vì nguyên nhân nào chưa rõ, các tinh trùng bị hủy hoại dần.
Nhưng để thật chắc chắn, bạn nên bàn với chồng đi xét nghiệm tinh dịch. Y học hiện đại có phương pháp điều trị bệnh này. Trong dân gian cũng có một số bài thuốc chữa, bạn thử nhờ sưu tầm xem.
267. Tuổi già và chuyện phòng the
"Tôi 60 tuổi, bà nhà tôi 61. Ở tuổi như chúng tôi có nên quên và thôi hẳn chuyện ấy không? Vợ chồng tôi vẫn đều đều nửa tháng một lần, nhưng sau đó tôi thường thấy mệt và đau lưng, ngẫm câu ông bà nói "đa tửu bại tâm, đa dâm bại thận" thấy có lẽ đúng. Có phải phụ nữ mãn kinh là hết ham muốn, không còn đòi hỏi? Nam giới đến tuổi nào thì nên chấm dứt?".
Vợ chồng già chỉ hết đòi hỏi về tình dục khi bị lãnh cảm hay liệt dương, hoặc khi họ không còn yêu nhau nữa mà thôi. Dù mãn kinh hay rụng răng cũng không hề hấn gì (tiếc rằng một số con cháu không hiểu điều đó nên khó thông cảm và không tạo thuận lợi cho bố mẹ hoặc ông bà mình). Đó là chưa nói đến hiện tượng hồi xuân làm cho cả cụ ông lẫn cụ bà còn nồng nàn hơn trước.
Câu nói kia của tổ tiên cần được hiểu một cách chính xác hơn: Rượu chẳng những làm "bại tâm" chung chung mà rõ ràng là hủy hoại tế bào gan, dẫn đến xơ gan. Còn đa dâm dễ dẫn đến liệt dương. Nhưng vợ chồng quan hệ mỗi tuần, thậm chí mỗi ngày 1-2 lần, thì không thể gọi là đa dâm.
Giao hợp không khi nào dẫn đến bệnh thận. Hơn nữa, đau lưng chưa hẳn là biểu hiện của bệnh thận; ngược lại, khi có bệnh thận chưa chắc đã đau lưng. Hiện tượng đau lưng nơi cụ ông rất có thể do tư thế không thích hợp, cần thay đổi.
Cảm giác mệt của các đương sự là do buồn ngủ, một trạng thái sinh lý bình thường sau mỗi lần quan hệ (não hưng phấn xong bèn chuyển sang ức chế để tự bảo vệ); nếu ngủ bù đủ kịp thời thì sẽ hết.
Xin thông báo thêm với hai cụ để tham khảo: Theo các kết quả nghiên cứu đã công bố, việc sinh hoạt vợ chồng đều đặn làm cho con người khỏe khoắn, yêu đời, tự tin, trẻ ra, dễ thành đạt hơn, sống lâu hơn. Mức quan hệ cần thiết do một số chuyên gia nêu ra là mỗi tuần trung bình 2-3 lần.
268. Hậu quả của việc lạm dụng viên viagra
"Nghe nói thuốc Viagra (chữa liệt dương) có thể gây biến chứng, thậm chí chết người. Xin cho biết thực hư và giải pháp xử trí?".
Trước hết, xin hai bạn lưu ý điều sau đây: Viên Viagra được người liệt dương uống trước khi quan hệ nam nữ 1 giờ, sẽ làm cho dương vật cương cứng trong khoảng trên dưới một tiếng đồng hồ, cho phép thực hiện động tác giao hợp như người bình thường. Nghĩa là sau khi thuốc hết tác dụng thì đâu lại hoàn đấy. Và rõ ràng Viagra không phải là thuốc chữa tận gốc bệnh liệt dương, mà chỉ tạm thời giúp dương vật cương cứng nếu nó được phái nữ kích thích, coi như một loại thuốc "chữa triệu chứng".
Chỉ có thế thôi, nhưng Viagra cũng đã tuyệt vời lắm rồi, vì nó mang lại hạnh phúc thật bất ngờ cho hàng triệu lứa đôi.
Tại Mỹ, thuốc được bán rộng rãi theo đơn bác sĩ; nghĩa là cơ quan hữu trách cũng đã dè chừng những trường hợp dùng Viagra không có lợi, thậm chí nguy hiểm (buổi đầu, người ta lo lắng nhiều nhất đến vấn đề thị lực). Nhưng họ đã không lường trước được hậu quả của việc lạm dụng "viên thuốc hạnh phúc" này. Nhiều trường hợp cơ thể có vấn đề (bệnh tim mạch khá nặng, tuổi quá cao, có một số bệnh mạn tính) lại dùng quá liều (có người dùng tới 2-3 viên, mong cương cứng được càng lâu càng tốt), dẫn đến tử vong. Hiện đã có tới mấy trăm trường hợp tử vong do dùng Viagra. Như vậy, rõ ràng, lỗi do người dùng lạm dụng chứ không phải do nhược điểm của thuốc.
269. Tốt hơn Viagra
"Nghe nói thuốc Viagra không hiệu quả trong một số trường hợp. Hiện có thuốc gì hay hơn không?".
Viagra tuy ưu việt vậy nhưng không có hiệu quả trong 40% trường hợp liệt dương. Từ mấy năm nay, người ta nghiên cứu một loại thuốc làm cương cứng dương vật theo kiểu Viagra nhưng tác dụng mạnh hơn nhiều; qua thử nghiệm ở 44 người liệt dương thấy không có phản ứng phụ nào. Thuốc này đã được hàng dược phẩm ICOS đặt tên là IC 351, hy vọng sẽ sớm có mặt trên thị trường.
Đầu năm 2001, qua thí nghiệm trên chuột, các nhà khoa học Mỹ lại tìm ra thêm một chất nữa mang tên Y-27632, tác động lên hiện tượng co mạnh, khiến máu tưới nhiều, giúp dương vật cương cứng.
270. Bệnh sốt rét đã chữa khỏi có ảnh hưởng đến đường con cái?
"Cháu 30 tuổi, con trai. Năm 1990, cháu bị sốt rét, bác sĩ tiêm cho 21 mũi quinine vào mông; sau này người không béo trở lại. Điều này có ảnh hưởng đến sức khỏe và đường con cái không?".
Bệnh sốt rét của cháu như vậy là đã khỏi hẳn; chú ý đừng để nhiễm lại ký sinh trùng sốt rét khi có việc phải đi vào vùng có lưu hành bệnh này (mặc quần áo dài tay chống muỗi đốt, nằm màn, uống thuốc phòng). Cứ yên tâm lấy vợ và lưu ý khỏi "vỡ kế hoạch", vì bệnh cũ và 21 mũi tiêm đó không ảnh hưởng gì đến đường con cái.
Cháu muốn béo ư? Đừng! Béo phì khổ lắm: sơ sơ thì ục ịch nặng nề, bụng phệ phải cài thắt lưng dưới rốn, nặng nữa thì dễ bị cao huyết áp, bệnh tim mạch, đái tháo đường. Nhiều người không thấy điều đó nên ăn uống vô độ (xài đồ ngọt, bơ, thịt mỡ, uống bia xả láng), hay "tẩm bổ" cho con cháu làm chúng mập ú từ tuổi còn thơ.
Trường hợp của cháu chỉ cần: không hút thuốc lá, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ 7-8 giờ/ngày, có một giấc ngủ trưa 15-30 phút, ăn uống tốt (nếu lo thiếu vitamin và các chất khoáng cần thiết thì mỗi ngày dùng một viên đa sinh tố Theravit của Mỹ, giá khoảng 400 đ/viên), làm việc điều độ, luôn tìm khía cạnh tốt đẹp của cuộc đời để sống thật sự thoải mái.
271. Có nên lót nylon vào tã?
"Để đỡ phải thay tã nhiều lần, nhất là về mùa đông, tôi lót một mảnh ni lông vào tã. Như vậy có tốt không?
Chưa thấy có sai trái gì trong chuyện đó. Nhưng vào cuối năm 2000, một nghiên cứu ở Đức cho thấy: Khi lót thêm ni lông vào tã, nhiệt độ của tinh hoàn các cháu tăng 1 độ C.
Ta biết rằng tinh hoàn chỉ ưa nơi mát mẻ mới phát triển tốt (vì vậy, những tinh hoàn lạc chỗ nằm lại trong ổ bụng đều thoái hóa sau thời kỳ phát dục, sau đó dễ gặp nguy cơ ác tính hóa). Lâu nay, người ta vẫn khuyên đàn ông hạn chế việc ngâm mình trong bồn tắm nước nóng, vì nhiệt độ cao không lợi cho tinh hoàn, thậm chí có thể gây vô sinh.
Vì thế, tuy chưa thấy tác hại cụ thể ở các cháu nhỏ, nhóm nghiên cứu Đức vẫn khuyên các bậc cha mẹ chỉ nên dùng tã dệt bằng bông vải và không lót ni nông vào tã, để phòng hậu họa.
272. Cách tính đều lượng thuốc cho trẻ
"Trong gia đình, khi ở xa bác sĩ mà muốn cho các cháu uống kịp thời những thuốc tây thông thường của người lớn, thì tính toán làm sao để không quá liều quy định?".
Về lý thuyết, việc quy định liều lượng thuốc tây chính xác nhất là dựa vào thể trọng (cân nặng) của từng người; nhưng trong thực tế, điều này ít khi vận dụng được một cách triệt để. Người ta phân định thành liều người lớn (trên 17 tuổi hay trên 20 tuổi tùy tác giả) và liều cho trẻ em tính theo tuổi.
Xin giới thiệu với gia đình bạn một số công thức và phương pháp tính để tham khảo và vận dụng trong những tình huống bức xúc (, tốt nhất là phải để bác sĩ quyết định việc dùng thuốc gì, với liều lượng bao nhiêu và cách dùng cụ thể như thế nào).
1. Công thức Dilling, sử dụng mẫu số 20:
Liều của trẻ = (tuổi/20) x liều người lớn.
Ví dụ: Trẻ 10 tuổi, thuốc của người lớn có liều tối đa/ngày là 200 mg, thì liều của cháu sẽ là: 10/20 x 200 mg = 100 mg tối đa/ngày).
Công thức Dilling được đánh giá là thích hợp nhất, gần khớp với đường biểu diễn thể trọng.
2. Công thức Young, áp dụng cho trẻ dưới 12 tuổi, dùng số cộng 12:
Liều của trẻ = tuổi của trẻ /(tuổi của trẻ + 12).
Ví dụ: Trẻ 8 tuổi sẽ có liều bằng 8/(8+12) = 2/5 liều người lớn.
3. Công thức Cowling, dùng mẫu số 24:
Chia tuổi của trẻ với 24, sẽ được tỷ lệ liều lượng
Ví dụ: Trẻ 8 tuổi sẽ có liều bằng 8/24 = 1/3 của người lớn.
4. Công thức Pincus Catzell, trong đó liều của trẻ sơ sinh bằng 1/8 liều của người lớn; của trẻ 12 tháng bằng 1/4; của trẻ 7 tuổi bằng 1/2; của trẻ 14 tuổi bằng 3/4 liều người lớn.
5. Phương pháp Gaubius, trong đó liều của trẻ dưới 1 tuổi bằng 1/12 liều người lớn; dưới 2 tuổi bằng 1/8; dưới 3 tuổi bằng 1/6; dưới 4 tuổi bằng 1/4; dưới 7 tuổi bằng 1/3; dưới 14 tuổi bằng 1/2; dưới 20 tuổi bằng 2/3 liều người lớn.
273. Nên cho trẻ thôi bú vào tháng thứ mấy?
"Tôi mới sinh con, muốn hỏi đến lúc nào thì nên cai sữa cho bé?".
Một số người nghĩ rằng, việc "tách mẹ" sớm sẽ tạo điều kiện giúp trẻ tự lập. Một số người khác thì ngược lại, chủ trương "tách mẹ" muộn hơn, đồng thời tranh thủ thời gian quý báu này để bày cho trẻ biết tự lập. Âu cũng là do hoàn cảnh của từng gia đình, quan niệm và kinh nghiệm của từng người trên từng đứa trẻ cụ thể. Bởi lẽ không ai giống hệt ai, kể cả song sinh.
Gần đây, các nhà nghiên cứu Canađa phát hiện, sữa mẹ (nhất là sữa non) chứa một protein hòa tan mang tên sCD14, có tác dụng kích thích các bạch cầu lympho, nhờ đó hoạt hóa được hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống bệnh tật. Protein quý giá này vẫn tồn tại trong sữa mẹ tới 400 ngày sau khi sinh nở.
Phát hiện trên khiến chúng ta phải suy nghĩ thêm về thời điểm thôi bú ước định trước đây là 6 đến 8 tháng tuổi.
274. Đừng chờ "mọi thứ thật rõ ràng"
"Con trai tôi đã 13 tuổi, từ 2 năm nay thỉnh thoảng đau nhẹ ở khớp háng, 3 ngày thì khỏi, tiếp đó là đau ở ngực trái. Bác sĩ khi thì bảo là thấp khớp, khi thì nói đau dây thần kinh cơ tim. Gần đây, cháu tới khám và làm các xét nghiệm tại một bệnh viện lớn thì được kết luận là chưa có gì đặc biệt. Nhưng cháu vẫn đau ở ngực trái. Xin cho tôi một lời khuyên".
Ngoài những thể nặng hoặc có triệu chứng rõ ràng, bệnh thấp khớp thường hay "đánh lừa" bệnh nhân và thầy thuốc bằng lối diễn biến "mơ hồ": đau nhẹ tại 1-2 khớp trong dăm ba hôm rồi hết; những lần sau cũng diễn ra đúng hay gần đúng ba hôm rồi hết...
Hãy coi chừng! Càng về sau, tình hình càng trở nên xấu hơn, bởi vì cứ mỗi lần như thế là tim lại bị "đớp" thêm một bận. Các bậc thầy trong ngành y vẫn nhắc đi nhắc lại câu "thấp khớp liếm khớp, đớp khớp" nhằm nhắc nhở chúng ta cảnh giác, tránh để cho xảy ra biến chứng tim rồi mới lo chạy chữa.
Theo chúng tôi, trường hợp con trai bác cần được một chuyên gia giỏi về khớp theo dõi sát sao trong một thời gian dài, để được liên tục dùng thuốc chữa thấp khớp và ngừa thấp khớp tái phát (định kỳ tiêm kháng sinh thải trừ chậm), cũng như theo dõi để nâng đỡ tim trong quá trình điều trị.
Như đã nói ở trên, đừng chờ "mọi thứ thật rõ ràng"; vì lúc bấy giờ đã muộn, nếu không nói là quá muộn (khi cháu đã bị khó thở khi gắng sức, khi nghe tim đã có tiếng rung, tiếng thổi, khi điện tim đã có vấn đề).
275. Khi trẻ bị lao hạch
"Con tôi 7 tuổi, trước đây được chẩn đoán là lao hạch cổ; một bác sĩ chuyên khoa lao bảo phải mổ lấy hạch, nhưng cháu sợ quá không cho mổ. Bác sĩ này không cho thuốc men gì, chỉ dặn là nếu hạch bị mưng mủ thì đem cháu trở lại mổ. Một tháng sau, tôi cho cháu tới trạm chống lao của tỉnh, được trạm cho uống thuốc đến nay. Hiện giờ hạch không phát triển nhưng vẫn còn, và trạm đã cho ngừng thuốc. Vừa qua, tôi cho cháu khám nhi khoa thì bác sĩ bảo là cháu bị sơ nhiễm lao. Xin cho biết sơ nhiễm lao có lây không, hạch lao của cháu có phải mổ không?".
Lao hạch ở trẻ em được điều trị bằng thuốc chống lao chứ không phải bằng phẫu thuật; việc chỉ định mổ cháu như vậy là vội vàng và không cần thiết. Đáng lẽ phải cho cháu dùng ngay thuốc chữa lao hạch (theo phác đồ của ngành y tế) chứ không phải cứ mặc cho hạch hóa mủ rồi đưa trở lại để mổ! Vả chăng, vết mổ nơi một hạch lao đã hóa mủ thường có nguy cơ khó liền miệng do bị rò.
Việc chữa trị của trạm chống lao như vậy là tốt, nhưng hạch không mất hẳn do không được chữa sớm, và rất có thể do cháu bị thêm sơ nhiễm lao (ở phổi); khi ở phổi chưa hết sơ nhiễm lao thì hạch ở cổ chưa thể trở lại bình thường.
Do đó, bạn nên cho cháu:
- Chụp lại hai phổi (phim phải thật chuẩn) để bác sĩ nhi khoa hay chuyên khoa lao căn cứ vào đó mà xác định bệnh. Nếu sơ nhiễm lao thì trên phim sẽ thấy hình ảnh một quả tạ gồm hai hình cầu ở hai đầu; đầu ngoài là vùng phản ứng của tổ chức phổi, đầu trong là bản thân một cái hạch ở trong ngực bị sưng.
- Kiểm tra lại phản ứng lao để bổ sung vào chẩn đoán và chỉ định của bác sĩ.
Nếu đúng là có sơ nhiễm lao, phải cho cháu chữa trị kiên trì theo đơn bác sĩ để tránh hậu họa ở phổi, và để hạch ở cổ nhỏ dần.
Bên cạnh thuốc men, cần cung cấp chất bổ dưỡng, chủ yếu là đạm (thịt cá, tôm cua, đậu tương...), các vitamin và chất khoáng (có nhiều trong hoa quảquả rau xanh). Gia đình bạn cứ yên tâm vì sơ nhiễm lao không lây. Cứ để cháu sinh hoạt bình thường, tránh gây mặc cảm không đúng và bất lợi cho cháu.
276. Coi chừng bé bị nhiễm giun đũa
"Con gái tôi 1 tuổi, khi ngủ nằm ngửa cháu hay bị ho 1-2 lần trong đêm. Tôi có cảm giác cháu bị nước bọt chảy vào đường hô hấp. Xin cho biết cách xử trí".
Nhiều khả năng cháu bé bị nhiễm giun đũa. Bạn hãy đi thử phân cho cháu, để nếu có giun thì cho tẩy; sau đó tránh để cháu lê la ra đất để phòng nhiễm giun lại (ấu trùng giun đũa sống đầy rẫy trong đất tại những địa phương có thói xấu phóng uế bừa bãi hoặc sử dụng phân bắc chưa được xử lý tốt).
Bạn nên tập cho cháu nằm nghiêng trái hay nghiêng phải, không cho nằm ngửa, và kiểm tra chặt chẽ tư thế này. Khi nằm nghiêng thì nước dãi nếu tiết ra nhiều sẽ chảy hết ra ngoài theo khóe miệng, nên cháu không bị sặc.
277. Có thể cháu bị giun kim
"Chúng em có một cháu trai gần 5 tuổi, mấy tháng nay đại tiện phân không được tốt lắm, về đêm cháu kêu ngứa hậu môn, phải gãi".
Có thể cháu bị giun kim. Em cho cháu đi ngoài vào bô và xem kỹ, sẽ thấy những con giun kim ngọ nguậy.
Giun kim có tập tính là vào lúc đêm khuya đi xuống hậu môn để đẻ trứng, làm cho trẻ ngứa ngáy đưa tay gãi, do đó tay sẽ giây trứng giun. Khi cháu đưa tay vào mồm, nó sẽ nuốt số trứng này vào bụng để "bổ sung quân số giun của mình", tạo thành một vòng luẩn quẩn làm cho bệnh giun cứ dai dẳng mãi. Ngoài ra, trứng giun còn giây ra quần áo, chăn màn, góp phần tăng cường cho vòng luẩn quẩn đó và lây sang các thành viên khác trong gia đình.
Vì vậy, nếu đúng cháu bị giun kim thì đi đôi với việc cho uống thốc tẩy, em phải:
- Dặn cháu không được cho tay vào miệng và có thói quen rửa tay trước khi ăn bất cứ thứ gì.
- Luộc quần áo, chăn màn, thay vải trải hoặc chiếu hằng ngày trong khi chưa chữa hết giun.
- Hằng đêm, bố mẹ nên dùng đèn pin soi sáng, nhẹ tay bạnh hậu môn ra để bắt giun cho con; bố mẹ cũng chú ý cẩn thận để bản thân không bị nhiễm giun trong khi thao tác.
278. Khi trẻ uống nhiều và đái nhiều
"Em có một bé trai 6 tuổi. Từ năm 2 tuổi trở đi, cháu uống rất nhiều nước, trung bình khoảng 1-1,2 lít mỗi ngày, và có tật đái dầm (thể lực cháu vẫn tốt, ăn ngủ bình thường)".
Khi thấy một cháu bé thường xuyên uống rất nhiều nước kèm theo đái dầm, người ta thường nghĩ đến khả năng bị bệnh đái tháo đường (tiểu đường). Em hãy xem chỗ cháu đi tiểu ra có bị kiến bâu không? Hoặc em nếm nước tiểu của cháu xem có vị ngọt không?
Bệnh này không phổ biến, nhưng vẫn có ở một số trẻ em; nếu được phát hiện sớm và chữa tốt sẽ không sao. Em nên cho cháu đi khám, làm xét nghiệm máu để xác định tỷ lệ glucose huyết (bình thường: 75-115 mg/100 ml; trên mức này là bị đái tháo đường).
279. Khi trẻ viêm amiđan và sốt
"Con trai tôi 5 tuổi, bị viêm amiđan mỗi ngày một nặng, 1-2 tháng tái phát một lần, sốt cao trên 40 độ, có mủ, 5-7 ngày mới khỏi. Ngoài ra, cháu còn bị dị ứng, ra mồ hôi trộm. Đề nghị cho biết phương pháp phòng và chữa hữu hiệu nhất".
Về amiđan, phải thường xuyên giữ sạch miệng cho cháu (chải răng ngay sau mỗi bữa ăn, súc miệng bằng nước muối loãng nhiều lần trong ngày). Nếu viêm thì chữa kháng sinh đủ liều để tránh nhờn thuốc (nên đổi loại kháng sinh mà cháu đã dùng quá quen), đủ thời gian (khoảng 5-7 ngày dù đã hết sốt). Nếu chữa trị và dự phòng tốt thì sau này cháu lớn lên không nhất thiết phải cắt amiđan, trừ trường hợp có hốc mủ dai dẳng, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Hãy nhớ: Khi trẻ bị sốt cao bất cứ do nguyên nhân gì, ta không được bọc kín trẻ hoặc cho mặc nhiều quần áo; trái lại phải bỏ bớt quần áo, bỏ chăn (dù là mùa lạnh; chỉ cần gian phòng không bị gió lùa) để giúp trẻ thải nhiệt tốt; nếu không, trẻ dễ bị co giật.
Về mồ hôi trộm thì bác cần đưa cháu đi khám xem đó có phải là một dấu hiệu của sơ nhiễm lao hay không (phản ứng lao dương tính, X- quang cho thấy hình quả tạ tập thể dục). Nếu đúng sơ nhiễm lao thì chữa cũng dễ khỏi trong vòng 6 tháng hoặc hơn một chút.
Về dị ứng, bác không nói rõ là ở da hay ở bộ máy hô hấp (hen phế quản), ở mắt (viêm kết mạc theo mùa). Chỉ đoán là bác định nói "nổi mẩn"; nếu vậy hãy xem nếu cháu có giun đũa thì cho tẩy.
280. Dưới trước hay trên trước
"Ở vùng tôi, các cháu bé bao giờ cũng mọc răng hàm dưới trước. Nhưng con trai tôi lại mọc răng hàm trên trước, như vậy có việc gì không?".
Đây là chuyện bình thường; vì tỷ lệ mọc răng hàm trên trước khá thấp nên ta tưởng không có đấy thôi. Chuyện này cũng tương tự như việc có người thưởng thành chỉ mọc 28 răng (không hề có 4 mầm răng khôn như số đông), hay người già rụng răng rồi thấy mọc lại chiếc răng đó, nghĩa là tuy hiếm nhưng vẫn xảy ra, không có gì đáng ngại.
281. Khi trẻ nôn nhiều
"Tôi có đứa con gái gần 4 tuổi, từ khi sinh đến giờ thường bị nôn nhiều lần trong ngày. Vì gia đình nghèo, cháu chưa được khám bác sĩ lần nào. Tôi phải làm gì cho cháu?".
Thư bạn không nói rõ về quá trình nuôi dưỡng, nên khó nói chắc. Nhưng cũng xin trao đổi một số quan điểm sau đây:
- Nhiều khả năng cháu hay bị nôn là do phản xạ từ bé: Thường người mẹ muốn con chóng lớn, cho bú quá mức, cháu nôn do dạ dày quá đầy phải tống ra, dần dà hình thành phản xạ nôn rất khó chữa. Với những trẻ như vậy, mỗi bữa ăn thực sự là cực hình cho cả con lẫn mẹ, thậm chí có gia đình nảy ra "sáng kiến" cho ăn khi bé đang ngái ngủ, coi như một biện pháp đánh lừa giác quan của bé.
Đối với cháu thứ hai sau này, bạn nên áp dụng lời khuyên của các cụ "còn thòm thèm cũng thôi", để giữ cho trẻ sự ngon miệng, tránh chuyện ép ăn, dễ gây nôn.
- Nay cháu đã khá lớn, bạn nên để cho cháu tự xúc lấy ăn (gửi mẫu giáo tốt hơn, nhờ các cô dạy cho thói quen tự lập và đua ăn do vui bạn bè). Vào tuổi này, bé dễ nhiễm giun, do đó bạn nên cho thử phân; nếu có thì cho tẩy, để khỏi lẫn lộn chứng nôn nọ với chứng nôn kia. Mỗi lần nôn, cháu bị mất một lượng dịch và men tiêu hóa, chưa kể việc tăng nguy cơ viêm nhiễm đường thở; cho nên có "bỏ đói" đôi chút vẫn hơn là ép ăn để nôn ra. Hãy phát hiện thức gì cháu thích và tạo không khí thoải mái khi ăn để cháu được ngon miệng.
- Bạn có thể tự làm lấy một ít kẹo gừng (chọn gừng non và luộc kỹ cho bớt cay), thỉnh thoảng cho cháu ngậm; gừng có tác dụng chống nôn rất tốt.
- Tuy xa các bác sĩ, bạn cũng nên tiếp cận với y tế cơ sở để được giúp đỡ ý kiến thêm, kể cả việc tiêm chủng đúng lịch cho cháu (nhất là đối với những lần tiêm nhắc lại, cần đúng thời điểm mới có hiệu lực phòng bệnh).
282. Điều gợi ý khi trẻ nói lắp (cà lăm)
"Em có đứa con gái 10 tuổi thì bắt đầu bị cà lăm (nói lắp). Cháu rất khổ sở vì bị bạn bè chế giễu, nhất là khi thầy cô giáo gọi lên phát biểu. Xin bác sĩ cho một lời khuyên".
Sẽ rất khó chữa nếu cứ để cháu trong một môi trường như vậy. Do bị trêu chọc, chứng nói lắp sẽ nặng thêm, và tai hại hơn, sẽ dẫn đến một mặc cảm sâu sắc có thể trở thành bệnh lý.
Trong khi chờ đợi một chuyên gia tâm lý thạo về lĩnh vực này, xin đề xuất một cách giải quyết để gia đình em tham khảo:
Đề nghị với nhà trường cho cháu tạm nghỉ học một năm. Sớm cho cháu làm quen với âm nhạc (tân nhạc hay cổ nhạc đều được) rồi cho học đàn (hiện đại hoặc dân tộc tùy theo tình hình). Trong thời gian ở nhà học đàn, nhạc, bố mẹ có thể dạy cháu học thêm theo chương trình nhà trường, hay chỉ ôn bài để khỏi quên vốn cũ mà thôi.
Cũng trong thời gian này, khuyên cháu nói ít và nói chậm (không nói còn hơn là nói lắp), và đặc biệt không la mắng hay tỏ ra sốt ruột hay bực mình. Khích lệ cháu kịp thời khi nó có chút tiến bộ. Nhưng không nhấn mạnh hay nhắc nhở nhiều về chuyện này, coi như không có gì quan trọng. Các thành viên khác trong gia đình cũng phải có thái độ như vậy.
Đi vào thế giới âm nhạc, cháu sẽ suy tưởng nhiều hơn nói, và nói cũng sẽ chậm rãi hơn. Những thành công nhỏ nhoi đầu tiên trong lĩnh vực này sẽ làm cháu tự tin hơn. Và đặc biệt là không ai trêu chọc được cháu.
Dĩ nhiên, trước đó phải bàn bạc với cháu và được cháu thật thuận tình.
Nếu các em có điều kiện, thì cho cháu học piano là lý tưởng nhất, kết quả sẽ không tưởng tượng được. Khi nào cháu nói được thật bình thường hẵng cho đi học (tại một trường khác thì hay hơn).
283. Khi cháu bé vừa câm vừa điếc
"Em có một cháu trai 4 tuổi chưa biết nói, lúc gọi cũng không quay lại. Khi em nói trước mặt cháu, nó cứ nhìn mẹ ngơ ngơ, không hiểu gì. Tính cháu hơi ngang tàng. Có phải cháu bị câm không?".
Chị không nói hoàn cảnh nuôi dạy cháu trước đây nên không rõ có phải do cháu ít được tiếp xúc và ít tập nói không (mối liên kết giữa các tế bào thần kinh ở não đặc trách về ngôn ngữ diễn ra rất sớm, trong những tháng đầu đời của trẻ, cho nên nếu cháu không nghe được thì những tế bào này sẽ liên tiếp phát triển theo một phương thức khác, gây trở ngại cho việc phát triển ngôn ngữ). Nếu do lỗi của người lớn thì điều đó có thể ít nhiều được khắc phục, và tình trạng của cháu có thể khá lên.
Nhưng ở đây có nhiều khả năng cháu của chị vừa bị câm vừa bị điếc (do dị tật bẩm sinh). Nếu không may bị như vậy thì tốt nhất là trong thời gian tới, chị sớm cho cháu học ngôn ngữ điệu bộ (dùng ngón tay để diễn đạt điều muốn nói); nhờ đó, cháu sẽ giao tiếp được với người thân, cũng sẽ bớt bực bội và "ngang tàng" như chị nói. Trí thông minh của cháu vẫn phát triển tương đối tốt, vẫn có thể học chữ, và sau này có nghề nghiệp thích hợp.
Chị nên sớm cho cháu đi kiểm tra tại một chuyên khoa tai mũi họng giỏi; có chuyện gì thì nơi đó sẽ giúp cháu tốt hơn.
Nếu đúng cháu có dị tật, chị hỏi xem ở đâu có cơ sở dành cho các cháu như vậy, để tính chuyện chuẩn bị cho cháu tới học. Bố mẹ cũng phải học để có thể giao tiếp mà động viên hỗ trợ cho con.
284. Có nên cho bé sớm học ngoại ngữ?
"Có nên cho các em bé tuổi mẫu giáo học ngoại ngữ không? Em có bà chị lấy chồng người Pháp, anh ấy rất tốt, muốn dạy cho con em học, nhưng chồng em sợ sẽ khó khăn cho cháu khi học tiếng mẹ đẻ".
Việc học tiếng mẹ đẻ sẽ không gặp khó khăn gì nếu cơ quan phát âm của bé bình thường, cho dù bé có được dạy thêm ngoại ngữ, dĩ nhiên bé phải thích thú khi học mới được.
Cho trẻ học thêm ngoại ngữ từ nhỏ rất có lợi. Mới đây, các nhà thần kinh học thuộc Đại học tổng hợp Cornell của Mỹ đã tiến hành chụp não bằng phương pháp cộng hưởng từ để nghiên cứu so sánh. Trên các phim chụp, họ thấy rằng:
- Ở những người chỉ được học ngoại ngữ từ bậc trung học, có hai khu vực não tách biệt nhau rõ rệt trong vùng trán chuyên trách về ngôn ngữ (vùng Broca).
- Ngược lại, ở những người được học ngoại ngữ từ tuổi ấu thơ, hai khu vực này đã kết lại thành một, đến mức hòa trộn vào nhau.
Các nhà nghiên cứu cho rằng: ở tuổi ấu thơ, việc học tiếng do nghe nói sẽ quyết định sự hình thành khu vực tại vùng não Broca. Một khi khu vực này đã hình thành rồi, thì việc học muộn một ngôn ngữ nữa về sau sẽ đòi hỏi bộ não phải tạo ra một khu vực bên cạnh, điều này khó hơn gấp bội.
Rõ ràng là: Muốn giỏi ngoại ngữ đến mức nhuần nhuyễn như tiếng mẹ đẻ, nhất thiết phải học từ bé. Huống chi tiếng Pháp lại là một thứ tiếng rất khó; nếu các em muốn cháu sau này thật giỏi tiếng Pháp thì phải cho học từ tuổi ấu thơ mới được (Thực tế cho thấy, những người học muộn tiếng Pháp có nhiều "lỗ hổng" hơn so với người được học sớm).
285. Nên dạy cái gì trước
"Tôi có một cháu gái lên 3 tuổi, nay muốn cho cháu học chữ cái có được không?".
Nếu cháu tỏ ra có trí thông minh đặc biệt thì tự cháu sẽ quan sát các anh chị và "tham gia" một cách hào hứng, sẽ "ngốn chữ" rất nhanh. Nhiều thần đồng trên thế giới đã ứng xử như vậy, và bố mẹ các em phải chạy theo để đáp ứng và giúp các em phát huy.
Còn thông thường thì người lớn không nên vì khát vọng muốn con mình hơn người mà gò ép con, nếu nó không thích.
Điều cực kỳ quan trọng trong tuổi này là tạo cho cháu trở thành người "có tâm hồn" bằng cách cho nghe những làn điệu dân ca, những bài hát ru, truyện cổ tích không có cảnh ghê rợn, cho xem tranh ảnh màu tươi sáng, tạo điều kiện cho cháu tiếp cận thiên nhiên để biết yêu thương muôn loài. Những điều này sẽ bồi bổ cho trí năng của cháu trong việc học chữ về sau (người ta đã thấy rõ tác động của âm nhạc đối với việc học toán, lý hóa, sinh, ngoại ngữ). Có một môn có thể học sớm, đó là ngoại ngữ, nhưng chỉ bằng cách dạy nói qua các bài hát, tranh ảnh và qua phát âm, với điều kiện là "học chơi", không làm cháu mệt.
Cứ cho cháu thoải mái. Các cô mẫu giáo sẽ biết cách chuẩn bị tốt cho cháu để giỏi giang bước vào lớp 1, đủ sức bật cho những lớp tiếp theo nếu bố mẹ quan tâm và ứng xử một cách khoa học.
286. Cháu bé hay bị ngứa
"Tôi có con trai 3 tuổi rưỡi. Mấy tháng gần đây đêm ngủ cháu hay ngứa ở bụng, lưng và đầu, sau khi gãi thì mọc lên từng mụn, bôi dầu thấy khỏi, nhưng mấy hôm sau lại tái phát. Xin cho biết đó là bệnh gì và cách chữa trị?".
Bạn mô tả không được chi tiết, khó trả lời chính xác; chỉ xin nêu mấy điểm chung nhất như sau:
Nhiều khả năng cháu bị con mạt đốt. Gia đình cần làm tổng vệ sinh, rũ sạch giường chiếu, phơi nắng, nếu có điều kiện thì dội nước sôi, luộc chăn màn, quần áo. Cả nhà tắm bằng xà phòng và thay quần áo hằng ngày rồi đem luộc, trong 3-4 hôm liền. Kiểm tra xem có ở gần chuồng gà hay kho chứa đồ vặt vãnh không để xử lý. Dân gian hay dùng lá cây mần tưới (còn gọi là "lan thảo, hương thảo) rải một lớp xuống dưới chiếu để chống mạt gà hoặc rệp; cũng có thể lót vào trong ổ gà.
Nếu cháu bị ghẻ (ít khả năng hơn) thì cách tiến hành như trên cũng giúp bệnh đỡ nhiều hoặc hết hẳn. Nếu cách làm đó không hiệu quả thì cho cháu thử phân xem có giun đũa không: tẩy hết giun sẽ hết hiện tượng ngứa.
287. Không phải "chữa mẹo" đâu
"Em bé của cháu bị mọc nhọt khắp mình, chữa bằng kháng sinh mãi không hết. Tình cờ một người bạn gái của mẹ cháu tới chơi, mách cho một cách chữa lạ lùng, nhìn ghê ghê nhưng rất hữu hiệu: Dùng nước miếng của mẹ cháu bôi lên nhiều lần. Bé đã khỏi hẳn. Xin cho biết đó là cách chữa mẹo hay trong nước miếng có chất gì trị được bệnh?".
Không phải "chữa mẹo" đâu, mà hoàn toàn có cơ sở khoa học. Hãy nhìn xung quanh mà xem: Một số động vật như chó, mèo, hổ dùng lưỡi liếm các vết thương, giúp chóng lành. Một mặt, lưỡi quét sạch các chất bẩn, các tế bào chết, mặt khác giúp thấm nước miếng lên để chống lại các vi khuẩn.
Nước miếng có chất lysozyme, làm tan được các vi khuẩn, nhất là nước miếng lúc ta đang ngủ (đậm đặc hơn khi thức). Lấy nước này đem bôi lên những chỗ đang hay sắp lên nhọt thì rất tốt (phải là của mẹ bôi lên con để tránh các yếu tố lạ, và bôi nhiều lần liên tiếp).
Loài người văn minh nhiều khi quên mất những phương pháp cổ sơ của thời ăn lông ở lỗ từng giúp họ tồn tại và phát triển. Có một thời thầy thuốc Tây y chê bai tập quán mẹ mớm cơm cho con; nhưng chính trong nước bọt (nước miếng) lại có ptyaline, làm cho chất bột dễ được hấp thu. Chim bồ câu và một số chim khác mớm cho con bằng thức ăn đã tiêu hóa dở dang trong dạ dày (chúng "ói" thẳng vào miệng chim non).
288. Biến chứng do xỏ tai
"Cháu gái tôi sau khi xỏ tai thì bị nổi lên hai khối u nhỏ bằng đầu ngón tay út. Sau khi phẫu thuật vài tháng, ở một bên lại nổi lên khối u khác to bằng đầu ngón tay cái. Trước đây, sau khi chủng đậu hay có vết thương, cháu cũng thường bị nổi lên một vết thịt lồi. Xin một lời khuyên".
Rất tiếc! Giá mấy tháng trước đây, bác cho biết những hiện tượng cũ nơi cháu, thì chắc chắn chúng tôi đã khuyên bác chớ xỏ tai, một tập tục mà nhiều nơi trên thế giới đã bỏ (Họ đeo đồ trang sức quý giá bằng cách kẹp vào đôi tai nguyên vẹn, đến lúc tháo ra, đôi tai ấy trông vẫn tuyệt vời vì không bị đục lỗ).
Cháu nhà bác mang cơ địa sẹo lồi. Ở những người này, hễ da bị rách chỗ nào là chỗ ấy sẽ có vết sẹo lồi lên, màu nâu, thậm chí to dần, ngứa ngáy, lở lói do gãi rồi bị nhiễm khuẩn. Ở tai có tổ chức sụn nên sẹo lồi càng phức tạp.
Hiện nay, các vết sẹo lồi trên vết mổ, vết rách hẹp... đã được xử lý tốt bằng cách cắt bỏ, rồi xén chếch vào hai mép da (sao cho phần da nông rộng hơn phần da sâu) và khép lại. Như vậy, hai mép của lớp da nông sẽ liền lại nhanh hơn hai mép của lớp da sâu, nhờ đó mà ngăn ngừa được sẹo lồi vốn xuất phát từ lớp da sâu này. Còn những sẹo lồi rộng hoặc rất rộng (thường do bị bỏng lửa, bom napan...) thì phải cắt bỏ rồi tiến hành ghép các vạt da (cho trượt từ bên cạnh sang hoặc lấy từ đùi, bụng đem tới).
Trường hợp sẹo lồi ở da rất khó chữa. Theo chỗ chúng tôi biết thì hiện chưa có biện pháp phẫu thuật bảo tồn nào hữu hiệu. Tuy nhiên, bác cứ cho cháu đi khám tại một vài cơ sở phẫu thuật tạo hình hoặc tai mũi họng có trang bị laser, xem họ có phương pháp gì mới không.
Về thuốc thì hiện có:
- Kem Contactubex (tuýp 10 g giá khoảng 65.000 đồng): Bôi nhiều lần trong ngày (xoa lên sẹo cho đến khi thuốc được hấp thu vào da), dùng trong nhiều tuần đến nhiều tháng.
- Madécassol của Pháp, được sử dụng để dự phòng sẹo lồi khi bị bỏng, có dạng dùng trong và dạng bôi ngoài. Thuốc này được chế biến từ rau má. Vì vậy, bác thử cho cháu ăn thật nhiều rau má thường xuyên (ăn sống, nấu canh, nước mát) xem sao, vì rau má không độc.
289. Bảo cháu dùng lưỡi mà chỉnh
"Hai răng cửa của con trai chúng tôi vừa thay xong, mọc rất đẹp nhưng lại khá xa nhau. Vậy phải làm thế nào?".
Hai bạn hãy nhắc cháu thỉnh thoảng lấy đầu lưỡi "đẩy" từ hai phía, hướng cho hai cái răng gần lại. Đừng coi thường, cái lưỡi mềm vậy nhưng tác dụng rất đáng kể. Thỉnh thoảng dùng ngón cái và ngón trỏ kéo thêm vào càng tốt, nhưng trước và sau đó nhớ rửa tay.
290. Giun chui ống mật
"Đứa con gái 6 tuổi của tôi khoảng mấy tuần nay hay ôm bụng kêu đau từng chập, có lúc đau quằn quại gần nửa tiếng đồng hồ, đau từ dưới mỏ ác thốc lên ngực như bị dao đâm".
Rất có thể con gái của bạn đau bụng do nhiễm giun đũa. Những đợt đau thốc như dao đâm từ mỏ ác lên ngực là do một vài chú giun đi ngược từ ruột non lên, chui vào lỗ ống mật chủ mà gây ra.
Bạn hãy kiểm tra xem: Khi cháu lên cơn đau dữ dội như trên, hãy lấy một ngón tay ấn nhẹ vào dưới mỏ ác (điểm cạnh ức), cháu sẽ không chịu nổi, hất tay bạn ra ngay.
Gia đình nên sớm cho thử phân tìm trứng giun đũa nếu có điều kiện. Cho uống thuốc tẩy giun đũa, theo dõi phân để biết kết quả.
Từ nay trở đi, nhớ cho cháu thường xuyên ăn một ít đồ chua (chanh, cam quýt, khế, dứa, canh chua...) để tăng độ axít trong dạ dày. Nguyên nhân giun chui vào ống mật chủ là do độ axít trong dạ dày cháu bị thấp, làm cho giun đũa tưởng lầm đó cũng giống như quê hương ruột non có tình kiềm của mình, nên đi chu du rồi vô tình chui vào ống mật (khi hết đau là lúc con giun đó đã trở lui, hoặc đã chết tại chỗ, tạo điều kiện cho việc phát sinh bệnh sỏi mật).
Cũng từ nay, gia đình nên nhắc nhở cháu giữ vệ sinh ăn uống để tránh tái nhiễm giun, và định kỳ tẩy giun cho cháu theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Nếu chẳng may đau không dứt, phải cho đi bệnh viện. Tại một số nơi, người ta luồn một ống thông vào dạ dày - tá tràng để bơm ôxy (giun đũa rất sợ ôxy). Khi xét thật cần thiết mới mổ lấy giun, vì mổ rồi giun vẫn có thể chui lại vào dịp khác.
Không rõ địa phương bạn đã chấm dứt việc dùng phân bắc tươi một cách bừa bãi và tệ nạn phóng uế lung tung hay chưa? Nếu còn, phải bàn nhau cách khắc phục, để đất đai vùng đó không đầy rẫy ấu trùng giun, gây những nguy cơ nghiêm trọng cho cả trẻ em lẫn người lớn.
291. Bé bị rò hậu môn
"Em có một cháu trai 8 tháng. Từ khi mới sinh được 17 ngày cho tới nay, cháu bị nổi mụn cạnh hậu môn, khi bên phải, khi bên trái, lần lượt vỡ mủ rồi liền miệng, một thời gian sau lại tái phát; dùng kháng sinh chỉ đỡ mà không khỏi. Liệu có phải cháu bị rò hậu môn? Có cách gì giúp cháu?".
Em nói đúng: Cháu bị rò hậu môn. Bệnh này không nguy hiểm nhưng kéo dài. Đến khi cháu trưởng thành, có thể xử trí bằng phẫu thuật (mổ gây mê hoặc gây tê khu vực) nhằm thanh toán và lấp kín đường rò này. Từ nay đến đó, y học không giúp ích được gì nhiều cho cháu. Chính bản thân người mẹ lại có vai trò quyết định:
- Phát hiện sớm dấu hiệu bắt đầu mưng mủ để cho cháu dùng những đợt ngắn kháng sinh hỗ trợ.
- Khi mụn vỡ mủ, thay băng nhiều lần trong ngày cho cháu. Đừng tìm cách nặn mụn vì vô ích và nguy hiểm.
- Chú ý xem cháu có bị sơ nhiễm lao hay không (ra mồ hôi trộm liên tục, biếng ăn, xanh xao, thử phản ứng lao dương tính, X-quang phổi có hình quả tạ tập thể dục), hoặc có bị lao hạch hay không (thường nổi hạch ở cổ, dưới hàm). Nếu được phát hiện sớm thì cả hai bệnh này đều dễ dàng chữa khỏi nếu theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa lao.
- Khi cháu lớn, phải thường xuyên theo dõi phổi cho cháu, vì trong trường hợp rò hậu môn, cháu dễ bị thâm nhiễm lao.
- Trước mắt, để thật yên tâm, em nên đưa cháu đi khám một bác sĩ chuyên khoa lao có kinh nghiệm.
292. Phát hiện kịp thời thoát bị bẹn ở trẻ nhỏ
"Con trai em từ khi được tháng tuổi thỉnh thoảng lại khóc thét lên chừng nửa giờ đến cả tiếng đồng hồ. Đến khi cháu 12 tháng mới phát hiện bìu dái to khác thường, được chẩn đoán là thoát vị bẹn và được mổ; nhưng sau đó 5 tháng lại tái phát. Gia đình muốn cho cháu mổ lại, nhưng nghe người ta nói trẻ được mổ điều trị bệnh này sau rất dễ bị vô sinh. Vì vậy, đến nay, cháu vẫn chỉ dùng dây đeo cho ruột khỏi tụt xuống".
Xin nói ngay rằng không có phẫu thuật nào gây ra chứng vô sinh (không có con) ở nam giới, ngoài việc cắt bỏ hai tinh hoàn, cắt dương vật, hay thắt hai ống dẫn tinh.
Trường hợp của cháu là thoát vị bẹn bẩm sinh mà lỗ thoát bị khá rộng nên đã bộc lộ rất sớm: những lần cháu khóc thét lên từ khi mới được 3 tháng tuổi là do có một quai ruột chui qua lỗ đó và hơi bị nghẹt nhẹ, gây đau. May mà sau mỗi lần như thế quai ruột lại trở lên được ổ bụng, cho nên cháu đã không bị nghẹt ruột hoàn toàn gây tắc ruột do thắt (một biến chứng đáng gờm của thoát vị bẹn). Nếu mổ muộn trong tình huống này, quai ruột nghẹt có thể bị hoại tử phải cắt bỏ.
Nhân điểm này, xin nhắc mọi người là: Khi thấy một cháu bé khóc thét từng cơn, chớ vội cho là cháu khóc hờn mà hãy nghĩ đến một cơn đau ghê gớm ở bụng cháu (do lồng ruột, nghẹt ruột và thoát vị bẹn, thoát vị rốn...) để kịp thời đưa cháu tới một bác sĩ ngoại khoa có trình độ.
Bệnh thoát vị bẹn của cháu tái phát là do có thiếu sót trong khâu tái tạo thành bụng (khâu gân liên kết vào cung đùi để đóng kín lỗ bẹn). Vì vậy, em nên tìm đến một khoa ngoại khác tốt hơn, hoặc về một bệnh viện ở trung ương để mổ lại cho cháu, chậm nhất là trước tuổi đến trường, để cháu khỏi mặc cảm tự ti.
Trong khi chờ đợi, phải dặn cháu mang băng đeo thường xuyên, không để cho ruột tụt xuống. Nếu ruột xuống, phải nhẹ tay đẩy hết lên ngay rồi ép chặt băng vào. Và dặn cháu cho biết ngay nếu xuất hiện đau bụng.
293. Chữa tưa lưỡi cho trẻ
"Em có cháu bé mới 11 tháng tuổi, thỉnh thoảng hễ ho sốt phải dùng kháng sinh là cháu bị đẹn, lưỡi bị trắng gần hết. Cháu bỏ bú, không chịu ăn, uống nước khó khăn".
Đẹn, còn gọi là tưa lưỡi, có thể chữa bằng hai vị thuốc dễ kiếm sau đây:
- Cỏ mực (cỏ nhọ nồi) tươi 10 g
- Mật ong thứ thiệt 4 ml (1 thìa cà phê)
Cỏ mực nhẹ tay rửa thật sạch, giã nát, vắt lấy nước. Cho mật ong vào trộn đều. Dùng que quấn bông nhúng thuốc, chấm lên những chỗ lưỡi bị tưa (tốt nhất là lúc trẻ ngủ say, để cháu không nhè ra hoặc nuốt mất ngay).
Chú ý: Cỏ mực dùng ngày nào hái tươi ngày đó. Theo kinh nghiệm dân gian, dùng 3-4 hôm là khỏi.
294. "Chim" cháu bị nhỏ
"Tôi có một cháu trai, khi mới sinh thì chim của cháu nhỏ trông rất xinh, nay đã tròn 5 tuổi vẫn không thấy phát triển như những bạn cùng tuổi cháu".
Bác đừng lo và chớ xoa nắn gì vào "chim" của cháu vì như vậy là "vẽ đường" cho cháu có thói quen thủ dâm sau này. Đến tuổi dậy thì, "chim" của cháu sẽ biến chuyển khác xa lúc này, miễn là cháu có đủ cả hai tinh hoàn và có chế độ dinh dưỡng tốt. Ngoài ra, nếu bao quy đầu bị hẹp (không tuốt "chim" ra được trọn vẹn) thì cần chú ý giữ vệ sinh tại chỗ, và cho cháu đi mổ cắt bao quy đầu chậm nhất là trước tuổi dậy thì.
Ở người trưởng thành, cái quyết định không phải là kích thước của "chim" khi nghỉ ngơi, mà là kích thước lúc hoạt động (lượng máu tập trung vào nhiều) cùng với sức bền bỉ của nó (lượng máu này lưu lại trong "chim" được lâu).
295. Trẻ em xem tivi nhiều dễ bị béo phì
"Có một chú bác sĩ tới nhà chơi, thấy chúng cháu mải xem tivi thì dọa là trẻ em xem tivi nhiều dễ bị béo phì. Mê màn ảnh nhỏ thì chắc chắn học dở rồi, nhưng tại sao lại dễ bị béo?".
Chuyện này có thật trăm phần trăm. Lâu nay, ở phương Tây, người ta thấy những trẻ em béo phì phần lớn thuộc những gia đình mở tivi thả cửa. Một công trình nghiên cứu của Mỹ tiến hành trên 91 gia đình đã xác nhận nguyên nhân: trẻ em vừa ăn vừa xem tivi thì xơi nhiều thịt, bánh snack, bánh gizza hơn, uống nhiều soda hơn, ăn ít hoa quả và ít rau hơn so với những cháu không có thói quen đó.
Ở nước ta, ở các lớp mẫu giáo, tiểu học, ngoài đường phố, trên phim ảnh... gần đây xuất hiện khá nhiều trẻ béo phì, không hiểu có phải do ghiền tivi không, nhưng chắc chắn là do cha mẹ tẩm bổ quá mức, vì họ khoái thấy con mình to lớn hơn con người. Họ không biết rằng người béo phì dễ bị tiểu đường, bệnh tim mạch, hen. Một nghiên cứu của Mỹ trên 1.000 trẻ từ 4 đến 10 tuổi đã kết luận: Những em béo phì bị hen phải cấp cứu vì lên cơn nặng nhiều hơn những em có thể trọng vừa phải.
296. Trẻ em và điện thoại di động
"Bố mẹ cháu có điện thoại di động, em cháu thường hay dùng để nói chuyện với những bạn mà gia đình cũng có máy này. Điều đó có tác hại gì không?".
Từ mấy năm nay, các nhà khoa học đã cảnh báo rằng việc lạm dụng điện thoại di động (ĐTDĐ) có thể làm tăng nguy cơ ung thư não. Vấn đề đang được tiếp tục luận bàn và theo dõi; các nhà sản xuất cũng cải tiến sao cho máy nằm càng xa đầu càng tốt để tránh tác hại.
Đặc biệt, một nghiên cứu của Anh đã khẳng định, tác hại của ĐTDĐ đối với sức khỏe trẻ em cao hơn ở người lớn. Sau đó, chính phủ nước này đã có quy định trẻ em đến độ tuổi nào mới được dùng ĐTDĐ và mỗi lần trong bao nhiêu phút, mỗi ngày mấy lần tối đa. Anh cũng kêu gọi giảm số lượng bán máy ĐTDĐ cho trẻ vị thành niên.
Thiết nghĩ, bố mẹ cháu nên coi trọng những thông tin nói trên và thông báo cho các gia đình có liên hệ để ngăn ngừa hậu quả xấu cho các em.