Chương 6

Chương 1 Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Chương 6 Chương 7 Chương 8 Chương 9 Chương 10

Ngày kia là đến thời hạn nộp bản báo cáo tiếp theo, và vì vậy anh ngồi xuống bắt tay vào việc ngay bây giờ để kịp gửi nó đi đúng như lịch làm việc. Mấy tháng vừa qua, những bản báo cáo của anh đều hết sức mơ hồ, khoảng chừng một, hai đoạn, chỉ vạch được cái khung của sự kiện mà thôi, ngoài ra không có gì khác và lần này anh vẫn viết theo khuôn mẫu ấy. Tuy nhiên, ở cuối trang, anh có ghi thêm một nhận xét khó hiểu như là một phép thử, hy vọng sẽ khơi thêm một điều gì đó từ White chứ không chỉ sự im lặng: Black trông có vẻ đang lâm bệnh. Tôi e y có thể sắp chết. Rồi anh niêm bản báo cáo lại, tự nói với chính mình: đây mới chỉ là mở đầu.
Hai ngày sau, Blue dậy sớm và chạy ngay đến bưu điện Brooklyn, một toà nhà có kiến trúc như một lâu đài vĩ đại có thể nhìn thấy được từ cầu Mahattan. Tất cả những báo cáo của Blue đều được gửi đến một hộp thư có số 1001 và anh giả bộ tình cờ đi đến chỗ đặt hộp thư đó, thong thả lượn qua nó, kín đáo liếc vào bên trong xem lá thư đã đến nơi chưa. Nó đã đến. Hay chí ít, có một lá thư trong đó, duy nhất một phong thư trắng nằm chếch 45 độ dưới đáy hộp — Blue không có lý do gì để nghi ngờ rằng có một lá thư nào khác ngoài lá thư của chính anh. Thế rồi anh tản bộ xung quanh khu vực đó, nhất quyết đợi đến khi nào White hay một người nào đó làm việc cho White xuất hiện, mắt anh luôn dán chặt vào bức tường lớn nơi đặt các hộp thư được gắn số, mỗi hộp thư có một ổ khoá số riêng, mỗi chiếc cất giấu một bí mật riêng. Người ta đến rồi đi, mở các hộp thư rồi lại đóng lại, và Blue cứ tha thẩn quanh khu này, thi thoảng lại dừng chân ở một vị trí ngẫu nhiên nào đó rồi lại đi tiếp. Mọi thứ đối với anh dường như đều mang màu nâu, như thể tiết trời mùa thu ngoài kia tràn vào bên trong bưu điện và không gian toả một mùi xì gà dễ chịu. Sau mấy tiếng đồng hồ, anh đã bắt đầu thấy đói, nhưng anh cố kìm nén, anh tự dặn mình hoặc là bây giờ hoặc là không bao giờ, vì thế phải bám trụ bằng được ở đây. Blue chăm chú theo dõi bất cứ ai đến gần dãy đặt hộp thư, đặc biệt những kẻ lân la quanh hộp thư số 1001, nhận thức rõ nếu không phải là White đến lấy bản báo cáo thì việc này cũng có thể do bất kỳ ai khác làm – một bà già, một đứa trẻ, và vì thế, anh không được xem thường bất cứ chi tiết nào. Nhưng chẳng một khả năng nào trong số này xảy ra cả, bởi suốt buổi sáng không có ai đụng đến hộp thư này, và mặc dù Blue cứ từng chặp liên tục nghĩ ra những câu chuyện ứng với mỗi đối tượng đến gần, cố hình dung xem người đó có thể có liên hệ như thế nào với White hay Black, anh ta hay cô ta đóng vai trò gì trong vụ việc này, vân vân, nhưng rồi anh lần lượt phải loại bỏ từng câu chuyện, cho chúng vào quên lãng.
Đến quá trưa, lúc bưu điện bắt đầu đông dần — một dòng người nhân giờ nghỉ trưa hối hả đến đây để gửi thư, mua tem, giao dịch linh tinh — có một người đeo mặt nạ bước qua khung cửa. Thoạt tiên, Blue không lưu ý đến anh ta, một phần bởi khi đó có quá nhiều người đi qua khung cửa ấy, nhưng lúc người đàn ông đó tách khỏi đám đông và bắt đầu bước về chỗ đặt những hộp thư gắn số, thì Blue nhìn thấy tấm mặt nạ — loại mặt nạ mà trẻ con thường đeo trong dịp lễ Hallowe en, làm bằng cao su, có hình khuôn mặt một con quỷ gớm ghiếc nào đấy với những vết rạch hằn trên trán, đôi con ngươi đẫm máu và những chiếc răng nanh. Ngoại trừ chiếc mặt nạ, trông người đàn ông đó hoàn toàn bình thường (anh ta khoác bên ngoài một chiếc áo bành tô may bằng vải tuýt, quấn một chiếc khăn quàng màu đỏ quanh cổ), và Blue có linh cảm ngay người đằng sau tấm mặt nạ kia chính là White. Lúc người này tiếp tục bước về phía hộp thư 1001, linh cảm trong Blue lại càng mạnh mẽ hơn. Cùng lúc đó anh lại có cảm giác rằng người đàn ông ấy không thật sự hiện hữu ở đó, rằng cho dù anh biết rõ là mình đang nhìn thấy hắn, thật ra chỉ có anh là người duy nhất có thể thấy. Song, ở điểm này thì cảm giác của Blue đã sai, bởi khi người đàn ông đeo mặt nạ đó tiếp tục bước đi trên cái sàn nhà rộng lớn lót cẩm thạch, Blue nhận thấy một số người đã chỉ trỏ anh ta và cười — thế nhưng, điều này có khiến cho mọi chuyện trở nên tốt đẹp hơn hay tồi tệ đi không thì anh cũng không rõ. Người đàn ông đeo mặt nạ chạm vào hộp thư 1001, xoay ổ khoá số và mở hộp thư. Ngay khi Blue nhận ra đó chính xác là người mà anh đang cần, anh bắt đầu tiến đến về phía hắn, không thật sự chắc chắn mình sẽ làm gì với hắn, nhưng trong thâm tâm anh có ý định rõ ràng là phải tóm được hắn và lột tấm mặt nạ đó ra. Nhưng, người đàn ông ấy đã quá cảnh giác, và ngay khi nhét bức thư vào túi và khoá hộp thư lại, hắn vội liếc mắt ra xung quanh, thấy Blue đang đến gần, liền đánh tháo, chạy ra cửa thật nhanh. Blue đuổi theo, hy vọng sẽ túm được hắn từ phía sau và chặn anh ta lại nhưng ngay lúc đó, anh lại kẹt giữa đám đông qua lại chỗ cánh cửa ra vào và khi lách được qua đám đông thì nguời đàn ông đeo mặt nạ đã xuống hết cầu thang và ra đến vỉa hè, và chạy dọc theo con phố. Blue tiếp tục bám riết, thậm chí anh có cảm giác khoảng cách giữa mình và đối phương đang rút ngắn dần, nhưng khi người đàn ông ấy đến góc phố thì có một chiếc xe bus trờ ra và hắn bắt vội chuyến xe đó, Blue bị bỏ lại phía sau, miệng thở dốc và đứng ngây ra như một tên ngớ ngẩn.
Hai ngày sau, Blue nhận được tấm ngân phiếu qua đường bưu điện, kèm với nó, cuối cùng, cũng có vài dòng của White gửi đến. Đừng đùa nữa, White chỉ viết có vậy, cho dù đó không hẳn là một lời nhắn nhe nhưng Blue cũng thấy vui mừng khi nhận được nó vì cuối cùng anh cũng phá vỡ được bức tường im lặng của White. Tuy vậy, anh không rõ phải chăng thông điệp của White ám chỉ đến bản báo cáo cuối cùng, hay ám chỉ sự việc xảy ra nơi bưu điện. Sau khi nghĩ đi nghĩ lại một hồi, anh thấy chuyện đó không quan trọng. Dù có thế nào đi nữa thì chìa khoá cho vụ việc này vẫn là hành động. Anh phải tiếp tục phá vỡ từng thứ ở bất cứ nơi nào có thể, một chút ở chỗ này, một chút ở chỗ kia, đẽo dần dần từng điểm hóc búa cho đến khi toàn bộ cấu trúc của chúng nứt rạn, cho đến khi toàn bộ công việc thối tha này sẽ đổ nhào xuống đất.
Mấy tuần sau đó, Blue trở lại bưu điện vài lần, hy vọng có thể bắt gặp lại White lần nữa. Nhưng không có chuyện đó xảy ra. Khi thì bản báo cáo đã được lấy đi trước khi White đến đó, khi thì White không xuất hiện. Việc khu vực bưu điện này mở cửa 24 giờ mỗi ngày khiến Blue có rất ít sự lựa chọn. Bây giờ White đã biết được ý định của Blue và y sẽ không phạm sai lầm thêm lần thứ hai. Y chỉ đơn giản chờ tới khi nào Blue đi khỏi thì mới đến mở hộp thư, và trừ phi Blue sẵn sàng đem cả cuộc đời mình đến gác nơi bưu điện, anh không có cách nào khác để có thể rình bắt White lần nữa.
Câu chuyện trở nên phức tạp hơn rất nhiều so với những gì Blue hằng tưởng tượng. Gần một năm trở lại đây, Blue luôn xem mình là một kẻ hoàn toàn tự do. Hay hoặc dở thế nào đi nữa thì anh vẫn làm công việc của mình, nhìn thẳng về phía trước và theo dõi Black, chờ đợi một khả năng nào đó mở ra, cố gắng bám theo nó, nhưng khi làm tất cả những việc đó, anh không hề mảy may nghĩ đến chuyện gì có thể đang diễn ra sau lưng mình. Giờ đây, sau sự việc xảy ra với người đàn ông đeo mặt nạ và tiếp đó là những trở ngại khác, Blue không biết nghĩ gì nữa. Anh có cảm giác rất rõ là chính anh cũng đang bị người khác theo dõi, quan sát trong cùng một cách mà anh đã và đang theo dõi, quan sát Black. Nếu đúng như thế thì chưa bao giờ anh tự do cả. Ngay từ ban đầu, anh đã là kẻ đứng ở giữa, bị chặn lại ở đằng trước và bị vây bủa từ phía sau. Khá kỳ cục là ý nghĩ này lại khiến anh nhớ đến mấy câu trong cuốn Walden, anh lục lại sổ tay của mình để xem nguyên văn chính xác là thế nào, chắc chắn là anh đã ghi chúng lại. Anh tìm ra nó: "Chúng ta không ở đúng chỗ của mình, mà ở vào một vị trí giả. Bởi bản chất yếu đuối của mình, chúng ta giả định một tình thế, và tự đặt mình vào đó, và vì thế chúng ta cùng lúc nằm trong hai tình thế, và sẽ khó gấp đôi để thoát ra."[1] Blue hiểu câu này, và mặc dù anh bắt đầu hơi sợ một chút, anh nghĩ có lẽ cũng chưa quá muộn để anh có thể làm được một cái gì đó trong tình huống này.
Vấn đề thực sự bây giờ tóm lại chỉ còn là việc xác định đúng bản chất của chính tình thế nan giải này. Trước hết, ai là mối đe doạ lớn hơn đối với anh, là White hay Black? White vẫn tiếp tục duy trì giao kèo của y với Blue: hàng tuần những tấm ngân phiếu vẫn được gửi đến đúng hẹn, và nếu bây giờ anh phản lại y, Blue hiểu, như thế chẳng khác nào cắn lấy cái bàn tay đút thức ăn cho mình. Mặt khác, White chính là kẻ bày ra diễn biến của vụ việc này — đẩy Blue vào một căn phòng trống trơn, đúng là thế, rồi tắt đèn đi và khoá cửa lại. Thế là từ đó, Blue cứ phải mò mẫm trong bóng tối, sờ soạng tìm không ra cái công tắc bật điện, và trở thành một tù nhân của chính vụ việc này. Thì cũng được thôi, nhưng tại sao White lại làm một việc như thế ? Khi câu hỏi này nảy sinh trong đầu Blue, anh không biết nghĩ sao nữa. Đầu óc anh bị tê liệt, anh không thể nghĩ ngợi được một điều gì xa hơn.
Rồi Black nữa chứ. Cho đến lúc này y chính là toàn bộ vấn đề, là nguyên nhân hiển nhiên của tất cả những phiền nhiễu cho Blue. Song nếu thật sự White muốn theo dõi Blue chứ không phải Black, thì có lẽ Black cũng chẳng có dính dấp gì vào việc này cả, có lẽ y chỉ là một kẻ ngoại cuộc vô hại. Trong trường hợp này, chính Black là kẻ chiếm lấy cái vị trí mà Blue vẫn tưởng là của mình suốt thời gian vừa qua, và Blue lại giữ vai trò của Black. Có một điều gì đó uẩn khúc trong chuyện này. Mặt khác, cũng rất có thể Black là đồng bọn với White và cả hai người cùng âm mưu gài Blue kẹt vào tình thế này.
Nếu quả như vậy thì bọn họ đang làm gì đối với anh? Rốt cuộc chẳng có điều gì quá khủng khiếp cả — ít nhất cũng không đến nỗi như vậy, nếu xét cho kỳ cùng. Bọn họ đã đặt một cái bẫy đẩy Blue rơi vào tình huống không biết làm cái gì cả, hoàn toàn thụ động, để giảm thiểu sự sống của anh đến mức gần như không còn là cuộc sống nữa. Phải, Blue nhủ thầm, tình trạng này giống như vậy: một trạng thái hư vô. Anh thấy mình giống như một kẻ bị kết án phải ngồi im trong một căn phòng và đọc mãi một cuốn sách cho đến hết đời. Chỉ điều này thôi cũng đã đủ lạ lùng – khá lắm là dở sống dở chết, chỉ nhìn thấy thế giới thông qua những con chữ, chỉ sống qua sự sống của những kẻ khác. Song, nếu đó là một cuốn sách hay, có lẽ cuộc sống đó không hẳn đã tệ hại. Nghĩa là, anh có thể hoà mình vào câu chuyện, tạm cho là thế, và dần dà, có thể quên đi chính mình. Nhưng, cuốn sách này lại không đem đến cho anh một điều gì. Không có tình tiết, không có cốt truyện, không có hành động — không có gì ngoài một người ngồi một mình trong phòng và viết một cuốn sách. Tất cả chỉ có thế, Blue nhận ra, và anh không còn cần câu chuyện ấy một chút nào cả. Nhưng làm sao thoát ra khỏi nó được? Làm sao thoát ra khỏi căn phòng đó, căn phòng mà chính nó là cuốn sách sẽ tiếp tục được viết mãi cho đến chừng nào anh ta còn ở trong đó?
Đối với Black, người tạm gọi là tác giả của cuốn sách này, Blue không còn tin vào những gì mình thấy được ở y nữa. Liệu có thể thực sự có một người chẳng làm cái gì cả, chỉ ngồi trong phòng và viết ? Blue đã bám theo y ở mọi nơi, đến tận những ngõ ngách xa xôi nhất, đã quan sát y chăm chú đến độ mắt anh dường như muốn loà đi. Ngay cả khi ra khỏi nhà, Black cũng cũng chẳng đi đến đâu cả, cũng chẳng có hoạt động gì đáng kể: mua thực phẩm, thỉnh thoảng cắt tóc, đến rạp chiếu bóng, vân vân. Nhưng, chủ yếu y chỉ đi lang thang quanh phố, quan sát những cảnh tượng lạ hay những sự việc ngẫu nhiên nào đó, nhưng ngay cả điều này cũng chỉ xảy ra thất thường. Có một dạo, y ngắm những toà nhà – y nghểnh cổ lên để liếc nhìn những mái nhà, xem xét lối ra vào, hay mân mê những lớp đá lát ở tiền diện toà nhà. Thế rồi, một đôi tuần, y đi ngắm những tượng đài công viên, hay ra bờ sông nhìn những con thuyền qua lại, hay quan sát những biển hiệu trên đường phố. Chỉ có vậy, không hơn, rất hiếm khi y nói năng với ai, và cũng không gặp gỡ ai khác ngoại trừ người phụ nữ đã khóc trong bữa ăn trưa đó cách đây cũng quá lâu rồi. Theo một nghĩa nào đó, Blue biết được tất cả những thứ có thể biết được về Black: y mua loại xà phòng nào, y đọc tờ báo nào, mặc bộ quần áo nào, và mỗi thứ anh đều ghi chép cẩn thận vào trong sổ tay. Anh biết được cả hàng nghìn chi tiết, song tất cả ngần ấy chi tiết ấy chỉ nói cho anh một điều duy nhất rằng anh chẳng biết gì hết. Bởi còn lại sự kiện là chẳng có điều gì khả hữu trong ấy. Thật bất khả để một con người như Black tồn tại trên đời.
Bởi thế, Blue bắt đầu nghi Black không gì khác hơn là một trò đánh lừa, một trong những tay sai khác của White, được trả lương hàng tuần để ngồi trong căn phòng đó và không làm gì cả. Có lẽ tất cả việc viết lách kia chỉ là một cách trá hình – hết trang này đến trang khác chỉ là một bảng liệt kê từng tên người trong cuốn danh bạ điện thoại, chẳng hạn, hay từng chữ trong từ điển được chép lại theo hệ thống mẫu tự, hay một bản chép tay cuốn Walden. Hay có lẽ thậm chí đó không phải là những chữ, mà chỉ là những nét nguệch ngoạc vô nghĩa, những đường vạch ngẫu nhiên của một cây bút, một mớ tích luỹ của những điều vô nghĩa và nhập nhằng linh tinh. Nếu vậy thì White mới là tác giả thật sự — và Black, do đó, không gì khác hơn là kẻ đóng thế vai của y, một trò giả trang, một diễn viên không có nội dung riêng của mình. Rồi có những lúc, theo dòng suy nghĩ này, Blue tin rằng cách giải thích hữu lý duy nhất là Black không phải là một người mà do vài người đóng. Để diễn trò cho Blue xem, hai, ba hay bốn kẻ giống nhau thay phiên đóng vai Black theo khoảng thời gian đã được phân công cho mỗi người, rồi sau đó, từng người được trở về nhà nghỉ ngơi ấm áp. Nhưng, ý tưởng này quá đỗi kì quái nên Blue không nghĩ ngợi lâu. Nhiều tháng trời trôi qua, và cuối cùng, Blue gào lên với chính mình: Tôi không thở được nữa. Đây là kết thúc rồi. Tôi đang chết.