Chúngt ta đều biết rằng các nhà bác học đã thực hiện những phát minh khoa học khác nhau. Trong các phòng thí nghiệm người ta đã tạo ra những hiện tượng giống như các hiện tượng tự nhiên. Nhưng có một chất mà chúng ta không thể bắt chước được. Đó là chất nguyên sinh- phần sống của mọi động vật và thực vật.
Tất cả mọi cơ thể, thực vật và động vật đều được cấu tạo từ các tế bào. Có cơ thể có tới hàng triệu tế bào như cơ thể người , cũng có những cơ thể chỉ có một tế bào , ví dụ ở loài ấu trùng. Nhưng trong cơ thể của voi, của người và của cây hoa hồng đều có một chất giống nhau trong các tế bào của mình - đó là chất nguyên sinh.
Chất nguyên sinh của tế bào được cấu tạo chủ yếu từ hai phần. Phần trung tâm dày đặc hơn gọi là nhân. Phần thứ hai mềm hơn và ở dạng lỏng có tên là chất tế bào.
Chất nguyên sinh có thành phần rất đa dạng . Mỗi loại cơ thể động vật có một dạng chất nguyên sinh cố hữu . Nhưng ngay chính trong các tế bào khác nhau của cơ thể cũng có những dạng chất nguyên sinh riêng biệt.
Dù có những sự khác biệt như trên, 99% của chất nguyên sinh vẫn là cacbon, hyđrô, ô xy và azốt và một số nguyên tố hoá học phụ. Nhưng có một điều chúng ta biết chắc chắn là tất cả mọi hoạt động của cơ thể sống đều được thực hiện trong chính chất nguyên sinh.
Khi thức ăn được đưa vào trong cơ thể, nó sẽ bị tiêu hóa và biến thành chất lỏng. Sau đó, lượng thức ăn đã được tiêu hóa này được chất nguyên sinh hấp thụ và trở thành một bộ phận của nó. Chúng ta gọi đó là quá trình đồng hoá. Đó là một quá trình kỳ lạ: chất nguyên sinh khi biến các chất lạ bên ngoài thành một chất giống với mình đã thực hiện quá trình biến chất không sống thành chất liệu sống.
Chất nguyên sinh còn tích tụ và xuất ra năng lượng có trong cơ thể động vật và thực vật. Chất nguyên sinh , cũng giống như các cơ thể sống khác có chứa nó , có các giai đoạn nghỉ ngơi và giai đoạn tích cực . Chất nguyên sinh cũng phản ứng với những kích thích bên ngoài. ánh sáng mạnh và nhiệt có thể giết chết nó. Các nguyên tố hoá học hút hoặc đẩy nó. Luồng điện tác động đến các hoạt động của chất nguyên sinh. Nhưng khoa học còn nhiều điều phải nghiên cứu về chính chất nguyên sinh cũng như về hoạt động của nó.