Một trận gió mạnh thổi lên lúc bình minh.
Quả hồ đào ngụp lặn trong sóng nước lúc vọt lên cao trên đỉnh sóng. Khi chìm sâu trong bọt nước trắng xóa.
Sóng nước réo ầm ầm trùm lên quả bồ đào, quật nó nghiêng ngả khắp mọi phía. Bụi nước lạnh bắn qua lỗ cửa, rơi lên mình Kavik và Valia. Nhưng bọn trẻ chỉ ú ớ trong giấc mơ, lấy tay che mặt và cổ rồi nằm dịch vào trong. Chúng bị hành hạ mệt nhọc lúc ban ngày nên ngủ say đến nỗi có dội nước lạnh vào cũng không tỉnh.
Một dòng nước chảy xiết quay quả hồ đào trong xoáy nước. Quả hồ đào bị nghiêng mạnh rồi lật sang một bên. Karik lăn mình qua cô em rồi va đầu vào tường rất mạnh. Cậu kêu lên:
- Trời ơi ! Cái gì thế này ?
Cậu định đứng dậy, nhưng lại bị lắc mạnh ngã lăn ra sàn. Bám tay vào những chỗ xù xì trên vách cậu chật vật lắm mới đứng dậy được và kêu lên:
- Valia! Có chuyện rồi! Dậy mau! Có ai đang lôi quả hồ đào của chúng ta đây này!
Valia dụi cặp mắt ngái ngủ, ngơ ngác nhìn Karik. Cô nhảy phắt dậy và kêu lên:
- Có khi có con thú tấn công chúng ta! Phải đánh thức bác Ivan Germogenovich dậy... Bác Ivan Germogenovich ơi!
Nhưng cô vừa đứng thẳng người lên thì chân cô bị lắc mạnh làm Valia va vào tường. Cô đụng phải Karik rồi cùng nhau ngã lăn tròn trên mặt sàn xù xì.
Xung quanh tối đen. Chỉ có chút ánh sáng đêm xanh mờ rọi xuống từ trên cao qua lỗ cửa.
Bám vào vách trong quả hồ đào, Karik bò lên lỗ cửa chui đầu ra ngoài. Một đợt sóng quất vào mặt cậu. Gió rít dữ dội trên mặt nước làm dựng những cột nước thẳng đựng đầy bọt.
Khắp nơi chung quanh gầm rít réo như trong nồi súp.
Karik kêu lên:
- Valia! Mau lên!... Xem kìa, cái gì thế này? Xem kìa chúng ta đang trôi.
Valia khó khăn lắm mới bò được đến lỗ cửa bám tay vào bờ cạnh. Cô sợ hãi nói:
- Trời ơi! Chúng ta đang trôi! A... chúng ta đang trôi đi đâu thế này?
Sóng đánh tròng trành, lắc lư như đang trong biển cả thực sự.
Valia nhìn quanh, rồi nhìn Karik. Sau đó lại nhìn quanh và tái mặt đi:
- Thế bác Ivan Germogenovich đâu rồi?
Karik thiếu tự tin đáp:
- Anh không biết... Có lẽ ở đâu đây đó thôi!
Valia sợ hãi kêu lên:
- Ở đâu đây cái gì? Anh nói cái gì vậy? Chúng ta đang ở trong quả hồ đào. Quả hồ đào - anh có hiểu không? Còn xung quanh là nước.
Một cái lắc mạnh ném bọn trẻ khỏi lỗ cửa. Sàn quay tròn nhấp nhô.
Karik và Valia ngã xuống.
Gió giận dữ thổi mạnh trên sông. Xung quanh gầm rú gào thét. Sóng tạt qua lỗ cửa xối nước lạnh làm bọn trẻ ướt từ đầu đến chân. Ướt sũng và run rẩy, chúng ôm chặt nhau dưới sàn, sợ hãi nhìn qua lỗ cửa.
Ở phía trên lỗ cửa là bầu trời u ám với những đám mây đen trôi lướt qua.
Quả hồ đào nghiêng sang cạnh sườn. Lúc này qua lỗ cửa là những cột nước sủi bọt nhảy nhót. Một cái lật nghiêng nữa và tiếp theo những đám mây lại lướt qua lỗ cửa. Vầng trăng nhợt nhạt ngụp lặn trong những đám mây.
Mỗi một cái lắc mạnh là bọn trẻ bắn rời ra khỏi nhau. Nhưng ngay lập tức Vialia lại lồm cồm bò tới bên anh ôm chặt lấy cậu. Bọn trẻ tội nghiệp không làm sao hiểu nổi: bác Ivan Germogenovich ở đâu, quả hồ đào làm sao lại rơi xuống nước và dòng sông sẽ đưa chúng đi đến đâu?
Trong khi đó quả hồ đào cứ tiếp tục trôi đi mãi, lúc nhô lên ngọn song khi chìm xuống mặt nước.
Qua một thời gian trận bão tựa như tan dần. Quả hồ đào không còn bị lắc lên nhồi xuống mạnh nữa mà chỉ lắc lư như nôi trẻ con.
Bọn trẻ đứng dậy. Karik nói:
- Có lẽ hết lúc lắc rồi.
Cậu bước lại bên lỗ cửa nhòm ra ngòai:
Ngay sát bên là bờ sông với rừng cây um tùm đang chạy ngược lại. Sóng vỗ nhè nhẹ ở phía dưới.
Rồi bỗng nhiên quả hồ đào dừng lại.
Những bờ đất dựng lên cao như bức tường kề sát ngay bờ lỗ cửa. Bờ sông gần đến nỗi có thể với tay đến được. Quả bồ đào cập bờ vào một bến cảng xa lạ.
Valia khẽ nói:
- Không biết chỗ này là chỗ nào?
Karik bám tay vào bờ cạnh lỗ cửa ra lệnh:
- Chui ra mau!
Karik và valia giúp nhau chui ra khỏi quả hồ đào và nhảy xuống đất.
*
Đó là một buổi sáng sớm.
Những đồi núi quạnh quẽ hắt hiu chìm trong ánh rạng đông sáng bạc. Ở phía chân trời xa một dải sáng hồng hiện ra yếu ớt.
Ngay sát bờ, quả hồ đào đen đủi ướt át lắc lư trôi trong vịnh êm ả.
Dòng sông róc rách trôi qua. Những cánh hoa và cành cây khô lướt trôi trên mặt sóng. Chúng bị cuốn vào vịnh, dạt tới sát bờ, xô đẩy quả hồ đào như muốn đẩy nó đi.
Khắp mặt vịnh phủ đầy những rác rưởi. Bọn trẻ leo lên một ngọn đồi, đứng lại phân vân. Chúng đứng đó, bối rối nhìn nhau, co ro vì lạnh.
- Biết đi về đâu?Làm gì bây giờ?Trời ơi! Giá có bác Ivan Germogenovich ở bên cạnh nhỉ? Valia thở dài.
- Chẳng lẽ bác ấy lạc mất ư?
Karil cả quyết nói:
- Chúng ta sẽ tìm thấy bác ấy. Chắc chắc bác ấy ở gần đây thôi...
Cậu khum tay lại, kiễng chân lên hết sức gào thật to:
- Bác I-i-van Ger-mo-ge-no-vich!
Ở đâu đó sau những ngọn đồi xám, lá cây reo rì rào.
Bọn trẻ lắng nghe.
Tiếng bước chân chăng?
Không! Đó chỉ là tiếng gió reo và lá cây xào xạc.
Valia lại thở dài não ruột.
- Không sao... không sao. Chúng ta sẽ tìm thấy bác ấy. Rồi em xem! Bác ấy không bỏ chúng ta đâu.
Karik nắm tay em dắt đi dọc theo bờ sông. Cứ khoảng năm sáu bước chúng dừng lại và gọi to:
- Bác I-i-va-an Ger-mo-ge-no-vich!
Nhưng không thấy tiếng giáo sư đáp lại.
Karik nói:
- Thế này nhé: bây giờ anh sẽ đi sát bờ, còn em đi sâu vào trong một quãng. Kia kìa... có thấy lùm cây sau ngọn đồi không? Đó... em đến đó kêu thật to lên. Đầu tiên anh gọi, rồi đến em. Sau đó anh gọi rồi tới lượt em. Cứ thế nhé.
- Được rồi.
- Nhưng em đừng có đi xa quá đấy và để ý xung quanh cẩn thận. Thôi, em đi đi.
Karik đi theo bờ sông, còn Valia tới phía lùm cây. Chốc chốc bọn trẻ lại dừng bước, gọi to, rồi lại dừng bước, gọi to, rồi lại tiếp tục đi.
Valia đã tới lùm cây.
Lùm cây tối đen âm u. Những thân cây đen đủi xù xì vươn cao những cành cong queo. Những chiếc lá rộng rủ xuống trên mặt đất.
- Ê... ê... Valia ơi! – Tiếng gọi vang lên phía sông.
- Hú à, em ở đây – Valia đáp lại.
Valia lại gần cái cây rậm đen, cành lá lòa xòa. Cây tỏa ra mùi thơm dễ chịu.
Thật kỳ lạ: mùi bánh nướng hạnh nhân thơm lừng hệt như ở nhà vào trước những ngày lễ, khi mẹ lôi những khay bánh nướng từ trong lò bánh ra.
Valia nhớ ngay là từ hôm qua tới giờ cô chưa ăn gì cả.
“Phải xem cái gì tỏa mùi thơm ngon thế? - Cô tự nghĩ và quả quyết đi lại gần cái cây. – Mình phải trèo lên xem thế nào.”
- Anh Karik ơi – Valia gọi to – Em leo lên cây rồi sẽ gọi từ trên cây nhé, được không?
- Cứ leo lên và gọi đi! Gọi to vào nhé. Anh tới chỗ em bây giờ đây! – Karik gọi trả lời.
Valia bám lấy những cành cây trơn và ướt, nhanh nhẹn như con khỉ, leo lên cao. Valia đẩy những lá cây to rộng rủ từ trên cành cây xuống cản đường rồi trèo lên mỗi lúc một cao hơn. Thỉnh thoảng cô lại ngước nhìn lên trên.
Ngay sát trên đầu lấp ló cái gì đó tựa như cái chén rất to. Valia leo được tới đó, lấy tay bám vào thành vách ẩm ướt và đàn hồi như cao su và ngó vào trong.
Những quả cầu êm như nhung lắc lư ngay sát cạnh cô. Những quả cầu này treo trên đầu những cái roi nhô lên từ đáy cái chén.
Chính những quả cầu này tỏa ra mùi thơm ngát ngon lành đó.
Valia cảm thấy nếu ngay lập tức cô không ăn quả cầu đang lắc lư trước mũi kia thì cô sẽ chết ngay vì đói. Cô tì tay và cưỡi lên bờ cánh hoa như ngồi trên bờ rào.
Cái quả cầu ngon lành ở ngay cạnh. Cô bám tay vào kéo nó lại phía mình. Nhưng cô không bứt được vì quả cầu bám rất chắc.
Valia giựt mạnh hơn.
Cánh hoa cô ngồi trên lắc lư làm cô sút mất thăng bằng. Để khỏi ngã, cô buông quả cầu ra và bám chắc lấy bờ cánh hoa.
Quả cầu bay về phía khác đập vào bờ bên kia của cái chén rồi lại nhảy múa trước mắt Valia.
Lúc đó Valia bứt mạnh quả cầu, làm cho cả cái chén cũng vang lên. Quả cầu bị bứt ra khỏi cây sào. Nhưng ngay lúc đó Valia bị ngã lộn xuống đáy chén cùng với chiến lợi phẩm của mình.
Valia nhỏm phắt dậy, ngước mắt nhìn lên trên và xung quanh, tay không rời quả cầu. Cô đang đứng giữa một bông hoa khổng lồ. Những cánh hoa ẩm ướt vây xung quanh như bức tường nhẵn thín của cái tháp tròn. Ánh sang ban mai hồng lên qua khe hở của những cánh hoa màu thẫm.
Ở đâu đó rất xa có tiếng chim hót. Ở phía dưới ai đó đang chạy qua bằng những bước chân nhẹ nhàng và làm lá cây kêu sột soạt...
Valia nghĩ: “Phải trèo xuống đất thôi!”
Ôm chặt quả cầu vào ngực, cô đi vòng quanh cái chén hoa và dừng lại trước một khe hẹp giữa hai cánh hoa. Cô định lách mình qua khe, nhưng khe hẹp quá.
Khi đó Valia định trèo lên trên theo cái roi, nhưng cô vừa bám tay vào cây roi thì những bức tường xung quanh bỗng trở nên sống động và từ từ khép lại.
Bông hoa khổng lồ mà Valia chui vào khép kín cánh hoa trên đầu cô. Ở trong bông hoa trở nên tối đen.
Valia cố tách những cánh hoa và chui ra khỏi bông hoa, nhưng không được kết quả gì. Những cánh hoa bóp chặt lại không thả cô ra khỏi nhà tù ngát hương.
Cô bé hoảng sợ kêu lên:
- Karik! Anh Karik! Mau lên! Lại đây! Cứu em với!
Cô ráng hết sức kêu to, nhưng tiếng cô không xuyên qua nổi bức tường dày dặn và mềm mại. Tựa hồ như cô úp mặt vào gối bông mà kêu. Tiếng kêu bị bóp nghẹt ấy nghe rất nhỏ tựa như tiếng vọng từ nơi xa, nhưng cũng vọng đến tai Karik... Cậu dừng lại, lắng nghe. Cậu có cảm tưởng như ở đâu đó rất xa, sau những quả đồi Ivan Germogenovich đang gọi. Karik mừng quá.
- À, bác ấy đang lại đây rồi. Cuối cùng cũng tìm thấy chúng ta.
Cậu chạy nhanh lên một ngọn đồi cao và khum tay lại gọi to:
- Ở đây!... Lại đây! Chúng cháu đang ở đây.
Đáp lại chỉ có tiếng chim đêm đang kêu gù gù.
Dưới chân đồi, con sông chảy róc rách, sóng vỗ nước vào bờ. Cát tuôn rào rào từ trên mỏm cao. Karik nghĩ: “Bác ấy gọi từ đâu? Từ phía phải hay trái?”
Cậu đứng một lát rồi lại gọi.
Nhưng không có ai đáp lại cả. Cậu gọi thêm nhiều lần nữa, hướng về nhiều phía khác nhau.
Tất cả đều vô ích. Không. Không có ai đáp lại cậu cả.
Karik cau mày:
- Không, nhất định phải có chứ, mình cảm thấy mà.
Cậu nhìn vào lùm cây tối đen mà Valia đã ở đó, rồi lớn tiếng nói:
- Valia em có nghe thấy không? Hình như bác Ivan Germogenovich gọi đấy? Em có nghe thấy không?
Nhưng lần này thì cả Valia cũng không đáp lại Karik.
“Trời ơi, chỉ còn thiếu nước lạc nốt Valia thôi!” – Karik nghĩ vậy và gọi to hơn nữa:
- Va-a-li-a !
Valia không đáp lại.
“ Thế đấy, đã dặn là ngồi đợi trên cây mà nó lại đi đâu mất... dây dưa với bọn con gái là chẳng hay ho gì...”
Cậu từ từ đi qua cánh đồng, lại phía lùm cây. Cậu đã ở bên lùm cây.
Karik lại gần những cái cây, ngửa đầu lên ngắm nghía những đỉnh cao rậm rạp.
Gió sớm mai khẽ đung đưa những tàu lá to, làm lộ ra những quả cầu vàng khổng lồ.
Không thấy Valia trèo trên cây.
Karik hoang mang.
- Nó đâu nhỉ?
Cậu gọi đi gọi lại nhiều lần, nhưng đáp lại chỉ có tiếng gió rì rào...
Không thấy Valia trả lời.
Karik cắn môi, dừng lại suy nghĩ:
- Valia không thể chạy xa khỏi nơi đây. Thế nghĩa là... Nghĩa là, con gì đã bắt nó lôi đi đâu, cũng có thể... ăn thịt nó mất rồi.
Karik rùng mình.
“Trời ơi, nếu bác Ivan Germogenovich ở đây - chắc là bác ấy đã nghĩ ra cách gì đó và chắc chắn sẽ tìm thấy Valia rồi.”
Karik bất lực nhìn khắp xung quanh.
Những ngọn đồi nằm yên lặng lẽ.
Bầu trời lạnh lẽo treo trên bãi cát hoang vắng. Cánh rừng khô ráo, buồn bã rì rầm ở phía bên kia đồi.
Những con bọ cánh cứng khổng lồ bay vù vù trên đầu, chạm cánh những cây cối hình dạng kì quặc.
Cảnh vật xung quanh có vẻ gì thật xa lạ, đáng sợ. Karik rùng mình, rú lên một tiếng rồi cắm đầu chạy thẳng, không phân biệt đường xá.
*
Ivan Germogenovich thức dậy mờ sáng vì bị lạnh. Ông dịch sát vào tường, nhưng lập tức nhảy vội ra tựa như phải bỏng. Bức vách vỏ ốc lạnh lẽo như băng giá. Không thể ngủ trên lớp băng đó được. Ivan Germogenovich chui ra khỏi vỏ ốc, chạy xung quanh cố sưởi ấm người đôi chút.
Trăng hãy còn chiếu sáng.
Gió lạnh thổi vào mặt, vào lưng, cuốn vào những mảnh đá nhỏ lên cao quất vào chân tay ông. Giáo sư làu bàu: Một đêm thật kinh khủng! May mà bọn trẻ có chỗ ngủ ấm áp.
Ông định xem thử chúng ngủ ra sao trong quả hồ đào? Không biết chỗ nằm có tốt không? Chúng ngủ có yên không? Run rẩy vì lạnh, ông bước tới bờ sông.
Mặt trăng nhợt nhạt chiếu sáng lên ngọn đồi trọc, chỉ có một cây khô đơn độc trên đỉnh đồi. Giáo sư chạy lên và hoang mang nhìn xung quanh.
Ngọn đồi trống trơn.
Một cây khô uốn cong thân mình trong gió. Những lá khô xào xạc buồn bã. Bóng đen của lá cây bò trên mặt đất lạnh lẽo tạo thêm vẻ thê lương. Ivan Germogenovich lẩm bẩm:
- Lạ quá... Lạ quá đi mất.
Ông nhớ rõ ràng là ngay chỗ này có quả hồ đào rất to. Dấu đất lõm xuống hãy còn đây. Đúng là ở ngay chỗ này. Không thể nghi ngờ gì nữa.
Giáo sư khom mình xuống mặt đất chăm chú quan sát.
Từ chỗ đất lõm đến con sông có một vệt đen rộng, trải dài ra tựa như mới đây có một vật nặng được kéo qua. Giáo sư nghển cổ, chốc chốc lại khom mình xuống lần theo dấu vết.
Dấu vết dẫn đến con sông.
Giáo sư dừng lại ngay trên bờ dốc, nhìn xuống dòng nước đen ngòm đang chảy róc rách, đăm chiêu suy nghĩ.
Đi tiếp thì chẳng còn lối.
Ông đứng trên bờ dốc cau mày, vân vê chòm râu nói chuyện một mình:
- Giả sử như có con gì tấn công chúng thì bọn chúng kêu lên rồi. Mình ngủ rất thính, ắt đã phải nghe thấy. Thế thì đã có chuyện gì xảy ra? Con vật nào tha quả hồ đào đi ư? Không thể có! Ai cần đến quả hồ đào đã khô? Chuyện vớ vẩn! Mọi chuyện đơn giản hơn nhiều: gió thổi quả hồ đào xuống nước.
Giáo sư nhanh chóng tụt xuống bên dòng nước.
- Không biết nước cuốn chúng đi đâu? Sang phải hay sang trái?
Ivan Germogenovich nhặt một mẩu lá khô, ném xuống nước.
Dòng nước cuốn mẩu lá, quay cuồng ném lên những ngọn sóng ngầu bọt.
Giáo sư chạy theo bờ về phía mẩu lá khô trôi đi.
Rừng mọc sát tới bờ sông. Giáo sư lúc len lỏi giữa các lùm cây, khi lội xuống nước ấm áp như dòng sữa mới vắt.
Đêm sáng trăng. Chỉ những nơi cỏ rậm mọc cao là có bóng tối chạy dài thành vệt rộng.
Ở giữa sông những cánh hoa và cành lá cây khổng lồ trôi nhanh vượt qua giáo sư.
Chúng ngụp lặn xuống mất tăm rồi lại hiện lên trở lại. Từ xa xa có cảm tưởng như ai đó đang bơi vật lộn với sóng nước.
Mỗi khi mẩu cây trôi nổi ở giữa sông Ivan Germogenovich lại lo lắng dừng lại theo dõi: “Liệu có phải bọn trẻ đang bơi đó không?”
Ông lội xuống sông, nước đến thắt lưng, sẵn sàng lao xuống cứu. Nhưng khi mẩu cây lại gần, nhìn thấy rõ những cành khô trần trụi, ông thở ra nhẹ nhõm:
- Phù!
Và ông lại đi tiếp.
Con sông uốn khúc ngoằn ngoèo rất lâu giữa rừng núi tối đen rồi cuối cùng trải rộng ra thành một dải nước rộng phản chiếu ánh sáng óng ánh.
Ivan Germogenovich dung tay gạt những cành cây ướt, đi ra khỏi cánh rừng và bất giác dừng ngay lại.
- Bọn trẻ kia rồi!
Karik và Valia đang bơi dưới sông tràn ngập ánh trăng. Ivan Germogenovich thì thào:
- Đúng rồi! Đúng bọn chúng rồi!
Kia là Karik đang bơi ở giữa sông. Phía bên phải cậu gần bờ hơn là Valia. Đầu của chúng biến mất xuống mặt nước rồi lại hiện lên như những chiếc phao. Chắc chúng đã kiệt sức lắm rồi không khéo sắp chìm đến nơi.
- Trời ơi! Làm sao tới kịp được thì may quá!
Giáo sư nhảy xuống sông. Dòng chảy cuốn ông dọc theo bờ. Ivan Germogenovich gọi to:
- Cố gắng giữ vững nhé!
Dùng tay rẽ nước ông bơi lại cứu bọn trẻ.
Mỗi sải tay lại làm khỏang cách giữa ông và bọn trẻ rút ngắn lại.
Bây giờ giáo sư đã bơi sát gần bọn chúng và chìa tay ra... Nhưng cái gì thế này?
Ông nhìn thấy một thân hình có khớp uốn cong hình chữ S ở dưới nước. Giáo sư bực bội thốt lên:
- Trời! Đồ chết tiệt!
Và ông vội vã bơi trở lại bờ.
Ánh trăng huyền ảo làm ông nhận lầm những con ấu trùng của ruồi vằn là hai đứa trẻ.
Chúng giữ nổi trên mặt nước bằng cái đuôi rất kỳ lạ, trông giống như bộ tóc giả bị rối bù.
Lũ ấu trùng này chúi đầu xuống nước, thỉnh thoảng đớp lấy những con vật khù khờ bơi qua. Chúng thở bằng cái đuôi lông lá của mình.
Hồi còn trẻ giáo sư đã từng đi bắt những ấu trùng này về nuôi trong bể cá. Chúng biến thành ruồi có vằn đen - vàng giống như con ong. Thậm chí chúng còn đẻ trứng vào những cây hoa dưới nước trong bể cá.
Giáo sư đã từng viết sách về cào cào nghe bằng chân và ấu trùng ruồi vằn thở bằng đuôi.
Giá vào lúc khác thì khó mà lôi được Ivan Germogenovich đi khỏi chỗ khác khi gặp những côn trùng kì lạ này. Nhưng bây giờ thì ông chẳng có bụng dạ nào để đến chúng.
Giáo sư mò mẫm bước chân lên bờ.
Run lên vì lạnh, ông chạy cho nóng người.
Thỉnh thoảng ông dừng lại lắng nghe. Nhưng chỉ thấy tiếng tim ông đang đập mạnh và tiếng gió reo trên đầu. Thấy có một đồi cao ở gần, ông chạy ngay lên đỉnh, khum tay lại gọi to:
- Ka-a-rik ! Va-a-lia!
Rồi ông chạy xuống bờ sông.
Ivan Germogenovich suy nghĩ:
- Hay là thả một chiếc bè xuống nước? Vần độ chừng ba khúc gỗ xuống sông rồi kết nó lại là thành bè. Đi bè sẽ mau đuổi kịp bọn trẻ hơn.
Nhưng giáo sư cũng khỏi cần phải kết bè.
Giống chuyện thần thọai, cái bè tự trôi vào bờ như có phép màu.
Nó dừng lại gần bãi cát và quay tròn một chỗ. Ivan Germogenovich reo lên:
- Tuyệt quá!
Ông lấy đà nhảy lên bè và lúc lắc cho nó rời khỏi bãi cát. Cái bè rung rinh lắc lư trên sóng nước rồi từ từ trôi theo dòng chảy. Ngay lúc đó lại có một chiếc bè nữa trôi ngang giáo sư. Sau đó có rất nhiều bè nối tiếp trôi qua. “Lạ thật! Ở đâu ra mà lắm bè thế?” - Ivan Germogenovich nghĩ.
Dưới ánh sáng trăng giáo sư chăm chú xem xét con tàu kì lạ của mình. Ông nhận thấy mình đang đứng trên những khúc gỗ nhọn cả hai đầu. Những khúc gỗ trong giống như những điếu xì gà khổng lồ nằm xếp sát chặt bên nhau tựa như có ai đó gắn chúng lại. Giáo sư cúi xuống sờ tay vào những khúc gỗ rồi bối rối lẩm bẩm:
- Có ai ngờ... Cái bè lại là thế...
Mặc dù chỉ có ánh sáng trăng ông cũng nhận ra những điếu xì gà kinh khủng này.
Con tàu Ivan Germogenovich đang đi chở món hàng đặc biệt: các khoang của nó chứa đầy bệnh sốt rét vì mỗi điếu xì gà chứa một con ấu trùng muỗi Anôphen truyền bệnh sốt rét.
Ivan Germogenovich cười gằn:
- Mình có ngờ đâu lại phải làm thuyền trưởng con tàu chở bệnh sốt rét.
Bên phải, bên trái giáo sư có rất nhiều con tàu đang mang bệnh sốt rét lướt đi vượt lên trước. Rõ ràng là ở đâu đó trên thượng nguồn những con muỗi Anôphen đang đẻ trứng.
Đôi lúc cũng có cả trứng muỗi thường trôi trên sông.
Chúng xếp thành từng xấp dựng đứng, nhìn xa rất giống những cái thuyền.
Cứ đến mỗi chỗ uốn khúc của sông, Ivan Germogenovich lại nghển cổ chăm chú nhìn vào bóng đêm xem có thấy quả hồ đào dạt vào bờ hay vũng lạch nào không?
Đã đi hết những bờ sông có rừng. Con sông ngoặt về phía khác, chảy bên những đồi núi trọc nối tiếp nhau.
Trời đã sáng.
Mặt trăng mờ nhạt. Những vì sao theo nhau lặn như có ai thổi tắt chúng. Chỉ có một ngôi sao xanh đơn độc còn treo sát trên các ngọn đồi.
Dòng nước siết cuốn cái bè dạt vào gần bờ Ivan Germogenovich đứng gần mép bè, chà xát bàn tay lạnh giá khắp ngực và cạnh sườn.
Con sông chảy rẽ về bên phải. Đột nhiên giáo sư nghe tiếng ai yếu ớt vọng đến từ xa sau những ngọn đồi.
Ivan Germogenovich rùng mình, tim đập dồn dập.
- A...a! – Ai đó kêu to trên bờ.
Giáo sư chạy trên chiếc bè tròng trành gào thật to.
- Karik ! Valia !
- Ivan Germogenovich! – Tiếng gọi vọng đến từ sau những quả đồi.
Ivan Germogenovich càng cuốn qúyt thêm:
- Ở đây! Ở đây! Lại đây!
Từ sau ngọn đồi hiện ra cái đầu của Karik rồi đến vai. Cuối cùng Karik nhảy lên ngọn đồi, hoang mang nhìn khắp xung quanh.
- Lại đây! Karik! Lại đây! – Ivan Germogenovich gọi lớn.
Nhìn thấy giáo sư Karik khóc nức nở lên một cách lạ lùng, rồi cắm đầu chạy về phía con sông.
- Bác cặp bờ vào đây mau lên! – Cậu vừa kêu lên vừa vẫy tay rối rít.
- Bác dừng ngay đây mà, cháu ơi! – Và giáo sư ra sức dùng tay chèo nhanh hơn.
Nhưng cái bè không còn ngoan ngoãn theo sự điều khiển của ông. Thấy vậy Ivan Germogenovich chạy đến mép bè nhảy xuống nước.
Karik khóc ầm ỹ cũng lội xuống sông.
Giáo sư nhô đầu lên khỏi mặt nước, kêu lên:
- Cháu chạy đi đâu thế kia?
Nhưng Karik không còn tỉnh táo suy xét được gì nữa, lội bừa xuống nước lại phía giáo sư và chỉ dừng lại khi nước đã ngập đến thắt lưng. Giáo sư bơi lại phía cậu bé. Ông lo lắng nhìn vào cặp mắt ướt đẫm của Karik rồi hỏi:
- Sao cháu có một mình thôi? Valia đâu? Có chuyện gì thế?
Karik nức nở:
- Có chuyện rồi ạ! Valia mất tích rồi!
Giáo sư nắm lấy tay Karik hỏi:
- Cháu nói gì vậy? Chuyện xảy ra làm sao? Khi nào? Cháu lạc Valia ở đâu? Sao cháu không nói thế?
- Đầu tiên bọn cháu trôi trong quả hồ đào, rồi đến bờ, bọn cháu chạy đi tìm bác. Sau đó...
Karik khoát tay rồi im lặng.
- Rồi sau thì sao? – Giáo sư thúc giục - Cháu nói đi! Cháu bỏ nó lại đâu?
- Ở đàng kia ạ, sau những ngọn đồi ấy!
- Cháu nhớ chỗ đó chứ?
- Cháu nhớ. Nhưng từ chỗ này lại đó thì cháu không nhớ ra sao. Còn nếu đi từ chỗ quả hồ đào thì cháu sẽ tìm được.
- Ở đàng kia ạ, trong vịnh nước ấy.
Ivan Germogenovich quả quyết nói:
- Thế này nhé! Thoạt tiên ta sẽ đến vịnh nước có quả hồ đào. Đến đó rồi sẽ rõ phải làm gì nữa. Thôi, đi nào!
Giáo sư và Karik bước lên bờ lặng lẽ bước đi trên mặt đất lạnh lẽo và ẩm ướt.
Ivan Germogenovich nói:
- Cháu chỉ đường đi!
Karik thở dài rồi lại nức nở khóc.
- Vâng! Cháu chỉ đây! Phải đi lại đây ạ!
- Thôi xin cháu đừng khóc! Chúng ta sẽ tìm thấy Valia thôi! Con người sống hẳn hoi chứ đâu phải cái kim... Có thể kêu lên được và nghe thấy được tiếng chúng ta... Thế nào rồi cũng tìm thấy mà!
Cái vịnh hiện ra ở phía trước.
Quả hồ đào đen sì, to tướng lắc lư trên mặt nước xanh như một chiếc xà lan.
Karik khẽ nói:
- Nó ở kia rồi ạ.
- Bác thấy rồi!
Giáo sư dừng lại, hỏi:
- Cháu nhớ được từ đây bọn cháu đi đâu không?
- Cháu nhớ ạ! – Karik đáp – Cháu đi theo bờ sông, còn Valia đi về bên phải, lại chỗ kia kìa.
- Được rồi! - Ivan Germogenovich nói – Dẫn bác đi theo con đường Valia đã đi.
Các khách du lịch lên đường. Khi họ đến lùm cây, Karik nói:
- Tại chỗ này Valia gọi cháu lần cuối cùng rồi sau đó thì mất tích.
- Thế cháu còn nhớ Valia nói gì không?
Karik phân vân đáp:
- Hình như là “Hú à”!
Giáo sư đăm chiêu suy nghĩ:
- Hồi sáng cháu có tìm kiếm ở đây không?
- Cháu có tìm. Lục lọi khắp lùm cây.
- Thế này nhé... Cháu đi sang phải, còn bác đi sang trái - Ivan Germogenovich nói – Có điều không được rời xa lùm cây này. Chúng ta sẽ gặp lại nhau ở đây. Nào đi thôi.
Giáo sư và Karik đi về hai phía khác nhau. Họ vừa đi vừa chăm chú xem xét từng cái hố, ngó vào trong các khe đá, nâng những tàu lá nằm dưới đất lên xem Valia có ẩn trốn hay ngủ quên dưới đó không.
Karik gọi khàn cả tiếng. Nhưng tất cả chẳng mang lại kết quả gì.
Không thấy Valia ở đâu cả.
Sau khi tìm kiếm rất lâu, họ quay trở lại lùm cây. Ivan Germogenovich và Karik mệt mỏi rã rời không lê nổi bước chân. Chẳng ai muốn nói năng chi cả.
Họ ngồi dưới gốc cây, đầu cúi xuống cố gắng không nhìn vào mắt nhau. Ngay trên đầu giáo sư có một cành cây thò ra, trên có những quả cầu màu vàng. Những quả cầu đu đưa kéo theo những cái bóng tròn quét trên mặt đất. Có một quả cầu sống động. Vách của nó động đậy rung rinh. Nó lắc lư trên cành cây một cách khác lạ tựa như muốn nhảy xuống đất.
Những quả cầu khác treo im ả.
Giáo sư thở dài:
- Thôi thì chúng ta lại tìm kiếm một lần nữa vậy. Cháu đi về phía này, còn bác đi về phía sông. Sau đó lại trở lại lùm cây này nhé. Cháu hiểu không?
- Vâng ạ, cháu hiểu!
Ivan Germogenovich đứng dậy rảo bước đi về phía sông.
Karik đi theo hướng ngược lại. Khi cậu cất bước chợt thóang nghe có tiếng gọi ú ớ yếu ớt.
Cậu quay phắt lại.
Giáo sư kêu lên.
- Đừng phí thì giờ vô ích!
Và họ lại chạy khắp các ngọn đồi tìm kiếm thỉnh thoảng lại hú gọi nhau.
Bỗng giáo sư dừng lại.
Ông nhìn thấy những dấu vết lạ bên lùm cây. Đất bị bới lên tung tóe. Dấu chân còn in rõ trên đống đất xốp. Hiển nhiên ở đây có cuộc vật lộn mới xảy ra.
Giáo sư cúi mình sát mặt đất.
Một vết rộng còn mới kéo dải về phía những đồi cát. Giáo sư đứng thẳng dậy:
- Chính là Valia! Phải khẩn trương thôi! Karik! Lại đây mau lên – Ông vẫy tay gọi.
Karik kêu lên từ đàng xa:
- Bác tìm thấy rồi ư?
- Cháu lại đây!
Khi Karik thở hổn hển chạy lại, Ivan Germogenovich lặng lẽ chỉ cho cậu dấu vết cuộc vật lộn trên mặt đất.
Karik tái mặt:
- Cái gì thế này?
Giáo sư khẽ nói:
- Có lẽ chúng bắt Valia tại đây. Rõ ràng là cô bé đã chống cự, nhưng...
Giáo sư lặng thinh.
Karik kêu lên:
- Chúng xé xác Valia rồi sao?
Ivan Germogenovich đáp lại không mấy tin tưởng:
- Bác không nghĩ như vậy, nhưng chắc là chúng bắt Valia về hang.
- Bắt về làm gì ạ?
- Chuyện đó để sau, còn bây giờ thì phải mau chóng chạy mau. Chúng tay còn kịp đấy.
Giáo sư và Karik lao chạy theo dấu vết.
Họ chạy đi, mỗi lúc một ca lùm cây, nơi Valia còn đang ở trong bông hoa màu vàng.
Gió thổi bốc cao những đám bụi trên các ngọn đồi, chúng quay cuồng xung quanh giáo sư và Karik, xóa đi những vết chân của họ trên mặt đất.