Chính ả Maritorne đáng yêu đến đánh thức Sancho Pan § a. Cậu chàng ngồi dậy, ngáp và mở mắt ra. - ôi! Thưa ông giám mã, - chị đày tớ liền thở dài, - em thật dễ chịu thấy ông hồi tỉnh lại. Vậy ông nên biết bao nhiêu là chuyện lớn lao đã xảy ra trong khi ông đang ngủ. - Những chuyện lớn lao ư? - Sancho Pan § a không hiểu cô gái nói gì nên hỏi lại. - Thưa ông giám mã, - cô ta nói, - một thầy pháp đã đến và dẫn ông chủ đi. ông ta nhốt ngài vào một chiếc chuồng gỗ và chở đi trên một chiếc xe do bốn con bò kéo. ông dậy mau lên và đi ăn sáng. Cha xứ hãy còn ở đây cùng với cô nương xinh đẹp. Cha xứ tiếp giám mã của don Quichott và chế nhạo hắn:.- Đây đúng là một giám mã trứ danh, anh ta không thức dậy ngay cả khi một chuyện phiêu lưu phi thường xảy ra với chủ mình. Sancho Pan § a không biết trả lời ra sao. Cha xứ và cô cháu gái ông ta cho hắn biết về sự hóa phép đã xảy ra với don Quichott và họ hết sức trấn an tinh thần hắn. - Trước hết ăn sáng đã, - cha xứ nói, - sau đó chúng ta đưa cô nương Micomicona về nhà nàng, rồi chúng ta kéo nhau đi tìm chủ mi. Được khuây khỏa một chút, cậu giám mã của don Quichott đi ăn, bữa ăn cực kỳ ngon miệng. Lát sau, cha xứ, Dorothée và Sancho lên đường. Họ đi ngựa suốt ngày và đêm đó ngủ lại ở nhà người cháu gái. Ngày hôm sau, cha xứ và Sancho đi tiếp về làng. Mãi đến tối, lúc đến gần dãy nhà đầu tiên, họ mới bắt kịp chiếc xe bò chở chuồng gỗ. Lập tức, Sancho Pan § a hoảng sợ. - ôi! Ngài don Quichott ơi! - Hắn kêu lên. -Là m sao ông nên nông nỗi này? - Ngươi im đi, bạn Sancho! - Nhà quý tộc trả lời hắn. - Ta yêu cầu mi cứ để cho những con ma đáng yêu này dẫn ta tới nơi nào mà họ cho là tốt. Cậu giám mã thực sự ngao ngán thấy chủ mình trong tư thế đáng buồn đến thế nhưng hắn không nói thêm lời nào. Ta hãy nghĩ đến sự ngạc nhiên của mọi người khi nhận ra ngài Quesada trong tư cách tù nhân của những con ma. Ai nấy đều rụng rời. Người ta không biết nghĩ ra sao. Đám rước đi qua khắp làng và ra đồi. Các bà đã báo tin trước cho người cháu gái và chị quản gia của don Quichott và cả hai vừa chạy đến vừa kêu la ầm ĩ. Nhà quý tộc không nói không rằng. Đã hai ngày nay chàng mệt bã người và không rời chuồng của mình. Chàng để những con ma khiêng chàng đến tận phòng ngủ của chàng và không hề phản kháng khi mọi người đưa chàng vào giường. Trong khi đó bác thợ cạo đã vứt bỏ ngay đồ giả trang, đến thăm chàng và thổ lộ niềm vui mừng được gặp lại chàng. ông ta cho rằng nên nói với chàng như sau: - Chúng tôi quả là sung sướng, ngài don Quichott xứ Manche ơi, rằng cuối cùng bạn đã lại trở về với chúng tôi. Nhưng nom vẻ mặt bạn chưa thật khỏe lắm vì vậy tôi cho rằng bạn sẽ phải ngừng những cuộc phiêu lưu phi thường của bạn trong thời gian lâu dài. Don Quichott không nói câu nào, nhưng thực sự chàng rất hài lòng được nằm trên giường của mình. Trong khi đó, Sancho Pan § a trở về nhà hắn và gặp lại vợ, con hắn. - Này, - người vợ nói với hắn, - con lừa của chúng ta khỏe chứ?.- Khỏe hơn ông chủ nó nhiều, tôi đảm bảo với mình như vậy. - Sancho Pan § a đáp. - Còn những cuộc phiêu lưu ấy, anh Sancho? Chúng mang lại cho anh nhiều thứ chứ? Hẳn là anh trở về với một túi tiền to? - Tôi chẳng mang được gì về cả. - Giám mã của don Quichott thở dài. - Và tôi đói lắm rồi. - Thế nào, - người vợ nói, - những cuộc phiêu lưu của mình không được may mắn ư? - Không. - Sancho nói. - Tôi đã bị đau. Người ta đã đánh tôi. Nhưng ông chủ đã hứa cho tôi một hòn đảo... - Một hòn đảo ư? ôi! - Người vợ vốn không được đi học, nói. - Nó là cái gì vậy? Cái đó có ăn được không? - Không. - Sancho nói. - Vậy là quần áo à? - Không. - Sancho nói. - Thế nó sẽ giúp cho chúng ta được việc gì? - Vợ tôi ơi, - giám mã nói tiếp, - để tôi giải thích cho mình nghe. Khi ông chủ cho tôi một hòn đảo, tôi sẽ trở thành bá tước và mình, mình sẽ là bá tước phu nhân, na ná như hoàng hậu vậy. - Tất cả những thứ đó có thể cho chúng ta bánh trong hòm và giày dép ở chân ta hay không? - Chị ta ngây thơ hỏi. - ôi! - Sancho đáp. - Khi nào được ở tại đảo của chúng ta, mình sẽ không nói như vậy nữa. Mình sẽ có quần áo sang trọng và thịt chim công dọn ra trên những chiếc mâm bằng vàng. Nhưng chúng ta còn chưa ở đó và nếu tối nay mình có miếng bánh nào cho vào mồm tôi, cái đó sẽ được hoan nghênh! Sáng hôm sau, Sancho đến lâu đài. Cô cháu gái dẫn anh ta lại gần buồng nhà quý tộc và dặn hắn đừng làm cho chàng mệt. Chàng hiệp sĩ vẫn ngủ, nom thần sắc không có vẻ rạng rỡ. Nhìn thấy anh giám mã của mình chàng phấn chấn đôi chút và yêu cầu mọi người đi ra để mình chàng với hắn. Lập tức, Sancho nói về hòn đảo của hắn. - Cái gì nào? - Don Quichott nói. - Ta đã chẳng hứa với mi rồi hay sao? Mi sẽ có hòn đảo đó. Hãy kiên trì một chút. Sancho chia tay chủ hắn, tin tưởng chắc chắn rằng hắn sẽ là thống đốc hòn đảo của hắn. Từ đó trở đi, hàng ngày hắn đều đến thăm nhà quý tộc và hối thúc chàng lại ra đi tới những cuộc phiêu lưu mới. Cha xứ và bác thợ cạo rất lo lắng theo dõi âm mưu của tên giám mã. Hai nhân vật chính của chúng ta đang suy nghĩ những gì? Lại trốn đi ư? Bằng bất cứ giá nào, họ không muốn nghe nói đến chuyện.ấy và họ canh phòng lâu đài nhằm ngăn chặn don Quichott bỏ trốn lần thứ ba. Cho tới một hôm lúc đến thăm ngài lãnh chúa của mình, Sancho Pan § a thấy chàng đã xuống khỏi giường. - ôi! Thưa ngài hiệp sĩ, thế này thì tôi thật là vui mừng. Tôi rất nóng lòng được ở trong hòn đảo của tôi. - Vấn đề đúng là như vậy. - Chàng hiệp sĩ đáp. - Nhưng hòn đảo của mi thì còn phải chờ chút nữa. Sancho Pan § a nhăn mặt. - Vậy ngài có tin rằng thật cần thiết phải chờ như vậy không? - Cần thiết! - Nhà quý tộc đáp. - Trước hết ta muốn gặp cô nương Dulcinée đã. - Thế bao giờ chúng ta lên đường, thưa ngài? - Đi càng sớm càng hay. - Don Quichott đáp lại. - Nhưng việc ấy sẽ không dễ đâu, vấn đề là ra đi mà không bị ai nhìn thấy. Bấy giờ Sancho Pan § a nảy ra một ý kiến: - Thưa ngài, tại sao ngài không giao vũ khí của ngài cho tôi? Tôi sẽ giấu dưới áo quần của tôi từng cái một tẩu tán chúng khỏi lâu đài. Và ngài có thể mặc lại bộ giáp trong khu rừng nhỏ. - Mi có lý, anh bạn. - Don Quichott nói với hắn. - Vậy mi cứ làm theo ý của mi. Thế là mỗi ngày Sancho Pan § a tìm cách đưa khỏi lâu đài một thứ vũ khí của chủ hắn, và hắn mang cất giấu trong một khu rừng nhỏ. Một ngày kia toàn bộ hành lý của chàng hiệp sĩ đã được chuyển đi như vậy. Hôm sau, don Quichott yêu cầu người cháu gái để Sancho Pan § a cho ngựa đi dạo trong vùng quê. Vậy là tên giám mã cùng với con lừa của mình và Rossinante đến chỗ cất giấu vũ khí của chủ hắn trong rừng. Buổi tối cùng ngày, chàng hiệp sĩ lén lút ra khỏi lâu đài và đến tìm người nông dân. Vài phút sau, hai người lên đường đến làng Toboso. Họ cưỡi lừa, ngựa đi suốt đêm và cả ngày hôm sau không xảy ra sự cố gì. Mãi đến tối họ mới nhìn thấy Toboso và don Quichott bộc lộ một niềm vui ngây thơ khi nghĩ rằng chàng sắp được gặp cô nương của chàng. Trong khi đó viên giám mã không thật vui. Chủ hắn sẽ nói gì khi nhận ra lời nói dối của hắn! - Mi sao thế anh bạn Sancho. - Hiệp sĩ nói với hắn. - Tại sao mi tỏ vẻ buồn đến thảm hại như vậy? Đây chính là chỗ đáng yêu nhất trên mặt đất này. ôi, giám mã trung thành của ta ơi, mi hãy hiểu niềm vui thật dịu ngọt của ta khi nghĩ rằng cuối cùng ta đã gặp được cô nương Dulcinée của ta. - ồ! - Người nông dân cau mày thốt lên. -Nhưng ngài đã nhìn thấy nàng rồi chứ, thưa ngài, cô nương Dulcinée của ngài ấy mà?.- Chưa bao giờ. - Chàng hiệp sĩ đáp. - Người ta nói với ta rằng nàng rất xinh đẹp. Nhưng ta chưa bao giờ nhìn thấy nàng. Chúng ta hãy đợi cho đêm xuống và chúng ta sẽ vào làng. Sancho thở dài nhẹ nhõm. Chừng nửa đêm và trời rất tối, chỉ nhìn thấy vật cách vài bước chân vì trăng chưa mọc. - Bây giờ, - don Quichott nói với cậu giám mã, - mi hãy dẫn ta đi ngay vào cung điện của công chúa Dulcinée. - Này, thưa ngài, sao ngài gấp thế. - Sancho Panca đáp. - Vậy ngài cho rằng lúc này quý nương của ngài không ngủ ư? Chúng ta có làm cho nàng thức giấc hay không? - Chúng ta cứ đi đến tận cung. - Don Quichott đáp. - Có thể quý nương của ta chưa ngủ và đang mơ đến ta. - Ngài nói gì đến cung điện vậy, thưa ngài? -Sancho hỏi. - Tôi có bao giờ nói với ngài rằng cô nương của ngài sống trong cung điện hay không? - Dĩ nhiên là mi không nói như thế, nhưng một nàng công chúa... - Đừng nói to như thế, thưa ngài hiệp sĩ! - Cung điện ở đâu, anh bạn Sancho? Dẫn ta đến mau... - Trời ơi, thưa ngài, xin ngài hãy kiên nhẫn cho một chút. - Nhưng mi biết cung điện ở đâu chứ, anh bạn. Một cung điện tất phải trên một quảng trường. - Có lẽ ngài có lý thưa ngài, nhưng hình như tôi thấy nhà quý nương của ngài ở trong một ngõ hẻm thì đúng hơn. - Trong một ngõ hẻm ư? - Don Quichott nhắc lại. - Có thể nào cung điện lại ở trong một ngõ hẻm được hay sao? - Thưa ngài, - Sancho đáp, - mỗi một xứ sở có những phong tục của họ. Nhưng tôi thấy giờ đây không thể tìm được cung điện như ngài nói. Phải chăng chúng ta nên ra khỏi làng và tìm chỗ có thể ngủ được thì hơn. Sáng mai, tôi sẽ đi thám thính và tôi sẽ dẫn ngài đến gặp quý nương của ngài. - Phương án của mi ta thấy tốt. - Don Quichott nói. Vậy là hai người ra khỏi làng và dễ dàng tìm được một cánh rừng sồi nhỏ để nghỉ nốt đêm. Trời vừa mới sáng don Quichott đã lay gọi người giám mã của chàng. - Nào, anh bạn tôi ơi! Mi ngủ gì mà nhiều thế. Mi đã quên lời hứa hôm qua rồi hay sao, anh bạn? Mi không nhớ rằng hôm nay mi phải đi tìm cho.ta quý nương Dulcinée trong cung điện của nàng tại làng Toboso hay sao? - ồ! Thưa ngài hiệp sĩ, ít nhất ngài để cho tôi ăn sáng trước đã chứ. Tôi thường nghe nói rằng bụng rỗng không sao làm việc có kết quả được. - Vậy mi hãy ăn đi. - Don Quichott thở dài nói. - Nhưng ăn nhanh lên. - úi dà, thưa ngài. Tôi hiểu ngài lắm. Và ngài cứ tin vào tôi về việc quý nương của ngài. - Và nếu nàng từ chối theo mi thì sao, anh bạn Sancho. - Thề có quỷ thần, thưa ngài, tôi biết cách buộc nàng phải theo. Sancho bắt đầu ăn và im không nói nữa. Sau cùng, hắn đứng lên và bắt đầu thắng yên con lừa của hắn. Don Quichott lại gần và đặt tay lên vai hắn. - Bạn Sancho ơi, - don Quichott nói giọng rất xúc động, - mi là anh chàng hạnh phúc nhất mà ta quen biết, vì mi sắp được gặp với quý nương của ta. Nhất là mi cần hết sức cẩn thận chớ có lúng túng khi đứng trước mặt nàng, vì nàng có khuôn mặt bừng sáng như mặt trời. Hãy nói với nàng rằng để làm vui lòng nàng, tên nô lệ khiêm nhường của nàng, chàng hiệp sĩ Mặt Buồn đã đến Toboso và rằng chàng thực sự mong muốn được niềm vui được phủ phục dưới chân nàng. Và hãy khắc sâu vào trí nhớ của mi tất cả những dấu hiệu nàng biểu lộ ra khi mi nói với nàng như vậy. Chớ có quên bất cứ một chi tiết nào. Trong việc này không có chi tiết nào không có tầm quan trọng của nó, mi hãy nhớ những gì ta nói với mi lúc này. Hãy khắc vào đầu óc mi những lời mà nàng có thể sẽ nói ra. Và trở về nói lại với ta cuộc tiếp kiến diễn ra như thế nào. Mi sẽ kể ta nghe một cách trung thực tất cả những gì mi nhìn thấy và nghe thấy xung quanh mi. Nếu nói với nàng được thì tốt rằng ta muốn gửi đến nàng những tên khổng lồ, những bọn lái buôn, những kẻ dắt la và những tên tù chèo thuyền khổ sai. Đi đi, ồ mi, giám mã trung thành của ta, con người hạnh phúc hơn tất cả mọi người! - Thưa ngài, Sancho Pan § a đáp sau khi đã lên mình lừa, - ngài hãy tin tưởng ở tôi. Lần đầu, ngài đã sai tôi đến với cô nương ấy và tôi tự hào một chút là kết quả đạt được đã không quá kém. Hôm nay, nhiệm vụ ngài giao cho tôi lại còn tế nhị hơn, nhưng xin ngài cứ tin rằng ước mong của tôi là làm vui lòng ngài. Nói xong, Sancho thúc lừa và từ từ rời đi. Don Quichott im lặng nhìn theo cho đến lúc người giám mã của chàng khuất hẳn ở chỗ ngoặt của con đường. Tuy nhiên tên này chưa yên tâm lắm. Hắn dừng lừa lại và để nó tha hồ gặm cỏ, hắn ngồi dưới một gốc cây. Thế là hắn thực hiện một thứ đối thoại với bản thân mình. - Đó là, - một Sancho can đảm nói, - một sứ mệnh đầy vinh quang! - Phải, - một Sancho thận trọng nói, - nhưng biết bao trở ngại trên con đường dẫn tới cung điện của nàng Công Chúa Dulcinée. - Quản chi nguy hiểm! - Sancho can đảm thốt lên. - Nếu đó là cái giá phải trả cho hòn đảo mà chúng ta sẽ sớm trị vì. - Ngài có lý, - Sancho thận trọng lại nói, -nhưng chủ ngài sẽ nói gì khi biết rằng ngài không tìm thấy cung điện của quý nương của vị ấy. - Và thế quái nào mà chúng ta lại không tìm thấy cung điện chứ? - Này, này. Chắc hẳn ngài không quên rằng cung điện cũng chỉ có trong trí tưởng tượng của chủ chúng ta mà thôi. - Và tại sao nó lại không tồn tại trong thực tế? - Sẽ phải tìm thấy nó trong trường hợp này. Và ngài có nghĩ rằng bọn gác cổng để ngài lọt vào cung hay không? - Bọn gác cổng chúng có cả gan làm hại người giám mã dũng cảm của chàng hiệp sĩ Mặt Buồn không kém dũng cảm hay không. - Sancho can đảm đập lại gay gắt. Thấy vậy Sancho thận trọng thở dài: - Than ôi! Chúng ta sẽ ra sao nếu bọn gác cung điện hay đơn giản hơn, những người nông dân trong làng đuổi chúng ta bằng những chiếc dùi cui? Hãy nghe đây, không thể tìm được cung điện và công chúa trong cái làng này, nhưng chúng ta sẽ tìm ngay được một cô gái nông dân, cô ta sẽ đồng ý làm công chúa trong một thời gian. Chúng ta giới thiệu nàng với chủ chúng ta. Theo cách làm khôn ngoan đó, chúng ta sẽ tránh được cả những cú gậy nện trên lưng tội nghiệp của chúng ta, cả cơn thịnh nộ của ông chủ chúng ta. Và vì không có gì vội đi Toboso, vậy ta hãy nghỉ một lát dưới cái cây này. Sancho can đảm vẫn lặng im, Sancho Panca nằm dài trên cỏ, ngáp một hai lần và đánh một giấc ngủ ngon lành của người lương thiện. Mãi đến chiều tối hắn mới thức dậy. - Rõ quỷ! - Hắn kêu lên. - Đã đến lúc chạy đến làng Toboso rồi. Bấy giờ hắn nhìn thấy ba thiếu nữ nông dân đang ra khỏi làng đi về phía hắn. Các nàng cưỡi trên những con lừa và trò chuyện thân mật với nhau. Anh chàng vừa mới nhìn thấy các cô là tưởng tượng được ngay một câu chuyện tuyệt đẹp. Vội vàng cưỡi lên con lừa của mình, hắn quay về chỗ don Quichott. - ồ! Thưa ngài, việc thật lạ lùng! - Viên giám mã kêu lên và làm như đang phát cuồng. - Chuyện.này kỳ lạ thật, ngài hiệp sĩ ạ! Tôi tìm ngay thấy cung điện quý nương của ngài và khi sắp bước qua ngưỡng cửa, thì cung điện biến khỏi mắt tôi. Cuối cùng sau nhiều cuộc phiêu lưu mà tôi sẽ kể với ngài vào hôm khác, tôi đã đến gần được quý nương của ngài. - Mi đã gặp được nàng! - Vâng, thưa ngài! ồ! Ngài nói đúng xiết bao và quả là nàng xinh đẹp biết nhường nào! Nàng như mặt trời, vâng, hoàn toàn rực sáng. ồ! Thưa ngài, nếu ngài nhìn thấy cặp mắt của nàng! Cặp mắt ấy làm cho quên đi tất cả! Và thưa ngài, nàng đã nói với tôi nàng chờ đợi ngài. Không! Tôi nhầm đấy, nàng muốn tới thăm ngài. Cho nên, nàng sắp sửa đến. Tôi đi trước nàng chút ít thôi. Chúng ta đi lên phía trước đến chỗ ngoặt này thì ngài sẽ nhìn thấy nàng đang tới. Nàng cưỡi trên một con ngựa trắng tuyền loại đắt tiền chuyên dùng cho nữ. Đồ đoàn yên cương cứ như ngựa của một hoàng đế. Nàng có hai tiểu thư tùy tùng đi theo. Lát nữa họ sẽ đến đây. Tôi chạy báo tin cho nàng rằng ngài đến! Sancho Panca thúc lừa và don Quichott theo sau hắn. Đến chỗ đường ngoặt, ba cô gái nông dân vừa vặn xuất hiện. Người nông dân lập tức xuống lừa, vội vã quỳ xuống trước mặt cô gái đầu tiên. - ồ! Công chúa ơi! - Hắn kêu lên. - ồ! Thưa quý nương Dulcinée du Toboso không gì sánh kịp và đáng tôn thờ, xin quý nương hãy nhận ở ông chủ tôi, chàng hiệp sĩ lang thang toàn năng don Quichott xứ Manche lòng tôn kính ông muốn bày tỏ với quý nương. Cô gái nông dân quá ngơ ngác không tìm được bất cứ điều gì để trả lời, thấy thế don Quichott lại gần nói với Sancho. - Mi mơ rồi, anh bạn ạ. Đó không phải là công chúa, mà là một cô gái nông dân. - Thế nào! - Anh giám mã kêu lên. - Vậy ngài không nhìn thấy gì như chính mắt tôi nhìn thấy ư. Nàng cưỡi trên con ngựa bạch dành cho phụ nữ. Nàng vận y phục bằng vàng. Ngài hãy bày tỏ lòng tôn kính của ngài với nàng đi! Đó chính là cô nương Dulcinée du Toboso tuyệt đẹp, không gì so sánh nổi và đáng tôn thờ! - Ta không nhìn thấy gì ở đó cả. - Don Quichott thở dài. Nhưng chàng cũng cứ cẩn thận quỳ xuống trước cô gái. - Thế này là thế nào? - Cô nàng hoàn toàn hoảng sợ kêu lên. - Vậy ông muốn gì ở tôi? ông có điên không đấy? Hãy để tôi đi qua nếu không ông sẽ có chuyện phải giải quyết với anh tôi đấy. - Ngài có nghe quý nương nói không! - San-cho Panca kêu lên. - Ngài có nghe thấy, thưa.ngài, tất cả những điều tốt đẹp nàng nói về ngài hay không? - Ta không nghe thấy cũng không nhìn thấy tí gì như mi, Sancho ạ. - Nhà quý tộc thầm thì. - Mi biết rằng ta lại mới bị yểm phép. Kẻ thù Freston của ta, lần này nữa, lại chơi ta một vố. Trong khi ấy cô gái nông dân không thích thú gì chuyện xảy ra. - Trò đùa dai này là cái gì vậy? - Cô hỏi. -Tôi xin nói thêm với ông, tôi có thể gọi anh tôi ở cách đây không xa và anh ấy sẽ cho các ông ăn gậy đấy. - ồ! Quý nương nói những điều tử tế xiết bao, công chúa ơi! - Tên giám mã nói. - Sancho! - Don Quichott buồn bã gọi. - Chẳng làm gì được đâu và quỷ đã xen vào chuyện này, vì ta vẫn không nghe thấy tất cả những lời khen ngợi ấy, mà chỉ là những lời đe dọa đánh đòn. Chúng ta đi thôi, đó là tất cả những gì còn lại để ta làm. Và lại đây nào, chúng ta sẽ đi xa hơn. Sancho nhanh nhẹn nhỏm đứng lên. Và cả hai người nhìn theo ba cô gái đi xa. Rồi don Quichott quay sang anh giám mã của mình: - Mi thấy đấy, bạn Sancho ạ, kẻ thù của ta ở khắp nơi. Sau khi ăn cắp sách của ta, hắn đã biến những tên khổng lồ mà ta muốn đánh thành những cối xay gió và giờ đây hắn tước đi của ta niềm vui được gặp quý nương của ta. Trên đời này có hiệp sĩ nào khốn khổ hơn ta hay không! - ồ! Đồ vô lại Friton! - Sancho Panca kêu lên. - Tôi muốn thấy hắn bị treo cổ trên cái cành lớn của cây sồi này. Don Quichott không đáp lại. Nhưng vì đêm đã xuống, hai nhân vật chính của chúng ta rút vào cánh rừng nhỏ và ngủ lại ở đấy..