- Đã lâu lắm rồi mình không còn đi dạo công viên. Không lúc nào có thì giờ rỗi mà cũng chẳng còn thấy thú vị gì với chuyện ấy nữa…
- Mọi người ai cũng thế cả, hễ xong công việc là chạy thẳng về nhà, bao giờ cũng vội vã.
- Mình nhớ thuở bé cứ thích đến cái công viên này để nhào lộn trên cỏ.
- Bố mẹ dẫn đến đấy chứ.
- Dĩ nhiên rồi.
- Nhất là khi có đằng ấy ở đó.
- Mình còn nhớ chứ.
- Thuở đó đằng ấy còn có hai cái bím tóc.
- Còn đằng ấy thì mặc một cái quần yếm, trông ra vẻ lắm.
- Còn đằng ấy thì lại quá cao xa, trông rất kiêu.
- Thế à?
- Chứ sao, chả ai dám đến gần.
- Thế mà mình không nhớ đấy, ấy thế mà mình lại rất thích chơi với đằng ấy mới lạ chứ, và ngay cả đá bóng.
- Đùa, đằng ấy mà đá bóng à! Đi giày trắng nõn, lúc nào cũng sợ bẩn giày.
- Đúng đấy, hồi bé lúc nào mình cũng thích đi giày thể thao trắng.
- Trông cứ như là một nàng công chúa.
- Sao lại không, một nàng công chúa đi giày thể thao.
- Sau đó đằng ấy dọn đi nơi khác.
- Ừ nhỉ.
- Lúc đầu, chủ nhật đằng ấy còn hay đến nhà mình chơi, sau đó thưa dần.
- Lúc đó mình lớn rồi.
- Mẹ mình quý đằng ấy lắm.
- Mình biết chứ.
- Trong gia đình không có con gái mà.
- Mọi người đều bảo chúng mình giống nhau, trông như hai chị em.
- Này đằng ấy đừng quên là mình sinh cùng một năm mà tớ còn hơn đằng ấy những hai tháng đấy.
- Nhưng trông tớ lại lớn hơn đằng ấy, lúc nào cũng cao hơn một gang tay, ai cũng bảo tớ là chị.
- Ở tuổi đó con gái bao giờ cũng lớn nhanh hơn con trai. Mà thôi, mình nói chuyện khác được không?
- Nói chuyện gì bây giờ?


Dưới hai hàng cây bên lối đi là một rặng bách cắt gọn ghẽ; trên con dốc phía bên kia hàng bách, một cô gái mặc váy hồng cầm xắc tay đỏ đang ngồi trên một chiếc ghế đá dài.

- Mình cũng ngồi xuống đây một lát đã.
- Được.
- Mặt trời sắp lặn.
- Ừ đẹp nhỉ.
- Tớ không thích cái kiểu đẹp giữa cảnh giả tạo này.
- Đằng ấy chẳng bảo vẫn thích đi công viên mà.
- Đó là lúc mình còn bé. Sau đó mình lên sống ở miền núi, làm nghề đốn củi trong rừng hoang bảy năm liền.
- Gian khổ thế mà cũng chịu được.
- Đúng là đời sống trong rừng không phải dễ.


Người con gái mặc váy đứng lên khỏi ghế, ngóng về cuối lối đi, qua hàng rào cắt thẳng tắp, vài người từ phía này đi lại, trong số ấy có một thanh niên tóc dài xuống mang tai. Phía bên trên vòm cây và đầu tường, các tia nắng sắp tắt ngập trời một màu đỏ rực, ngả sang màu tím rồi vươn lên rẽ quạt theo hình thù khúc khuỷu những đám mây.

- Đã lâu lắm rồi tớ chưa nhìn thấy một buổi hoàng hôn đẹp như thế này, cả bầu trời rực lửa.
- Như một đám cháy.
- Như một đám cháy rừng.
- Nói đi, nói tiếp đi mà.
- Khi có đám cháy rừng, trời cũng y như thế này, lửa lan nhanh một cách mãnh liệt đến độ không ai có thì giờ đốn cây nữa. Cảnh tượng rất kinh hoàng, tất cả củi đốn rồi đều bay tung lên trời, chẳng khác nào những tàn rơm bay loạn trong bếp lửa. Lúc đó những con báo bắt đầu chạy trốn như điên khùng, nhảy cả xuống sông và bơi về phía người…
- Báo không tấn công người à?
- Chúng không còn thiết gì đến việc ấy nữa.
- Các anh không bắn chúng à?
- Bọn này cũng thế, sợ xanh mặt, đứng tất cả trên bờ, giương mắt nhìn như chôn chân tại chỗ.
- Thế không có cách nào chạy à?
- Cả cái khe núi cũng không là chướng ngại gì đối với lửa, những thân cây bên kia sông đều nạm đen, nổi “lốp bốp” rồi bắt đầu cháy trong một tiếng vang “ào…” lớn. Trong vòng mấy cây số chung quanh, khói, lửa tràn ngập tất cả, không khí ngột ngạt khó thở chỉ còn cách chờ cho lửa đổi chiều hoặc cháy đến bờ sông mới yếu đi mà lụi dần.


Cô gái mặc váy lại ngồi xuống ghế đá, đặt cái xắc tay bên cạnh người.

- Này, đằng ấy hãy kể về những năm tháng ấy đi.
- Có gì mà kể.
- Làm sao mà không có gì, tất cả những điều vừa kể chẳng là thú vị?
- Không đâu, những thứ ấy có gì là hay ho. Thôi, nói về chuyện của đằng ấy đi.
- Về mình à?
- Ừ về đằng ấy.
- Tớ có một đứa con gái.
- Nó mấy tuổi?
- Sáu tuổi.
- Nó giống đằng ấy nhiều không?
- Giống, mọi người ai cũng bảo thế.
- Có giống đằng ấy lúc còn bé không, trắng à? Nó cũng đi giày thể thao.
- Không, nó chỉ thích đi giày da thường, bố nó mua cho nó hàng lố.
- Đằng ấy sống có hạnh phúc không? Ông chồng thế nào?
- Anh ấy đối với mình tốt lắm, nhưng bảo là có hạnh phúc không thì mình cũng chẳng biết thế nào mà nói.
- Hiện giờ công việc làm ăn ra sao? Có gì thú vị không?
- Cũng được, nếu so sánh với những người cùng tuổi mình thì cũng khỏe: ngồi văn phòng, trực điện thoại, bàn giao hồ sơ lên ban giám đốc.
- Thư ký à?
- Thủ thư.
- Đó là một công việc đòi hỏi sự tin cẩn, như thế là được tin dùng đấy.
- Khá hơn làm công nhân một tý, còn đằng ấy, không tìm cách mà đổi đời đi chứ.
- Có đấy, cũng cố gắng làm nên giờ có khá hơn.


Trên bầu trời, ánh chiều đã yếu ớt, ngả sang màu đỏ sẫm, chỉ còn phía chân trời xa, dưới một viền mây đen kịt, là còn một vệt ánh sáng vàng nhạt chiếu lờ mờ lên các ngọn cây. Trên con dốc, mấy bụi cây đã trở thành các bóng đen. Người con gái vẫn ngồi đó, đầu cúi xuống trên ghế đá, cô ta làm một động tác như đang nhìn đồng hồ, rồi đứng lên, cầm xắc tay, xong lại đặt xuống ghế, ngong ngóng về phía lối đi bên kia hàng bách; rõ ràng là cô đã nhìn thấy mặt trăng vừa ló dạng từ mấy đám mây, cô quay người lại, bắt đầu đi từng bước chậm rãi, đầu cúi thấp.


- Cô này đang chờ ai đó.
- Không gì mệt bằng chờ đợi, thời buổi này mấy thằng con trai toàn cho con gái ăn thịt thỏ.
- Ở đây trong thành phố, con gái nhiều hơn con trai à?
- Thật ra con trai cũng không ít, nhưng con nhà đàng hoàng thì hiếm lắm.
- Trông cô bé này xinh ra phết.
- Con gái mà đi bước đầu thì đứa nào cũng khổ cả.
- Không biết thằng bồ rồi có đến không?
- Ai biết được, lo làm gì cho mệt đầu.
- May mà chúng mình cũng đã qua cái thời ấy rồi. Đằng ấy đã bao giờ đợi ai thế chưa?
- Chỉ có cái ông nhà mình là lúc nào cũng phải đợi thôi. Còn đằng ấy có hay bắt người ta đợi không?
- Tớ chưa bao giờ lỗi một cuộc hẹn nào cả.
- Đằng ấy hiện đang có cô nào phải không?
- Ừ cũng nhì nhằng.
- Thế sao không lấy nhau đi?
- Có lẽ rồi cũng phải thế.
- Đằng ấy có vẻ không thích cô ta mấy thì phải?
- Tớ chỉ thấy thương hại.
- Thương hại không phải là tình yêu. Nếu đã không yêu người ta thì đừng nói dối người ta làm gì.
- Tớ chỉ tự dối mình thì có.
- Nhưng thành ra cũng dối cả người ta nữa.
- Thôi bỏ chuyện ấy qua một bên đi.
- Ừ thì thôi.


Người con gái đã ngồi xuống. Bỗng nhiên, cô ta đứng bật dậy nhìn ra lối đi đã nhá nhem, chỉ còn lờ mờ một vệt đỏ nhợt nhạt cuối cùng ở phía chân trời. Cô lại ngồi xuống, như thể biết mọi người đang nhìn mình, cô cúi xuống, hình như đang sửa lại váy nơi đầu gối.

- Không biết anh chàng rồi có đến không?
- Chịu.
- Đáng lẽ anh ta không nên làm như thế.
- Có biết bao nhiêu thứ đáng lẽ người ta không nên làm.
- Cô bạn đằng ấy có xinh không?
- Trông chán mớ đời.
- Ai lại nói như vậy. Nếu không yêu người ta thì cũng đừng nói dối. Sao không tìm lấy một người mà mình yêu thích thật sự, một cô nào trẻ, đẹp đấy?
- Một cô gái đẹp mà thích tớ làm gì có trên đời này.
- Tại sao?
- Bố tớ có quyền cao chức trọng gì đâu.
- Đừng nói thế, tớ không muốn nghe ai nói như vậy cả.
- Thế thì đừng nghe nữa, chúng mình phải đi thôi.
- Đằng ấy đến nhà tớ đi.
- Tớ phải tìm một món quà gì cho con gái đằng ấy, để mừng chứ.
- Đừng nói thế.
- Có gì là xấu đâu?
- Chỉ giỏi châm chọc.
- Tớ có ý ấy đâu.
- Tớ chỉ muốn đằng ấy được hạnh phúc.
- Tớ không muốn nghe nói đến hai chữ đó nữa.
- Đằng ấy không hạnh phúc à?
- Tớ không muốn nói về chuyện đó nữa. Trong tất cả những năm tháng ấy, gặp nhau đâu có dễ gì. Nói làm gì những lời ác độc thế.
- Được rồi, chúng ta nói chuyện khác.


Đột nhiên người con gái đứng dậy. Ở cuối lối đi, một bóng đen đang đến gần, đi rất nhanh.
- Cuối cùng anh chàng cũng đã đến.


Đó là một thanh niên, đeo trên vai cái cặp vải. Nhưng người này tiến thẳng, không dừng chân, đi ngang qua chỗ cô gái rồi xa dần. Cô gái ngoảnh mặt đi.


Vẫn không phải người cô ta đang đợi. Trong cuộc đời thường như vậy, thế có lạ không?
- Cô gái khóc.
- Ai?


Cô gái ngồi, úp mặt vào hai bàn tay như muốn trốn. Lùm cây bên dốc mờ tối đến độ không còn rõ hình thù. Chỉ còn nghe thấy tiếng chim sẻ ríu rít.

- Vẫn còn chim à?
- Cứ phải ở trong rừng mới có chim đấy.
- Vẫn còn chim sẻ à?
- Này, đừng có khinh bạc như thế.
- Tớ lúc nào cũng thế thôi. Nếu không giữ được cái khinh bạc đó thì ngày hôm nay tớ đã không còn ở đây.
- Đằng ấy không nên quá hận đời. Đâu phải chỉ có mỗi đằng ấy phải chịu khổ đâu. Tất cả mọi người đều phải rời thành phố. Đằng ấy phải hiểu: một người con gái trẻ mà phải về miền quê, không gia đình, không quen biết còn gặp khó khăn nhiều gấp mấy đám con trai. Nếu tớ đã phải lấy chồng, ấy là vì không còn cách nào khác tốt hơn. Chính bố mẹ anh ấy đã xoay xở cho tớ về lại thành phố..
- Tớ có trách đằng ấy đâu.
- Đằng ấy cũng chẳng có quyền làm điều đó.
- Có ai có quyền được trách ai đâu.

Đèn đường đã sáng, luồng ánh sáng vàng xuyên qua vòm lá cây xanh. Bên trên thành phố, trong ánh sáng lờ mờ của khung trời đêm, ngay cả ánh những vì sao cũng bị che phủ, nhạt mờ. Trong khi đó những cột đèn giữa các bụi cây lại trở thành rực rỡ.

- Có lẽ mình nên đi đi thôi.
- Đúng rồi, mà đáng lẽ mình cũng chẳng nên đến đây làm gì.
- Người ta lại nghĩ mình là những kẻ yêu nhau. Nhỡ chồng đằng ấy biết được, ông ấy lại có thể hiểu lầm, đúng không?
- Anh ấy không thế đâu.
- Nếu thế thì cũng là người khá đấy.
- Đằng ấy có thể đến nhà tụi này chơi.
- Nếu ông ấy mời tớ.
- Nếu mình mời đằng ấy thì có khác gì nào?
- Nhưng đáng tiếc là tớ không biết địa chỉ nhà đằng ấy ở đâu, nên mới phải đến cơ quan tìm. Nếu không tớ đã đi thẳng đến nhà đằng ấy rồi.
- Bỏ cái kiểu lý sự ấy đi.
- Thôi, cãi nhau làm gì.
- Chính đằng ấy chọc tức người ta đấy chứ.
- Được rồi, tớ xin lỗi, tớ có cố ý đâu.
- Bây giờ ta nói chuyện khác đi.
- Ờ.

Cái lùm cây đã hoàn toàn chìm vào màn đêm, cả bóng người con gái cũng không còn rõ ràng nữa. Tuy nhiên ánh sáng đèn làm vòm lá cây dương xanh màu ngọc thạch như có ánh lân tinh. Một cơn gió nhẹ lướt qua làm rung động bề mặt lá óng ánh mịn màng.

- Hình như cô ta vẫn chưa đi về.
- Chưa, cô ta đang đứng tựa vào cây.
- Cách cái ghế khoảng mười thước là một thân cây lớn, đúng là trên đó có lờ mờ một bóng người dựa vào.
- Cô ta đang làm sao thế?
- Đang khóc.
- Đáng gì mà khóc.
- Tại sao?
- Khóc cho một người như thế thì chả bõ. Cô ta có thể tìm được một người con trai khác yêu cô mà được cô yêu. Cô ta nên đi về thì hơn.
- Cô ta vẫn còn hy vọng.
- Thật ra rồi giữa đường đời rộng lớn, thể nào mà cô ấy lại không tìm được con đường của mình.
- Đừng có tưởng cái gì mình cũng biết. Đằng ấy không hiểu một tí gì về đàn bà cả. Nếu muốn xúc phạm đến họ thì cũng dễ thôi. Đó là những sinh vật yếu đuối.
- Nếu họ biết mình yếu, sao không phấn đấu cho mạnh lên.
- Nói thì lúc nào nghe cũng hay lắm.
- Cần gì cứ phải tự làm khổ mình. Đau khổ trong cuộc sống cũng quá đủ rồi. Phải biết sáng suốt chứ.
- Có biết bao nhiêu điều phải thế này, phải thế kia.
- Tớ muốn nói con người đáng lẽ phải làm những điều phải làm.
- Đằng ấy nói toàn những câu vô nghĩa.
- Cứ thế đấy, đáng lẽ tớ chẳng nên đến gặp đằng ấy làm gì.
- Nói thế cũng lại là vô nghĩa.
- Được rồi chúng ta nên đi thôi, tớ mời đằng ấy đi ăn cơm.
- Tớ chẳng thích ăn gì cả. Có lẽ mình có thể nói chuyện gì khác.
- Nói về gì bây giờ?
- Về đằng ấy.
- Nói về thế hệ sau đi, con gái đằng ấy tên gì?
- Thật ra là tớ mong có một đứa con trai.
- Nhưng một đứa con gái thì cũng thế..
- Không, lớn lên con trai không phải chịu khổ nhiều như con gái.
- Trong tương lai, bọn trẻ sẽ đỡ khổ hơn vì chúng ta đã trả nợ cho chúng rồi.
- Cô ta khóc.

Chỉ có tiếng lá xạc xào trong gió; tuy nhiên, trong tiếng lay động của lá, người ta vẫn có thể phân biệt được tiếng thổn thức từ sau cái ghế và thân cây.

- Phải an ủi cô ta.
- Không được đâu.
- Cứ phải thử.
- Đi đi.
- Một phụ nữ mà làm chuyện này thì tốt hơn.
- Cô ta có cần đâu cái loại an ủi đó.
- Tớ không hiểu đằng ấy muốn nói gì.
- Đằng ấy chả hiểu gì cả.
- Thà không hiểu còn hơn.
- Hiểu nhiều quá lại càng nặng nợ.
- Nếu như thế, cần gì an ủi cô ta? Đằng ấy tự an ủi lấy mình còn hơn.
- Nói thế nghĩa là gì?
- Đằng ấy chẳng hiểu gì tình cảm con người cả. Nếu tình cảm chỉ là gánh nặng thì cũng chẳng cần hiểu làm gì.
- Thế thì chúng mình đi đi.
- Mình đi về nhà tớ?
- Chẳng để làm gì.
- Thế thì chúng ta chia tay như thế này à?
- Tớ đã mời đằng ấy đến nhà ăn cơm ngày mai rồi mà. Anh ấy sẽ có mặt.
- Tớ cho là tớ không nên tới làm gì, đằng ấy thấy thế nào?
- Thế nào cũng được.

Trong bóng đêm, tiếng thổn thức bị dồn nén càng trở nên rõ ràng. Nó nổi trôi, quyện vào tiếng lá xạc xào trong gió tối.

- Tớ sẽ gửi thư cho đằng ấy khi tớ lấy vợ.
- Tốt hơn là đừng gửi gì cả.
- Mai kia nếu tớ đi ngang đây, có lẽ tớ sẽ ghé thăm đằng ấy.
- Tốt hơn là đừng bao giờ đến.
- Đúng rồi, đó là một sai lầm.
- Sai lầm gì?
- Đáng lẽ tớ không bao giờ nên quay lại gặp đằng ấy.
- Không, đằng ấy làm điều đó là đúng.
- Đằng ấy và tớ, chúng ta chẳng có tội tình gì. Đó là lỗi lầm của thời đại. Tất cả cũng trở thành quá khứ rồi. Phải cố mà quên đi thôi.
- Riêng tớ, khó mà quên tất cả được.
- Có lẽ với thời gian…
- Thôi bây giờ đằng ấy đi đi.
- Đằng ấy không muốn đưa tớ đến xe buýt à?

Hai người đứng dậy. Tiếng thổn thức bị dồn nén không kìm hãm nổi vang lên từ chiếc ghế đá trống giờ đã khó phân biệt được, ở đằng kia, sau vệt thân cây đen, cái bóng người cũng nhòe nhoẹt trong bóng đêm.

- Có lẽ chúng mình nên khuyên cô ấy đi về nhà đi nhỉ?


Trong vùng ánh sáng đèn đường, những cây dương rung nhẹ tàn lá xanh non óng ả mịn màng.