Ở Hà Nội không có mùa Xuân tồn tại. Dù đã tiết tháng Ba, trong đêm khuya, tiết trời vẫn oi bức bởi cái nóng của ban ngày rơi rớt lại. Tiếng người trong tiệm ăn huyên náo, đèn điện nhấp nháy. Hàng cây xanh sẫm bên đường ngả những cái bóng lấp loáng. Khi đám xe máy hung hăng lướt qua, tiếng rít chói tai như xé toạc cái bóng của cả thành phố.
Ông khách du lịch người Anh phòng bên than phiền, đúng là một thành phố điên rồ. Một thành phố ồn ào không tài nào dập dắt được tạp âm. Vây quanh trung tâm thành phố là những âm thanh như tiếng sóng. Đủ các loại phát âm tiếng Anh từ nhiều người mang quốc tịch khác nhau, Anh, Pháp, Nhật, Tây Ban Nha, Mỹ, Thuỵ Điển. Tiếng còi xe máy chộn rộn suốt ngày đêm. Tiếng Việt uyển chuyển chậm rãi quyện vào nhau như gió thoảng qua cành lá. Chiếc máy nghe nhạc kém chất lượng trong tiệm CD luân phiên bật tình ca Việt Nam đầy ai oán. Bác đạp xích lô đầu đội nón chậm rãi đạp chiếc xe cao lớn, tới khúc rẽ bấm chuông kêu lanh canh.
Cuối cùng, bạn sẽ có một cảm giác, cứ ngỡ rằng âm thanh đó đã lưu giữ trong não bạn như thể những ký ức từ kiếp trước.
Âm thanh đó vĩnh viễn không thể bị dập tắt. Giống như biển cả.
Nhưng bạn sẽ rất thích.
Bạn còn nhớ ngày đầu tiên vừa đến. Xe ô tô đưa bạn dừng lại gần Hồ Hoàn Kiếm. Một cô gái Nhật Bản suốt ngày im như thóc, da các cô gái Bắc Âu như tấm vải trắng, người đàn ông Mỹ đi bít tất màu da cam. Tất cả mọi người đều đeo những chiếc ba lô đồ sộ, thoát một cái như hạt mưa sa, tan biến trên đường phố dưới cái nắng.
Đứng ở đầu đường khu phố cổ, thấy các ngõ ngách rắc rối như một mê cung trải ra trước mắt: từng gian tạp hoá nhỏ chen chúc nhau, khách sạn kiểu gia đình chật hẹp và cao vút, trên ban công cũ kỹ và bân bẩn nở rộ giò hoa hồng thắm, các quán bar, hiệu thuốc và dòng quảng cáo bằng tiếng Anh trên quán bar...
Đông người đến vậy. Đám người như cơn sóng không cùng màu da và sắc mặt. Ở đây, bạn không cần mang theo lịch sử và quá khứ của chính mình. Bạn có thể bắt đầu lại từ đầu. Vì thế, chúng ta mới nghiện đi du lịch.
Bạn sẽ dùng cả đời mình để nhớ đến cái thành phố từ kiếp trước này.
Thời gian ở Hà Nội. Một sớm một chiều. Kéo dài tới cả đời, dài như thế khiến người ta phải thương cảm.
Trọ trong một khách sạn nhỏ sát phố. Chưa từng ngủ say như thế trong một thành phố lạ tha hương. Lúc mở mắt, nhìn thấy ngay sắc trời sáng trắng qua khung cửa sổ bằng gỗ kiểu Pháp. Bầu trời ban mai nhiệt đới có sắc tím hoa hồng khô nhưng tuyệt đẹp. Trên phố sớm đã có người qua lại, đổ rác, bán hoa tươi và rau xanh, xe máy phóng như bay, lũ trẻ chân trần đuổi bắt, chó kêu... Trong không gian có mùi hoa nhài và lá cây thơm mát.
Một buổi sáng như vậy không phải ở quê nhà, không phải ở Thượng Hải, cũng không phải ở Bắc Kinh. Nó thuộc về kiếp trước.
Gội đầu trong toa lét bé xíu trong phòng. Hứng nước lạnh vào lòng bàn tay, vã lên mặt. Rồi mặc áo vải cũ, chân trần trong đôi dép xỏ ngón, từ tốn đi xuống cái cầu thang chật chội trong khách sạn kiểu gia đình, ra vườn.
Trong vườn đều là hoa cỏ nhiệt đới. Họ nuôi một con chó lớn lông ngắn tũn. Trông rất đẹp và ngoan. Gọi một suất ăn sáng. Nước chanh tươi và bánh mì Pháp. Hút thuốc. Đọc tiểu thuyết tiếng Anh in lậu bán nhan nhản ở Hà Nội. Ngắm ánh mặt trời buổi trưa bừng nóng dần. Từng tí một, từ khe hở của bóng cây dịch chuyển tới mu bàn tay. Làn da đã nhớm mồ hôi.
Một em gái Việt Nam có nụ cười ngượng ngùng và đôi mắt sáng tới gần. Xách một giỏ mây đựng đầy hoa nhài tới lúc sáng sớm. Những cánh hoa thơm trắng tinh khiết vẫn còn ngậm sương đêm. Không nói, chỉ cười nhìn bạn. Nụ cười của em.
Không biết cuộc sống ra sao mới có thể được gọi là mơ màng trong mộng say.
Chẳng làm gì mỗi ngày.
Đi lang thang trong các ngõ ngách mỗi ngày.
Ngắm quán xá. Hết dãy phố này tới dãy phố khác tràn ngập màu sắc vật chất và hơi thở. Giày dép, sữa bột, quần áo, CD, đồ thủ công mỹ nghệ, dụng cụ chơi nhạc, đồ mai táng, áo cưới, miếu mạo, quán bar, gánh phở bò... Khách du lịch băng qua dãy hàng quán. Những cô gái Việt Nam rắn rỏi, mảnh mai, đội nón, gánh hàng, trong mẹt hàng đựng đầy dâu chín đã ngả màu tím sẫm. Rất nhiều nơi bán thuốc lá và bật lửa. Còn có hàng chồng sách lậu tiếng Anh cao chất đứng ngang ngực. Phần lớn là khách du lịch của LP và tiểu thuyết có liên quan tới chiến tranh Việt Nam. Nụ cười của họ luôn yên bình như nước.
Buổi tối có xe đẩy treo mực khô bán dạo. Nướng bằng than, bị đập bẹp dí, chấm với sốt cà chua. Chỗ bán hoa quả đã được rửa sạch và gọt vỏ trước, chèn đầy trong tủ thuỷ tinh. Dứa, lựu, thanh long, măng cụt,... theo sở thích của khách hàng, sẽ được đựng trong túi bóng, cho thêm đá, còn tặng thêm một gói bột chấm đủ vị chua cay mặn ngọt.
Đi mệt rồi, chọn lấy một tiệm ăn nhỏ ngồi xuống. Có hamburger và Spaghetti. Có người vừa uống coca lạnh vừa xem sách du lịch, ăn xong bữa trưa lại tiếp tục lộ trình. Cây cổ thụ ở góc phố biếc xanh, cành lá rợp bóng che khuất cả ban công đối diện. Cửa sổ được mở tung, treo lồng chim. Châm nén hương còn vờn khói trắng bay.
Lúc hoàng hôn, nhìn thấy nhà thờ St.Joseph Cathedral. Ráng chiều bao trùm lên toà kiến trúc cổ kính nằm giữa ngã tư. Phía sau hàng rào sắt uốn hình hoa màu đen, dăm lũ trẻ đang đùa chơi trên nền đất trống mát mẻ. Chúng đi chân trần, hò hét đá cầu, chạy nhảy tưng tưng, reo vang vui sướng. Đứa bé gái tóc đen ngang vai xinh đẹp như một chú cá con thoả sức vẫy vùng, nhảy vọt ra từ đám lưới. Ngắm nhìn nó. Ngắm nhìn thiên đường của tuổi thơ.
Rời nhà thờ, chọn bừa một con đường tràn ngập nắng. Bên đường là những thân cây cao lớn xanh um, lá nhỏ chen kín rụng xuống như mưa sau mỗi trận gió xào xạc. Ngửi thấy mùi hương cà phê thơm nồng, té ra vừa đi qua Moca Café. Đây là tiệm cà phê ngon được giới thiệu trên LP. Tiệm đông khách. Nhân viên phục vụ đều là những chàng trai trẻ rất lễ phép. Bà chủ ngồi sau quầy là một phụ nữ mặc bộ đồ tơ Việt Nam màu đen, đeo khuyên tai bạc, nom rất cứng rắn.
Cửa sổ sát phố, không kính, cánh cửa gỗ mở toang, trần nhà có hoa văn cổ điển, đèn chùm thuỷ tinh, bàn gỗ giả cổ, ghế gỗ nặng nề. Khách du lịch ngồi nghỉ bên trong, đọc báo, trò chuyện. Có ông già người châu Âu đang đọc cuốn tiểu thuyết nặng trịch.
Gọi cà phê Việt Nam. Cà phê nóng được bưng ra nồng sánh và đắng chát.
Buổi tối bạn lại đói. Đi vào con ngõ nhỏ tìm những hàng phở bò. Những sợi phở trơn tuột, miếng thịt bò mỏng thêm một đĩa rau sống mơn mởn, mấy lát chanh. Chủ hàng là hai người đàn bà luôn có con chó to đùng màu nâu theo sát. Ngồi ăn trên cái ghế đẩu vây quanh cái bàn gỗ thấp tè. Thắp nến. Vuốt ve cổ con chó. Chúng luôn ngoan ngoãn như thế. Trong quán bar đầy kín những con người tha hương đang viết e-mail. Họ bật nhạc.
Đi qua ngã rẽ đầu phố, có một nhóm đàn ông người Âu mặc quần sọt ngồi trên ghế băng dài uống trà Việt Nam. Hàng chè chén thắp đèn dầu. Bóng chụp màu hồng hoặc tím đỏ. Lấp loáng những tia sáng yếu ớt trong màn đêm.
Sáng sớm như vậy. Hai giờ. Bạn nghe tiếng guốc gỗ lẹp kẹp trên con đường đá. Trời đầy sao.
Bạn phải dùng cách đó để nhớ nó. Ra sức thở, nhắm mắt lại, lắng nghe.
Hà Nội mà bạn phải nhớ. Chính là như vậy.