| Liên Mạng VietNam || GiaiTri.com | GiaiTriLove.com | GiaiTriChat.com | LoiNhac.com | Đăng Nhập | Gia Nhập |
Home >> Hồi Ký, Tuỳ Bút >> Tây Phương Huyền Bí Tây Phương Huyền Bí
Không rõ
Chương 2
Đêm sáng trăng trong khu hoa viên ở Naples, bốn năm vị công tử trẻ tuổi thuộc dòng quý phái tựu họp dưới một gốc cây cổ thụ để ăn kem, thưởng trăng và nghe nhạc. Chốn công viên nầy là nơi hẹn hò gặp gỡ thích thú nhất của giới trẻ hòa hoa trong thành phố. Linh Đông, một thanh niên người Anh, từ lúc đầu vẫn đóng vai trò chủ động của nhóm ấy, bỗng nhiên lại rơi vào một cơn im lặng thăm trầm và có vẻ như cách biệt với mọi người. Người bạn đồng hương của y, Mạc Vân, nhận thấy sự u buồn thình lình đó và vừa vỗ vai y vừa hỏi:
- Linh Đông anh đau hay sao? Trong anh có vẻ xanh mét và hơi run, hay là anh đã bị ngộ cảm thình lình? Tốt hơn anh nên về nghỉ sớm: Những đ
êm khuya trên đất Ý thường không tốt cho sức khỏe của người Anh như chúng ta.- Không sao, tôi đã thấy bớt: đó chỉ là một cảm giác ớn lạnh thoáng qua. Tôi cũng không rõ tại sao.
Một người trạc độ ba mươi tuổi, có cái dáng điệu và cốt cách phong lưu vượt bực hơn cả những người khác, bỗng quay lại nhìn chăm chú vào Linh Đông và nói:
- Tôi hiểu anh muốn nói gì, và chắc tôi có thể giải thích điều đó. Tất cả các bạn ở đây chắc là
đã từng có lúc, nhất là khi các bạn thức khuya một mình, có một cảm giác ớn lạnh và kinh sợ lạ lùng khó tả, dường như máu bạn đặc lại, tim bạn ngừng đập, tứ chi run rẩy, tóc bạn dựng ngược. Bạn không dám ngước mắt lên, hoặc nhìn vào những chỗ bóng tối, dường như bạn sợ sệt một vật gì... Rồi bỗng nhiên, sự sợ sệt đó tiêu tan, bạn lại muốn tức cười về sự nhát sợ vô lý của mình. Các bạn có đôi khi cảm thấy như vậy không?Linh Đông đáp trong sự ngạc nhiên:
- Thật vậy, thưa ông, ông đã diễn đạt rất đúng cơn ớn lạnh của tôi vừa rồi. Nhưng làm sao những cảm giác đó lại có thể lộ ra ngoài để cho ông nhìn thấy như vậy? Người lạ mặt nói:
- Tôi biết những triệu chứng của cơn khủng hoảng đó. Với cái kinh nghiệm riêng của tôi, tôi không bao giờ lầm.
Tất cả những người trong bọn đều thú nhận là họ đã từng có những cơn xúc động bất thần mà người lạ mặt vừa diễn tả.
Mạc Vân, một trong hai người du khách Anh Quốc, nói:
- Theo sự mê tín bổn xứ của chúng tôi, thì khi người ta có cái cảm giác lạ lùng đó, ắt là có người đi ngang qua chỗ mà sau nầy sẽ là nấm mồ của họ.
Một thanh niên Ý quen với Linh Đông nói:
- Chắc hẳn đó chỉ là một biến chứng của cơ thể, vì ăn không tiêu hoặc trúng cơn gió lạnh mà thôi chứ có gì lạ.
Người lạ mặt nói tiếp:
- Tôi nghĩ rằng đó là sự dội ngược hay sự kinh hãi do bản năng của con người cảm nhận được trước một vật vô hình nhưng khắc nghịch và
đố kỵ với bản chất của chúng ta, một vật mà ta không nhìn thấy do sự giới hạn của giác quan mà thôi!Mặc Vân hỏi với một nụ cười hoài nghi:
- Vậy là ông tin nơi các vong linh, cô hồn chăng?
- Không phải tôi muốn nói về chuyện vong linh nhưng trong cõi vô hình có những sinh vật có hình thể sắc tướng, tuy rằng ta không nhìn thấy được và không cảm xúc được bằng giác quan của mình. Những sinh vật đó có những thất tình lục dục và những khả năng giống như chúng ta. Chúng có thể nguy hiểm và thù nghịch với chúng ta, nhưng cũng may là thiên nhiên đã đặt một bức rào ngăn cách giữa chúng nó với loài người cho nên chúng ta mới được an toàn.
Linh Đông hỏi:
- Và theo ông thì bức rào ngăn cách đó có thể nào bị chọc thủng được chăng? Những truyền thuyết về các vị pháp sư, phù thủy mà người ta thấy có ở khắp nơi từ những thời đại cổ xưa nhất, phải chăng chỉ là những huyền thoại hoang đường.
Người lạ mặt đáp một cách thản nhiên:
- Điều đó có thể có, mà cũng có thể không! Nhưng ở thế hệ hiện đại mà con người đã mở mang đầy đủ lý trí có ai dại gì mà muốn lật đổ bức rào ngăn cách giữa họ với loài độc xà mãnh thú? Ai lại vô lý đến nỗi muốn phá định luật thiên nhiên nó dồn loài hổ báo sài lang vào tận chốn rừng sâu núi thẳm, và ngăn loài cá mập ở ngoài khơi biển cả muôn trùng? Tôi chỉ nói bấy nhiêu, chắc các bạn cũng đủ hiểu!
Nói xong, người lạ mặt đứng dậy gọi tên hầu bàn, trả tiền ly kem, khẽ nghiêng đầu chào cả bọn, rồi lẳng lặng bước đi và khuất dạng trong lùm cây cổ thụ.
Linh Đông hỏi: "Người ấy là ai vậy?" Mấy người kia chỉ im lặng nhìn nhau mà không ai đáp một lời.
Mạc Vân nói: "Đây là lần đầu tiên mà tôi gặp người nầy"
- Tôi cũng vậy!
- Tôi cũng vậy!
Một trong hai người Ý, không ai khác hơn là bá tước Thố Xa, cất tiếng nói:
- Tôi biết y rõ lắm. Các ông hãy nhớ lại, chính do nơi dẫn đường mà y đến gặp các ông tại đây. Y tới Naples cách đây hai năm, kế đó y đi châu du khắp nơi và vừa trở lại đây có vài ngày. Y rất giàu có, và lại là một người rất dễ mến! Tiếc rằng chiều nay y lại nói những chuyện dị kỳ như vậy, những chuyện đó chỉ làm tăng thêm những lời đồn đãi vô lý và nực cười mà thiên hạ đã nói về y.
Người Ý thứ hai nói:
- Và tất nhiên, những chuyện xảy ra hôm nọ mà anh đã biết rõ, anh Thố Xa, lại càng xác nhận những tin đồn mà anh đã muốn che dấu.
Linh Đông nói:
- Bạn tôi và tôi đều ít giao thiệp với các giới tại đây, nên chúng tôi không biết gì về các việc xảy ra trong tỉnh nầy. Các ông có thể nói cho chúng tôi biết những tin đồn đó ra sao và những chuyện xảy ra vừa rồi là chuyện gì chăng?
Thố Xa ngỏ lời một cách lịch sự với hai người Anh:
- Về những tin đồn thì người ta gán cho Zanoni tiên sinh những quyền năng lạ lùng mà mọi người đều mong ước. Còn chuyện mới xảy ra gần đây mà ông bạn Bân Dư vừa nói càng làm nổi bật những quyền năng đó, và gẫm lại thật rất dị kỳ. Cách đây mới vài ngày, chính cái ngày mà Zanoni vừa trở lại Naples, tôi đã đánh bạc và thua rất nhiều tiền. Tôi bèn rời khỏi sòng bạc không định chơi nữa, thì thình lình tôi Zanoni, lúc ấy y đang đứng nhìn bên cạnh sòng bạc. Trước khi tôi bày tỏ sự vui mừng về sự tái ngộ bất ngờ giữa chúng tôi, y đã năm lấy tay tôi và nói:
- Anh vừa thua đậm phải không? Ngày thường tôi vẫn không thích đánh bạc, nhưng hôm nay tôi muốn đánh thử canh bạc nầy. Tiền đây, anh cầm lấy và
đành dùm tôi. Thua về phần tôi chịu, còn nếu được thì chia anh một nửa.Tôi lấy làm ngạc nhiên về điều kiện nầy, nhưng giọng nói và mắt nhìn của Zanoni có một sự quả cảm lạ lùng làm tôi không thể nào từ chối, vả lại, tôi cũng đang nóng lòng muốn gỡ lại số tiền đã thua và có lẽ tôi đã không chịu bỏ cuộc nếu trong túi tôi còn tiền. Tôi bèn đáp rằng tôi nhận lời, với điều kiện là chúng tôi cùng chia đều nhau, thua hay được cũng vậy. Y đáp với một nụ cười: "Được, theo như anh muốn, anh cứ yên lòng, chắc chắn anh sẽ được". Tôi bèn ngồi lại sòng bạc, Zanoni đứng phía sau lưng tôi, tôi gặp lúc hên và
được luôn mấy ván liên tiếp. Khi tôi đứng dậy và rời khỏi sòng bạc, tôi đã trở nên giàu"Linh Đông hỏi:
- Chắc là không thể có vấn đề gian lận trong canh bạc công khai trước mắt mọi người?
Bá tước Thố Xa đáp:
- Tự nhiên là không! Nhưng vận đỏ của chúng tôi thật lạ lùng, đến nỗi một tay bài tên Ô Diên nổi giận và tỏ ra hỗn láo. Y day lại người bạn tôi và nói:
- Thưa ông, tôi thấy không có lý do gì mà ông lại đứng gần kề sòng bạc. Tôi không hiểu tại sao nước bài lại lên như vậy, nhưng dầu sao, ông cũng đã có hành động không đứng đắn.
Zanoni đáp một cách rất bình tĩnh rằng y không hề vi phạm luật lệ chơi bài, y lấy làm tiếc rằng trong cuộc đổ bác nếu có người được tất phải có người thua, và y không thể nào có hành động gian lận, dầu cho y có muốn như vậy. Tên Ô Diên coi sự ôn hòa của người lạ mặt là một dấu hiệu sợ sệt, bèn lên giọng hỗn hào và thô tục hơn. Y đứng dậy và nhìn Zanoni với một dáng điệu khiêu khích...
Đến đây, Bân Dư xen vào câu chuyện:
- Và
điều có vẻ lạ lùng nhất đối với tôi, là trong lúc đó, Zanoni, mà tôi nhìn thấy rõ nét mặt vì y đứng ngang trước mặt tôi, không hề nói thêm lời nào và cũng không tỏ vẻ gì là giận hờn hay thù nghịch. Y chỉ nhìn thẳng vào mắt Ô Diên, nhưng tôi sẽ không bao giờ quên cái nhìn ấy! Tôi không thể nào diễn tả được, nhưng nó đã làm tôi rợn tóc gáy và lạnh xương sống. Ô Diên thối lui lại và lảo đảo, như vừa bị đánh một đòn độc ác. Tôi thấy y run rẩy, và để rơi mình xuống ghế! Và khi đó...Thố Xa nói tiếp theo:
- Ừ, khi đó tôi lấy làm vô cùng ngạc nhiên vì người ấy vừa bị đánh ngã vì một cái nhìn của Zanoni, bèn trút hết tất cả sự phẫn nộ của y vào tôi. Nhưng chắc các ông không biết rằng tôi cũng có ít nhiều tiếng tăm về môn kiếm thuật.
- Tay kiếm khách cừ khôi nhất của Ý Đại Lợi.
Thố Xa nói tiếp:
- Trước khi tôi ý thức được đầu đuôi câu chuyện ra làm sao, thì tôi đã thấy mình ở sau vườn nhà, với tên Ô Diên ở trước mặt, và năm sáu người quý phái đứng ở chung quanh, làm nhân chứng cho cuộc đấu gươm sắp diễn ra. Zanoni kéo tôi ra một bên và nói thầm: "Thằng nầy sẽ ngã quỵ, khi đó, anh hãy lại gần bên và hỏi xem y có muốn được mai táng bên cạnh cha y, trong nhà thờ Thánh Gennaro hay không?" Tôi ngạc nhiên hỏi: "Anh cũng quen biết gia đình y sao?" Zanoni không đáp lại, và một lúc sau đó, tôi đã so gươm với Ô Diên. Phải nhìn nhận rằng kiếm pháp của y rất vững, và tôi chưa hề gặp phải tay đối thủ nào lợi hại như vậy. Tuy nhiêu điều đó không ngăn cản mũi gươm của tôi đâm suốt qua mình y. Tôi bèn hối hả bước lại đỡ y dậy, y không nói được nữa. Tôi hỏi: "Anh có muốn trối trăn điều gì không?" Y lắc đầu. "Anh muốn được mai táng ở đâu?" Y chỉ về hướng đảo Sicile. Tôi ngạc nhiên hỏi: "Sao vậy? Anh không muốn yên nghỉ bên cạnh cha anh tại Nhà Thờ Thánh Gennaro hay sao?"
Nghe đến đó, y co rút nét mặt lại trong một sự kinh hoàng sợ sệt khôn tả, y kêu lên một tiêng thất thanh, máu từ trong miệng y vọt ra, y liền tắt thở. Nhưng còn nữa! Tôi chưa nói hết giai đoạn lạ lùng của câu chuyện! Chúng tôi chôn y tại Nhà Thờ Gennaro. Để thực hiện việc chôn cất, chúng tôi đỡ cái quan tài của cha y lên, trong công tác đó, nắp quan tài bật ravà bộ xương hiện ra trước mắt chúng tôi. Trong lỗ hổng nơi xương sọ chúng tôi phát hiện ra một sợi dây bằng thép cứng, nhưng rất nhỏ sợi. Việc nầy gây nên ít nhiều ngạc nhiên và làm cho người ta phải mở một cuộc điều tra. Người cha vốn là một người giàu có, nhưng hà tiện, đã chết một cách đột ngột và
đem chôn một cách hối hả vội vàng. Người ta nói vì lý do tiết trời nóng nực nên phải chôn gấp. Nay vì có sự nghi ngờ, nên cuộc điều tra được thi hành một cách tỉ mỉ. Người ta đem tra vấn tên nô bộc của ông già, sau cùng tên nầy thú nhận rằng chính người con đã giết cha bằng cách dùng dây sắt đâm vào sọ xuyên qua óc, sợi dây sắt mỏng đến nỗi chỉ làm rỉ có một giọt máu ra ngoài, nhờ có tóc che lấp nên không ai nhìn thấy. Tên đồng lõa sẽ bị tử hình.- Và Zanoni có khai báo hoặc giải thích gì không?
Thố Xa nói:
- Không! Y cho biết là y có đến viếng Nhà Thờ vào buổi sáng hôm đó, y có nhìn thấy nấm mộ của bá tước Ô Diên, người dẫn đường có cho y biết rằng người con trai của cố bá tước hiện đang ở Naples, phung phí tiền bạc gia sản trong những cuộc đỏ đen. Trong khi chúng tôi đang đánh bài, y có nghe nói đến tên của bá tước và khi xảy ra cuộc đấu gươm, do một bản năng bí mật thúc đẩy mà y không thể giải thích, y đã nêu lên chổ chôn xác người cha.
Mạc Vân nói:
- Đó là một chuyện khá bí hiểm...
- Đúng vậy, nhưng người Ý chúng tôi có óc dị đoan, cái bản năng bí mật đó được nhiều người coi như một sự mách bảo của thiêng liêng. Qua ngày hôm sau, người lạ mặt ấy trở nên một đề tài hấp dẫn, nó khêu gợi sự chú ý và tò mò của tất cả mọi người. Tài sản to lớn, nếp sống vương giả, phong độ hào hoa của y làm cho y trở thành một nhân vật kỳ bí, và riêng tôi, tôi đã có cái hãnh diện và vui thích mà giới thiệu nhân vật kỳ đó cho các giới phong lưu mã thượng và các vị giai nhân tuyệt sắc của thành phố nầy.
Mạc Vân đứng dậy và nói:
- Đó là một câu chuyện vô cùng lý thú. Linh Đông, đã đến lúc chúng ta phải trở về khách sạn, vì trời đã sáng rồi! Xin tạm biệt các ông!
Trên đường về nhà trọ, Linh Đông hỏi bạn y:
- Anh nghĩ sao về câu chuyện nầy?
- Nếu tôi không lầm thì tên Zanoni nầy là một tên bịp bợm phiêu lưu hạng nặng, người Ý hồi nãy chỉ là một kẻ giàn cảnh khéo léo và quảng cáo "cuội" cho Zanoni lừa bịp thiên hạ để chia phần lời kiếm ăn, thế thôi. Một kẻ phiêu lưu giang hồ dễ chen vai thích cánh vào một xã hội mới lạ, bởi vì người ta đã thêu dệt những huyền thoại từ trước để khêu gợi sự tò mò và sợ sệt, với cái dáng điệu phong lưu sang cả khác thường, y dễ làm quen với nữ giới, các vị phu nhân sẵn sàng đón tiếp y chỉ vì y có bộ mặt sáng sủa đẹp trai, dậm thêm bằng những huyền thoại hấp dẫn của Thố Xa.
- Tôi không đồng ý với anh! Tuy Thố Xa là một tay cờ bạc chơi bời, nhưng y là một người quý phái dòng sang, nổi tiếng là can trường và có tinh thần danh dự rất cao. Vả lại người lạ mặt kia, với phong độ cao quý, cốt cách phong lưu hào sảng, lối cư xử dè dặt khéo léo, không có gì giống như những bộ điệu phỉnh lừa của những kẻ bịp bợm.
- A, xin lỗi anh, Linh Đông, nhưng anh chưa có đủ sự hiểu biết và kinh nghiệm về cuộc đời. Người lạ mặt ấy biết khai thác đến mức tối đa những lợi thế về hình dáng bên ngoài của y, còn cái phong độ hào hoa, phong lưu mã thượng của y thì là một hình thức giả tạo của nghề nghiệp... Nhưng thôi, ta hãy nói qua chuyện khác... Câu chuyện tình duyên của anh đã tới đâu rồi?
- Ô! Kiều Dung không chịu tiếp tôi hôm nay.
- Tôi hy vọng rằng anh không định cưới cô ta chứ?
Linh Đông cao hứng nói bô bô:
- Ta hãy hưởng thụ ngay trong lúc hiện tại. Chúng ta còn trẻ, giàu sang lại đẹp trai, dại gì không hưởng thụ ngay bây giờ? Đừng nghĩ gì về ngày mai...
- Hoan hô, Linh Đông! À, khách sạn đây rồi. Chúc anh ngon giấc, và
đừng nằm mơ thấy Zanoni tiên sinh đấy nhé!Linh Đông, Một Khách Yêu Hoa
Linh Đông là một thanh niên Anh, được thừa hưởng một gia sản khá lớn để có thể sống một cuộc đời độc lập và dễ chịu. Cha mẹ y đã qua đời, y chỉ còn một người em gái còn ở lại bên Anh Quốc với một bà dì. Y đã sớm biểu lộ những năng khiếu về môn hội họa, do sự hứng khởi thích thú hơn là vì sự như cầu nghề nghiệp, y đã quyết định theo đuổi ngành nghệ thuật nầy.
Cũng như nhiều nghệ sĩ khi còn trẻ tuổi, y ưa thích những xúc cảm và lạc thú của cuộc đời, và tự thả trôi mà không cần lo xa hay nghĩ đến ngày mai, theo những gì có thể kích thích nơi y sự cảm hứng hoặc sự đam mê cuồng vọng nhất thời. Y đã đến viếng những thành phố danh tiếng nhất của Âu Châu, với mục đích nghiên cứu những họa phẩm kiệt trứ danh trên thế giới. Nhưng ở mỗi nơi, sự ham vui và hưởng lạc thường làm cho y xao lãng cái nguyện vọng cao xa của mình, sắc đẹp của đ
àn bà đã làm cho y quên mất cái lý tưởng tôn thờ sự Mỹ Lệ thanh cao.Trong những chuyến du hành, y đã lắng tai nghe một cách vô cùng thích thú, nếu không phải là với một đức tin thầm lặng, những chuyện nhiệm mầu mà người ta gắn cho những nhà linh thị nổi tiếng nhất, và bởi đó y đã sẵn sàng thụ cảm đối với những gì mà con người kỳ bí Zanoni đã gieo vào tâm hồn y từ lúc đầu.
Khuynh hướng dễ thụ cảm của y cũng có thể được giải thích một cách khác. Một vị tổ phụ bên ngoại Linh Đông xưa kia đã từng có nhiều thành tích đáng kể như một đạo sĩ thuộc môn phái Luyện Kim. Nhiều giai thoại lạ kỳ đã được lưu truyền về vị tổ phụ nầy. Người ta nói rằng ông đã sống rất lâu đến một tuổi vượt hẳn rất xa cái hạn tuổi thông thường của đời người, và cho đến ngày cuối cùng của cuộc đời, ông vẫn giữ được cái nét mặt và hình dáng bề ngoài của một người vào độ trung niên. Những tác phẩm của vị triết gia nầy, tuy chỉ có rất ít, được tàng trữ trong thư viện riêng của Linh Đông. Giáo lý Huyền Môn chứa đựng trong những tác phẩm đó đã gieo vào óc tưởng tượng của Linh Đông một ảnh hưởng sâu xa thâm trầm.
Trên đây đã có nói rằng Linh Đông là người ưa hưởng lạc. Dễ bị lôi cuốn theo mọi thú vui xa hoa phù phiếm, cuộc đời nghệ sĩ của y giống như con bướm đã luôn luôn bay nhảy từ cánh hoa nầy sang cánh hoa khác. Trước khi y yêu cái sắc đẹp và giọng hát của Kiều Dung, y cũng đã từng say mê nhiều hoa khôi của thành phố Naples. Nhưng tình yêu, cũng như lòng tham vọng của y, vốn mơ hồ và hay thay đổi, nó không làm thỏa mãn con tim của y, cũng không làm cho toàn thân y rung động, không phải vì y thiếu sự đam mê mãnh liệt và cao quý, nhưng vì tâm hồn y chưa đủ trưởng thành đúng mức để cho sự đam mê
đó có thể phát triển đầy đủ. Cũng như tất cả những kẻ bịp đời, y luôn luôn sợ bị lừa gạt. Y không tin tưởng nơi sự dịu hiền ngây thơ của Kiều Dung. Y không thể nói chuyện hôn nhân một cách nghiêm chỉnh với một cô đào hát Ý, nhưng tư cách đứng đắn, tốt lành, và khiêm tốn của nàng làm cho y không dám có những ý nghĩ bâng quơ, không xứng đáng, thành thử sự giao thiệp thân mật giữa nàng với y chỉ là lòng ngưỡng mộ, quý mến nhau thôi, chứ không phải tình yêu đậm đà. Bởi đó, ngày lại ngày qua, y chỉ phất phơ vô định với những nghi ngại, do dự và ngờ vực, do bởi những lời tố giác của Mạc Vân, bạn y, là một người rất thực tế.Ngày nọ, Linh Đông cưỡi ngựa dạo chơi một mình trên bờ biển, thình lình y nhìn thấy một bóng người ngồi trên một tảng đá dựa bên đường lộ. Khi y lại gần nhìn kỹ thì mới nhận ra đó là Zanoni. Linh Đông bèn nghiêng mình chào rất lịch sự, và hỏi:
- Ông có phát hiện một di tích cổ nào chăng? Ở vùng nầy, những di vật cổ tích có rất nhiều cũng như đá sỏi trên đường lộ!
Zanoni đáp:
- Không, đây chỉ là một vật cổ xưa có từ khi bắt đầu tạo lập thế giới, mà thiên nhiên tiêu hủy và sinh hóa không ngừng.
Rồi y đưa cho Linh Đông xem một nhánh kiểng nhỏ với một cánh hoa màu xanh lợt, mà sau đó y cất giữ trong mình một cách cẩn thận.
- Ông là nhà thảo mộc học?
- Đúng vậy.
- Người ta nói rằng đó là một khoa học rất lý thú.
- Dĩ nhiên, đối với những người hiểu được nó.
- Khoa ấy bí hiểm đến như vậy sao?
- Rất bí hiểm.
Rồi Zanoni giải thích vài đều về khoa sưu tầm và nghiên cứu dược thảo, đại khái nói rằng trong loài thảo mộc, thậm chí đến những loại cỏ tầm thường nhất, có hàm xúc những mãnh lực huyền bí của cõi thiên nhiên. Những mãnh lực đó, nếu biết khai thác và sử dụng, sẽ có công hiệu như thần trong khoa chữa bịnh, để cải tử hoàn sinh và cứu nhân độ thế. Thậm chí các nhà thuật sĩ thời xưa còn có thể dùng những năng lực huyền bí đó để luyện thuốc Kim Đơn làm cho con người được trường sinh bất tử... Một mặt khác, vài loại thảo mộc mà người ta dẫm lên hằng ngày dưới gót chân, có chứa đựng những chất độc còn nguy hiểm hơn cả những thứ khí giới giết người kinh khủng mà các nhà bác học hiện đại có thể chế tạo được. Khoa học nầy ngày nay đã mất đi đối với nhân loại, những gì còn lại mà người ta được biết chỉ là những mớ kiến thức hẹp hòi nông cạn. Những nhà thảo mộc học đầu tiên, tức là những bậc hóa học siêu việt của thế giới, thuộc về một chủng tộc mà cổ nhân đã mệnh danh là những Vĩ Nhân của thời thái cổ.
Y ngừng một lúc, chăm chú nhìn Linh Đông và nói tiếp:
- Sự tò mò trong một lúc không phải là một sự học hỏi nghiêm chỉnh. Tôi đọc trong tư tưởng của anh: Không phải cái nhánh cây nầy là
điều anh muốn biết, mà chính là tôi: nhưng không được đâu, sự mong ước của anh không thể thực hiện được!Linh Đông hơi lúng túng:
- Ông không có sự nhã nhặn của những người cùng một xứ sở với ông! Nếu như tôi muốn được làm quen với ông tại sao ông từ chối?
Zanoni đáp:
- Tôi không từ chối giao thiệp với bất cứ người nào. Nhưng phải chính tự tôi đi tìm họ, chứ còn họ thì không bao giờ họ có thể hiểu tôi. Nếu anh muốn giao du với tôi anh cứ tự do, nhưng tôi khuyên anh điều nầy, là tốt hơn anh hãy nên tránh tôi.
- Tại sao vậy, ông là người nguy hiểm như thế sao?
- Trên đời nầy, do định mệnh sắp đặt ngoài ý muốn của mình, người ta thường là nguy hiểm cho kẻ khác. Nếu tôi đoán tương lai của anh theo các nhà chiêm tinh, có lẽ tôi sẽ dùng những ngôn ngữ đáng ghét của họ mà nói rằng ngôi chính tinh của tôi xung khắc với cung mạng của anh. Anh chớ nên gặp tôi nếu anh có thể tránh được: tôi cảnh giác anh điều đó lần đầu mà cũng là lần cuối cùng.
- Ông khinh rẻ các nhà chiêm tinh, tuy vậy ông lại dừng một ngôn ngữ cũng bí hiểm như ngôn ngữ của họ! Tôi không phải là một bợm cờ bạc hay một kẻ dao búa, tại sao tôi lại phải tránh ông?
- Anh nghĩ sao tùy ý, tôi đã nói ý nghĩ của tôi.
- Để tôi giải bày tâm sự cho ông nghe. Câu chuyện của ông nói chiều hôm qua làm cho tôi rất thích thú và băn khoăn.
- Tôi biết, những tâm hồn như anh rất say mê những điều huyền bí.
Linh Đông cảm thấy cụt hứng, tuy rằng câu ấy không có gì là xúc xiểm hay mích lòng.
- Tôi thấy rõ ông không coi tôi là xứng đáng làm bạn với ông. Thôi vậy, xin chào ông.
Zanoni lạnh lùng đáp lại cái chào từ biệt ấy, và trong khi Linh Đông lặng lẽ bước đi, y lại tiếp tục trở lại công việc sưu tầm dược thảo của mình.
Tối hôm đó, cũng như thường lệ, Linh Đông đến Nhà Hát Lớn. Y đợi Kiều Dung ở hậu trưởng trong khi nàng đang đóng một trong những vai trò nổi bật nhất của nàng trên sân khấu. Thính đường vang dội những tiếng vỗ tay hoan hô của khán giả. Linh Đông bỗng cảm thấy trong lòng bồng bột sự đam mê và kiêu hãnh của tuổi trẻ. Y thầm nhủ:
- Ngôi sao huy hoàng rực rỡ nầy có thể lọt vào tay ta!
Trong khi y đang tự thả trôi theo giấc mộng thần tiên đó, y cảm thấy một bàn tay đặt nhẹ trên vai mình, y quay đầu nhìn lại thì thấy Zanoni. Người nầy nói:
- Anh sắp bị lâm nguy. Đêm nay anh đừng đi bộ về nhà, hoặc ít nhất, cũng đừng nên về nhà một mình!
Linh Đông chưa hết ngạc nhiên, thì Zanoni đã biến mất dạng trong đám đông. Y chỉ thấy lại Zanoni trong "loge" của một nhà quý phái Ý, nơi đây y không tiện bước lại gần.
Kiều Dung đã rời khỏi sân khấu, Linh Đông bèn đến săn đón nàng một cách vồn vã nồng thắm hơn mọi khi, nhưng Kiều Dung, trái với thói quen của nàng, đã day mặt qua chỗ khác một cách bực bội. Nàng day qua Dì Nết, bà vú già luôn luôn đi bên cạnh nàng đến rạp hát, và nói thì thầm vào tai bà vú: "Ồ! Dì Nết, chàng đã trở lại! Người lạ mặt mà tôi đã nói chuyện với dì đó... Chàng là người duy nhất trên khán đ
ài đã im lặng không vỗ tay!"Bà vú già hỏi với một giọng trìu mến:
- Ông ấy ngồi ở đâu? Chắc ông ta gàn lắm đấy nhỉ?
Kiều Dung kéo bà vú tới gần khán đài và chỉ cho bà thấy trong một "loge", một người có cái tác phong đường bệ với một gương mặt rất dễ mến.
Khi đó, vị giám đốc mời nữ nghệ sĩ Kiều Dung bước ra sân khấu.
- Dì Nết, dì nhớ dọ hỏi tên chàng giùm tôi, - Kiều Dung vừa nói vừa bước ra sân khấu. Khi đi ngang qua Linh Đông, thì chàng nầy nhìn nàng với đôi mắt u buồn và trách móc.
Đó là màn kết thúc tấn bi kịch cuối cùng trong đó giọng hát thiên phú của nàng được phô bày một cách tuyệt diệu. Toàn thể khán đ
ài trong sự chiêm ngưỡng câm lặng và thổn thức, đều lắng tai chăm chú nghe rõ từng tiếng hát của nàng. Nhưng đôi mắt của Kiều Dung chỉ tìm gặp đôi mắt luôn luôn trầm tĩnh và không xúc động của người khán giả vô danh không quen biết.Nàng vượt trội hẳn khả năng của chính mình, dường như do một nguồn cảm hứng đặc biệt. Zanoni chăm chú nghe và nhìn nàng một cách tỉ mỉ, nhưng không hề tỏ một cử chỉ tán đồng, không một xúc cảm nào làm biến đổi vẻ mặt lạnh lùng và hầu như kiêu hãnh của chàng. Kiều Dung lúc ấy đóng vai một người đ
àn bà yêu mà không được yêu, nàng chưa hề cảm thấy vai trò của mình diễn xuất sống động như thế bao giờ. Nàng tuôn ra những giòng lệ thật tình, thốt lên những tiếng than van và đau khổ thật sự, làm cho màn diễn xuất ấy trở thành một màn độc đáo khôn tả. Khi kết thúc màn cuối, người ta vực nàng ra khỏi sân khấu, kiệt sức và hôn mê bất tỉnh, giữa một cơn vỗ tay hoan hô ồ ạt như giông tố. Toàn thể thính đường đều đồng loạt đứng dậy, người ta vẫy những chiếc khăn tay, ném những tràng hoa lên đầy chật cả sân khấu, đàn ông thì lấy khăn chậm mắt, đàn bà thì ôm mặt khóc nức nở.Trong một "loge", một nhà quý phái Ý thuộc cấp bậc vương giả kêu lên:
- Trời đất hỡi! Nàng đã làm rung động tâm hồn tôi, nàng đã nhen nhúm nơi lòng tôi ngọn lửa tình không sao dập tắt! Đêm nay, ngay đ
êm nay, nàng phải về tay ta. Mạc Di đâu? Mi sắp đặt xong chưa?- Thưa điện hạ, xong hết rồi. Nhưng còn tên Ăng Lê?
- À! Cái thằng dã man đó hử? Ta đã nói với mi rằng nó phải trả một giá đắt cho sự điên rồ của nó: ta không muốn có tình địch!
- Nhưng thưa điện hạ, nó là một người Ăng Lê! Người ta luôn luôn điều tra vụ hạ sát một người Ăng Lê!
- Đồ ngu! Đáy biển há không đủ sâu, lòng đất há không đủ đầy để dấu một cái xác chết hay sao? Bọn lâu la của ta sẽ câm như cái nhà mồ, còn ta, ai dám tố giác hay nghi ngờ hoàng thân Vệ Công? Đêm nay ta trông cậy nơi mi. Làm như chính bọn cướp giết nó, mi hiểu chưa? Vùng nầy dẫy đầy bọn lục lâm cường đạo. Bọn mi hãy lột xác nó ra, lấy hết tiền bạc của nó, để tạo ra cái nghi vấn đó. Mi đem theo ba đứa, những đứa khác sẽ theo ta.
Mạc Di cúi đầu tuân lệnh và lặng lẽ lui ra.
Hồi thời đó, đường sá ở Naples không được an ninh như bây giờ, và xe cộ vừa ít tốn kém lại vừa cần thiết hơn ngày nay. Chiếc xe song mã thường ngày vẫn chở Kiều Dung, đ
êm đó lại không đến đón nàng tại hí viện. Dì Nết biết quá rõ sắc đẹp của Kiều Dung và số người chiêm ngưỡng tài nghệ của nàng để có thể mạo hiểm tính chuyện đi bộ về nhà, bèn thổ lộ tâm sự với Linh Đông. Sau khi nàng đã dần dần hồi tỉnh, y bèn khẩn khoản yêu cầu Kiều Dung hãy sử dụng chiếc xe ngựa của y. Có lẽ những đêm trước đó nàng đã nhận lời, nhưng đêm nay vì một lý do nào đó, nào đã từ chối. Linh Đong lấy làm bất mãn, lui ra mà lòng hậm hực thì Dì Nết liền chận y lại và nói:- Chú hãy đợi một chút, Kiều Dung không được khỏe. Chú đừng giận nàng, tôi sẽ thuyết phục nàng nhận lời.
Linh Đông đứng chờ một lát, trong khi đó bà vú giải thích lợi hại cho Kiều Dung nghe về tình hình lúc ấy, và sau cùng nàng bèn nhận lời. Kiều Dung và bà vú bước lên xe, còn Linh Đông thì đứng trước cửa rạp hát, định đi bộ về nhà. Khi đó y mới nhớ lại lời cảnh cáo của Zanoni, mà y đã quên mất trong khi y còn đang dằng co về chuyện nhường xe cho Kiều Dung.
Nghĩ rằng tốt hơn nên đề phòng sự nguy hiểm xảy ra do sự mách bảo của con người kỳ bí ấy, y bèn nhìn chung quanh để tìm một người quen. Các cửa rạp hát nhả ra từng làn sóng người, người ta xô đẩy y, đụng chạm y, chèn ép y, nhưng y không nhìn thấy một gương mặt quen thuộc nào. Trong lúc đang do dự, y nghe giọng nói của Mạc Vân gọi tên mình, và lấy làm vui mừng mà thấy bạn y đang vạch lối giữa đám đông để đến chỗ y đứng. Mạc Vân nói:
- Tôi kiếm được cho anh một chỗ ngồi trên xe của bá tước Thố Xa, ông ta đang đợi anh, đi mau lên!
- Anh tốt quá! Làm sao anh tìm thấy tôi?
- Tôi gặp Zanoni tiên sinh trong dãy hành lang. Y nói với tôi: "Bạn anh đang đứng trước cửa rạp hát, anh đừng để y đi bộ một mình về nhà
đêm nay, đường sá ban đêm không được an ninh lắm". Tôi mới nhớ lại có vài vụ cướp xảy ra trong thành phố cách đây vài tuần thì thình lình tôi gặp Thố Xa... À! Y đây rồi!Hai người bạn bèn đi theo Thố Xa. Khi Linh Đông bước lên xe và lên kiếng cửa sổ, y thoáng nhìn thấy một nhóm người đứng riêng ở một chổ khuất trên vệ đường, và có vẻ dò xét y một cách chăm chú. Một người trong bọn ấy nói:
- À! Nó kia kìa, thằng Ăng Lê!
Linh Đông chỉ nghe được có nửa câu, vì khi ấy xe đã lăn bánh. Y về đến nhà bình yên.
Cũng vào giờ ấy, trên đường về nhà, Kiều Dung hỏi Dì Nết khi trên xe chỉ có hai người:
- Dì có biết ông ta là ai chưa?
- À, đó là Zanoni tiên sinh, mà tất cả các bà mệnh phụ phu nhân đều mê mệt. Người ta nói ông ta giàu kinh khủng! Giàu hơn bất cứ một người Ăng Lê nào. Không phải chàng Linh Đông...
- Thôi, im đi! À!... Zanoni! Dì đừng nói chuyện về người Ăng Lê ấy nữa.
Chiếc xe song mã vừa chạy vào khu vắng vẻ và hẻo lánh của thành phố là nơi gần đến nhà của Kiều Dung thì thình lình ngừng lại. Dì Nết hoang mang không hiểu chuyện gì, bèn thò đầu ra ngoài cửa sổ và dưới ánh trăng mờ, bà nhìn thấy người đánh xe bị hai người lạ mặt bắt trói gô lại. Sau đó một lát, cửa hông xe mở toang và thấy xuất hiện một người tác hơi cao, mang mặt nạ và khoác áo tơi che kín cổ. Y nói với một giọng nhẹ nhàng:
- Hỡi Kiều Dung, cô đừng sợ gì cả, không có gì đáng ngại xảy đến cô đâu!
Y vừa nói vừa quàng cánh tay ôm nganh lưng người đẹp và
định kéo nàng ra khỏi xe. Nhưng Dì Nết không phải tay vừa, tay đấm chân đá loạn xạ và đẩy lui tên đeo mặt nạ với một sức mạnh nó làm cho y phải ngạc nhiên, kèm theo với một tràng dài những câu chửi rủa thậm tệ. Người đeo mặt nạ thối lui lại để sửa lại cái áo tơi của y bị vò nát tả tơi trong cuộc vật lộn. Y vừa kêu vừa cười nửa miệng:- A ha! Nàng được bảo vệ khá kỹ! Bây đâu! Thằng Lu, thằng Vồ, hãy nắm lấy con mụ nầy! Mau lên!
Người ấy lui ra và sau đó một người khác vóc hạc cao hơn xuất hiện nơi cửa hông và nói thấp giọng:
- Kiều Dung hỡi, cô đừng sợ, với tôi cô sẽ được an toàn.
Người ấy vừa nói vừa giở cái mặt nạ lên, thì ra đó là Zanoni. Người lại nói tiếp:
- Hãy bình tĩnh, và im lặng, rồi tôi sẽ giải cứu cho cô.
Nói xong, người liền biến mất dạng, làm cho Kiều Dung vừa ngạc nhiên, vừa cảm thấy sung sướng trong lòng. Lúc ấy có tất cả chín người đeo mặt nạ: hai người giữ tên đánh xe, một người đứng trước đầu ngựa, người thứ tư giữ ngựa của những tên hung thủ, ba tên khác (ngoài ra Zanoni và người đã xuất hiện nơi cửa hông lần đầu tiên) thì đứng gần một chiếc xe đậu bên lề đường. Zanoni ra hiệu gọi ba tên sau nầy bước lại gần, chỉ cho họ người đeo mặt nạ đầu tiên, người nầy không ai khác hơn là hoàng thân Vệ Công. Kế đó, hoàng thân lấy làm vô cùng ngạc nhiên mà thấy mình bị khóa tay và nắm chặt từ phía sau lưng. Y vừa dãy dụa vừa kêu lên:
- Phản bội! Có kẻ phản bội trong hàng ngũ chúng ta! Thế nầy là nghĩa làm sao?
Zanoni nói một cách điềm nhiên:
- Bỏ y vô trong xe! Nếu y chống cự chúng bây cứ việc hạ thủ.
Kế đó, chàng bèn bước đến gần hai người đã trói tên đánh xe và hỏi:
- Chúng bây thất thế rồi, chúng bây chỉ có ba người, còn chúng ta có sáu người võ trang đầy đủ. Ta tha mạng sống cho chúng bây đó, cút mau đi!
Hai người nầy sợ hãi rút lui. Tên đánh xe được giải thoát, bèn trèo lên chỗ ngồi của mình.
Zanoni ra lịnh:
- Hãy cắt đứt dây buộc xe và dây cương ngựa của chúng.
Rồi chàng bước lên xe ngồi gần bên Kiều Dung, xe liền chạy đi mau, để lại kẻ tìm hoa ngồi trơ lại đó trong một trạng thái tuyệt vọng và sợ hãi khôn tả.
Zanoni nói với Kiều Dung:
- Để tôi giải thích cho cô nghe đầu đuôi câu chuyện nầy. Tôi đã khám phá được một âm mưu bắt cóc cô và
đã phá hỏng kế hoạch đó. Kẻ chủ mưu là một người quý tộc đã theo đuổi cô từ lâu nhưng không kết quả. Y cùng với hai tên bộ hạ đứng rình rập cô từ lúc cô tới rạp hát, sau khi đã ra lịnh cho sáu tên khác hãy đứng đợi y ở chỗ mà cô bị chận xe lúc nãy. Tôi và năm người gia bộc của tôi đã thay thế vào chỗ của chúng và giả vờ làm kẻ bộ hạ của người quý phái nọ. Trước đó, tôi đã cưỡi ngựa đến chỗ phục kích cho chúng hay rằng kế hoạch đã bị hủy bỏ, và hoàng thân không cần đến sự trợ giúp của chúng đêm nay. Chúng tin lời tôi và giải tán. Tôi liền nhập bọn với những người gia bộc của tôi mà tôi đã để lại cách đó một quãng ở phía sau. Kỳ dư câu chuyện thì cô đã biết rồi. À! Chúng ta đã đến nhà rồi đây.Cuộc Đối Thoại Với Kiều Dung
Zanoni đi theo Kiều Dung vào nhà. Dì Nết đã biến mất dạng, để hai người nói chuyện trong phòng khách. Nàng cởi bỏ cái khăn choàng, mái tóc vàng hơi rối buông xuống cái cổ trắng như ngà, đôi mắt màu nâu sậm hãy còn đượm những giọt lệ biết ơn, gương mặt nàng hãy còn in những nét giao động vì những cơn xúc cảm vừa rồi. Dưới ánh đ
èn thân hình nàng nổi bật lên với những nét tuyệt mỹ và gương mặt đẹp một cách kỳ ảo như nàng tiên nữ trong giấc mơ!Zanoni ngồi ngắm nàng với một cái nhìn có pha lẫn sự chiêm ngưỡng và tình thương che chở bao la. Chàng nói:
- Kiều Dung, tôi vừa cứu cô thoát khỏi một tai nạn lớn, không những để bảo toàn danh tiết mà có lẽ cả mạng sống của cô. Hoàng thân Vệ Công, dưới một chánh phủ yếu hèn, tham nhũng và dễ mua chuộc, là người vượt cả lên trên pháp luật. Y có thể làm tất cả mọi tội ác. Nếu cô không đ
ành cam chịu thất tiết, thì chắc cô sẽ không bao giờ có thể trở lại thế gian để thuật lại chuyện gì đã xảy ra. Kẻ chủ mưu không có lòng biết hối hận, nhưng y có một bàn tay để hạ thủ. Tôi đã cứu cô thoát nạn, Kiều Dung, và có lẽ cô sẽ hỏi tôi lý do tại sao?Zanoni ngừng một lát và nói:
- Chắc cô sẽ không nghĩ rằng người giải thoát cho cô chẳng qua cũng ích kỷ như người bắt cóc cô chứ? Tội nghiệp! Tôi không dùng cái ngôn ngữ của những người ngưỡng mộ cô. Cô chỉ cần biết rằng tôi không biết thế nào là lòng trắc ẩn, và tôi không phải là chai đá mà không biết đáp ứng với mọi tình thương. Tại sao cô e thẹn, tại sao cô ngại ngùng với danh từ ấy? Tôi đọc được tâm hồn của cô, và trong khi tôi nói chuyện, tôi không thấy có một tư tưởng nào có thể làm cho cô bối rối. Tôi không nói rằng cô đã yêu tôi, vì nhiều khi óc tưởng tượng của con người có thể được thức động trước khi quả tim biết rung cảm. Nhưng định mệnh đã đặt để cho tôi được lọt vào mắt xanh của cô, và gây ảnh hưởng đến tâm hồn cô. Chính vì mục đích ngăn ngừa một tình cảm nó chỉ có thể đem đến sự đau khổ cho cô, cũng như trước đây tôi đã có lần cảnh giác cô về sự đau khổ sắp đến, mà hôm nay tôi đã có mặt tại nhà nầy. Kiều Dung hỡi, người Ăng Lê tên Linh Đông đang yêu cô, có lẽ nhiều hơn là tôi có thể yêu cô. Nếu hiện nay y chưa xứng đáng với cô, y chỉ cần phải hiểu cô nhiều hơn để được sự xứng đáng ấy. Y có thể cưới cô, và
đem cô về xứ, là quê hương của mẹ cô, cô sẽ được sống trong tự do và hạnh phúc...!Kiều Dung im lặng ngồi nghe những lời nói lạ lùng đó với một cơn xúc cảm khó tả và hai gò má ửng hồng, và khi Zanoni ngừng nói, nàng bèn đưa hai bàn tay lên che mặt và khóc nức nở.
Zanoni ngắm nhìn rất lâu cái đầu tóc buông xỏa đầy vẻ kiều mị đáng yêu đó, và sau đó một cơn im lặng, chàng bèn ngồi xích lại gần nàng và nói với một giọng dịu dàng:
- Người thanh niên Ăng Lê
đó đồng lứa tuổi với cô, và địa vị xã hội cũng không quá chênh lệch với cô. Hai người có thể cùng chia sẻ những quan niệm về cuộc đời, và sống chung với nhau cho đến khi mãn chiều xế bóng. Còn tôi... thì cô đừng nên có triển vọng gì về tương lai! Cô có khi nào nghĩ đến một mái nhà ấm cúng để xây tổ uyên ương với người thanh niên trẻ tuổi ấy chăng?- Không khi nào! - Kiều Dung đáp với một giọng đầy cương quyết. - Không khi nào, trừ phi để cảm thấy rằng đó không phải là
định mệnh của tôi!Zanoni nhìn nàng với đôi mắt đượm vẻ u buồn:
- Cô có biết rằng khi cô đặt cảm tình nơi tôi là cô đòi hỏi điều gì chăng? Làm sao cô đoán biết được rằng sự đòi hỏi đó có thể nguy hiểm cho cô, và có thể cho cả đôi ta? Cô biết đâu rằng cuộc đời tôi, cách biệt hẳn với sự sống ồ ạt náo động của thế nhân, chỉ là một sự dân hiến không ngừng cho cái lý tưởng Mỹ Lệ thiêng liêng. Chính bởi đó mà tôi tìm cách diệt trừ mọi tình cảm do cái đẹp gây ra, tôi trốn tránh như một tai họa, điều nầy người ta thường coi như cái số mệnh tốt đẹp nhất của đời người: ấy là tình người con gái của trần gian. Hôm nay, tôi có thể khuyên nhủ cô và giải cứu cô thoát khỏi nhiều tai họa. Nhưng nếu tôi cứ kéo dài cuộc gặp gỡ nầy, tôi chắc gì còn giữ được cái quyền năng đó mãi hay không? Cô không hiểu tôi nói gì chăng? Điều tôi nói đây sẽ dễ hiểu hơn. Tôi truyền lịnh cho cô hãy dứt bỏ trong lòng mọi ý nghĩ nào khác hơn cái ý nghĩ rằng tôi là người mà tương lai bắt buộc cô phải tránh. Nếu cô chấp nhận tình yêu của Linh Đông, y sẽ yêu cô cho đến suốt đời. Tôi cũng vậy, (chàng nói thêm với một xúc cảm trong lòng) tôi cũng vậy, tôi có thể yêu cô!
- Chàng!... - Kiều Dung bất giác kêu lên với một niềm hạnh phúc và xúc động bất ngờ mà nàng không thể tự chủ được, nhưng một lúc sau đó, nàng liền muốn đổi hết cả thiên hạ để có thể đ
è nén tiếng kêu mà nàng vừa thốt ra!- Phải đó, Kiều Dung! Tôi cũng có thể yêu nàng, nhưng trong tình yêu đó, có biết bao nhiêu biến đổi và khổ đau! Cái hoa ban rải mùi hương trên tảng đá mà từ trong một kẹt đá nó đã nở ra. Chỉ trong ít lâu, cái hoa đã héo, nhưng tảng đá vẫn tồn tại mãi mãi, với tuyết đọng sương sa và ánh nắng mặt trời. Nàng hãy suy nghĩ kỹ! Sự hiểm nguy vẫn luôn luôn rình rập bên nàng. Trong vài ngày nữa, nàng còn có thể tránh khỏi âm mưu bắt cóc nàng, nhưng không bao lâu nàng chỉ có thể an toàn bằng cách bỏ nhà trốn đi biệt tích. Thôi xin tạm biệt. Tôi không thể tiên liệu trước định mệnh của tôi, mà chỉ nhìn thấy mây mù xuyên qua bóng tối dầy đặc. Tôi chỉ biết rằng chúng ta có ngày sẽ còn gặp nhau, nhưng từ nay thì, hỡi đóa hoa xinh đẹp, nàng hãy biết rằng muốn sống yên tĩnh, còn có nhiều chỗ êm ái tốt lành hơn là một... tảng đá!
Chàng vừa nói vừa đứng dậy đi ra ngoài cửa, tại đây Dì Nết đã đứng nép một bên một cách kín đáo.
Zanoni nắm lấy tay bà và nói:
- Chàng Linh Đông yêu cô chủ của bà, y có thể cưới cô ta làm vợ. Tôi biết tình thương của bà
đối với cô ta, vậy bà hãy khuyên cô ta nên dứt bỏ mọi ý nghĩ vẩn vơ về tôi, vì tôi cũng như con chim trên cành!Nói xong, chàng ấn một túi tiền vào tay Dì Nết, rồi rảo bước ra đi.
Ngưỡng Cửa Huyền Bí
Zanoni ở trong một tòa lâu đ
ài tọa lạc tại một khu nẻo lánh của thành phố. Đó là một ngôi kiến trúc cổ xưa, di tích của một giai đoạn lịch sử huy hoàng của thời phong kiến đã biệt tích từ lâu.Khi chàng bước vào nhà, có hai gia nhân người Ấn Độ mặc quốc phục túc trực sẵn nơi ngưỡng cửa, chắp tay chào theo phong tục bổn xứ. Hai người nầy đã theo chàng từ bên Ấn Độ, mà theo lời đồn đãi thì chàng đã có trú ngụ bên xứ đó trong nhiều năm. Tuy vậy, họ không hề tiết lộ một điều gì có thể làm thỏa mãn những kẻ tò mò, vì họ không biết nói thứ tiếng nào khác hơn là tiếng bổn xứ của họ. Ngoài ra hai người gia nhân nầy, những nhân viên trong đoàn tùy tùng của chàng được tuyển dụng ngay ở tại địa phương. Với tánh tình rộng rãi hào phóng, chàng làm cho họ trở nên những kẻ bộ hạ dễ bảo và kín đáo, sẵn sàng phục vụ và vâng lời tuyệt đối. Trong nhà, và trong những cách cư xư hằng ngày của chàng, không có gì có thể xác nhận những sự việc dị kỳ mà người ta đồn đãi về chàng. Người ta không thấy có một đồ khí dụng nào của phái Luyện Kim như lò chảo, và các chất kim loại, hoặc các loại sách vở v.v... dùng cho việc sưu tầm, nghiên cứu về các ngành học thuật bí hiểm dị kỳ. Tuy nhiên, có một điều khác thường được coi như dấu hiệu của một người đạo đồ trong khoa Huyền Môn. Dầu cho chàng ở tại La Mã hay Naples, hay ở bất cứ nơi nào, chàng đều có dành một gian phòng riêng, cách biệt hẳn với những nơi khác trong nhà. Gian phòng ấy được chàng khóa kỹ bằng một ống khóa an toàn tuy rất nhỏ nhưng cũng đủ làm cho những tay thợ khóa giỏi nhất cũng phải bó tay. Một hôm, một trong những người gia bộc, không thắng nổi một sự tò mò mãnh liệt, đã thử mở khóa. Y đã chọn lúc thuận tiện nhất để khỏi bị bắt quả tang: giữa lúc đ
êm tối mà không một ai có thể nhìn thấy, và đúng vào ngày mà Zanoni đi vắng nhà! Nhưng vô ích, y không làm sao mở được ống khóa để vào gian phòng bí mật. Qua ngày hôm sau, người quản gia gọi y lại và đuổi y ra khỏi nhà mà không nói rõ lý do gì cả. Y tự an ủi về sự thất bại đó bằng cách tường thuật tỉ mỉ câu chuyện nầy và dậm thêm nhiều chi tiết lý thú. Y cho biết rằng khi y đến gần cửa phòng, thì dường như có những bàn tay vô hình nắm lấy y để gạt y ra ngoài, và khi y đưa tay sờ vào ống khóa, thì y liền ngã lăn xuống đất như một người bị tê liệt. Dầu sao đi nữa, thì gian phòng bí mật đó không có một người nào có thể lọt vào, trừ ra chủ nhân của nó là Zanoni.Ngày hôm sau, Linh Đông đến tòa lâu đ
ài của Zanoni. Óc tưởng tượng của người thanh niên Anh đã bị kích thích bởi những điều nghe thấy về nhân vật lạ lùng nầy. Một ảnh hưởng bí mật mà y không thể chế ngự hoặc giải thích, đã hấp dẫn y đến với con người kỳ bí ấy. Quyền năng Zanoni có vẻ lạ lùng, bí hiểm, chàng có những ý niệm khả ái tốt lành, nhưng cách cư xử của chàng lại lạnh lùng, cách biệt. Tại sao có lúc chàng từ khước sự cầu thân của Linh Đông, và một lúc sau đó lại cứu y khỏi tai nạn? Bằng cách nào Zanoni khám phá được những kẻ thù của Linh Đông mà chính đương sự không biết gì cả? Y càng cảm thấy bị kích thích, và lòng biết ơn của y phải được bày tỏ. Y bèn quyết định đến gặp Zanoni lần nữa.Zanoni có mặt tại nhà, và Linh Đông được tiếp đãi trong một phòng khách rộng rãi sang trọng. Y mở lời:
- Tôi đến để cảm ơn ông về sự mách bảo của ông chiều hôm qua. Tôi cũng xin ông thêm một đặc ân nữa, là hãy chỉ cho tôi biết cách đề phòng sự hiểm nguy và giữ mình đối với kẻ thù!
Zanoni mỉm cười và nói bằng tiếng Anh rất thạo:
- Anh là một khách hào hoa đa tình. anh cũng biết rõ phong tục các xứ miền Nam để hiểu rằng khách yêu hoa bao giờ cũng có những kẻ tình địch.
- Ông không nói đ
ùa đấy chứ? - Linh Đông nói một cách e thẹn.- Tôi không nói chơi đâu! Anh yêu Kiều Dung, và kẻ tình địch của anh là một trong những vị hoàng thân có thế lực và uy quyền lớn nhất của tỉnh Naples. Đó thật là một mối nguy cơ lớn cho anh!
- Nhưng, xin lỗi ông, làm sao ông biết được điều đó?
Zanoni đáp một cách ngạo nghễ:
- Tôi không cần trả lời về hành vi của tôi cho bất cứ một người nào ở thế gian nầy, và dầu cho anh có quan tâm đến lời tôi nói hay không, điều ấy cũng không quan trọng gì cả.
- Nếu tôi không thể chất vấn ông, thì thôi! Nhưng ít nhất ông hãy khuyên tôi nên làm thế nào?
- Anh có nghe theo lời khuyên của tôi chăng?
- Tại sao không?
- Vì tách chất anh bạo dạn, nên anh ưa những xúc động mạnh và những chuyện bí hiểm, anh thích đóng vai anh hùng trong tiểu thuyết. Nếu tôi khuyên anh rời khỏi Naples, anh có nghe chăng, khi mà thành phố nầy đang có một kẻ đối thủ mà anh phải đương đầu hay một nhân tình mà anh muốn chinh phục?
- Ông nói đúng! Không! Tôi không thể rời khỏi Naples, và chắc chắn là ông không thể trách tôi điều đó.
- Nhưng còn một cách khác, anh có yêu Kiều Dung thật không? Nếu anh yêu nàng thật tình, anh hãy cưới nàng làm vợ và
đem nàng về xứ để sống chung với nhau.Linh Đông đáp một cách lúng túng:
- Nhưng Kiều Dung không cùng một giai cấp với tôi. Và còn... nghề ca hát của nàng. Nói tóm lại, tôi yêu sắc đẹp của Kiều Dung, nhưng tôi không thể cưới nàng làm vợ.
Zanoni cau mày:
- Như vậy, tình yêu của anh chỉ là sự đam mê tạm bợ, ích kỷ, và trong trường hợp đó, tôi không thể khuyên anh điều gì nữa. Hỡi người trai trẻ, định mệnh không phải là một cái gì cứng nhắc và tuyệt đối như người ta nghĩ. Đấng Tạo Hóa không quá hẹp hòi mà từ chối không ban cho con người cái đặc ân quý báu thiêng liêng của sự tự do hành động. Tất cả chúng ta đều có thể tự vạch lấy con đường hành động của mình và Tạo Hóa sẽ làm cho mọi con đường rốt cuộc đều quy về sự thực hiện những mục đích cao cả của Ngài. Anh phải chọn lựa một điều mà anh phải làm! Một tình yêu chân thành trong danh dự có thể đem tới cho anh sự tự do và hạnh phúc ngay từ bây giờ. Trái lại, một sự khát vọng điên rồ, ích kỷ chỉ có thể đưa anh vào chỗ lầm than đau khổ không thể nào cứu thoát.
- Ông có thể nhìn thấy tương lai hay không?
- Tôi đã nói tất cả những gì tôi thấy cần phải nói!
Linh Đông nói với một nụ cười:
- Zanoni tiên sinh, ông khuyên tôi với những lời lẽ và tư cách của một nhà
đạo đức mô phạm. Nhưng riêng về phần ông, ông có chắc là đã vượt lên trên tất cả mọi sự quyến rũ của trần gian hay chưa, để có thể có một thái độ điềm nhiên bất động trước cái sắc đẹp thiên kiều bá mị của người đàn bà?Zanoni nói với một giọng cay đắng:
- Nếu nhất thiết lời nói phải đi đôi với việc làm, thì ở trên đời nầy những vị cố vấn tâm linh ắt là rất hiếm! Cử chỉ và việc làm của một người chỉ có một ảnh hưởng rất nhỏ đối với người chung quanh. Trái lại cái ảnh hưởng tốt hay xấu mà y có thể gây cho kẻ khác một cách bền bỉ lâu dài, vốn nằm trong những tư tưởng và ý nghĩ mà y có thể gieo rắc lan tràn khắp nơi trong vũ trụ và gây nguồn cảm hứng cho bao nhiêu thế hệ tương lai cho đến ngày phán xét cuối cùng. Hỡi người trai trẻ, những tư tưởng, cảm nghĩ mới là cái phần thiêng liêng quý báu của con người, còn hành động và việc làm chỉ là tiêu biểu cho cái phần vật chất, hữu hình hữu hoại!
Sau một lúc yên lặng, Zanoni nói tiếp với một giọng bình tĩnh:
- Linh Đông, anh nên bỏ Kiều Dung. Anh hãy để riêng vài ngày để suy nghĩ kỹ về những gì tôi đã nói với anh.
- Bỏ Kiều Dung! Không bao giờ!
- Như vậy anh có muốn cưới nàng không?
- Điều đó thì... không thể được!
- Vậy thì chính nàng sẽ từ bỏ anh! Tôi đã nói cho anh biết rằng anh có tình địch.
- Tôi biết! Đó là hoàng thân Vệ Công, nhưng tôi không sợ y.
- Anh còn có một tình địch khác nữa mà anh sẽ phải sợ hơn nhiều.
- Ai vậy?
- Tôi.
- Ông? Zanoni tiên sinh! Và ông lại dám thú nhận điều đó với tôi!
- Dám với không dám! Than ôi! Có lúc tôi cũng muốn được... biết sợ như ai!
Những lời nói kênh kiệu nầy được thốt ra không phải bằng một giọng khiêu khích, hay thách thức, mà trái lại bằng một giọng buồn bã chán nản vô cùng. Linh Đông lấy làm bối rối, sợ hãi. Nhưng y có mang trong lồng ngực một quả tim Ăng Lê, và y lấy can đảm lại rất mau. Y nói một cách bình tĩnh:
- Thưa ông, tôi không phải là người mà người ta có thể lường gạt bằng những lời nói trịnh trọng và những cách điệu bí hiểm. Ông có thể có những quyền năng mà tôi không thể hiểu hay tranh đua với ông được, nhưng cũng có thể rằng ông chỉ là một kẻ bịp bợm khôn ngoan.
- Rồi sao nữa, anh cứ nói luôn.
Linh Đông nói tiếp, tuy rằng hơi lúng túng:
- Tôi muốn nói rằng nếu tôi không để cho một người lạ mặt thuyết phục hoặc cưỡng ép tôi phải cưới Kiều Dung làm vợ, thì tôi cũng không bao giờ hèn nhát mà
để nàng lọt vào tay kẻ khác.Zanoni nhìn người thanh niên ấy bằng đôi mắt nghiêm nghị và nói:
- Anh cương quyết vậy sao? Nhưng đó là tính khí Ăng Lê của anh! Tuy nhiên anh hãy nghe lời khuyên của tôi. Anh hãy đợi chín ngày nữa, nếu anh muốn cưới người con gái đẹp nhất và trung trinh nhất mà anh có thể gặp trên bước đường đời của anh.
- Nhưng nếu ông yêu nàng, thì tại sao... tại sao...?
- Tại sao tôi muốn cho nàng làm vợ người khác? Đó là
để cứu nàng thoát khỏi... tay tôi! Anh hãy nghe đây! Người con gái ấy, tuy địa vị khiêm tốn và ít học, có sẵn nơi nàng cái mầm mống của những đức hạnh và khả năng cao quý nhất. Nàng có thể là tất cả đối với người mà nàng yêu, tất cả những gì cao đẹp mà người ta có thể mong muốn nơi một người đàn bà. Tâm hồn nàng, được bảo dưỡng và phát triển bằng tình thương, sẽ nâng cao tâm hồn anh, nàng sẽ ảnh hưởng đến tương lai của anh, làm sáng tỏ định mệnh của anh. Anh sẽ trở nên một người giàu sang và có danh vọng. Trái lại, nếu nàng thuộc về tôi, tôi không biết rõ số phận nàng sẽ ra sao. Nhưng tôi biết rằng có một sự thử thách mà ít người đàn ông nào có thể thắng đoạt, và từ trước đến nay không một người đàn bà nào có thể vượt qua.Nói đến đây, Zanoni biến sắc, gương mặt trở nên tái nhợt, và trong giọng nói của chàng có một cái gì nó làm cho người đối thoại cảm thấy lạnh mình. Linh Đông cũng không thể đ
è nén cơn xúc động và hỏi:- Điều bí mật chung quanh ông đó là
điều gì? Phải chăng thật khác hẳn mọi người? Phải chăng ông đã đạt tới một sự minh triết siêu đẳng? Phải chăng ông là một nhà phù thủy như lời người ta đồn, hay ông chỉ là...Zanoni vừa mỉm cười vừa nói một cách dịu dàng:
- Anh có quyền hỏi tôi những chuyện đó hay không? Thời kỳ ngược đãi và khủng bố những pháp sư, phù thủy nay đã cáo chung, và ngày nay người ta có thể sống tự do, nói năng hành động tùy theo sở thích của mình mà không sợ bị tra tấn, tù
đày. Vì lẽ tôi có thể bất chấp sự khủng bố, ngược đãi nên xin anh hãy thông cảm cho, nếu tôi không làm thỏa mãn sự tò mò của anh.Linh Đông ngượng ngùng đứng dậy. Mặc dầu y yêu Kiều Dung và nể sợ một kẻ tình địch như Zanoni, y cũng cảm thấy một sự hấp dẫn mãnh liệt nó thu hút y đến với con người bí hiểm nầy, mà y có rất nhiều lý do để nghi ngờ và sợ hãi. Y đưa tay ra cho Zanoni và nói:
- Được rồi! Nếu chúng ta phải là những người tình địch với nhau thì những lưỡi gươm của chúng ta sẽ giải quyết vấn đề. Từ nay cho đến khi đó, tôi muốn rằng chúng ta là bạn.
- Bạn ư! Anh không biết rằng anh đang đòi hỏi những gì.
- Ông lại khó hiểu nữa rồi! Thật là bí hiểm!
Zanoni lại gắt gỏng:
- Ừ, phải đó! Những điều bí hiểm, anh có tự hào giải quyết được không? Được như vậy, tôi mới bắt tay anh và gọi anh là bạn.
Linh Đông nói với một giọng đầy hứng khởi và những nét mặt đanh thép:
- Tôi dám làm mọi việc, vượt qua mọi trở ngại để đạt tới sự minh triết siêu đẳng nó vượt quá trình độ hiểu biết của người đời!
Zanoni nhìn y trong im lặng và với vẻ mặt suy tư. Chàng tự nhủ, như nói thì thầm một mình:
Bỗng chàng ngừng lại đột ngột, và nói cao giọng:
- Linh Đông, chúng ta sẽ gặp lại nhau. Nhưng tôi chỉ cần anh trả lời khi nào thời giờ cấp bách đòi hỏi phải có một quyết định.