Tôi thực hành các nghi lễ tôn giáo mà tôi thích ứng được với hoàn cảnh của mình – những buổi lễ Mass (1) không có thầy tế, hoặc những buổi nguyện (2) không có thầy cả, những pujas (3) có thịt rùa làm vật tế, những hành động kính lễ Allah mà không biết Mecca ở hướng nào và với những câu kinh tiếng Ả rập sai bét của tôi. Chúng an ủi tôi, điều đó là chắc chắn. Nhưng thật cũng khó làm sao, ôi chao, thật cũng khó làm sao. Lòng tin vào Thượng đế là một hành động hỉ xả, thả lỏng, một niềm tin sâu xa, một cử chỉ yêu thương không phài trả giá – nhưng đôi khi ta thấy yêu được thật là khó khăn biết bao. Đôi khi lòng tôi nặng trĩu giận hờn, tuyệt vọng và mệt mỏi, đến nỗi tưởng chừng tôi sẽ chìm nghỉm xuống tận đáy Thái Bình Dương và không thể nào trỗi dậy nổi.
Trong những giờ phút đó tôi đã cố tự nâng đỡ lấy mình. Tôi sẽ chạm tay vào vành khăn Hồi giáo tự quấn lấy bằng những mảnh ảo còn sót lại và nói to, “Này là chiếc mũ của Thượng đế!”
Tôi sẽ vỗ tay vào chiếc quần của mình và nói to, “Này là áo quần của Thượng đế!”
Tôi sẽ chỉ sang Richard Parker và nói to, “Này là con mèo của Thượng đế!”
Tôi sẽ chỉ vào chiếc xuồng và nói to, “Này là chiếc bè cứu nạn của Thượng đế!”
Tôi sẽ xoè hai bàn tay thật rộng ra biển và nói to, “Này là những dải đất mênh mông của Thượng đế!”
Tôi sẽ chỉ lên trời và nói to, “Này là lỗ nhĩ của Thượng đế!”
Và như thế, tôi sẽ nhắc mình nhớ đến công việc sáng tạo thế giới và chỗ đứng của tôi ở trong đó.
Nhưng cái mũ của Thượng đế lúc nào cũng chực tuột ra. Áo quần của Thượng đế cứ rách nát dần. Con mèo của Thượng đế luôn là mối hiểm hoạ. Chiếc bè cứu nạn của Thượng đế là nhà tù. Dải đất mênh mông của Thượng đế đang giết dần giết mòn chính tôi. Và lỗ nhĩ của Thượng đế dường như không hề lắng nghe tôi.
Tuyệt vọng là một màn tối đen dày đặc không cho ánh sáng lọt vào hoặc thoát ra. Đó là chốn địa ngục không có lời nào tả xiết. Tôi tạ ơn Thượng đế vì những cơn tuyệt vọng ấy bao giờ cũng qua đi. Một đàn cá xuất hiện quanh cái lưới hoặc một cái nút phải buộc lại. Hoặc nghĩ đến gia đình tôi, đến việc mọi người đã không phải chịu cảnh khổ nạn như tôi. Cái tối đen ấy sẽ rung động và cuối cùng tan đi, và Thượng đế còn đó, một điểm sáng ngời trong lòng tôi. Tôi sẽ sống.
Chú thích:
(1) Lễ chịu mình Thánh của đạo Cơ đốc, trong đó cha đạo làm lễ rồi phân phát bánh thánh cho các con chiên để nhớ lại bữa ăn cuối cùng của Jesus với các tông đồ. Trong bữa ăn đó, Jesus đã nói “Này là mình ta, hãy ăn đi; và này là huyết ta, hãy uống đi.” (ND)
(2) Lễ cử hành trong các nhà nguyện Do Thái, trong đó các thầy cả giảng dạy những nội dung Aggadah hoặc Halakhah trong kinh sách. (ND)
(3) Nghi lễ thờ phụng một vị thần nào đó trong tín ngưỡng Hindu, thường có việc hiến tế con sinh. (ND)