Tim viện cớ đời cho toàn mặt nạ
Nên trái sầu chín mọng lúc đương xanh
Tình lưả ngọn nghìn sau thôi cháy đỏ
Củi than nay chỉ đợi phút tro tàn...
Viện cớ
Du Tử Lê & Nguyễn Linh Quang


4. THU
Thế hệ chúng tôi lớn lên, đầu chưa đụng trời mà chân đã không còn muốn chạm đất. Cứ thế lơ lửng, khơi khơi, lưng chừng, không nơi bám viú, không muốn, không thèm bám viú. Những đưá tiền phong dùng skate board, đứng trên mặt ván phẳng, băng đi mà không cần bước. Những đưá khác người ồn ào một thời với mốt drag queen, đi cà khêu trên những đôi không-biết-gọi-là-giày-hay-guốc, ngật ngưỡng, vật vờ, vẽ mặt như lên sân khấu, bới tóc, diện áo quần dạ hội, cách ly với cuộc sống bằng khoảng cách từ mặt đất đến bàn chân, sống từng giờ từng phút cuồng quay trong một vũ hội hoá trang vô tận và hoang tưởng. Những đưá thoái trào chơi trottinette, len lách trên hè phố với đôi giày một chiếc mới tinh tươm một chiếc mòn vẹt đen bẩn bụi khói thành phố văn minh cao và ô nhiễm nặng. Tôi hài lòng với cặp rollers, như lướt, như bay, như chênh vênh giưã tốc độ và hiểm nguy nhào đổ vấp trượt, như mất phương hướng giưã một cuộc sống dư thưà phương tiện và thiếu thốn mục đích. Bố mẹ, những " con ngưạ chứng thuần cương" , nhìn chúng tôi như nhìn những quái thai cuả gió và bạo lực, con hoang cuả thần nữ ngủ lang với quỷ vương ngày thiên đàng nối điạ ngục bằng đường dây liên mạng internet. Thì đã sao? Cóc cần! Thế hệ chúng tôi như vậy đó, yêu mê Mac Donald và coke, thản nhiên ngấm ectasy, nhìn chữ, số nở trương graffiti, khoan khoái nghe ca sĩ tục tằn chửi ruả suả thét hú gào trong những bản hard rock, rap, house thời thượng, khóc cười với manga, trượt trên net nhiều hơn trên đất, trên nước, trên tuyết. Chúng tôi chối bỏ hàng loạt giá trị cũ, tai Mickey, mũi Pinocchio, nụ cười Mona Lisa, môi Marylin hay tóc Barbie. Những bắp thịt lên ngôi. Cuả Pamela Anderson rung rinh dưới cổ. Cuả Rocco Siffredi căng cương giưã hai đùi. Những bắp thịt to phồng đến muốn vỡ tung da, đưa Schwarzenegger, Stallone vào hàng á thánh, đẩy những giống khủng long tuyệt chủng từ triệu năm bỗng thoắt hồi sinh dưới bầu trời Hollywood vào vị trí diễn viên ăn ảnh nhất thế giới, có thể tranh và đắc cử tổng thống đa quốc gia trong nhiệm kỳ tới. Thế hệ chúng tôi sống không còn lằn ranh giưã ảo và thực. Tiên, thánh đã chết hết từ đầu thế kỷ cũ. Chúng tôi tạo dựng nên cổ tích, ăn cắp tượng chú lùn trong vườn nhà mình, nhà hàng xóm, thả vào rừng, giải phóng, khai sinh lại chế độ đa thần, tạp thần, cuồng ẩm, loạn tình. Super Mario ngang bằng vai vế với Clinton và mẫu người yêu lý tưởng hao hao giống Lara Croft, hay có tóc đỏ rựng mắt một mí da mướt đen. Biến dị sẽ đến cuả loài người cuối thế kỷ tới, với những thế hệ có cánh có vây, sống cùng một lúc ba thì quá khứ, hiện tại, tương lai và yêu nhau bằng thần giao cách cảm.

Nhân loại. Chúng tôi nói về nó mà không biết mình thuộc vào. Chiến tranh ở đâu xa. Ðói khổ ở đâu xa. Bệnh tật ở đâu xa. Hay chỉ là ảo tưởng cuả vài tên loạn trí, biến thành ảo tưởng cưù bò bầy đoàn? Nếu tôi chết, người xác xơ tơi tả thê thảm thủng nhiều lỗ nhiều chỗ, cứ coi như game over đi, bắt đầu lại ván mới, sẽ thẳng thớm thơm tho thánh thiện ngay, lại đâu vào đó, có gì mà ầm ỹ? Mà phải băn khoăn truy cưú căn nguyên, tìm cách giải quyết? Cứ bấm nút, gõ phím, ra lệnh. Cuộc đời, như chiếc máy vi tính, có lỗ tai để nghe và bộ óc biết suy nghĩ, sẽ tìm cách thực hiện mọi điều ở mức độ tối ưu. Hầy! Ðừng rầy rà khi mọi sự đều đơn giản on / off.

Nhưng, tôi lại đang yêu! Thế mới phiền!

Người tôi yêu, không ảo, không dị hình. Người tôi yêu có tên tuổi, chức vị, nhưng tôi thật không biết gọi làm sao. Thuở bé, tôi réo " má hai" , bây giờ, là người tình. Người tình mẫu-tử tắm cho tôi ngày năm tuổi và hôm qua, tắm với tôi, đắm với tôi trong tình gái-trai hoan lạc. Tôi lớn phồng. Người tình biết cách chặn dòng chảy cuả thời gian, đợi tôi nhập cuộc, kiên nhẫn chỉ dạy tôi từ mẫu tự to thô đến cách tỉ mỉ thực hiện chữ yêu sao cho trọn vẹn, tuyệt đỉnh cảm giác. Tôi gọi người tình là mẹ, là dì, là cục cưng, là con điếm. Tôi gọi người tình bằng tên, bằng mắt, bằng tay, bằng những nổi loạn bình thường và những triù mến bất thường. Thế hệ chúng tôi bất thường. Cuộc tình cuả tôi còn bất thường vạn lần hơn. Tôi dám thách thức mang cặp rollers lướt qua phòng khách lót gỗ quý láng ngời, nhưng không thể ngang nhiên đi đứng nói cười mơn trớn người tình nơi công cộng. Tabou. Cấm kỵ cho người tình, cho tôi, cho bố mẹ, cho cái tập thể bé xiú xiu nhưng đã rối rắm ngổn ngang phức tạp những điều, những chuyện. Nhiều lần, tôi muốn tung hê, hét toáng lên sự thật. Mọi người đều biết. Rồi sao? Nhưng tôi hiểu, muốn sống thật, giá trả sẽ đắt, nhiều phần trăm tôi sẽ mất người tình, hoặc mất bố mẹ, có khi cả đôi bên, và những sợi dây tình cảm vốn đã rối nùi sẽ đứt tung, đứt hết. Ðành ngậm miệng sống giả yên vui, yêu che đậy, hẹn hò lén lút, khát khao thầm vụng và có khi đối mặt thèm thuồng cứng người đỏ mặt mà vẫn phải luống cuống vòng tay cúi đầu lễ phép. Người tình đóng kịch giỏi hơn tôi. Người tình dạy tôi nhập vai nhiều lần, trong nhiều tình huống khác nhau. Người tình kiêu kỳ, sang cả bên cạnh bố mẹ trong nhiều năm tháng, hối hả cuồng nhiệt với tôi từng giây từng phút hiếm hoi. Tôi tan rã ý chí, rụng rời đam mê khi hít phải mùi hương thầm nồng nàn. Phát ra từ nơi kín. Tín hiệu cuả loài bướm cái đợi cuộc hoan. Cuả giống ngưạ trời chỉ chực chờ ăn tươi nuốt sống con đực. Người tình ngấu nghiến tinh lực mà tôi hân hoan trao tặng, rồi nhả ra biết bao âu yếm dịu dàng, ngực thơm môi ngọt. Người tôi yêu từ ngày năm, ba tuổi. Người tình đầu tiên, người tình cuối cùng. Người tình duy nhất cuả tôi.

2. HẠ

Mở toang cửa, tôi bước ra hàng hiên, chân gượng trợt lên lớp rêu mịn. Sương che mỏng giưã tầm nhìn. Không còn đường chân trời, chỉ là một màu xám nhạt mờ ảo đang nuốt dần chiếc điã lưả hấp hối. Cánh bướm trắng cuối cùng chấp chới giưã không trung. Hoàng hôn. Và tôi biết, đằng sau màn sương, đằng sau rặng cây, ở dưới kia, là biển, quyến rũ mời mọc. Tôi không thích biển có sóng. Tôi yêu biển những lúc như thế này, tĩnh như một vệt màu nước, láng lặng như một mảnh giấy thủ công. Biển chiều, không gợn, không chập chùng, không hung hiểm. Tôi muốn biển thật yên, để hồn tôi, khi ngồi xuống bên cạnh, được lây lan niềm êm ả.
Tôi nghĩ anh đã nhiều lần đến đây, mở cưả và ra đứng ngắm biển ở chỗ này, đúng vào nơi tôi đang đứng. Tay phải quàng vai vợ, tay trái xoa đầu con. Không có khoảng trống cho tôi chen vào, giưã bộ ba hạnh phúc. Ai cũng tưởng như thế. Chính tôi cũng đã nghĩ như thế. Và tất cả đều lầm, lầm to. Tất cả đều phạm tội. Tội trọng, không dám xưng, như loài trai không khạc nổi viên ngọc sáng, cứ ngày càng đè nặng, cưá sâu mãi trong lòng. Tôi yêu cả cái bộ ba hạnh phúc ấy. Tôi yêu anh, Tôi yêu vợ anh. Tôi yêu con anh. Tình đầu câm lặng. Tình bằng hưũ. Tình nhục thể cuồng mê. Những mối tình có khi nhập nhằng chập một, có khi giằng xé, phanh xẻ tôi tan da nát thịt, giày xéo lên cả nỗi ăn năn. Tôi lưà đảo người yêu tôi, phản bội người tôi yêu, dối láo người tôi xem như chị em bạn bè. Chẳng ai biết. Chỉ mình tôi oằn lưng gánh tội, để họ, cả ba, rạng rỡ nét thiên thần. Tôi, con quỷ ác, ham hố đòi yêu nhưng lại không dám mạnh tay bóp vỡ màu hạnh phúc, dù đó chỉ là bọt xà-phòng phản chiếu sắc cầu vồng óng ánh. Hạnh phúc? Thật, có hạnh phúc? Vì sao những người tôi nghĩ đang tràn trề hạnh phúc kia lại riêng lẻ từng kẻ tìm đến tôi trong nỗi cô đơn tột cùng? Tôi là điạ ngục ấm áp, là nơi ẩn trú lý tưởng cuả bầy thiên thần cóng lạnh chốn thiên đường trắng, ở đó, nhiều đàn hải âu trở về mỗi chiều, cũng là chỗ biết bao Lucifer sa ngã gãy cánh từng đêm.
Quay lưng trở vào. Mùi ẩm mốc gây gây, ngai ngái xộc vào mũi, mùi cuả lưu cưũ, cuả lãng quên. Căn phòng đã lâu không có ai đến mở cưả. Lớp không khí chết ngộp trong giam hãm, rưã mục, rơi vãi khắp nơi. Bụi phủ thêm một lớp dày. Căn phòng bị anh bỏ quên đã bao lâu? Từ muà hè năm trước? Hay năm trước nưã? Những muà hè hân hoan cuồng nhiệt, n ắng nhuộm đỏ da người. Anh đã đến đây, đứng ngồi đâu đó trong căn phòng này, hôn và yêu vợ anh trên chiếc giường kia, bên tai văng vẳng tiếng cười nắc nẻ cuả đưá con trai đang đuà vui với bọn trẻ nhỏ nơi sân trước. Bao nhiêu muà hè, tôi đã ngồi yên trong góc riêng, một mình, và tưởng tượng đủ điều về căn phòng này. Muà hè năm nay, tôi thoả điều hằng mong ước từ lâu, căn phòng cuả anh thuộc về tôi, bây giờ. Nhưng, anh, lại không trở về đây như mọi năm. Có chứ! Chẳng phải anh cũng đã thuộc về tôi, lúc nãy, hay sao? Chẳng phải anh còn đang ngủ vùi trong lớp vải mỏng thơm mới tôi vưà vội trải ra khi đến đây, hay sao? Tôi nhìn những lọn tóc quăn ngược, rối nùi nơi góc giường, ruột đau như ai thắt khúc. Anh đó, đúng là hình ảnh cuả anh hai mươi năm trước, chỉ một lần rơi vào đáy mắt tôi thôi, đã vĩnh viễn ở lại, bất biến, trường cưủ. Tôi, người con gái khờ khạo thuở ấy, đã không dám giành giật anh, chỉ vì quá yêu đưá bạn thân có nụ cười nở ra từ đôi mắt. Không nỡ bóp tắt nụ cười ấy, nên ngày cưới, cô phù dâu khóc thương mình nhiều hơn khóc mừng bạn. Những kẻ ngập trong niềm vui thường vô tình. Tôi đau nỗi riêng, chẳng ai hay. Ðã hai mươi năm. Hoa trái hạnh phúc đang nằm kia kià. Nó nằm kia kià, con trai cuả anh, không, một phần thân thể cuả anh, không, chính là anh. Phải, chính là anh, khuôn mặt, dáng vẻ, tiếng cười, giọng nói. Tình yêu cuả tôi, cuối cùng, d dã được đáp ứng. Tôi độc chiếm anh, một mình thôi, trọn vẹn. Lát nưã đây, khi thức dậy, anh sẽ dịu dàng gọi tôi đến, nắm lấy tay và điên đảo dìm ngay tôi vào biển hoan lạc bằng tất cả sức vạm vỡ cuả tuổi trẻ, như để đền bù cho bao nhiêu năm tháng giờ phút chờ đợi. Tôi cuồng lên vì thèm muốn, vì sung sướng, vì hả hê. Cây hạnh phúc cuả tôi cũng đã nở một bông hoa. Dù muộn.

3. XUÂN

Không biết tôi bắt đầu yêu cô ấy từ khi nào, có lẽ từ cái buổi sáng mà vợ tôi tủm tỉm cười, hỏi anh mơ thấy gì đêm qua mà lại gọi tên nhỏ bạn em um sùm! Cô ấy, từ bao nhiêu năm nay, đường hoàng bước vào và giữ một vị trí quan trọng trong gia đình tôi. Vợ tôi không có chị em gái, chỉ có cô ấy là bạn thiết. Con tôi quấn quýt cô ấy từ tấm bé cho đến tận bây giờ. Thằng bé ngỗ ngược, chỉ đợi cô ấy khuyên bảo, mới vâng lời. Tôi quý cô ấy như quý một người bà con ruột rà cuả vợ, không hơn không kém. Vậy mà... Tôi tự hỏi, làm sao bỗng dưng tôi có thể yêu cô ấy được, sau bấy nhiêu năm dửng dưng thường xuyên nói cười chào hỏi mà lòng không chút xao động? Tôi đã tơ tưởng đến nhiều người đàn bà, liên hệ tình cảm chốc lát với một vài trong số họ. Những cuộc vui chơi ngắn ngủi, đổi chác ái ân, không để lại dấu vết, gọn và nhanh. Ðôi bên cùng thoả mãn, và khi đã thoả mãn, không ai nghĩ đến những điều xa hơn, sâu hơn, dằng dai rối rắm hơn. Tôi yêu vợ tôi, tim đôi khi vẫn hụt nhịp đập. Hơn hai mươi năm, tự nhiên giữ được như vậy, không phải là điều dễ. Cũng không hẳn khó. Chúng tôi có nhiều thú vui chung, có nhiều điều để bàn bạc mỗi ngày. Chúng tôi tự biết đổi mới thường xuyên, tự quyến rũ mình và quyến rũ người đối diện. Ai cũng bảo chúng tôi trẻ dai. Chúng tôi cũng tự nhận thấy thế. Tình yêu, để thả lỏng dây cương, nó cứ hoài tươi mởn. Ôm ghì lấy, chiếm hưũ lấy, nó tức khắc chết ngộp, héo mầm, rũ cánh. Từ hơn hai mươi năm nay, chưa có người đàn bà nào khiến tôi kém yêu vợ, vậy mà cô ấy làm cách nào để chui được cả vào những giấc mơ?
Tôi cố đối xử như bình thường. Nhưng hình như, có lần cô ấy nhìn thẳng vào mặt tôi, và chớp mắt, mi rung lâu hơn thường lệ. Ðàn bà họ tinh lắm, chỉ thoáng một cái là đã bắt được những tín hiệu, dù rụt rè nhất, cuả bọn đàn ông. Hôm qua, tôi rủ cô ấy đi ăn trưa. Vẫn thường như vậy. Hãng chúng tôi làm việc ở gần nhau, vợ tôi, đôi khi rảnh, cũng lái xe đến nhập bọn. Vậy mà tôi luống cuống thế nào lại để sốt cà chua bắn đầy vào áo sơ-mi trắng đang mặc. Cô ấy vội vàng xin khăn ẩm chùi vết bẩn. Bàn tay mềm, qua lần vải ướt, như chạm thẳng vào ngực, mơn trớn phiá trái tim. Hương tóc thơm loà xoà bay trước mũi. Tôi không cần dang tay ôm, cô ấy đã gọn thỏm trong lòng. Xong việc, cô ấy nheo nheo mắt, hỏi tôi: " Anh làm gì mà tim đập thình thịch như đang ăn vụng bị bắt gặp quả tang vậy?" . Rồi câu chuyện trở lại như trước đó, như bao nhiêu năm đã qua, chuyện vợ tôi, chuyện con tôi, chuyện sở làm, chuyện trên trời dưới biển. Tưởng sẽ yên. Nhưng trước khi chia tay, cô ấy lại nheo nheo mắt: " Lần sau mà còn thế nưã, sẽ giật phăng cả áo về bỏ giặt cho mà xem!" , và bước thẳng, không quay đầu lại chào như mọi khi.

1. ÐÔNG

Tôi chẳng còn gì để mất!
Chiều hôm qua, người ta gọi điện thoại vào sở cho biết, con tôi bắn chết chồng tôi, giết bạn tôi rồi quay súng nã đạn vào đầu tự tử.
Chính tôi đã gây nên tội.
Tôi biết bạn tôi thầm yêu chồng tôi từ nhiều năm nay. Tôi sợ mất chồng, nên lần hồi tìm cách đẩy đưá con trai cưng vào vòng tay người bạn thân nhất đời, cứ nghĩ rằng, với nước cờ như thế, có thể giữ được yên ắng mọi bề, như vẫn thường dấu nhẹm những sợi tóc bạc, những nếp nhăn bất chợt bắt gặp trong gương buổi sáng. Nhưng tôi không ngờ chồng tôi phá hỏng tất cả. Tôi không ngờ lòng ghen tuông lại đâm mù cả lý trí, tôi xúi con tìm đến nơi hẹn hò. Tôi không xúi nó gây án mạng, nhưng tôi biết trước, đã xúi nó làm điều ác.
Bây giờ mọi sự đã xong. Tôi chẳng còn gì để mất.
Chẳng còn gì... để mất...

Cổ Ngư
PARIS LA DEFENSE 09.2000