Bay mải miết, bay trong câm lặng…
Bài thuốc ấy dân biển ai cũng nhớ. Có người thuỷ thủ nọ mắc một căn bệnh lạ, chân tay mềm nhũn, thuốc gì cũng không chữa khỏi. Người ta buộc phải chở anh ta về quê, coi như đem về để chôn cất. Lúc được cáng lên bờ, anh ta bỗng tỉnh lại, đòi đi bộ. Chiều lòng kẻ hấp hối, người ta đặt anh ta xuống. Thế rồi như có phép lạ, chân vừa chạm đất bệnh tình của anh ta biến mất. Anh ta trở lại tàu và còn đi biển thêm hai mươi năm nữa.
*
Gần sáng, không biết lần thứ mấy, ông Lương Tử Ban lại ngồi dậy và quyết định thử bài thuốc của dân biển. Ký ức mờ tối và ẩm ướt bảo Lương Tử Ban rằng ông đã thức gần trắng đêm.
Những buổi tối mùa hè nóng nực và ẩm ướt như thế này, cái trần nhà mà bình thường ông vẫn có thể với tay tới càng thấp xuống. Ánh sáng hắt vào từ ngọn đèn đường soi rõ từng đàn bọ xít bay tíu tít vào ra. Chúng vào qua những lỗ gác cốp pha sát trần có từ khi xây dựng ngôi nhà mà chẳng hiểu vì sao người ta không trát lại.
Nhìn chăm chăm vào bầy bọ xít trên trần, ông tự hỏi, như một thói quen, chúng ở đâu đến?
Lương Tử Ban đã trải qua một cuộc đời chìm nổi, chẳng ai biết đã qua những đâu, nhưng chẳng còn gì trên đời mà ông không biết. Thế mà ông lại luôn luôn ngạc nhiên về lũ bọ xít này. Phải có một lý do gì để chúng đến đây, như mật mời gọi ong bướm, như phân súc vật quyến rũ bọ hung. Trong căn phòng như cái hầm này có gì? Một lần ông đã dùng chổi đập. Đó là một sai lầm chết người. Mùi hăng của những con bọ chết lập tức dâng lên nghẹt thở nhưng lại kích thích đồng loại của chúng kéo đến. Chúng tràn vào căn phòng như một cơn lũ. Suốt đêm đó ông phải ở ngoài thềm.
Lương Tử Ban thử ngoáy đầu. Những đốt sống cổ, những khớp xương vai kêu răng rắc. Đúng lúc đó ông quyết định thử bài thuốc của dân biển. Ông ngả tấm lưng ê ẩm xuống nền gạch và chợt hiểu ra rằng bài thuốc đó hoàn toàn không phải là đồn đại. Một cảm giác khoan khoái tràn ngập thân thể ông. Hơi lạnh của đất mơn trớn những chỗ da thịt lộ ra khiến ông có cảm giác như người khát được một hơi nước mát. Nhưng còn một điều gì đó làm ông ngỡ ngàng. Điều gì? Ông nhìn quanh và chợt hiểu ra: trần nhà dường như cao hơn. Những con bọ xít trên trần trở nên bé li ti như một bầy kiến. Ông cũng không còn nhìn rõ những cái lỗ cốp pha đen đủi trên tường.
Ông nhắm mắt lại thưởng thức sự khoan khoái, rồi từ từ mở mắt ra để minh chứng cho sự khoan khoái ấy. Đúng, niềm khoan khoái này, khoảng không gian tự do này là có thật. Để có nó, đâu có phải là điều khó khăn. Vậy mà đến tận hôm nay ông mới phát hiện ra! Trong cuộc đời, nhiều khi ta bỏ qua những niềm hạnh phúc chỉ vì lười biếng và thụ động. Ông thầm nghĩ.
Ông cố tạo ra trong đầu một khoảng trống rỗng. Và ông tạo được thật. Một khoảng trống rỗng lâng lâng ông chưa từng biết trong cuộc đời trần tục của mình. Phải một lúc lâu sau nghĩ ý nghĩ mới lại trở lại. Và lập tức ông nhớ ra một điều hệ trọng. Một ý nghĩ khiến ông mỉm cười:
- Này, Lương Tử Ban ơi, anh có thể làm gì nữa không?
- Có chứ.
- Vậy anh định làm gì?
- Anh thử đoán xem.
- Hãy xem nhé. Hãy xem rồi biết!
Lương Tử Ban tự nói với mình như thế, vừa nói vừa mỉm cười đắc thắng.
Ông lấy con dao rựa dưới gầm giường, cậy mấy viên gạch lát nền. Gạch cũ, bở bùng bục. Ông đào như một sự nhấm nháp, không vội vã nhưng cũng không lười biếng, giống như cách người ta nhấm nháp một cốc rượu ngon. Chẳng mấy chốc ông đã dọn xong một khoảng rộng bằng chiếc chiếu con. Chà! Ông reo lên khoái trá. Cái gì thế kia. Cái trần nhà của ông đấy ư? Đâu có, đó là một bầu trời. Còn lũ bọ xít? Chúng đã biến rồi. Chúng đã biến thành những vì sao nhỏ. Những vì sao đen. Những vì sao đen. Chà chà! Ông lại reo lên lần nữa. Ông chống tay lên rồi thả cho người rơi xuống. Những hòn cuội và đã nhỏ lổn nhổn dưới lưng khiến ông cảm thấy như đang được tẩm quất. Ông cởi hết quần áo. Một hai, ba! Một hai, ba! Đã quá. Một thứ tẩm quất tuyệt diệu. Ông lăn qua phải, qua trái, nằm sấp rồi nằm ngửa. Ông đấm lịch bịch xuống đất như những võ sĩ tập đấm trước khi vào trận.
- Này, Lương Tử Ban ơi, anh có định làm gì nữa không?
- Có chứ.
- Vậy anh định làm gì?
- Anh thử đoán xem.
- Hãy xem nhé. Hãy xem rồi biết!
Lương Tử Ban lại tự nói với mình như thế, vừa nói lại vừa mỉm cười đắc thắng. Ông ra thềm, xách vào cái cuốc chim. Trong lòng, ông cũng vui như một con chim. Khi vui, những nhát cuốc nhẹ nhàng như múa. Càng xuống sâu đất càng ẩm và mềm. Lương Tử Ban ơi, đất ẩm và mềm!
Chẳng mấy chốc ông đã đào xong một cái hố sâu ngang bụng. Thử xem nào, ông quẳng cái cuốc chim, thử nằm xuống hố. Chà! Cái gì thế kia. Cái trần nhà của ông đấy ư? Đâu phải, bầu trời đó chứ, một bầu trời lồng lộng. Một bầu trời cao lồng lộng...Với những vì sao đang rì rào rì rào hát xa xăm. Nhưng phải đào thêm nữa...
Lương Tử Ban vừa làm vừa hát thầm. Ông hoàn thành công trình của mình khi trời đã tang tảng sáng. Ông nằm xuống, thiếp đi một giấc ngon lành. Đó là giấc ngủ lạ lùng nhất trong đời ông.
*
Những kẻ không am tường hoàn toàn sai lầm khi loan tin Lương Tử Ban tự đào huyệt chôn mình.