Ở Biện Châu có người học trò họ lương , mồ côi cha mẹ từ khi còn nhỏ, không có chỗ nương nhờ , nhà lại cực bần, vợ đã ăn hỏi nhưng chưa kịp đón về thì lăn đùng ra chết. Từ đấy chàng không tài nào lấy lại được vợ nữa.
Bạn bè bằng hữu đều cười , đặt cho cái biêt hiệu Lương Vô Cáo , nguyên vì trong điển tích cổ thư người ta dùng chữ " vô cáo giả " để chỉ bốn hạng người: " Quan , quả , cô , độc " , khiến cho chàng khổ tâm sầu muộn vô cùng .
Tuy nhiên, nhờ tính tình ôn hòa nhã nhặn, lại khõe rượu, hay cờ , đàn địch rất giỏi , Sinh được bạn bè đồng bối yêu thích, đặc biệt thân nhất là hai người bạn đồng môn là Lưu Sinh và Uông Sinh. thường được xưng là " Mặc nghịch chi giao " .
Cha Lưu làm quan Thứ Sử , còn gia đình Uông thi giàu có bạc vạn , đều thuộc loại con nhà phú gia tử đệ danh tiếng.
Sinh vì nhà nghèo, lại thích giao du đi lại với họ, ai thấy cũng chê cười, bảo rằng:
- Nghèo mà ham, chơi với giàu , chẳng có khố mặc, sao không biết xấu hổ.
Sinh nghe nói thế chỉ cười đáp:
- Ta một mình một miệng ăn, họ dù giàu như Ðào Chu Công, nhưng ta chẳng nhờ vả gì, thì mấy người nghĩ sao ?
Họ nghe Sinh nói thế, lại càng giận, cho chàng là kẻ vô tư cách càng châm chọc thêm, đổi lại cái biệt hiệu của chàng thành "Lương Hy Tạ" , là tên một nhân vật trong truyện Kim Bình Mai, chỉ chuyên bợ đỡ, sống bám vào kẻ phú hào Tây Môn Khánh.
Lưu đã có một vợ và năm người thiếp, còn Uông thì có một vợ và bốn người thiếp, ấy là chưa kể đến số đồng bộc nô tì, người nào cũng phiêu lương mỹ lệ, tranh nhau hầu hạ săn đón chiều chuộng hai chàng. Mỗi khi trong nhà có yến ẩm tiệc tùng, Lưu và Uông đều cho những người đẹp của mình ra châm rượu, rót trà mời khách, để chen đua hào nháng.
Một hôm Uông bỏ năm nghìn lạng bạc, mua được hai người con gái đẹp ở Giang Nam về. Cả hai cô con gái này, cô nào cũng mình thon , eo nhỏ, uyển chuyển diễm lệ khác thường, so với mọi tì thiếp trong nhà thì không ai hơn được.
Nhân thế, Uông càng tự hào, cho là vưu vật khắp thiên hạ, chỉ duy mình có thôi. Từ đấy, gặp ai cũng khoe, rồi đặt tiệc, viết danh thiếp, mời tất cả bằng hữu xa gần đến dự, và để chiêm ngưỡng dung nhan mỹ nữ.
Rượu được vài tuần, thì giai nhân từ trong phòng lè nhè vén màn rón rén bước ra, dáng dấp yêu kiều đứng giữa tiệc. Chỉ thấy một làn hương thơm ngào ngạt bay tỏa khắp phòng, khiến cho tất cả thực khách đều trầm trồ kinh ngạc. Rồi thấy mỹ nhân hay tay vái chào mọi người, im lặng, không nói năng gì, quay trở vào trong nhà.
Uông thấy thực khách người nào cũng buông chén, buông bát, mắt mũi tay chân đờ đẫn, ngơ ngẩn, tâm thần phiêu đãng, rất lấy làm cao hứng đắc chí cạn luôn mấy chén, rồi cao giọng nói lớn:
- Quý huynh thật có phúc lớn, nên hôm nay mới được gặp tiên nữ ở hàn xá đấy nhé .
Trước đó, mọi người ai cũng bị Uông mời ép uống say túy lúy cả rồi, nên chỉ ậm ừ cho suối, không trả lời gì.
Duy có mình Sinh, ngồi ở ghế cuối, từ từ nhấm nháp từng hớp, gắp từng miếng ăn, miệng tủm tỉm cười làm như không trông thấy gì.
Lưu thấy thái độ của Sinh như thế, mới hỏi:
- Thực khách ai thấy mỹ nhân cũng điên đảo tâm thần, mà sao có mỗi mình huynh còn tỉnh táo thế , phi chẳng phải kẻ có mắt không ngươi, thì cũng là người vô tình ?
Sinh từ tốn đáp:
- Ðệ cũng đã liếc mắt nhìn qua. Nhan sắc ấy, dù có lọt được vào mắt đệ, nhưng không thể làm cho lòng đệ xao xuyến được.
Uông nghe nói thế, không được vui, hỏi:
- Như vậy, huynh cũng cho rằng hai nàng ấy đều phiêu lương diễm tuyệt chứ?
- Theo ý đệ, nếu cứ đem hai nàng so sánh với bọn tỳ thiếp mà nhị vị thế huynh vẫn thường sủng ái, ắt là một trời một vực, nhưng đem so với Tây Tử, Di Quang thì e rằng không đáng. Còn như các huynh cho lời đệ nói sai, thì để đệ phân tích cho mà nghe, có được không?
Uông và Lưu đều đáp:
- Ðược, được chứ?
Sinh tiếp:
- Hai cô gái ấy, người nào trên đầu cũng phủ phê trang sức, xiêm y lụa là che kín gót hài. Ðiều này xin tạm gác lại. Ðệ chỉ xin kể qua một vài điểm mà mọi người cùng thấy, lập tức sẽ tỏ rõ chỗ xấu, chỗ tốt ngay.
Uống nói:
- Huynh cứ cho nghe tiếp ?
Sinh lại tiếp:
- Hai cô gái ấy, làn mi dù có đẹp thật đấy, nhưng là do nham liệu vẽ thành. Ðôi mắt dù có long lanh quyến rũ thật đấy, nhưng trắng đen không phân biệt rõ ràng. Cặp môi dù có tươi hồng thật đấy, nhưng cũng do son tô phấn điểm thêm vào. Người thon, eo nhỏ thật đấy, lại cũng là do cố bó bụng, ép vai mà thành, hiển nhiên là ngụy tạo.
Vả đệ từng nghe nói, giai nhân ngày xưa, diện sắc đẹp đẽ như ráng chiều trong tuyết trắng, quang diễm chiếu nhân.
Nhưng con gái ngày nay, tứ thể ngũ quan, không chỗ nào là không tô son trát phấn. Giả sử hai cô gái của các huynh, cũng quần thô áo vải, đầu tóc rối bời, thì dù có gân cổ lên mà cười, dễ gì đã làm cho thành siêu nước đổ được .
Thực khách ngồi nghe những lời biện giải chắc nịch ấy của Lương, rất hợp với lòng ghen tức sẵn có của mình, đều cười ầm cả lên, khiến cho Uổng mặt mày đỏ bừng hổ thẹn không đối đáp được lời nào.
Duy chỉ mình Lưu là trấn tĩnh, nói:
- Lương huynh, mắt như hạt đậu, kiến thức hẹp hòi, mà lại khua môi múa lưỡi, bới lông tìm vết để chỉ trích người khác, như vậy đâu có gọi cao luận. Thử hỏi Lương huynh đã thấy Tây Tử. Di Quang hình dạng như thế nào chưa? Huynh bảo "quang diễm chiếu nhâll, " nhưng đệ e rằng, chỉ "chiên" vào mắt những kẻ bại hoại tầm thường thì có Vả lại, cái lạc thú gái trai ở chọn màn loan trướng gấm, tất phải là bậc giầu sang phú quí mới thực sự được hưởng. Còn những kẻ chỉ đọc qua ngấy trang sách như huynh, mà đã vội vong ngôn lộng ngữ cho rằng "trong sách có người đẹp như ngọc" rồi khư khư ôm vào mình, chừng thấy người đẹp thật ở nay trước mặt, thì nhất thời lúng túng bất định, lúc tỉnh ngộ mới hiểu là kiếp này vẫn chưa được hưởng cái lạc thú đó, bèn tự trào ngay mình.
Lại như chính huynh, cũng chẳng tự nghĩ xem, vợ trấu bã đến nay cũng chưa có nổi, một thân một mình cô độc bơi lội như con cá "quả," muốn kiếm một đứa tì nữ chân không, mà cũng không được, chỉ làm khổ cho đôi tay của huynh, một đêm chẳng biết mấy lân làm "nhục hổ tủ " ?
Con người của huynh như thế, lẽ nào lại đi chê trách vợ con người khác được sao?
Tất cả thực khách nghe Lưu ăn nói khinh bạc và thô tục như thế đều không vui. Riêng có Uông, tỏ ra hể hả, bao nhiêu phẫn giận đều được tiêu trừ.
Sinh thấy việc đấu khẩu chẳng bổ ích, tiệc rượu chưa tàn bèn xin cáo từ ra về trước. Và từ đấy giao tình giữa chàng với Lưu, Uông cũng dần dân trở nên nhạt nhẽo và thưa thớt .
Mấy người bạn đồng học được biết giữa ba người có sự xích mích, bất hòa, bèn bàn tán xôn xao, và đối với Sinh càng tỏ ra bất mãn hơn, họ họp nhau làm chung một bài thơ liên cú, để chế diễu, châm chọc Sinh.
Niên thiếu sinh thành lại diện bì
Nã tri Tạ Ðại kham nan hi
Nhi kim nhất tuế cùng vô cáo
Bất cửu Tây Sơn xuống Thái Vi
Bài thơ rõ ràng là có ý chê trách Sinh không biết an phận, thích giao du với Lưu và Uông, để đến nỗi giận dỗi nhau, nay không còn ai chơi với nữa, sớm muộn gì thì cũng phải vào núi ở ẩn thôi.
Sinh đọc bài thơ, vô cùng buồn rầu phiền não, âm thầm tự nhủ trong bụng, bọn tiểu nhân thế lợi, ỷ thói bạc tiền, khinh người quân tử. Nào đâu có phải ta không biết đem cái sự thanh cao của người bần sĩ ra để biện giải, tranh hơn thua với họ? Họ khoe khoang có kiều thê giai thiếp, ta há không tìm được mỹ nữ giai nhân để làm lạc thú cho mình hay sao? Chỉ tiếc rằng, nay ta túi rỗng, tiền không, thì dù ý tưởng đẹp đến đâu rồi cũng chỉ là mộng tưởng. Thế gian này, đâu còn những nàng hiệp nữ Hông Phất, Hồng Quyên nữa. Người đẹp nào có thể đến tìm một kẻ sĩ nghèo như ta?
Sinh càng nghĩ lòng càng cay đắng.
Rồi một mình tản bộ đi ra ngoài. Chàng đến đại nhai lúc nào chàng cũng không hay.
Thấy trên lề đường có một ông lão tóc đã bạc phơ , ngồi bày bán mặt số sách vở cổ tích phế thải ,chàng lân la đến gần , lục lọi dở xem từng quyển. Thình lình, chàng thấy có một quyển, mầu giấy đã vàng khè, cũ nát , nhưng ở ngoài trang trí rất là thanh nhã, đẹp mắt. Sinh lần dở ra đọc Té ra là một sao bổn chép tay cuốn đào Thi Toàn Tập II , chữ viết theo lối tiểu khải, từng nét từng thập phần tú mỹ, không biết của ai. Chàng vội vã dở đến cuối sách, đột nhiên, thấy ba chữ Triệu Văn Mẫn , nhảy múa như đập vào nước. Sinh cao hứng, mừng rỡ đứng phắt dậy . Triệu Văn Mẫn vốn là tên của nhà đại thư pháp gia, Triệu Mạnh Phủ, người nổi tiếng viết chữ đẹp về đời nhà Nguyên.
Sinh với được sách như tìm được mỏ vàng, lập tức hỏi mua.
Ông lão đáp:
- Nếu không được trăm quan thì lão không bán!
Nghe ông lão đòi một trăm quan , khiến Sinh thất vọng thở dài, bụng bảo dạ, mình một trinh không dính túi, nói chi là một trăm quan , biết làm sao đây. Giả như ngày mai trở lại mua sách bị người biết giá trị mua đi mất rồi thì sao. Nghĩ vậy, chàng lập tức cởi quần áo đang mặc trên người đem đi cầm để lấy liền mua bằng được quyển sách đó.
Sinh dấu sách vào trong người, trở về nhà, lòng mừng vui vô hạn. nhưng thấy cảnh nhà bần cùng túng thiếu, nên trong đầu chàng lại nẩy ra ý nghĩ bán sách đi nếu được Cũng may bấy giờ ở phủ Khai Phong có một nhà thân hào cự phú, tính rất mê say đồ cổ ngoạn, sách vở, tranh vẽ, nghe đồn Sinh có bộ sách quí, nên muôn mua cho bằng được.
Sinh bèn nhờ người đưa sách cho nhà phú hào ấy xem. Người phú hào thấy đúng thực là bút tích của nhà thư pháp gia Triệu Mạnh Phủ thì mừng như bắt được ngọc liên thành, vội vã đến thương lượng giá cả . Mới đầu nghị giá là chín trăm năm mươi lạng, nhưng Sinh không chịu, cuối cùng phải trả một ngàn lạng mới mua được.
Sau khi bán được sách, Sinh thủ khẩu như bình, giữ thật kín, không hề thổ lộ với ai, âm thầm tìm người mai mối, kiếm cho chàng một người vợ thật đẹp. Qua hơn ri đôi lần lựa chọn, Sinh chẳng kén được người nào vừa ý.
Ðược ít lâu, có một bà lão gù lưng, dắt một người con gái tìm đến nhà chàng. Sinh thấy người con gái tuổi chừng mười bẩy, mười tám, thanh tân mày liễu má đào, mắt sao da tuyết, thiên nhiên diễm lệ, thật là bình sinh trong đời chàng chưa hề gặp, lòng bỗng nổi lên xao xuyến, giao động, bèn chẳng khách sáo gì. mời bà lão ngồi, hỏi:
- Chẳng hay cô em đây có phải là con của cụ không .
Bà già gù lưng đáp:
- Phải, chính con tôi đấy ?
- Cụ có người con gái phiêu lương xinh đẹp thế này, lo gì chẳng kiếm được chàng rể chốn hát môn quyền quí, sao lại tìm đến nhà cháu ?
Bà lão thở dài, đáp:
- Cháu ôi ! Thế tục mỗi ngày một suy đồi. Vả , chốn quyền môn sâu như đại hải, con gái tôi vào rồi, liệu tôi có còn dịp gặp nữa chăng ? Tấm thân già nua bệnh hoạn này. Chỉ mong gả được con cho một kẻ học trò , để có đủ cơm ăn áo mặc , khỏi bị chết đói , chết rét là mản nguyện làm rồi. Hơn nữa , còn giữ được mối thân tộc làm chỗ đi lại , tránh được cô đơn, chứ cho sang hơn nữa, tôi thực không dám mong.
Sinh nói:
- Cụ nói như thế thật là ý kiến siêu phàm thoát tục, cháu chỉ là một kẽ hàn sĩ thô lậu, xin được biếu cụ một trăm lạng , gọi là chút quà hiếu kính, chăng hay cụ có chịu không?
Bà lão lại tủm tỉm cười đáp:
- Cậu thật là ngốc tử? Thấy cậu là người đôn hậu, thành thực nên tôi mới có ý đem con gái phó thác cho cậu , chứ con tôi đâu phải loại " giao thụ tiền " mà nhẫn tâm đem làm vật mua bán. Thôi ! Thôi ! Nếu cậu còn nói đến tiền bạc nữa thì tôi đem con tôi đi nhà khác ngay.
Nghe bà lão nói thế. Sinh không còn dám biện giải gì thêm, bèn đi sửa soạn một bàn tiệc để khoản đãi , rồi lấy lễ chàng rể mà bái tạ bà lão.
Bà lão ăn uống no say xong, thì dặn với người con gái rằng :
- Con năng chăm sóc hầu hạ cho chồng , đừng nhớ gì đến mẹ nữa , sau này mẹ sẽ đến thăm.
Rồi ra ngoài cửa. theo con đường tắt đi mất. Người con gái cũng tự nhiên ăn uống , không nhớ nhung gì cả.
Sinh bỏ tiền mua sắm quần áo trang sức cho nàng, thứ nào cũng tốt đẹp, hoa lệ cả. Nàng không trang điểm , vốn đã sắc nước hương trời, nay thêm son phấn đun nồng, lại càng thiên tiên lừng lẫy.
Sinh không mất một xu, bỗng nhiên được người đẹp , thật có ngủ mơ cũng không dám nghĩ. Lại những lúc cùng nàng ràng rịt xoắn, thấy đằm thắm thú vị khác thường.
Chẳng bao lâu, việc Sinh có vợ đẹp được tất cả bạn bè ai cũng biết, đồn đãi đến tai Uông và Lưu.
Uông đến gặp Lưu. bảo:
- Huynh có biết tin không ? Lương Vô Cáo mà cũng lấy được vợ rồi đấy ?
Lưu cười đáp:
- Ðất Biện Thành này rộng lớn như biển, đâu có thiếu gì bọn gái ế chồng xấu xí đi làm vợ người nước Tề ? Mà giả như vợ hắn có được đôi phần nhan sắc đi nữa, nhưng sống với hắn , làm lụng vất vả, sáng ăn tấm, chiều ăn bã , thì chẳng phải bói cũng biết rằng cô ả sau đó sẽ vai so cổ rụt, ngực lép, trông tởm ngay!
Uông gật đầu nói:
- Ðệ cũng nghĩ như huynh, chỉ tức một điều là trước đây anh em mình bị hắn làm nhục, đến nay vẩn chưa nguôi. Bọn mình sao chẳng nhân cơ hội này mượn cớ đến chúc mừng tân hôn, xem mặt vợ hắn ra thế nào, rồi chọc ghẹo một phen cho hắn chừa cái thói bêu rêu người khác. Như thế, chẳng là một điều đại khoái hay sao ?
Lương nghe nói cũng đắc ý , vỗ tay cười ha hả gật đầu lia lia.
Sau đó, mỗi người lấy một ít xu xèng vụn vặt, dùng lụa đào gói thành một cái bao , trên đề hai chữ gia nghị, rồi quân hoa áo gấm xe cao ngựa béo , kéo đến nhà Sinh.
Sinh được tin Uông và Lưu đến để chúc mừng, chỉ mỉm cười bảo với vợ:
- Hôm nay, hai tên này đến chỉ cốt làm nhục ta thôi !
Rồi đem chuyện xích mích cũ , thuật lại đầu đuôi cho nàng biết.
Vợ chàng đáp:
- Chàng đừng lo chi cả, tùy họ muốn dở trò gì thì trò, thiếp chỉ cần một thuật nhỏ sẽ giúp chàng tan mối hận ngày trước.
Hai vợ chồng bàn bạc xong, Sinh bảo nàng sửa soạn tiệc rượu, thoáng chốc đã xong. Vừa lúc Uông và Lưu bước vào cửa.
Sinh cùng họ mời chào hàn huyên , kể lể chuyện cũ.
Sau đó Uông, Lưu đem hai gói đồ mừng ra tặng Sinh.
Chàng không chịu nhận.
Chừng vài tuần rượu, Uông và Lưu tỏ ý muốn được diện kiến vợ Sinh. Chàng tái tam từ chối, nói:
- Tiện nội là gái quê mùa, thô lậu, chỉ biết đun bếp, rửa nồi, lo việc gia vụ, gọi ra đây chỉ e làm bẩn mắt quí huynh .
Nhưng Uông và Lưu nào có chịu, một mực cố đòi coi mắt nàng bằng được. Sinh đành phải gọi vợ ra chào khách.
Nàng vừa ra khỏi cửa phòng, cả Uông lẫn Lưu , người nào cũng cảm thấy như được gặp tiên nữ, mê mẩn, hồn phách điên đảo , ngây người ra nhìn . Nàng khoan thai rón rén bước từng bước lại gần , rồi khép nép vén vạt áo nghiêng mình thi lễ , vái chào Uông với Lưu , khiến Uông, lưu càng thêm bối rối, đờ đẫn như gà gỗ, quên cả đứng dậy hoàn lễ.
Sinh thản nhiên bảo vợ:
- Hai công tử đây, cùng với ta là chỗ thông gia côn đệ, hôm nay đến chơi, nàng bất tất câu nệ, hãy vì ta rót rượu mời khách cho phải đạo.
Nàng vâng lời, bưng rượu mời Uông, Lưu. Ðôi cánh tay nho nhỏ, trắng ngần như cánh tay ngọc.
Uông, Lưu mắt nhìn chăm chắm không rời, tâm trí ngơ ngẩn như tượng gỗ.
Sinh thấy thế cười lớn, uống đến túy lúy, rồi bãi tiệc.
Trên đường về, Uông và Lưu bảo nhau:
- Chẳng ngờ trên đời lại có người đẹp như tiên nữ thế này, giá được gần gụi nàng một lần thì dù có chết cũng không tiếc gì nữa.
Lưu chợt bảo với Uống:
- Ðiều đó cũng không khó khăn gì. Huynh không biết rằng Lương Vô Cáo thuộc hạng tửu đồ, yêu rượu còn hơn mạng sống của mình hay sao . Mai này là ngày kỷ niệm của hắn, ta chỉ cần sửa soạn một mâm rượu đến chúc mừng hắn và lén bỏ vào một liều "ô đầu dược" thì hắn sẽ say li bì , lúc đó bọn mình muốn gì thì muốn, liệu hắn còn làm gì được mình. Hơn nữa, cô ả cũng đã ăn nằm với hắn cả năm rồi, chắc chắn sẽ không có chuyện gì đâu. Giả sử như hắn muốn kiện cáo thì bọn mình mỗi người chỉ cần tốn vài trăm quan là xong hết.
Uống nghe nói thế cả mừng.
Ðến ngày sinh nhật của Sinh, qua nhiên Uông và Lưu đem một mâm rượu đến mừng.
Người vợ bảo Sinh:
- Bọn họ đến hôm nay không có ý tử tế gì đâu. Nhưng xin chàng cứ ngồi yên, xem thiếp ra chút thuật mọn, chọc phá bọn họ một phen cho bõ ghét.
Sinh vốn là tửu đồ hạng nặng, chỉ mới thấy cái ly thôi, cũng đã quên chết được rồi. Lại sẵn tin ở tài trí thông minh của vợ, nên cũng chẳng để tâm lo ngại chi nữa.
Chừng khi trời vừa tắt nắng, Sinh đã túy lúy quay cuồng trời đất, nằm thẳng cẳng trên giường, nghiễm nhiên như một xác chết.
Uông và Lưu thấy Sinh như vậy, lòng mừng khấp khởi, vội vã đóng sầm cửa lại, đốt đèn, đến bên cạnh vợ Sinh, sờ lần o ép. Nàng chẳng những không từ chối, lại tươi cười mủm mỉm hàm tiếu, bảo với hai người:
- Nhị vị công tử thuộc bậc phú quí phong lưu, lòng em đâu phải gỗ đá, chẳng biết có thể "chiều" được cả hai chàng không ? Vả, nơi đây không phải chỗ vui vầy, phía sau nhà có cái lầu nhỏ vừa vắng vẻ vừa sạch sẽ, xin hai công tử đến đó cùng em tâm tình được không Lưu và Uông nghe vợ Sinh nói thế mừng rỡ cuống cuồng, dục vọng như lửa đốt , bèn mỗi người một bên, dìu vợ Sinh cùng đi. Vòng ra đến sau nhà, quả có một cái lầu rất cao.
Uông nói:
- Ta thường sang chơi nhà nàng đã nhiều lần, nhưng có thấy ngôi lầu này bao giờ đâu ?
Vợ sinh đáp:
- Cũng chỉ mới cất dược một tháng nay thôi!
Rồi cùng nhau nối gót trèo lên lầu.
Lầu có hai căn phòng, một ở trong một ở ngoài. Căn ngoài, ba phía đều có cửa sổ có thể đứng ngắm nhìn ra xa được . Một bàn tiệc đã được vợ Sinh sửa soạn sẵn từ trước đủ cả rượu ngon và đồ nhắm tốt. Hai cây đuốc bạc sáng chưng, chiếu rọi khắp phòng.
Nàng quả là ngươi tình khả ái của ta !
Vợ Sinh vẫn chỉ tủm tỉm cười, không đáp.
Bấy giờ đang lúc mùa hè nóng nực, Uông và Lưu đều phải cởi y phục, khăn mũ máng vào cột nhà, rồi mới cùng nhau hỉ hả ăn uống.
Bỗng vợ Sinh bảo với hai người:
- Suýt nữa thì thiếp quên mất, trong nhà có món làm cho dã rượu, để thiếp vào lấy cho hai chàng dùng.
Nói xong, chạy vào nhà trong. Ðợi một lúc thật lâu vẫn không thấy nàng đi ra. Lưu bèn đứng dậy, đi vào tìm.
Uông cũng nối gót theo. Cả hai cũng sục sạo, mãi cũng không thấy tông tích vợ Sinh đâu cả.
Lúc Uông đi đến trước cửa ngọa phòng thì nghe có tiếng sột soạt, bèn gấp gáp liến lại gần, chỉ thấy vợ Sinh nhấp nhổm đứng lên ngồi xuống. không biết đang làm gì.
Uông vừa mừng vừa ngạc nhiên , đánh tiếng hỏi:
- Tại sao khanh lại vào nấp trong này ?
Rồi bước thẳng vào, giang hai tay ôm lấy vợ Sinh.
Nàng sợ hãi tông cửa, bõ chạy. Uông đuổi theo xuống dưới lầu thì nàng trốn vào trong một bụi cây. Uông nào chịu để mất môi, xông thẳng tới , núm chặt lấy nàng. Vợ Sinh càng kháng cự vùng vẫy, thì Uông ghì càng chặt.
Giữa lúc Uông với nàng còn đang giằng co, chợt có tiếng mõ nổi lên inh ỏi, tiếng chân người chạy thình thịch, rồi tiếng người hô hoán bắt cướp ầm ĩ. Uông bị những chiếc gậy tới tấp nện lên đầu. Chàng vội vã buông vợ Sinh ra để phân biện:
- Ta là Uông tú tài đây, sao mấy người dám vu cáo ta là cướp, làm nhục ta ?
Dưới ánh trăng lờ mờ, đám người bắt cướp nghe xưng là Uông tú tài thì hoảng hốt nhìn lại thật kỹ, té ra đúng là Uông. Ai nấy đều hết lời xin lỗi. Còn người nằm dưới đất không phải vợ Sinh, mà chính là Lưu , bèn đỡ đứng dậy.
Nguyên đám người đó là bọn tráng đinh đi tuần đêm, thấy Lưu và Uông tưởng lầm là trộm cắp. Cũng may, hai người đều thuộc những gia đình hào phú nên dân thành Biện Lương ai cũng biết.
Lưu trách Uông:
- Huynh thật là "nát" rượu quá, không phân biệt trai gái, lại cố bức bách đệ là có ý gì ?
Lúc đó, Uông mới biết người mình đuổi bắt không phải là vợ Sinh mà là Lưu, lòng hết sức ngạc nhiên sợ hãi.
Bọn tráng đinh nói với hai người:
- Trời cũng khuya quá rồi, không tiện về phủ, xin hai công tử ngồi nghỉ ngơi, chờ đến sáng thì chúng tôi đưa về.
Lưu và Uông đều đồng ý, ngồi một lúc sau mới hơi định thần , nhìn thấy trên mình mỗi người chỉ mặc có một cái quần lót trông rất là khiếm nhã, thô tục, bèn nhờ bọn tráng đinh lên lầu lấy dùm quần áo xuống.
Bọn tráng đinh nói:
- Nơi đây là chỗ hoang sơn dã lĩnh, làm gì có nhà cửa lầu phòng gì ?
Hai người nghe nói ngạc nhiên, nhìn lại bốn chung quanh , chỉ thấy một bức tường thấp đã đổ nát, bên trong tường có một cây đại thụ, cao hơn mười thước, càng làm cho hai người thêm sợ hãi, ngờ vực không yên, bèn hỏi bọn tráng đinh:
- Vậy các anh có biết nhà người học trò Lươnng ở đâu không ?
Bọn tráng đinh đều lắc đầu, đáp:
- Bình sinh chúng tôi không hề biết người ấy, thì sao biết được người ấy nhà ở đâu? Chỗ này trước đây là hoa viên của quan Bố Chính họ Tôn, đã bị bỏ phế từ lâu, không người lai vãng. Phụ cận tuy có nhà ở, nhưng rất hoang vắng, cách tuyệt, chỉ có Hỏa Dược Cục là gần hơn cả Nhị vị thiếu gia không nghe nói "Tôn gia viên, hồ quỉ phồn" đó sao ? Như thế, thì làm gì có ai dám đến đây mà ở !
Uông, Lưu nghe bọn tráng đinh nói thết càng toát mồ hôi lạnh, ngồi yên dưới đất, không dám động đậy.
Một lát sau, trời đã lờ mờ sáng. con trăng là nguyệt đã lặn dần ở cuối trời Tây. Mọi người bỗng phát hiện lưng lửng giữa lùm cây một khối đen xì, đậm đặc , lay lất di động theo chiều gió thổi, trông chẳng giống tổ chim, mà cũng chẳng giống khóm lá, nhất thời không thể đoán là vật gì. Ngửa mặt lên nhìn, thấp thoáng như có người bám vào đó mà đu đưa. Lưu, Uông lại càng thêm kinh dị sợ hãi chừng nhìn thật kỹ , té ra là bộ quần áo và khăn mũ của Uông và Lưu.
Bọn tráng đinh bèn trèo lên lấy xuống cho hai chàng mặc rồi ra về.
Câu chuyện trên đây, chẳng mấy chốc như gió thổi, đồn đại khắp thành Khai Phong phủ. Những lúc trà dư tửu hậu, người ta thường đem ra đàm đạo cười đùa với nhau.
Bình nhật, Uông với Lưu vốn là những tay ngang tàng, hoành hành bá đạo , tất không cam lòng chịu để người khác coi rẻ hối nhục, bèn lấy cớ là Sinh đã dùng ảo thuật để trêu chọc hai chàng, rồi tụ tập bọn gia nhân, côn đồ, ầm ầm kéo đến nhà Sinh để trị tội.
Chừng đến nơi, chỉ thấy nhà không cửa đóng, tịch liêu không một bóng người. Vợ chồng Sinh không biết đã bỏ trốn đi từ lúc nào.
Vài năm sau đó, Sinh có người bạn đồng song lên kinh đô để thi hương, khi đến Từ Châu thì gặp Sinh ở giữa đường, cưỡi ngựa béo, mặc áo lông cừu, đồng bộc theo hầu rất đông, phú quý chói lòa.
Bạn cũ gặp nhau, hàn huyên không dứt. Người bạn đồng song được Sinh mời về nhà. Hai người đi hết một con lộ nhỏ tĩnh mịch vắng vẻ, thêm vài dặm nữa thì đến một dãy đồi, với những lùm cây xanh om, um tùm rậm rạp, và một tòa đại viện vuông vắn, hoa viên bốn phía, tráng lệ huy hoàng, như chốn thần tiên.
Người bạn đồng song hỏi Sinh:
- Huynh phát tích từ lúc nào mà sao phú quý thế này ?
Sinh cười đáp:
Ngày trước huynh phụ họa với bạn Uông , Lưu đem cảnh nghèo túng của đệ ra để chế diễu, nay thấy đệ có còn vẽ gì là giống Hy Tạ nữa không.
Người bạn đồng song nghe Sinh trách thế, trong lòng rất lấy làm xấu hổ.
Ngày hôm, Sinh dẫn bạn ra nhà khách để chào vợ chàng. Người bạn thấy vợ Sinh quả là một tuyệt đại giai nhân, bèn hỏi:
- Tẩu tẩu dung nhan lộng lẫy thế này, trách gì trước đây Uông, Lưu chẳng dở trò đê tiện cầm thú, nhưng không biết tẩu tẩu đã dùng thuật gì mà trường trị bọn họ một kịch liệt đến thiếu
Sinh đáp:
- Kẻ sĩ mà có những hành động vô đạo đức như vậy bảo không cho chúng một bài học sao được ?
Người bạn đồng song ở lại nhà Sinh mấy ngày , rồi thâu thập hành lý từ biệt vợ chồng Sinh ra về. Sinh đem một trăm lạng bạc và một bài thơ ra tặng.
Trong bài thơ có câu : "A Tử tương y thập tải kỳ "
Bấy giờ mọi người mới hiểu là Sinh lấy vợ hồ ly. Vì cổ xưa người ta gọi hồ ly là A Tử.
Sau khi về đến nhà, người bạn đồng song của Sinh đem chuyện thuật lại cho Uổng và Lưu biết, khiến hai người càng đem lòng ghen tức, lại có ý tò mò, bèn lên xe cố ép người bạn ấy dẫn đường đến nhà Sinh.
Nhưng lúc hai người đến nơi, chỉ thấy núi xanh như cũ, nước đỏ y nguyên. vợ chồng Sinh cùng nhà cửa đều biến đâu mất.
Cả bọn cùng nhau trở về lòng buồn vô hạn.