Ngày tôi lên hai tuổi mẹ đã vĩnh viễn đi xa. Ký ức về mẹ chỉ qua lời kể của ba. Mới ba mươi hai tuổi, ba tôi phải một mình nuôi ba đứa con ăn học. Và ông cô đơn đi suốt quãng đời còn lại vì chúng tôi...
Đồng lương của một giáo viên ngày ấy không đủ xoay sở cho chúng tôi ăn no mặc ấm, buộc ba tôi phải lao vào bao nhiêu nghề khác ngoài giờ đi dạy, như: thợ mộc, phụ hồ...

Suốt những năm mẫu giáo đến tiểu học, vì thương tôi thiếu hơi mẹ nên hôm nào về đến nhà ba cũng đều pha cho tôi bình sữa. Hồi đó, tôi cứ hỏi ba : “Mẹ đâu?”. Ba xoa đầu tôi rồi nhìn lên bàn thờ bảo: “Mẹ con đó!”. Lần nào, tôi cũng khóc  và nẩy lên bắt ba phải đi tìm mẹ để tôi được có mẹ như các bạn khác. Ông gật đầu hứa rồi ôm tôi vào lòng hát: “Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lai chịu lời đắng cay...” Tôi vẫn khóc và giận dỗi, chỉ đến lúc anh hai hét lên đòi đánh tôi mới chịu im. Chỉ khi lên cấp hai, tôi mới hiểu ra mình mãi mãi không có mẹ như bao bạn khác. Mẹ đi xa và sẽ không bao giờ trở về. Tôi không còn khóc đòi mẹ như lúc còn bé nhưng tiếng “Mẹ” sao cứ lúc xa lúc gần trong tâm thức.
Hồi đó, mỗi anh em chỉ có hai bộ quần áo đi học nhưng đều được ba giặt ủi phẳng phiu. Những ngày mùa đông, sáng nào, ba cũng pha sẳn nước nóng để chúng tôi thức dậy đánh răng, rửa mặt. Trời mưa, nhà dột trước dột sau, ba bảo anh em chúng tôi lên tấm phản khô ráo để ngủ còn ba thức để tát nước. Nửa đêm khi chợt thức giấc, tôi đều thấy mình nằm gọn trong vòng tay ba, hơi ấm của ba làm tôi và hai anh trai ngủ ngon lành, quên đi cơn mưa như trút nước, quên đi cái lạnh giá xung quanh. Vậy mà, tôi vô tư lắm, cứ mong mưa. Ngày nào mưa lớn tôi reo mừng hớn hở lvì được xem ba tát nước, có khi còn bắt được cá nữa. Nhớ nhất và vui nhất là những ngày chủ nhật, ba không nấu cơm, bốn cha con nhảy lên xe buýt ra Sài Gòn xem phim, rồi vào Thảo Cầm Viên đi xem voi và chơi đu quay. Lúc về, ba mua con vịt quay và mấy ổ bánh mì về nhà làm “đại tiệc”.
Cuộc sống cứ thiếu trước hụt sau, vậy mà ba vẫn thu xếp để cho anh em tôi không thua bạn kém bè, chỉ có ba là chịu đủ thiệt thòi. Ngày ấy chúng tôi còn quá bé để hiểu những hy sinh của ba…Dưới mắt mọi người, kể cả thầy cô và các bạn, không ai biết chúng tôi là những đứa bé mồ côi mẹ, vẫn thấy chúng tôi tươm tất và có cuộc sống đầy đủ, như được bàn tay mẹ chăm lo chu đáo. Cứ thế, ba anh em trai tôi cứ lớn lên vô tư, ngày hai buổi đến trường vui chơi cùng chúng bạn mà không hề biết nỗi nhọc nhằn của người vừa làm cha, vừa làm mẹ...
Thương con rể một mình lầm lũi nuôi con, mỗi lần ở quê lên, bà ngoại tôi đều khuyên ba lấy vợ. Thậm chí có lần ngoại còn dắt theo một cô gái ở quê do ngoại “chấm”, nhưng ba vẫn lắc đầu...

Giờ đây, ba anh em tôi đều nối nghiệp ba làm nghề dạy học. Cuộc sống ngày nay đã đầy đủ hơn nhưng sao tôi vẫn thèm những món ăn ngày bé thơ do ba nấu, vẫn thèm con vịt quay thuở nào, thèm được nhảy lên xe buýt đi xem phim với ba...

  Tôi được làm cha khi cũng vừa tròn ba mươi hai tuổi. Cái tuổi ngày xưa ba tôi một mình nuôi ba đứa con. Bồng bé Thuỳ Dương - con gái tôi - trên tay mà tôi cảm thấy lúng túng vì khó quá, sợ không biết cách sẽ làm đau con. Con bé thì cứ say sưa ngủ trong tay tôi, lâu lâu lại nhoẻn miệng cười đáng yêu.
Bà ngoại ở quê xa, bà nội không còn, vợ chồng tôi phải mua hàng đống sách về nuôi dạy con để tham khảo. Mỗi khi con ấm đầu, sổ mũi, ọc sữa... chúng tôi quýnh cả lên và thay nhau gọi ba để hỏi. Bé con mới ba tháng tuổi mà tôi đã nếm đủ bao hạnh phúc lẫn nhọc nhằn của bậc sinh thành. Nhìn ông nội chăm sóc cháu thành thạo, tôi cảm thấy khóe mắt cay cay khi nghĩ về ngày xưa một mình ba đã vất vả ra sao để lo cho ba đứa con. Vậy mà cho đến khi đã trưởng thành, chưa bao giờ tôi nghe ba một tiếng thở than... Người ta bảo: “Có làm cha mẹ mới hiểu và biết thương cha mẹ mình nhiều hơn” là thế. 

Bé con ngủ ngon trong tay tôi. Con gái ơi! Con gái có cảm nhận được hơi ấm của ba như ngày xưa mỗi lần ba cuộn tròn trong tay nội ngủ ngon lành?

Giờ đây, mỗi lần cất tiếng ru con, tôi lại thích bắt đầu bằng câu hát ngày xưa của ba :“Gió đưa cây cải về trời”…

TRUNG HIẾU