Khi những tia nắng ban mai đang sưởi ấm cây cỏ sau cơn mưa hạ về đêm , những giọt nước tinh khiết rơi từ trời cao vẫn còn cố dừng lại trên ngọn lá, cũng là lúc gã đưa tay tắt máy vươn vai và xuống xe . Chiếc xe hơi già nua cũ kỹ vẫn còn khả dĩ xử dụng được , tuy sương gió đã làm nó tàn phai màu sắc và rỉ sét nhiều nơi , gã thường tự hào về cái tính dai sức của chiếc xe , nó đã giúp gã đi lại đó đây để làm cái việc mà người dân thường gán cho cái động từ "đi cày" . Bước đều thông thả trên lớp nhựa dường , mùa hạ vẫn chưa nói lời giã từ , bầu trời xanh lơ trang điểm lưa thưa vài áng mây mỏng trôi lững lờ , gió nhè nhẹ nâng niu ngọn cỏ kéo theo mùi ẩm ướt , đó đây vài vũng nước đọng vơi đầy trên mặt nhựa đường . Phút chốc gã nghe như mùa hạ năm nào , nơi đó bây giờ xa lắm , xa hơn nữa quả địa cầu . Lối đi giành riêng cho người đi bộ này đây , không biết bao lần gã đã nện gót giầy và gần như thuộc lòng từng góc cạnh của bờ đường đến từng viên sỏi trắng trong bồn hoa nằm cạnh lối đi . Từng chiếc xe chầm chậm xếp hàng trong bãi đậu một cách máy móc và có thứ tự , chiếc trước chiếc sau tuần tự nằm cạnh nhau thành một dãy hành lang dài . đủ màu sắc va hình thù khác nhau . Xe từ mọi nơi đổ dồn về bãi đậu , có chiếc chậm chạp thong thả , có chiếc hối hả lanh quanh tìm chổ thuận tiện , có chiếc vội vả tìm ngay một chổ trống không suy nghĩ , ngay cả chủ xe cũng không thèm để tâm đến vị trí của xe với lằn ranh giới hạn cho mỗi xe . Một vài gương mặt thoải mái chào hỏi người quen , một vài gương mặt hốc hác với vẽ thiếu ngủ , một vài gương mặt đăm chiêu suy nghĩ . Có người bước thong thả trên thềm , trao đổi nhau vài mẫu chuyện thời sự , chuyện nắng mưa và sau cùng là chuyện trên trời , chuyện dưới đất . Nhưng cũng có người bước vội , vai đeo nặng trĩu chiếc máy điện toán hoặc cặp bên mình những xấp hồ sơ dầy cộm . Trong số đó cũng có người lang thang một mình , đôi tay dường như thừa thải vướng vấp nên phải cho vào túi quần ; trong tư thế này nếu như thời gian giật lùi mấy mươi năm trên đường phố cách nữa địa cầu , chắc chắn sẽ có ngày bị chặn đường " hỏi thăm sức khỏe" . Ðong đưa trước ngực tấm thẻ căn cước điện từ, gã búng mấy ngón tay vào tấm thẻ kêu lách tách và chờ đến phiên mình đưa vào máy đễ xác nhận lý lịch khi bước qua hàng rào kiểm soát của nhân viên an ninh trật tự . Tiếng "bíp" nho nhỏ và chiếc đèn hiệu màu xanh lá cây lóe lên báo hiệu một thẻ có hiệu lực đồng thời gã nhân viên trật tự , với thân hình vạm vỡ liếc ngang nhìn mặt . Một nụ cười héo hon gần như máy móc của nhân viên trật tự không làm gã quan tâm , dường như anh ta được công ty trả lương để nhoẻn nụ cười duyên mỗi khi có người đi qua .

Nhìn đồng hồ trên tường và liếc nhanh trên đồng hồ tay , gã tự nhủ - "Trời hãy còn sớm " , thong thả bước về hướng câu lạc bộ tìm một ly trà nóng cho tỉnh táo , và cũng đễ luôn tiện lướt qua vài tin tức quan trọng trên trang nhất của vài tờ báo . Buỗi sáng mọi người vội vã , chỉ chào nhau vội vã , những câu nói của họ gần như máy móc , gã nhẩm tính không biết họ đã lập đi lập lại câu nói ấy bao lần trong tuần , trong tháng và trong năm . Ngày qua ngày , gã đã quá quen tai với đồng nghiệp trong công ty này , nơi tụ họp hơn mười chủng tộc khác nhau , từ Á Chau xa xôi đến Phi Châu nóng cháy da người đến miền Trung Ðông sa mạc khô cằn cùng người dân bản xứ . Nhâm nhi ly trà nóng buổi sáng thật tuyệt diệu với cái cảm giác lành lạnh từ máy điều hòa không khí . Nơi bàn ăn nhìn ra cửa sổ , gã bỗng thấy một sự mâu thuẫn đến vô lý ; ngoài trời nắng đã lên cao , ánh dương đang sưởi ấm vạn vật , nhiệt độ đang tăng dần theo cường độ của ánh sáng mặt trời , trong khi đó con người lại moi óc tìm tòi , dựa trên các định luật vật lý học để làm lạnh cả một cao ốc khổng lồ , và rồi trong cái không khí lành lạnh đó , con người đua nhau đi tìm một chút ấm áp bên ly cà phê hay tách trà nóng .Khi mùa đông đến , tuyết phủ bao trùm vạn vật , nhiệt độ xuống thật thấp , con người một lần nữa vận dụng các kiến thức khoa học để làm ấm gian nhà , mà bên trong , người ta ngồi nhìn tuyết rơi và nhâm nhi ly kem lạnh .

Thong thả tiến đến chiếc thang máy , một số nhân viên khác đang tụ tập chung quanh, cười nói ồn ào . Lại những chuyện trên trời dưới đất , trên báo chí , trên truyền hình , mà nhìn chung chỉ xoay quanh một vài đề tài nóng hổi trong ngày . Hai tiếng "cling , cling" khô khan cùng đèn hiệu chiếu sáng , một số người trong thang máy vội vã bước ra , một cách tự động , đám đông tránh dạt ra hai bên như một hành lang dàn chào . Nhanh chóng sau đó , ngay khi người cuối cùng rời thang máy thì cũng là lúc mọi người ùa vào . Tuy vậy , họ vẫn giữ được trật tự , không đến nỗi chen lấn giành giật nhau , dầu sao thì cũng là " người nhà " với nhau , nên tất cả đều tự trọng và lịch sự trong cái gọi là bạn đồng nghiệp . Một cảm giác lâng lâng khi thang máy bắt đầu tăng cao độ , mọi người đều im lặng chờ đợi , tất cả dương cặp mắt chăm chú nhìn vào con số lập loè nhịp nhàng từ mô;t đến hai đến ba và nhiều nữa , tại mỗi tầng lầu đều có kẽ bước ra , người bước vào .

Lách nhẹ người ra ngoài khi thang máy dừng lại trên lầu ba , ung dung tiến về giang sơn của mình , gã gieo mình trên chiếc ghế quen thuộc, tựa lưng và vươn vai thoải mái . Một vài đốt xương sống co giản kêu lách tách . Hớp một ngụm trà khoan khoái , gã bắt đầu công việc như thường lệ . Hôm nay là thứ ba, nhưng sao nhiều điên thư đến thế , lướt nhanh qua tên người gửi , gã bắt đầu phân loại các lá thư theo thứ tự ưu tiên , và trầm ngâm nghiền ngẫm nội dung từng cánh thư .
- Không phải của moa !
Gà lẩm bẩm vừa đủ nghe , ngón tay trỏ linh động bấm nút xoá ngay các điện thư không quan trọng và không nằm trong trách nhiệm của gã . Không hiểu sao , người ta cố tình gửi làm chi cho chật chổ , gã nào có liên hệ đến các việc ấy , chắc có lẽ vì gửi điện thư miễn phí nên mọi người tha hồ gửi , giá mà phải dán tem như thư giấy như lúc xưa chắc có lẽ thiên hạ sẽ suy nghĩ lại .

- Heh , cổ phần công ty hôm nay có triển vọng lên giá . Một đồng nghiệp ở bàn kế bên thò đầu sang nói khẽ
- Vậy thì chừng nào cậu thành triệu phú đây ?
Gã đáp
- Nói chuyện với mi chán quá !
Gã đồng nghiệp đáp với giọng không mấy hài lòng
- Thôi lo làm việc đi cha nội !
Gã đáp lễ bằng tiếng cười ngạo nghễ
- Mi nhiều chuyện quá , làm như thể là "boss" không bằng . Thong thả , chuyện làm thì có cả ngày mà lo gì .

Vừa đáp tên đồng nghiệp tung quyền cước đẩy chiếc ghế chạy về phía gã . Tên đồng nghiệp thân vạm vỡ mang theo nhiều hồ sơ và tài liệu kỹ thuật . Tiếp theo , những chuyện về dự án trong tháng xắp tới được đem ra mỗ xẻ bàn bạc sôi nỗi , cả hai cùng viết màu tô điểm , người thì gạch lên người thì kẽ xuống, người làm toán kẽ ghi chú , người khoanh tròn kẽ vẽ dọc ngang .

Thời gian trôi nhanh khi người ta phải lo toan công việc , nhất là những việc đang đến gần ngày giao hẹn . Bàn luận xong thì ai nấy quay về giang sơn riêng , gã quay lại bàn phím đưa mười ngón tay thoăn thoắt gõ lách tách thảo dự án . Trong thoáng chốc gã cảm thấy bực mình , khi cường độ làm việc bất đầu gia tăng tốc độ , các bàn bên cạnh bắt đầu náo nhiệt hơn , tiếng chuông điện thoại reo vang một vài nơi , tiếng người nói ồn ào , tiếng bàn bạc liên tục , tiếng người đi lại . Gã thầm nghĩ, cũng may là xứ này có dư tiền bạc nên công ty trải thảm bao kín sàn nhà , bằng không chắc mọi người sẽ điên đầu vì tiếng giầy nên trên sàn nhà ,nhất là các cô các bà với giầy cao gót . Ðồng thời các vách ngăn chia các văn phòng được đệm êm nên ngăn chận được tiếng động khá hữu hiệu . Giá như ngày xưa nơi quê nhà , khi đất nước chưa mấy phát triển , gã đã từng chứng kiến một văn phòng làm việc của các phòng hành chánh trong những lần theo thân phụ đại náo công sở ; các viên chức ngồi san sát nhau không có vách ngăn , thậm chí họ nhìn thấy cả những gì hiện diện trên bàn của các đồng nghiệp . Một thoáng tưởng tượng trong đầu của gã , với nhịp độ làm việc như nơi đây và với điều kiện như ngày xưa , có lẽ cả văn phòng này sẽ không thua một phiên chợ .
Càng về trưa nắng lên cao, mặt trời rót từng giọt nắng vàng trải dài trên khung cửa kính, ánh nắng tỏa sáng cả một khu vực rộng rảo , những ngày nắng hôm nay làm mọi người dường như cảm thấy dể chịu hơn , tâm tình của họ có phần nào thanh lịch và hòa nhả hơn . Trái lại , vào những ngày mưa phùn gió lạnh thiên hạ trở nên cau có , bực dọc khó chịu . Không biết tự bao giờ , cái bản tính nhạy cảm với thời tiết đã tiêm nhiễm vào người gã , nhưng khác với dân bản xứ , gã không thích trời nắng nóng ma cũng không ưa những ngày lạnh co ro . Ðiều làm gã khó chịu nhất là những lúc tan sở , khi phải chui vào xe hơi của gả , với cái nóng nung trời, không khí không khác cái lò nướng bao xa . Nhưng cực hình đó dầu sao cũng là tạm thời ,vì khi xe di chuyển không khí sẽ tràn vào làm dịu bớt cái nóng như thiêu . Nếu xe vẫn di chuyển đều đặn thì chắc cũng không đến nỗi nào , cuộc đời không bao giờ lại hoàn hảo như lòng người mong đợi , những lúc tan sở khi chiều xuống là lúc mọi người phải đối diện với một cực hình khác , đó là kẹt xe , cực hình này dường như là một bệnh nan y tại các xứ tiên tiến mà mỗi người dân phải đối diện hằng ngàỵ Kẹt xe vào lúc nắng nóng thì chắc chắn là một trong những việc làm điên đảo con người . Ðễ chống lại cái nóng bức , gã kéo màn che bớt khung cửa kính và đồng thời làm giảm đi sự phản chiếu ánh sáng từ khung cửa kính sang qua màn ảnh máy điện toán . Dưới ánh sáng mặt trời, màn ảnh cỏn con chỉ là một màu xám tro buồn thảm . Tiếp tục làm việc nhưng gã không thể chú tâm vào công việc một cách hoàn toàn , tiếng người nói bàn bạc vẫn đều đặn vang rền . Như sực nhớ , gã tìm tòi trong hộc tủ là lôi ra cái loa phát thanh tí hon đeo vào đôi tai .
Gã nhẩm tính
- Vậy là yên chuyện

Tiếng nhạc Việt nhè nhẹ trầm bỗng , những âm thanh quen thuộc của chiếc đàn độc huyền cùng réo rắc của đàn tranh mang đầy tâm tình quê hương . Ðiệu nhạc chầm chậm, nhè nhẹ nhưng đầy sức lức kéo ngược thời gian , lôi kép người nghe trở về một khoảng đời đã qua mà người đời thường gọi dĩ vãng . Tiếng đàn tranh réo rắc hoà lẫn những âm thanh ray rức của đàn độc huyền đệm vào câu hát xoay thấu tâm tư, tuy ngắn ngủi nhưng lời ca ngắn ngủi kia dưới tài cô đọng dồn nén của người nhạc sĩ đã soi thấu lòng ai .Trầm ngâm đôi lát bên dòng nhạc quen thuộc , gã lại bắt đầu làm việc bên tiếng nhạc êm dịu đậm đà tình quê hương; đây là giây phút riêng tư mặc cho dòng tư tưởng trôi nỗi .

Những ca khúc đã đi vào lịch sữ, đánh dấu một thời , mặc dầu thị hiếu của thiên hạ đã it nhiều đỗi thay , giới sành điệu đã bước vào một thế kỷ mới , nhưng những ca khúc xưa kia không thể phai mờ trong tâm trí của những người đã vào trung niên . Các ca khúc ấy đã gợi lại trong tiềm thức người nghe , đã thêu dệt lại một thời đã qua , quá khứ được trải dài theo từng trường canh .Dĩ vãng được quay lại theo những gai điệu trầm bỗng như những lúc thăng trầm của cuộc đời . Ngắn gọn chỉ trong mươi phút nhưng người nghe dường như mất hút vào những tháng năm xa xăm. Người nhạc sĩ, trong một lúc nào đó đã viết lên những lời để đời , và trong một hoàn cảnh nào đó đã nói lên cái tâm trạng của người nghe . Một khi người nghe đã cảm thông với giòng nhạc và lời ca , thì đó là lúc các nhạc phẩm đã đi vào giòng đời , đã thực sự đi vào lòng người . Có trải qua hay đã từng sống , trong hoàn cảnh tương tự của người nhạc sĩ . , người nghe mới có thể hiểu những gì mà tác giả diễn tả , những gì mà tác giả muốn ghi lại cho đời sau . Lúc còn là thanh niên, it nhiều gã cũng không thích mấy những tác phẩm được người đời gọi là tiền chiến, lẽ đương nhiên gã ưa chuộng các nhạc phẩm được sáng tác trong thời thanh niên ấỵ Giờ đây bóng xế đầu non , những nhạc phẩm thời thanh niên ấy nghe như đã xa vời so với tầng lớp thanh niên ngày naỵ Ðó là hội chứng dị ứng trong tư tưởngn của các thế hệ tiếp nối nhau, vòng lẫn quẩn cứ thế xoay dần , giòng đời luân lưu và cuộc đời vẫn tiếp nối .

Tiếng chuông điện thoại cắt đưt giòng tư tưởng , đánh thức gã trong ngỡ ngàng, nếu không có ánh đèn đỏ chớp trên điện thoại chắc gã sẽ không biết có người muốn nói chuyện với gã . Liếc ngang dòng chữ chạy dài trên khung kính tí hon của chiếc điện thoại , gã giật mình nhưng không kém phần suy tư .
- Allo
Gã đáp nhẹ
- Phải anh M. không ?
Một giọng con gáo nói nhỏ nhẹ kèm theo một chuỗi cười nho nhỏ
- Ừ M. đây , ai vậy ?
- Em nè . Còn nhớ không ?
- Ủa ai vậy ? Trời ui ! Không nói tên thì làm sao tui biết ai là ai .
- Thì L. nè . Sao mau quên quá vậy ?
- Trời ơi ! Chỉ có vậy mà cũng không nói rỏ . Hôm nay chắc tại L. gọi , nên trời đẹp quá
Một chuỗi cười nhẹ bên kia đầu giây
- Vừa thôi . Không nhớ mà mới nghe tên là bắt đầu chọc ghẹo
Gã cười nhỏ
- Thì tại nhiều quá , anh nhớ không xuể . Sức người có hạn mà .
Bên kia đầu dây , L trả lời với giọng hờn nhẹ
- Biết mà !.
Sau những mẫu đối thoại xả giao hỏi thăm công việc làm bình thường , bên kia đầu dây bỗng yên lặng như tờ, gã xốt ruột
- Allo , còn đó không ?
- Còn đây nè .... Tại .. uhmm ... bận một chút xíu mà.
Sau mươi giây im lặng L hạ thấp giọng
- Hôm nay trời đẹp quá há ?
Gã như thất vọng
- Trời đất . Câu này hình như nghe mấy lần rồi mà .
- Cái gì mấy lần ? Thì tại người ta thấy trời đẹp thì nói trời đẹp .
L. đáp và kèm theo một giọng cười nho nhỏ
Gã cũng cười nhẹ
- Có chuyện gì thì nói đi , cô em cứ lòng vòng hoài không sợ chóng mặt sao ?
Ðến lúc này gã nghe có tiếng cười khúc khích bên kia đầu dây
- Em muốn biết anh có ..... uhm .. uhmm .. bo ... chưa ?
Gã nhíu mày
- Sao tự nhiên nói nhỏ xíu vậy ? . Muốn biết anh có cái gì ?
Giọng như hờn dỗi
- Thì ... có bạn đó mà !
Gã phá lên cười thành tiếng
- Chỉ có vậy thôi mà cứ lòng vòng làm tui muốn chóng mặt .. .... haha
- Thì trả lời đi , rồi em nói chuyện cho nghe
Gã lắc đầu
- Thì cứ nói đi , tui nghe đây .
- Hỏng được . Phải trả lời trước đã .
Gã nài nĩ
- Thì cô em biết rỏ rồi mà rào trước , rào sau chi cho rắc rối vậy ? .Ừ thì chưa đó .
Có tiếng cười thành tiếng bên kia đầu dây và tiếp lời
- Em có bà chị họ nè , muốn làm quen không ?
Gã đưa tay vuốt tóc trán và ngã người ra sau tựa lưng vào ghế , cười nhẹ
- Chỉ có vậy mà làm như quan trọng lắm
- Thì phải hỏi kỷ lưỡng chứ ! Nói nghe nè ! Chỉ hiền lắm đó , chắc chắn là hiền hơn anh đó
Gã nhăn mặt và cười
- Thiệt hông đó ? Hay là "nắng Saigon anh đi mà chợt rét , bỡi vì em như sư tử Hà Ðông"
- Trời ơi chưa gì mà đã chọc bả rồi há . Tui mét à nha !
Gã năn nĩ
- Thôi mà , đùa một chút cho vui mà . Nhưng mà ..... uhm .. Sao lại muốn giới thiệu cho tui ?
- Ơ hay ! Thì tui thấy được mới giới thiệu chứ . Chê hả ?
- Không phải vậy - Nhưng đột ngột quá , tui gảy đầu gần rụng hết toc rôi đây .
Gã nghe rỏ tiếng cười bên kia đầu dây
- Xạo vừa thôi - Nè tui cho số phone , anh gọi nói chuyện nha
Như bị điện giật , đang ngã lưng tựa vào ghế , gã ngồi thẳng người lên
- Trời đất - Không được đâu !
L. hỏi gặng
- Sao vậy ?
Gã chậm rãi giải thích
- Tự nhiên trên trời rớt xuống , anh gọi cho người ta rôi biết nói chuyện gì đây ? Mà bả đâu biết anh là ai, không khéo "người ta" xua chó cắn tui sao ?
Bên kia đầu dây , L cười lớn tiếng
- Trời đất - Coi vậy mà nhát hít !
- Không phải nhát , nhưng mà đường đột gọi điện thoại , anh thấy kỳ quá .

Gã suy nghĩ
- Biết sao đây ? - Thì từ từ cái đã .
Sau mươi giây im lặng . L đáp nhanh
- Hay là em cho địa chỉ email nha ? Anh viết thư là chắc chắn "hết xẩy", cho anh tha hồ làm thơ ..
Như mở cờ , gã đáp
- Ùa được đó - Chứ tự nhiên gọi điện thoại vào nhà người ta thì coi sao được .
oo00oo
Tuần tự vào mỗi sáng , chàng chăm chú trên mười ngón tay, lách tách gõ lên bàn phiếm để tìm cánh điện thư riêng trước nhất . Bức điện thư trong hòm thư riêng đã được chàng đặc biệt chú ý và giành ưu tiên hàng đầu cho cái gọi là "check mail" . Nhưng chàng không đọc ngay , ngược lại chàng nhanh chóng dồn hết tâm trí giải quyết các cánh thư liên quan đến việc làm và cố gắng thanh toán cho xong các công việc linh tinh, đôi khi kéo dài hằng giờ , chàng muốn kéo dài niềm chờ đợi thêm vài giờ để tận hưởng niềm hạnh phúc nhỏ nhoi , một niềm hạnh phúc tuy mong manh nhưng vẫn lại trọn vẹn . Thế mà có những hôm vắng tin , chàng nghe chừng như một niềm trống vắng không tên , lại có những hôm chàng đọc đi , đọc lại các giòng chữ ngắn ngủi ấy . Hai mươi năm trước , những giòng chữ nắn nót màu tím đã gây xao xuyến tâm tư thì nay những giòng chữ do máy điện toán làm ra lại có mãnh lực không kém . Tuy rằng những giòng chữ trước mặt chỉ là thành quả của hằng ngàn giòng thảo chương trên máy điện toán lớn nhỏ khác nhau cùng hằng ngàn mạch điện tử trong hệ thống viễn thông ; người xử dụng có thể tự biến đổi to lớn hoặc đổi màu khác nhau , nhưng giá trị của nó cũng không khác những giòng chữ nắn nót trên trang giấy ngày xưa . Kỹ thuật đã biến đổi cuộc sống trong thư từ liên lạc nhưng giá trị của nó hình chung vẫn không mấy đổ thay .

Ôi bức điện thư !

Montreal 2005