| Liên Mạng VietNam || GiaiTri.com | GiaiTriLove.com | GiaiTriChat.com | LoiNhac.com | Đăng Nhập | Gia Nhập |
Home >> Y Học, Sức Khỏe >> Đau thần kinh tọa (sciatica). | Đăng bởi: chanhvo 1 tuần trước |
Đau thần kinh tọa (sciatica).
Chanh Vo
Đau thần kinh tọa (sciatica).
Khi ngồi lâu trên ghế rồi đứng lên có cảm giác cứng và ê ẩm ở phần thấp của lưng hay thường xuyên có cảm giác tê hay đau hay yếu ở một bên của chân. Cảm giác này truyền từ phần thấp của lưng đi xuống chân. Cơ thể chúng ta có vài cặp dây thần kinh ở phần thấp của xương sống truyền từ xương sống xuống chân. Khi có những trở ngại sẽ làm cho cảm giác tê hay đau truyền xuống chân. Triệu chứng này có khi tự hết. Thông thường phải trị liệu vật lý (tập những tư thế làm giảm) và dùng thuốc làm giảm đau như thuốc uống hay xoa bóp.
Nguyên nhân: có nhiều nguyên nhân.
1/ Herniated disk: (thoát vị đĩa đệm). Khi đĩa sụn bị đè nén và bè ra đụng dây thần kinh.
2/ Degenerative disk disease: (thoái hóa đĩa đệm). Đây là trường hợp đĩa sụn bị hao mòn do tuổi già. Đĩa sụn là chất đệm giữ 2 đốt xương sống, có công dụng như miếng đệm cho êm giữa 2 đốt xương. Ai cũng sẽ bị theo thời gian.
3/ Spinal stenosis: trong cột xương sống có khoảng trống để chứa dây thần kinh. Có nhiều lý do khiến cho chỗ chứa bị hẹp lại gây áp lực lên dây thần kinh. Khi bị xảy ra làm bệnh nhân có cảm giác đau hoặc tê hoặc suy yếu tay hay chân. Những nguyên nhân đã có bàn trong bài viết trước "Bị tê chân khi đứng lâu hay đi".
4/ Foraminal stenosis: Dây thần kinh đi từ cột sống ra và lổ mở cột sống bị hẹp lại.
5/ Spondylolisthesis: (trượt đốt sống). Một đốt xương của cột xương sống khi không nằm ngay ngắn mà nhô ra hay thụt vào.
6/ Osteoarthritis: Còn gọi là phong thấp. Phong thấp là tên gọi chung cho những chứng bệnh về khớp xương. Chứng osteoarthritis gây ra do đầu khớp xương bị mòn.
7/ Bị chấn thương hay tai nạn.
8/ Bị bướu, mụn có mủ.
9/ Conus medullas syndrome: Ở phần cuối của cột xương sống nơi cột xương cong ra bị đè nén.
10/ Cauda equina syndrome: Ở khoảng trên của xương hông nơi dây nịch có dây thần kinh điều khiển chân và bọng đái. Khi dây thần kinh này bị đè nén hay tổn thương sẽ gây mất hoạt động ở những nơi này. Đây là chứng cần vô bệnh viện cấp cứu khẩn cấp.
Còn có những yếu tố ảnh hưởng tới đau thần kinh tọa như:
---- Bị tai nạn
---- Phong thấp do tuổi già
---- Bị béo phì.
---- Cơ bắp của lưng yếu
---- Công việc làm như khiêng nặng, với lấy vật nặng quá tầm, với thường xuyên, ngồi quá lâu...
---- Khiêng nặng mà dùng bắp thịt lưng
---- Tiểu đường
---- Ít hoạt động
---- Hút thuốc
Định bệnh:
Đi bộ: Đau thần kinh tọa ảnh hưởng đến đi đứng nên có thể nhận ra khi đi.
Đưa chân lên: bác sĩ cho bệnh nhân nằm thẳng lưng và chân. Nâng chân lên và hỏi khi nào bắt đầu bị đau.
Thữ sự uyển chuyển và sức mạnh.
Dùng quang tuyến X, MRI.
Ngoài ra còn có nerve conduction study đề đo lường ảnh hưởng tới dây thần kinh ngoại biên. Electromyography là thử nghiệm dùng để đo ảnh hưởng của dây thần đến cơ bắp, Myelogram là dùng quang tuyến X và thuốc nhuộm để chụp hình của ống bên trong cột xương, dây thần kinh bên trong cột xương.
Chữa trị:
Chữa trị đau thần kinh tọa gồm có làm giảm đau và làm cho cơ thể hoạt động tốt hơn. Có những cách mà bệnh nhân có thể tự tập để làm giảm đau.
Tự trị ở nhà gồm có:
---- Dùng nước đá bỏ vỏ bao rồi để lên chỗ đau
---- Dùng bao cao su đỗ nước nóng vào và đấp lên chỗ đau.
---- Dùng thuốc giảm đau như aspirin, motrin, advil...
---- Tập thể dục nhằm vào làm giảm đau lưng phần thấp. Xin xem video https://www.youtube.com/watch?v=jQQ_yOVenRs
Nếu tự trị ở nhà mà vẫn bị đau bước tới là:
---- Dùng thuốc giảm đau cần toa bác sĩ
---- Chuyên viên trị liệu vật lý chỉ dẫn những thế tập để làm giảm áp lực lên dây thần kinh.
---- Chích thuốc vào cột sống như dùng thuốc corticosteroids
---- Những cách khác như đi chuyên viên chỉnh hình (chiropractor), yoga, châm cứu, đấm bóp.
Khi bị nặng mà những cách thức kể trên không giúp ích sẽ có thể cần giải phẫu. Có những phẫu thuật như:
---- Diskectomy tức là cắt bớt phần nhỏ của đĩa sụn bị xẹp và bè ra
---- Laminectomy: phần chính của cột sống gọi là vertebra có phần sau (gai xương sống) gọi là lamina. Giải phẫu này làm cho xương lamina giảm áp lực lên dây thần kinh.
Thông thường với những phương pháp tự trị mà sau 6 tuần vẫn còn bị đau thì cần đi bác sĩ để nghe lời khuyên.
Ngăn ngừa:
---- Tránh những yếu tố gây đau thần kinh tọa. Khi khiêng nặng nên dùng thế tấn đưa lên bằng bắp thịt chân. Xin xem youtube vieo https://www.youtube.com/shorts/t6hVzauMqqg
---- Tập thể dục thường xuyên
---- Không ngồi lâu một chỗ. Nếu vì việc làm, sau mỗi giờ nên đứng lên ngồi xuống 5 - 10 lần.
---- Tránh tai nạn.
---- Ngồi và đứng giữ thẳng lưng, không xoay vặn lưng hay với thường xuyên. Khi xoay mình nên chuyển động từ từ không xoay nhanh hay ép buộc cơ thể. Ngồi làm việc lâu nên dùng ghế có nệm dày êm và có chỗ trũng nơi xương cụt đặt xuống để tránh áp lực lên xương cụt.
Nguyên nhân: có nhiều nguyên nhân.
1/ Herniated disk: (thoát vị đĩa đệm). Khi đĩa sụn bị đè nén và bè ra đụng dây thần kinh.
2/ Degenerative disk disease: (thoái hóa đĩa đệm). Đây là trường hợp đĩa sụn bị hao mòn do tuổi già. Đĩa sụn là chất đệm giữ 2 đốt xương sống, có công dụng như miếng đệm cho êm giữa 2 đốt xương. Ai cũng sẽ bị theo thời gian.
3/ Spinal stenosis: trong cột xương sống có khoảng trống để chứa dây thần kinh. Có nhiều lý do khiến cho chỗ chứa bị hẹp lại gây áp lực lên dây thần kinh. Khi bị xảy ra làm bệnh nhân có cảm giác đau hoặc tê hoặc suy yếu tay hay chân. Những nguyên nhân đã có bàn trong bài viết trước "Bị tê chân khi đứng lâu hay đi".
4/ Foraminal stenosis: Dây thần kinh đi từ cột sống ra và lổ mở cột sống bị hẹp lại.
5/ Spondylolisthesis: (trượt đốt sống). Một đốt xương của cột xương sống khi không nằm ngay ngắn mà nhô ra hay thụt vào.
6/ Osteoarthritis: Còn gọi là phong thấp. Phong thấp là tên gọi chung cho những chứng bệnh về khớp xương. Chứng osteoarthritis gây ra do đầu khớp xương bị mòn.
7/ Bị chấn thương hay tai nạn.
8/ Bị bướu, mụn có mủ.
9/ Conus medullas syndrome: Ở phần cuối của cột xương sống nơi cột xương cong ra bị đè nén.
10/ Cauda equina syndrome: Ở khoảng trên của xương hông nơi dây nịch có dây thần kinh điều khiển chân và bọng đái. Khi dây thần kinh này bị đè nén hay tổn thương sẽ gây mất hoạt động ở những nơi này. Đây là chứng cần vô bệnh viện cấp cứu khẩn cấp.
Còn có những yếu tố ảnh hưởng tới đau thần kinh tọa như:
---- Bị tai nạn
---- Phong thấp do tuổi già
---- Bị béo phì.
---- Cơ bắp của lưng yếu
---- Công việc làm như khiêng nặng, với lấy vật nặng quá tầm, với thường xuyên, ngồi quá lâu...
---- Khiêng nặng mà dùng bắp thịt lưng
---- Tiểu đường
---- Ít hoạt động
---- Hút thuốc
Định bệnh:
Đi bộ: Đau thần kinh tọa ảnh hưởng đến đi đứng nên có thể nhận ra khi đi.
Đưa chân lên: bác sĩ cho bệnh nhân nằm thẳng lưng và chân. Nâng chân lên và hỏi khi nào bắt đầu bị đau.
Thữ sự uyển chuyển và sức mạnh.
Dùng quang tuyến X, MRI.
Ngoài ra còn có nerve conduction study đề đo lường ảnh hưởng tới dây thần kinh ngoại biên. Electromyography là thử nghiệm dùng để đo ảnh hưởng của dây thần đến cơ bắp, Myelogram là dùng quang tuyến X và thuốc nhuộm để chụp hình của ống bên trong cột xương, dây thần kinh bên trong cột xương.
Chữa trị:
Chữa trị đau thần kinh tọa gồm có làm giảm đau và làm cho cơ thể hoạt động tốt hơn. Có những cách mà bệnh nhân có thể tự tập để làm giảm đau.
Tự trị ở nhà gồm có:
---- Dùng nước đá bỏ vỏ bao rồi để lên chỗ đau
---- Dùng bao cao su đỗ nước nóng vào và đấp lên chỗ đau.
---- Dùng thuốc giảm đau như aspirin, motrin, advil...
---- Tập thể dục nhằm vào làm giảm đau lưng phần thấp. Xin xem video https://www.youtube.com/watch?v=jQQ_yOVenRs
Nếu tự trị ở nhà mà vẫn bị đau bước tới là:
---- Dùng thuốc giảm đau cần toa bác sĩ
---- Chuyên viên trị liệu vật lý chỉ dẫn những thế tập để làm giảm áp lực lên dây thần kinh.
---- Chích thuốc vào cột sống như dùng thuốc corticosteroids
---- Những cách khác như đi chuyên viên chỉnh hình (chiropractor), yoga, châm cứu, đấm bóp.
Khi bị nặng mà những cách thức kể trên không giúp ích sẽ có thể cần giải phẫu. Có những phẫu thuật như:
---- Diskectomy tức là cắt bớt phần nhỏ của đĩa sụn bị xẹp và bè ra
---- Laminectomy: phần chính của cột sống gọi là vertebra có phần sau (gai xương sống) gọi là lamina. Giải phẫu này làm cho xương lamina giảm áp lực lên dây thần kinh.
Thông thường với những phương pháp tự trị mà sau 6 tuần vẫn còn bị đau thì cần đi bác sĩ để nghe lời khuyên.
Ngăn ngừa:
---- Tránh những yếu tố gây đau thần kinh tọa. Khi khiêng nặng nên dùng thế tấn đưa lên bằng bắp thịt chân. Xin xem youtube vieo https://www.youtube.com/shorts/t6hVzauMqqg
---- Tập thể dục thường xuyên
---- Không ngồi lâu một chỗ. Nếu vì việc làm, sau mỗi giờ nên đứng lên ngồi xuống 5 - 10 lần.
---- Tránh tai nạn.
---- Ngồi và đứng giữ thẳng lưng, không xoay vặn lưng hay với thường xuyên. Khi xoay mình nên chuyển động từ từ không xoay nhanh hay ép buộc cơ thể. Ngồi làm việc lâu nên dùng ghế có nệm dày êm và có chỗ trũng nơi xương cụt đặt xuống để tránh áp lực lên xương cụt.