Có những mùa lặng lẽ đến rồi đi, thành vòng xoay bất tận có từ ngàn xưa. Người đời thường chỉ đong đếm mùa đi, mặc nhiên xem trong thinh lặng là những ngày dài tháng rộng đo độ dài của một kiếp tồn sinh.

Nhưng đôi khi có một mùa thu thoảng qua trong khóe mắt buồn xa lắc, nỗi bơ vơ xao xuyến ẩn hiện trong nụ cười thinh không. Vốn sợ mất đi một mùa đang đến cùng khoảng bình lặng trong tâm hồn nên ta nhốt khắc chiều thu muộn trong đôi bàn tay gầy guộc lẻ loi vốn không che nổi nắng mưa cuộc đời. Một vạt nắng rựng màu vàng ươm còn sống trong phố chiều náo nhiệt len lỏi ẩn vào đôi mắt buồn hay nhìn về những hướng xa xăm. Ta giam giữ thời gian trong gian phòng cô quạnh. Lốc lịch dày cui chẳng màng xé bỏ để cho tháng ngày đừng bẽ bàng trôi đi mất biệt. Cái đồng hồ bị tháo pin nên dừng lại ở khoảng vô chừng thế cuộc, nhắc nhở mình những giây phút bình yên mà chẳng khi nào còn có được. Người hỏi ta có bao giờ dừng được thời gian, ta lúng túng với câu trả lời ngơ ngẩn, vì chẳng khi nào mình cảm nhận rõ được những hao gầy của tháng năm. Ta chỉ biết mình là kẻ sân si, tựa thể một loài ký sinh bám víu vào hoài niệm thu xưa khi bất lực cảm nhận thời gian không thể nào dừng lại được. Thật ra, mùa đang thì thầm lướt đi bên trong gian phòng cô tịch.

Ta biết thu Cần Thơ chưa bao giờ rõ nét ngọt ngào thanh thao. Thu Cần Thơ không sắc sảo vàng hoa cúc, không nhuộm đỏ u buồn màu hoa gạo, lại không rực rỡ lá vàng rơi xạc xào của hàng bạch dương xa lạ. Chỉ có những trái phượng cong oằn thời mùa hạ nắng nóng như thiêu bây giờ đen đủi treo lửng lơ như những dấu chấm than đặc dầy khung trời ảm đạm, thở than bông tàn cuối hè đã chớm bạc tàn úa lòng nhuộm đầy nỗi phôi pha. Lá bàng đo đỏ, miên man rơi về nơi nguồn cội, tự hỏi lòng đến kiếp nào mới được tái sinh. Cây cỏ Cần Thơ không tỏ vẻ điệu đàng, không trau chuốt mình làm dáng, chỉ thuần một nét ban sơ, trụi trần mà tinh tế khoe duyên. Thiên nhiên nhẹ nhàng biến chuyển cho lữ khách nhận ra rằng hình như có một mùa lặng lẽ trôi qua bên ngoài nhà trọ bằng tiếng thở dài nhẹ nhè buồn tênh của em gái phòng bên khi thơ thẩn đếm một vài bông bằng lăng lẻ tẻ nở muộn tim tím tinh khôi. Lẽ tuần hoàn đất trời khiến thế nhân già thêm đôi chút, để hiện tại hóa thành hư vô, vậy mà tấm lòng của em gái vẫn nhớ nhớ thương thương những ngày yên lặng cho kiếp mình được những ngày tháng bình an.

Mưa thu đô thành kỳ lạ, lúc dạt dào nước từ muôn miền thăm thẳm xa xôi, luồn đi lòng vòng trong lòng phố thị, khi lắc rắc vài giọt đủ để sẻ chia ngọt bùi cùng thế tục, đủ ướt một bên mặt đường, hanh hanh hoang hoải phía bờ kia cho kẻ giang hồ thèm được trốn mình trong những tàn cây dầu vĩ đại, ẩn mình bình yên nghe tiếng mưa chiều dội vang biết bao nghĩa tào khang mà người xưa đành bỏ lại. Khách đan tròn ngón tay nắm níu mùa thu, cho kỷ niệm ngọt ngào thành thực tại êm đềm, mộng cõi hư vô sẽ về theo giọt nước lạnh lùng nhưng ấm áp những ngày hò hẹn tháng tám mùa qua. Thoảng hư không lại hóa thành giây khắc thanh bình. Bản năng đợi chờ bỗng khao khát được lùng kiếm tình yêu, chăm bẵm vạch tìm nhớ thương trong màn mưa phố thị. Ta rất bình yên ngửa mặt thách thức cơn mưa chiều bàng bạc, nhưng chạnh lòng chợt nhớ người xa ta biền biệt đã mấy độ thu rồi. Ta thôi đành bình yên chờ trong nỗi nhớ chẳng bình yên.

Thu Cần Thơ chưa bao giờ lồ lộ nét sầu tư. Lúc mùa thu sắp tới tuổi già nua úa tàn là khi mùa đông chớm dậy thì bên ngõ. Hoa cúc dại dọc bờ lối xưa vẫn bình yên nở vội những nụ hàm tiếu li ti. Dẫu vô duyên giữa chốn phù hoa đô hội mà những cụ già khi nhớ khi quên cứ chực chờ nhổ bỏ chúng đi như một loài cỏ lạ, nhưng loài hoa này vẫn ngây thơ chứng thực một mùa đã đến và đang đi, là nhân chứng cho vòng quay của cuộc ta bà náo nhiệt. Ta ơ hờ ngửa mặt nhấp từng giọt ráng vàng lành lạnh chiều hôm, se lòng đợi mùa gió chướng về bên kia sông Hậu, cầu mong mùa nước rong đừng dữ dằn ngập lụt phố xa, cho người đi nhè nhẹ và nâng niu từng phút giây mắt cười trong mắt, tay trong tay chở che gian khổ trong suốt chặng đường dài. Chứ bây giờ kỷ niệm ngày xưa cùng đi trên chiếc xe đạp cà rịch cà tang đã như thể đợt triều cường miền hạ lưu rồi cũng trôi về hướng đông xa lắc. Người đành quên ta, ta nỡ quên người, nên cuộc đời đầy ắp nỗi bơ vơ.

Thu Cần Thơ thơm ngọt nao lòng kẻ lữ thứ đang dừng bước chân phiêu bồng. Mùi bông xoài đầu mùa trong sân bảo tàng e thẹn trổ vàng ua úa giữa lòng phố thị, ngọt nồng nàn lúc ban hôm mà sớm mai chợt tan chợt biến giữa cái náo nhiệt trần gian làm cho ai nhớ xuyến xao tuổi ấu thơ từ miệt vườn miệt ruộng. Có một dòng kinh nho nhỏ đi từ vàm sông Hậu bỗng một hôm ngon ngọt mùi đường thùng, say nồng nàn mùi hương rượu gạo làm cho ta say cả lối về thành đô. Những cánh đồng Ba Láng ngai ngái mùi khói đốt đồng, mùi rơm rạ âm ẩm mốc meo nằm xẹp mình trong dòng nước lũ còn ứ xanh rêu bên trong bờ đập, lẩn khuất bóng hình ai chống xuồng hái bông điên điển mùa nước lên, nổi trôi một kiếp phiêu bồng muôn một. Đâu đâu Cần Thơ cũng có mùi thoang thoảng, khi thì mùi thơm của bông dầu đường 3/2 nưng nức lòng u uẩn tình duyên lúc chiều hôm nắng nhạt, khi thì mùi bắp rang pha quyện hương cà phê ở các quán cóc lề đường cứ như ngây như dại đôi bóng tao nhân hòa quyện mà câu thơ không sao thành vần thành điệu.

Ta hầu như chẳng nhận ra tiếng thu cho đến khi nghe gió chướng thổi rạt rào sông cái lớn, thấy se se lạnh cuối tháng mười cho những khách đi đường chợt thấy đôi mắt cay cay. Khi người ta có thể cảm nhận đang sở hữu một mùa, ấy là lúc họ đang mất đi một mùa đã trôi vào vô thức. Khi ta có thể cảm nhận một mùa, rất có khi bên ta không còn có ai ngồi nói chuyện thu phong, không còn nghe tiếng thở dài đồng cảm. Mùa thu không có trái tim để ngồi chia sẻ, chỉ hiện mình thành dạt nắng vàng vô tư liếm hết khoảng sân trải đầy bông thiên lý, vô tình cho loài người biết được rằng một ngày sắp qua đi. Bông không thơm lúc buổi chiều nắng nhạt mà lại đượm một mùi chia ly biền biệt như tên bông thiên lý dặm trường thuở ban khuya. Mùa thu sẽ ra đi. Và chỉ có những ai không ngủ, miên man đi đi lại lại quanh sân nhà để xua đuổi những kỷ niệm xưa ra khỏi giấc mộng chập chờn mới có thể trầm mình cảm nhận hết hương thơm ngọt ngào nhưng nhoi nhói lòng với lẽ đời được mất sân si. Ấy là khi ta chợt giật mình biết mùa thu đã len vào giấc ngủ.

Thu Cần Thơ không nhuốm đầy màu sắc mùa thu vì xứ đồng bằng này chưa bao giờ có bốn mùa rõ rệt mà quanh năm chỉ hai mùa mưa nắng. Hiếm khi ta nhận ra những mùa đang hàm tiếu, liêu xiêu đi vào từng góc nhỏ trong lòng đô thị, nhưng cũng lắm khi ta một mình nhận thấy mùa đang lướt qua khi kỷ niệm quay về đau quay quắt con tim. Ta nhiều lần hỏi những mùa đang đến, liệu thu xưa đã đi mất thật rồi sao. Chắc gì thu còn nhớ bước phong trần bao lần đợi chờ ước mơ quay trở lại, nhớ những ngày qua, thành kỷ niệm đong đầy một vốc mưa xa.

Có một sớm mai ta thức dậy và nghe gió bấc non thổi xạc xào lành lạnh ngoài hiên mới biết mùa thu đã về phương nam. Mùa thu lại tiếp tục bước tang bồng đi về muôn miền xa lắc rồi lại sẽ trở về trong một ngày năm sau. Nhưng chắc có người trông chờ một mùa thu đến, bất diệt và nằm chết ơ hờ bên cửa cho những khắc giây giao mùa đừng bao giờ chia biệt, đừng bao giờ để một buổi mai lành lạnh ngồi co ro cạnh nhau và chợt thấy tóc ai điểm vài sợi bạc, mắt thêm buồn một vài vết chân chim mà đôi tấm lòng đã chớm nghĩ đến chia xa.