Một buổi chiều khi đến nhà gác rừng ,Vlađimia không thấy vị hôn thê của mình .Hốpnich nói cho ông biết cô đi băng vết thương cho một người ốm .Sáng sớm cô không đến được nên đã đi nagy sau bữa ăn,chắc không lâu nửa sẽ về .Cô ủy thác cho Hốpnich xin lỗi Điện Hạ giúp cô .
Vlađimia cau mày ngắt lời người gác :
- Tiểu thư tự ràng buộc mình với thứ việc gì thế …? Tiểu thư đến thăm những người như thế nào ?
- Thưa Điện hạ,họ là những người tử tế …là những người nghèo khổ mà bà Fabiêng đã dạy tiểu thư chăm sóc ,giúp đỡ .
Hoàng thân nhún vai bực bôi :
- Đây là thói quen cần bỏ đi, làm nữ thánh Êlidabét không phải việc của tiểu thư .
Trong phòng ,Vlađimia chờ Lilia bên cửa sổ. Giầy ủng của chàng nóng nảy nện xuống sàn gỗ thông ,từng phút trôi qua, một khắc trôi qua, rồi một nửa giờ. Nếp nhăn giận dữ hằn tên trán hoàng thân. Cô bé Lilia này thật là… muốn làm gì thì làm! Đi như thế để chăm sóc một tên quê mùa nào đó vào giờ cô biết vị hôn phu của mình đến, đó là cử chỉ thiếu tôn trọng rất khó chịu đối với Hoàng thân Đờ Vitengrat ,những người chung quanh chàng không ai dám liều lĩnh mắc lỗi ấy .
Chàng nghĩ :
- Ta sẽ làm cho nàng hiểu điều đó một cách lạnh lùng. Nàng thấy ta yêu nàng có lẽ muốn lạm dụng tình yêu ấy. Nhưng ta là người không để cho ai điều khiển dù là nàng .
Rồi Lilia xuất hiện, vội vả ,má đỏ gắt lên vì nóng bức. Cô hấp tấp bước vào phòng ,đến gần Vlađimia chìa tay ra :
- Em xin lỗi ,Vôlôđia ! Em về chậm quá! Thế mà em đã chạy mãi đấy .
- Vilađimia cố giữ để không hôn những ngón tay ấm áp chàng cầm trong tay như thường lệ. Chàng đã tỏ ra quả quyết nghiêm khắc … nhưng đúng lúc ấy Lilia lại rất xinh đẹp, mặt đỏ bừng vì chạy,hai mắt long lanh ánh lên những tia vàng rực làm chàng chóa lòa ….
- Phải rồi, em nóng bức, em làm cho mình mệt, mà vì những việc từ thiện không đúng lúc. Em thấy anh rất không công bằng vì như thế, Lilia .
Niềm vui làm cho nét mặt cô sang ngời vụt biến đi, Vlađimia nhìn thấy đầu tiên trong ánh mắt cô là sự kinh ngạc, rồi đến cảm xúc đau đớn .Cô nói giọng run run :
- Ồ ,Vlađimia em không nghĩ anh lại trách em như thế ! Anh cho rằng khi phải mất đi dù chỉ vài phút gặp mặt anh không phải là sự hy sinh đối với em sao ? Em phải đi chửa vết thương cho một người khốn khổ bị nhiễm trùng do không được chăm sóc hàng ngày .
- Em phải đi ư ! … Còn anh, anh không muốn em bận mình vào những công việc ghê tởm ấy ,bên những con người bẩn thỉu, khốn cùng ấy ! Em nghe anh nói Lilia: Anh cấm em làm thế đấy !
Cô giật mình, cái giật mình làm rung chuyển toàn thân. Giọng nghẹn ngào cô nhắc lại : -
- Anh cấm em làm thế ?
Môi cô run. Rồi trong đôi mắt đầy trách móc đau đớn ,nước mắt ứa ra .
- Nào, Lilia của anh , em không sắp khóc vì thế chứ. Em trẻ con biết chừng nào ! Lại đây chúng mình sẽ giải thích với nhau.
Chàng nhanh nhẹn rút chiếc gim cài mũ của cô ra, ném bừa chiếc mũ lên một thứ đồ gỗ rồi để cô gái ngồi bên cạnh mình .
- Em biết rõ là anh yêu em, là anh chỉ có một ý muốn: Nhìn thấy em được sung sướng. Nhưng anh không thích em bận mình đến loại việc từ thiện ấy . Em cứ bố thí những gì em muốn, anh vui lòng làm chủ ngân hàng của em khi nào em thấy thích ….
Cô ngắt lời chàng thật ngọt ngào và buồn buồn .
- Cảm ơn anh . Nhưng tiền bạc không phải là tất cả, Anh Vlađimia . Phải cho một cái gi của mình, thời gian của mình, sự vất vả của mình, khi nào có thể .Và rồi ….
Cô ngừng lại, mí mắt hơi khép xuống.Trên má cô, Vlađimia nhìn thấy những giọt nước mắt lăn xuống .
Rất cảm động chàng hỏi:
- Rồi gì nữa, nói đi, linh hồn bé bỏng của anh ?
- Thế này, em rất buồn khi thấy anh khinh rẻ những người nghèo khổ kia biết chừng nào, họ cũng là người như chúng ta, họ khổ sở rất cần được giúp đở.
Tiếng khóc nghẹn lại trong cổ họng cô.
- Lilia, thật là điên rồ! Đừng có tạo cho mình những tưởng tượng như thế, người yêu bé nhỏ của anh! Đúng là chúng ta không cùng ý nghĩ ở một số điểm. Vì anh đã được dạy rằng anh thuộc một dòng giống thượng đẳng …trong khi, theo em, anh cũng không hơn bất cứ một kẻ khốn cùng nào
- - Dòng giống thượng đẳng ư ?
Lilia trầm ngâm giây lát. Cô thầm gợi lại hình ảnh Irina Grêgôvit, người đi săn trộm. Phải với những người không nhìn bằng con mắt của đức tin thì con người yếu đuối xấu xí, cục súc ấy không có gì giống ông hoàng Đờ Vitengrat đẹp trai, thanh lịch với mắt nhìn lấp lánh đầy trí tuệ cao.
Có lẻ Vlađimia đoán được ý nghĩ của cô vì chàng mỉm cười vẻ hơi chế giễu :
- Thế nào, em nói sao về việc này?
Cô đỏ mặt hơi mỉm cười và trả lời:
- Em nói rằng mọi người chúng ta đều là anh em trước chúa.Rằng chúng ta phải tốt với nhau và giúp đỡ những người khổ hơn mình. Đây là một trong bổn phận chính của chúng ta, Vlađimia ,và em hy vọng anh để cho em hoàn thành nhiệm vụ ấy .
Cô nói rất trịnh trọng với sự năn nỉ nhiệt thành trong đôi mắt còn ướt nước mắt, Vlađimia đặt nhẹ bàn tay thật nhẹ nhàng âu yếm lên đôi mí mắt rung rung .
- Thôi nào, anh không muốn nhìn em khổ, con bồ câu nhỏ ạ! Anh cho em tiếp tục thói quen ấy ở đây. Nhưng phải thay đổi phần nào khi em không còn ở trong rừng.Trẻ và đẹp như em, em không thể đến những túp nhà ổ chuột ở Pêtecbua hay ở nơi khác.
- Nhưng ở trong lãnh địa của anh?
- Ở đấy thì lại khác. Chúng mình sẽ bàn sau …
- Nhưng con người kia bị bệnh gì mà em phải chăm sóc thường xuyên thế ?Thầy thuốc không thể chăm non cho anh ta được sao?
Lilia lại đỏ mặt và nói lung túng :
- Anh ta không muốn gặp thầy thuốc .
- A ,tại sao thế?
- Em không thể nói với anh được ….
- Nhưng anh lại muốn biết rõ
- Vì rằng … anh sẽ nổi giận
- Với em ?
- Không ,với người đàn ông tội nghiệp kia .
- À ,nếu cần thì phải thế !
- Nhưng anh phải hứa với em là không giận
- Phải không giận ư ? Đòi hỏi thật ? Nhưng rốt cuộc anh khó từ chối em điều gì ? Cô phù thủy dịu dàng của anh ạ …Được anh hứa .
- Thế này ,trong khi đi săn trộm , anh ta bị một người gác rừng của anh làm bị thương, người kia không nhận ra anh ta trông bóng đêm. Anh ta phải ẩn nấp từ khi ấy, sợ vết thương sẽ tố cáo anh ta .
- Chà ,một nhân vật lý thú đấy! Anh sẽ nhắm mắt vì anh đã hứa. Nhưng em biết không, Lilia anh chưa bao giờ nhượng bộ một trăm phần trăm như bây giờ đâu nhé ?
- Em biết rằng anh tốt với em … luôn luôn tốt ! và em xin lỗi vì lời em nói lúc nảy với anh .
- -Với rằng em sợ anh phải không? Thế đấy anh vừa chứng tỏ với em dù sao anh cũng là nah chàng khá tốt bụng vì cho phép vị hôn thê của mình chăm non một tên khốn nạn mà theo lẻ công bình, anh phải là người nghiêm trị.
- Vâng em biết anh yêu em, Vôlôđia ,biết anh muốn làm em vui lòng .
Cô ngước nhìn chàng ,mắt bừng lên ánh sáng của tình yêu .
- ….. Anh tốt biết chừng nào khi chăm lo cho một người cô đơn khổ sở như em, mặc dầu những mối lo âu đang chờ anh ….
- Ồ, em yêu quý ,em nói gì thế .Khi người ta yêu tất cả những sự ấy có đáng kể gì. Và anh yêu em, Lilia … anh chỉ yêu em trên đời này.
Chàng hôn mái tóc mềm mại, vầng trán hồi hộp đang ngã trên vai chàng. Phải ,cô bé này thân yêu biết bao đối với chàng, trước cô, chàng cảm động thật kỳ lạ ! Tuy nhiên cô thật giản dị ,cô Lilia kiều diểm này không hề biết dỏm dáng. Nhưng chính vẻ đẹp trong trắng ấy đã khuấy động ở chàng những thiên tư bí ẩn, đã thức tỉnh một con người hoàn toàn khác với con người mà người ta đã quen thuộc cho đến lúc ây .
Khi xa cô, chàng tự trách mình yếu đuối, ý chí của chàng để đâu rồi ? Những sự thể ấy không được sày ra nửa. Hôm nay Lilia đã tác động được chàng bằng nước mắt cô. Nước mắt thật tuyệt vời, ngay cả lúc khóc, lời cầu khẩn của đôi mắt như không thể cưỡng lại được.
*****
Trong gian phòng Vlađimia dùng làm phòng làm việc, thư từ vừa được đưa đến .Thấy bức thư của bà ở đấy ,chàng mở đọc không vội vã.
Bà hoàng thân Alêxăngđrin Xecghiepna Đờ Vitengrat, người đàn bà đẹp vẩn cực kỳ ưa cuộc sống giao tiếp dù tuổi đã cao, vừa đến Vơlaina được mấy hôm và bắt đầu đón khách được mời đến đi săn. Cụ ngạc nhiên thấy cháu trai ở quá lâu cái nơi “ Xtanitza hoang dã “ và vẫn chưa báo ngày về.
“ Chúng ta có những người khách rất thú vị cụ viết tiếp – trong số ấy có tướng Xtremnin Nigien Vasemơ, bà Brơđinep Đờ Valâyia, vợ của người tùy viên mới của sứ quán Tây Ban Nha, ông này nghe nói ghen như ba sáu viên Tổng Đốc Thổ Nhĩ Kỳ gộp lại. Nhà Miakốp và ông bà bá tước Xănggô đến tối hôm qua.Tóm lại cháu thấy đấy, mùa săn này hứa hẹn sẻ vui vẻ…”
Vlamiđia ngừng đọc bỏ tờ giấy thơm phức xuống bàn giấy .
Tất cả những thứ ấy chẳng quan trọng đối với chàng ! Khách của chàng ư Họ cứ việc vui chơi với chàng . Bà hoàng thân đã ở đấy để làm vinh dự cho Vơlaima. Không, thật thế, họ sẽ không thấy chàng ở đấy trước tám ngày nửa! Xa Lilia lúc này thật nặng nề. Nhưng đành phải thế, vì chàng phải lo đến việc lấy tên họ, vị trí cho nàng càng sớm càng tốt.
Về điểm này chàng vẩn chưa có kế hoạch rõ ràng. Tất cả phụ thuộc vào cách sắp xếp để gặp bá tước Xêminkhốp mà cho đến bây giờ chàng hiểu biết ít về ông, vì ông hiếm khi ở Pêtecbua. Nhưng chàng biết chắc rằng mình sẽ đạt được mục đích bất chấp các trở ngại mụ Ixmen đẹp đẽ kia sẽ gây ra.