Mỡ trong gan, Steatotic liver disease (SLD)
CHANH VO
Mỡ trong gan, Steatotic liver disease (SLD)
.
Lá gan bình thường có chút ít mỡ. Bệnh mỡ trong gan là khi mỡ nặng hơn 5% sức nặng của gan.
Bạn có thể theo trang web này để thấy hình ảnh sự khác biệt của gan bình thường và gan có nhiều mỡ:
https://liverfoundation.org/liver-diseases/fatty-liver-disease/nonalcoholicsteatohepatitis-nash/mash-definition-prevalence/
Gan bình thường có màu đỏ nâu, gan có nhiều mỡ có mỡ trộn lẩn có màu đỏ nâu và vàng lợt.
Những yếu tố gây mỡ trong gan:
---- Uống rượu thường xuyên
---- Béo phì
---- Tiểu đường
---- Cao áp huyết
---- Chất mỡ trong tế bào nhiều hơn bình thường
---- Cao cholesterol và cao mở (triglyceride) trong máu
---- Chất hormon của các bà bị trục trặc
---- Mất ngủ
---- Thấp hormon ở tuyến giáp (thyroid hormones).
---- Thấp hormon tuyến yên (pituitary gland hormones)
---- Thấp hormon giới tính (sex hormones)
---- Có thuốc gây ảnh hưởng đến gan như amiodarone, diltiazem, tamoxifen, hay steroid
Có người bị mỡ trong gan nhưng vẫn sống bình thường, có người bị suy yếu, đau bụng, mắt và da màu vàng, ăn không ngon. Có một số ít trở nên nặng hơn thành đau gan.
Có vài loại mỡ trong gan (SLD):
---- SLD không gây ra bởi rượu, gây ra bởi béo phì, bởi hóa chất phản ứng trong có thể (metabolic syndrome) và bởi tiểu đường loài 2.
---- SLD gây ra bởi rượu. Mỗi khi tiêu thụ rượu gan phải lọc và có một số ít tế bào bị chết qua việc lọc rượu. Gan có khả năng phục hồi mạnh nên sẽ tái tạo tế bào mới. Nhưng nếu tiêu thụ rượu nhiều và thường xuyên sẽ làm hại gan. Thí dụ như uống hơn 14 lon beer một tuần.
---- Loại thứ ba là cộng chung của chứng SLD từ không uống rượu và uống rượu.
Sau đây là tiến trình từ mở trong gan qua bệnh đau gan:
1. Viêm gan (Hepatitis). Gan bắt đầu bị viêm sưng gan. Viêm gan làm hư hại bề mặt của gan ( tissue).
2. Fibrosis: bắt đầu bị xơ gan tạo vết thẹo.
3. Xơ gan (Cirrhosis): Nhiều vết xơ gan tạo thành một vùng. Nếu không chữa trị sẽ đưa đến hư gan và ung thư gan.
Sự hiểu biết về nguyên nhân gây mỡ trong gan giúp làm giảm bị bệnh gan và chữa trị kịp thời. Khi mới bị có thể trở lại bình thường nếu kỹ lưởng về ăn uống và sinh hoạt.
Sau đây là những dấu hiệu dù là có người có có người không:
---- Đau bụng ở phần trên phía tay phải.
---- Cảm thấy mệt nhọc yếu đuối ( fatigue)
---- Ói mửa
---- Ăn không ngon
---- Giảm cân mà không rõ nguyên nhân
---- Vàng tròng trắng mắt và da
---- Bụng sưng chướng
---- Sưng chân, tay
---- Chảy chút ít máu ở thực quảng, dạ dày hay hậu môn.
Định bệnh:
---- Thử máu để xem mức độ chất enzymes trong máu (1)
---- Xem số lượng uống rượu hay thuốc đã uống
---- Xem có những triệu chứng về viêm gan, sưng gan, xơ gan
---- Chụp hình gan (MRI)
---- Biopsy: lấy mẩu nhỏ của gan để thử.
Chữa trị: không có chửa trị, cần làm một số việc sau đây để làm giảm:
---- Ngưng uống rượu
---- Giảm bớt cân nếu bị béo phì
---- Uống thuốc để giữ mức thăng bằng về đường trong máu, về cholestrol, về mỡ trong máu (triglyceride), uống thêm vitamin E.
---- Chủng ngừa viêm gan A và B
---- Tập thể dục mỗi ngày
---- Uống nhiều nước (ít nhất 1,5 lít một ngày) để giúp bài tiết chất cặn bã.
---- Ngủ nhiều
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
(1) Sau đây là những con số của thử máu để đo lường hoạt động của gan trong mức bình thường:
Alanine transaminase (ALT): 0 - 45 IU/L. Cao hơn 45 là gan có bệnh.
Aspartate transaminase (AST): 0 - 35 IU/L. Cao hơn 35 là gan có bệnh.
Alkaline phosphatase (ALP): 30 - 120 IU/L.
Gamma-glutamyltransferase (GGT): 0 - 30 IU/L.
Bilirubin: 2 - 17 micromoles/L.
Prothrombin time (PT): 10.9 - 12.5/seconds.
Albumin: 40 - 60 g/L.
Total proteins: 3 - 8.0 g/dL.