.
Gan có những chức năng như:
---- Lọc máu để loại bỏ chất độc và những hóa chất.
---- Phân hóa (break down) thuốc và những chất khác
---- Giúp tiêu hóa mở
---- Giúp hệ thống miễn nhiểm để chống lại vi trùng.
---- Giữ thăng bằng mức đường trong máu: gan giữ đường và tiết đường ra từ từ trong lúc ngủ để cơ thể có đủ năng lượng.
Những nguyên nhân gây bệnh đau gan:
---- Vi khuẩn viêm gan B, C
---- Xơ gan
---- Ung thư gan
---- Béo phì
---- Cao cholesterol
---- Cao áp huyết
---- Tiểu đường loại 2
Trong bài này sẽ đào sâu hơn về tiểu đường loại 2 và gan:
Tiểu đường và gan có ảnh hưởng lẫn nhau. Tiểu đường làm gan tệ hơn và gan làm tiểu đường tệ hơn.
Gan tệ hơn khi bị chứng "Metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease " (MASLD) tức là mở trong gan có trọng lượng cao hơn 5% của trọng lượng gan. Chứng bệnh khác là "metabolic dysfunction-associated steatohepatitis " (MASH) là chứng làm viêm, sưng gan hư hại gan. Cả 2 chứng này đưa đến xơ gan.
Tiểu đường làm nhiều cơ quan bị hư trong đó có gan. MASLD và MASH gia tăng điều kiện gây tiền tiểu đường và tiểu đường. Mỡ trong gan làm hại gan và gây cao đường trong máu.
Chứng MASLD và MASH xảy ra nhiều năm mà không có triệu chứng khiến ta chú ý. Sau đây là một số dấu hiệu ghi nhận:
---- Ăn không ngon
---- Mệt mỏi
---- Tròng trắng mắt da màu vàng
---- Đau bụng bên tay phải trên dây thắt lưng 9-11 cm
---- Giảm cân không lý do rỏ ràng.
Bác sĩ khi thử máu để đo enzymes sẽ xác định có thể bị bệnh gan hay không.
Sau đây là những con số của thử máu để đo lường hoạt động của gan trong mức bình thường:
Alanine transaminase (ALT): 0 - 45 IU/L. Cao hơn 45 là gan có bệnh.
Aspartate transaminase (AST): 0 - 35 IU/L. Cao hơn 35 là gan có bệnh.
Alkaline phosphatase (ALP): 30 - 120 IU/L.
Gamma-glutamyltransferase (GGT): 0 - 30 IU/L.
Bilirubin: 2 - 17 micromoles/L.
Prothrombin time (PT): 10.9 - 12.5/seconds.
Albumin: 40 - 60 g/L.
Total proteins: 3 - 8.0 g/dL.
Phòng ngừa:
Không có thuốc để chữa trị MASLD và MASH. Tuy nhiên khi thay đổi hoạt động, cách ăn uống và ngủ sẽ giúp ích cho tiểu đường và gan.
---- Người nặng hơn tiêu chuẩn nên giảm cân
---- Khi ăn cần giới hạn về tinh bột và đường. Ăn mở saturate ở mức giới hạn 7 - 14 gram một ngày.
---- Tập thể dục mỗi ngày và tránh ngồi lâu một chỗ hơn 1 giờ. Nếu vì làm việc nên đứng lên ngồi xuống 5 - 10 lần sau mỗi giờ.
---- Giảm uống rượu hay beer.