Dạy Sử bằng âm thanh của quá khứ

Giới thiệu một nét đẹp trong sự nghiệp "Trồng người". ... Những truyện ngắn liên hoàn Hát quốc ca Cái chết của con đà điểu Một kỷ niệm để đời Lỗ thủng trên áo thầy Trống suy tưởng Viết văn bằng phương pháp địa lý Lại nói về cái bìa vở Tên... cúng cơm Vợ tôi nói đúng Con số 6 viết ngược Rắn là loài bò "L" và "N" Từ một đoạn ống rạ Trách ai Xin được mũ ni che tai Sợi lông chân con ruồi Chồng là do mình tạo nên Lời phê Lời chào cao hơn... tiếng còi! Thế mà cũng lên mặt báo Tiếng đế... Có thể không diễn biến xấu như thế Nước mắt của nó đấy Văn... thị trường, các em đừng chấp Mùa hè trong mùa... Hạ Nếu không có lá thư của tòa soạn Nếu không, để đâu cho hết học... "giả" Vì sao trống trường không đánh được Sao tôi nỡ làm thế "Học hè" Em chưa từng viết những chữ nào như thế Trường thi bị tấn công Nó quên hết lời thầy dạy ngày xưa rồi May mà các em không bảo: "Chán Viên Ghê! Hai cách đối xử... hai kết quả Nhà văn Nguyễn Khải và vua hề Sạc lô Lâng lâng như đang bay Chuyện xảy ra ở quán cà phê ôm Châu... củ khoai sọ Cài hoa vào quá khứ Dung nữ giáo sư niệm an Sử ta, sử người Ngắm quả Giả vờ đấy Lời kêu cứu của một cô giáo Những con đường Khi thầy giáo tham gia phá án Ông ấy đâu chỉ tát vào mặt thầy H. "Vô tri mộc" và "Bất tử kê" Đừng để diễn lại con số... buồn Thầy thật... thầy giả Tên của mỗi người Tôi là... con dê cụ Cứu một... "Thần đồng hoang tưởng" Vì các "thị", các nhà phải co lại Nổi giận Tôi sai một, chị sai mười Giấc mơ đã được giải mã Đừng để con cháu chúng tôi mơ ước lớn lên được làm nghề đạp xích lô Thoát chết vì là... chồng cô giáo Tiên học lễ... Học bạ là tấm văn bia Câu chuyện nhỏ lẩy ra từ phim 12A và 4H Chí Phèo hay AQ? Nên học thêm ông ở điểm này Rõ là người tử tế Người gác cổng trường Đâu phải chuyện chơi Vì sao Cu Tý "tè" ra lớp Còn phải là những cao thủ nữa Dạy Sử bằng âm thanh của quá khứ Lại nói về quảng cáo Xem "tướng" học trò Cú hắt hơi chết cả bầy heo Để con người nhẹ nhàng cất cánh Mừng tới hai lần Học để... lấy chồng Hai kỷ niệm vui buồn Gã hành khất và hai người thầy giáo Lặp đi lặp lại Mỗi buộc đủ 5 cái đuôi chuột đây Tay trái Giá ai cũng như ông thợ khắc bút ấy Sự hy sinh vô lý Đi tết Thầy Bé bé bằng bông

Nghĩ cho cùng, âm thanh, dù chưa được chắt lọc, sắp xếp theo cung bậc bổng trầm, thành những nốt nhạc, những bài hát, nhưng một khi đã gắn bó với tâm hồn hoặc tâm sự của mỗi người thì nó đều mang sức gợi cảm, sự liên tưởng khác nhau... Chả có vậy mà ở truyện tiếu lâm dân gian kia, khi nghe ông hàng xóm chơi đàn bầu, dù tài năng của ông ta chỉ tới mức bịch bịch phèng phèng, người đàn bà goá nọ vẫn cứ phải thổn thức năm canh. Vì tiếng "đàn" ấy đã làm chị nhớ đến tiếng bịch bông (âm thanh phát ra từ một dụng cụ làm tơi những sợi bông ngày xưa), nghề kiếm sống lúc bình sinh của người chồng quá cố. Mà cũng chẳng riêng gì người quả phụ ấy... Chúng ta cũng thế thôi... Nghe hai thanh tre gõ vào nhau, có người nhớ đến giây phút đau buồn khi đưa tiễn người thân về với "cát bụi", lại có người nhớ đến một bát mì "xực tắc" từ những gánh hàng rong, đêm đông mưa phùn gió bấc ở Hà Nội...
Âm thanh mộc mạc thô sơ còn thế, huống chi âm nhạc... Sức gọi nhớ, liên tưởng của nó mạnh mẽ biết chừng nào. Người đầu tiên biết sử dụng sức mạnh này vào công tác sư phạm có lẽ là thầy Mác Tuyên. hiện đang dạy ở trường Nguyễn Văn Trỗi, Nha Trang, Khánh Hòa, một nhà giáo đã 30 năm dạy môn Lịch sử, người nhạc sĩ đã bỏ công hàng chục năm trời để sáng chế ra cây đàn mang tên Lạc Cầm độc đáo nổi tiếng, cốt cách Xưa nhưng lại mang âm sắc Nay. Sau mỗi tiết giảng, bao giờ thầy Mác Tuyên cũng dành ra 3,4 phút để hát lại những bài hát liên quan đến những sự kiện lịch sử ghi trong bài giảng. Dạy bài "Khởi nghĩa Bắc Sơn" (lớp 12) thầy hát: Ôi, còn đâu đây sắc chàm pha màu gió. Bắc Sơn, đây hố sâu mồ chôn... trong nhạc phẩm Bắc Sơn của nhạc sĩ Văn Cao. Dạy bài Khởi nghĩa Ba Tơ, thầy hát cho các em nghe bài Du kích Ba Tơ. Dạy Chiến dịch Tây Bắc thầy ca: Qua miền Tây Bắc núi vút ngàn trùng xa.... Cứ thế, những sự kiện lịch sử được những âm thanh nâng bổng cứ bay xa, ngân vang mãi trong lòng các em.

Dạy Sử, thực chất không phải chỉ là để bắt các em phải nhớ cho được những sự kiện khô cứng mà là giúp các em biến sự kiện đó thành tâm hồn, thành tình cảm của mình... Về điểm này, nhà giáo, nhạc sĩ Mác Tuyên đã ghi được một dấu son.