Cài hoa vào quá khứ

Giới thiệu một nét đẹp trong sự nghiệp "Trồng người". ... Những truyện ngắn liên hoàn Hát quốc ca Cái chết của con đà điểu Một kỷ niệm để đời Lỗ thủng trên áo thầy Trống suy tưởng Viết văn bằng phương pháp địa lý Lại nói về cái bìa vở Tên... cúng cơm Vợ tôi nói đúng Con số 6 viết ngược Rắn là loài bò "L" và "N" Từ một đoạn ống rạ Trách ai Xin được mũ ni che tai Sợi lông chân con ruồi Chồng là do mình tạo nên Lời phê Lời chào cao hơn... tiếng còi! Thế mà cũng lên mặt báo Tiếng đế... Có thể không diễn biến xấu như thế Nước mắt của nó đấy Văn... thị trường, các em đừng chấp Mùa hè trong mùa... Hạ Nếu không có lá thư của tòa soạn Nếu không, để đâu cho hết học... "giả" Vì sao trống trường không đánh được Sao tôi nỡ làm thế "Học hè" Em chưa từng viết những chữ nào như thế Trường thi bị tấn công Nó quên hết lời thầy dạy ngày xưa rồi May mà các em không bảo: "Chán Viên Ghê! Hai cách đối xử... hai kết quả Nhà văn Nguyễn Khải và vua hề Sạc lô Lâng lâng như đang bay Chuyện xảy ra ở quán cà phê ôm Châu... củ khoai sọ Cài hoa vào quá khứ Dung nữ giáo sư niệm an Sử ta, sử người Ngắm quả Giả vờ đấy Lời kêu cứu của một cô giáo Những con đường Khi thầy giáo tham gia phá án Ông ấy đâu chỉ tát vào mặt thầy H. "Vô tri mộc" và "Bất tử kê" Đừng để diễn lại con số... buồn Thầy thật... thầy giả Tên của mỗi người Tôi là... con dê cụ Cứu một... "Thần đồng hoang tưởng" Vì các "thị", các nhà phải co lại Nổi giận Tôi sai một, chị sai mười Giấc mơ đã được giải mã Đừng để con cháu chúng tôi mơ ước lớn lên được làm nghề đạp xích lô Thoát chết vì là... chồng cô giáo Tiên học lễ... Học bạ là tấm văn bia Câu chuyện nhỏ lẩy ra từ phim 12A và 4H Chí Phèo hay AQ? Nên học thêm ông ở điểm này Rõ là người tử tế Người gác cổng trường Đâu phải chuyện chơi Vì sao Cu Tý "tè" ra lớp Còn phải là những cao thủ nữa Dạy Sử bằng âm thanh của quá khứ Lại nói về quảng cáo Xem "tướng" học trò Cú hắt hơi chết cả bầy heo Để con người nhẹ nhàng cất cánh Mừng tới hai lần Học để... lấy chồng Hai kỷ niệm vui buồn Gã hành khất và hai người thầy giáo Lặp đi lặp lại Mỗi buộc đủ 5 cái đuôi chuột đây Tay trái Giá ai cũng như ông thợ khắc bút ấy Sự hy sinh vô lý Đi tết Thầy Bé bé bằng bông

Trời mưa mỗi lúc một to. Tôi buộc phải ghé vào mái hiên nhà nọ để trú. Trước tôi, đã có mấy cháu học sinh vừa nam vừa nữ. Thời gian chờ đợi có nguy cơ kéo dài. Tôi quay ra hỏi chuyện mấy cháu:

- Các cháu học trường nào?

- Dạ, Trường Gò Vấp 2 ạ.

- Vậy hả? Chú nghe nói trường này đã có một lịch sử lâu đời...

- Thưa vâng, 75 năm rồi... Ngày 12-10-1920 là ngày trường được thành lập ạ.

- Chắc là các cháu thuộc lịch sử nhà trường lắm nhỉ?

Các cháu cười, hóm hỉnh:

- Dạ, cũng sơ sơ thôi ạ...

- Vậy nói cho chú nghe đi.

Thế là mỗi cháu một câu. Để rồi mươi phút sau tôi đã có được một lịch sử tóm tắt về ngôi trường này. Nào là ở đây từ năm 1930 đã có một tổ chức cách mạng được gọi là Hội Cựu học sinh Gò Vấp. Tổ chức này đã tham gia các phong trào chống Pháp như "Hội kín" của ông Nguyễn An Ninh, phong trào "Đông Dương đại hội", đặc biệt là việc tổ chức nhân dân khởi nghĩa cướp chính quyền tháng 8 năm 1945. Sau ngày toàn quốc kháng chiến, đây là nơi đặt Trạm xá dân y chữa trị cho các thương binh từ các mặt trận quanh Sài Gòn- Gia Định chuyển về. Và cũng từ ngôi trường này đã đào tạo ra nhiều người sau này giữ những trọng trách của Đảng và Nhà nước. Như bác Nguyễn Văn Tư hiện là Chủ tịch Liên đoàn Lao động Việt Nam, bác Chiêu, chủ tịch tỉnh Gia Định cũ, bác Triêu, Thứ trưởng trong Chính phủ Cách mạng lâm thời Miền nam Việt Nam.

- Và cả con đường chú cháu mình đang đứng đây cũng là mang tên một học sinh của trường: Liệt sĩ Nguyễn Văn Lượng nữa đấy.

Cháu cuối cùng bổ sung thêm.

- Sao các cháu thuộc lịch sử nhà trường đến vậy?

Tôi hỏi thêm. Một cháu nhanh nhảu trả lời:

- Thưa chú. Các thầy cô trường chúng cháu có cái lệ cứ vào đầu năm học lại phát cho mỗi học sinh một bản tóm tắt lịch sử nhà trường bắt học thuộc lòng sau đó tổ chức thi kiểm tra.

Tạnh mưa. Các cháu chia tay tôi rồi ào ào đạp xe đi. Tôi nhìn theo thầm nghĩ : "Những người thầy của các đại biểu tương lai này đang cùng các em cài hoa vào quá khứ chứ không phũ phàng với quá khứ như có người đã làm".

Tôi ước ao ngày càng có nhiều trường làm như trường Gò Vấp 2 (TP Hồ Chí Minh). Có điều bên cạnh những nhân vật là liệt sĩ, là cán bộ lãnh đạo cao cấp... cũng cần phải cho các cháu biết những ai là hiện là nhà khoa học, nhà văn, nghệ sĩ, nhà doanh nghiệp, nhà giáo... đã một thời ngồi trên những chiếc ghế các cháu đang ngồi.